11,108 matches
-
de normele limbii române, accentuează isprăvile de care este în stare o persoană care se numește "prezicător", "om cu har", "vrăjitor", "clarvăzător", "terapeut" etc. După cum rezultă din cercetările noastre, serviciile oferite sunt destul de complexe: de la rețete și leacuri magice până ritualuri de vrăjitorie, de la desfacere de blesteme până la ședințe telefonice de divinație etc. În plus, "specialiștii" se prezintă ca persoane bântuite de duhul unor locuri sau divinități care au o anume rezonanță în cultura omenirii. O marcă a talentului și harului
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
un tratament tarifar special: "Cer și eu bani după om" (M., 51 ani, Bacău). Alături de acest "capital simbolic", un alt aspect care contribuie la formarea prețului ține și de serviciile oferite. Adesea, ședințele de divinație nu sunt decât preambulul altor ritualuri și practici. Desigur, ceea ce mai contează este autoritatea și cota pe piață a "vrăjitoarei", "descântătoarei" sau "prezicătoarei". În acest caz descendența este un factor important: "Vrăjitoarea Cireșica, adevărata fiică a Mamei Omida"318. Tarife deosebite se practică și atunci când clientela
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
ca subiect. Indirect, și acestea fac publicitate unor acte magico-religioase. Abordarea este însă diferită. Documentarele încearcă să prezinte fenomenele folosindu-se de comentariul și analizele unor persoane avizate. Pe de altă parte, filmul artistic se folosește de o serie de ritualuri și practici divinatorii pentru a obține momente și scene de efect. Astfel de creații artistice atrag, mai ales dacă beneficiază de un scenariu și o regie pe măsură. În general, ele descriu lumi imaginare sau lumi demult apuse în care
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
același nume. Nu discutăm calitatea filmului, dar nu putem să nu remarcăm abundența scenelor de magie și divinație în care actorul principal este micul vrăjitor. În concluzie, industria filmului are marele atu de a aduce în prim-plan imaginea unor ritualuri și practici, fie într-o manieră obiectivă, fie într-una ficțională. Succesul acestor producții cinematografice se bazează pe receptivitatea oamenilor față de miraculos, fantastic și magic. În altă ordine de idei, cinematografia nu face decât să exploreze universuri și lumi imaginare
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
și nu a imaginarului. Procesul, credem noi, nu este unul definitiv și ireversibil. El este însoțit de un fenomen simultan ce funcționează în sens invers: cel de revrăjire a lumii. Dovadă este rezistența peste timp a unor simboluri, credințe și ritualuri, precum cele divinatorii (chiar și cu statutul de ficțiune). Prezența lor exprimă disponibilitatea spiritului uman de a opera cu semne și simboluri, de a depăși cadrele constrângătoare ale raționalității. Referindu-se la acest aspect, Mircea Eliade își exprima optimismul față de
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
românească ar putea fi înțeleasă astfel: fenomenele divinatorii nu sunt decât reziduuri (superstiții, practici, credințe), nu derivații asemenea doctrinelor religioase. Deși ambele se înscriu în sfera nonlogicității și uneori operațiunile magice se amestecă cu cele religioase (vezi în acest sens ritualul turnării cositorului), fiecare categorie are destine separate. Vilfredo Pareto constată că "superstițiile persistă, în timp ce religia se schimbă: cu alte cuvinte, reziduul persistă, în timp ce derivațiile variază"330. Faptul acesta este pe deplin verificabil dacă ne amintim de numeroasele credințe și superstiții
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
că ea este cea care adăpostește în sânul său focul sacru. Mircea Eliade a găsit suficiente motive să numească vatra, alături de alte toposuri centrale ale existenței umane, un Axis Mundi. Busuiocul este o plantă cu virtuți magico-religioase. Folosită îndeosebi în ritualurile de dragoste, ea își dezvăluie utilitatea și în diverse practici cu caracter purificator, apotropaic și propițiator. Busuiocul este cu atât mai valoros cu cât contactul său cu sacrul este mai mare ("este bine să ai busuioc din buchetul preotului când
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
apotropaic și propițiator. Busuiocul este cu atât mai valoros cu cât contactul său cu sacrul este mai mare ("este bine să ai busuioc din buchetul preotului când stropește cu aghiazmă"). Icoana. Indiferent de situație, fie că este vorba de un ritual creștin, fie că este vorba doar de o practică străveche, cum este turnarea cositorului, icoana se trasformă într-un mijlocitor între lumea de aici și lumea de dincolo. Nenumărate gesturi ale mătușii Catinca fac trimitere la acest fapt: în timpul ritualului
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
ritual creștin, fie că este vorba doar de o practică străveche, cum este turnarea cositorului, icoana se trasformă într-un mijlocitor între lumea de aici și lumea de dincolo. Nenumărate gesturi ale mătușii Catinca fac trimitere la acest fapt: în timpul ritualului face cruce uitându-se spre icoană, face trimitere adesea la Maica Domnului care o ajută în diverse situații și care o sprijină atunci când toarnă cositorul etc. Secvența nr. 4 02.09-02.31 Cadrul de bază suprinde o trecere în revistă
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
ceri, cruce-n pământ, Cruce de aur undi sî culcă Trece crucea pisti el Maica Precista ne-o păzăști Dumnezău ne-o miluiești." "Înger, Îngerașul Lui Păzăște suflețălul lui Zi șî noapti Pân' la ceasul cel di moarti Amin!" Întregul ritual stă sub semnul unui creștinism înțeles într-o manieră populară, tradițională. Dumnezeu, sfinții, îngerii și mai ales Maica Domnului sunt chemați să ajute, să protejeze, să ocrotească și să miluiască persoana cu probleme. Faptul că ritualul se derulează într-un
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
di moarti Amin!" Întregul ritual stă sub semnul unui creștinism înțeles într-o manieră populară, tradițională. Dumnezeu, sfinții, îngerii și mai ales Maica Domnului sunt chemați să ajute, să protejeze, să ocrotească și să miluiască persoana cu probleme. Faptul că ritualul se derulează într-un context creștin, că a împrumutat formule și ziceri din rugăciunile și rânduiala creștină ne face să credem că ceea ce prezentăm aici este o rămășiță târzie a unor străvechi ritualuri magico-religioase care implicau topirea metalelor și folosirea
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
să miluiască persoana cu probleme. Faptul că ritualul se derulează într-un context creștin, că a împrumutat formule și ziceri din rugăciunile și rânduiala creștină ne face să credem că ceea ce prezentăm aici este o rămășiță târzie a unor străvechi ritualuri magico-religioase care implicau topirea metalelor și folosirea minereurilor. Un element important al ritualului este crucea. Fie că este invocată, fie că este făcută creștinește sau este numai descrisă cu ajutorul instrumentelor folosite, crucea devine un element central al ritualului. Sub semnul
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
creștin, că a împrumutat formule și ziceri din rugăciunile și rânduiala creștină ne face să credem că ceea ce prezentăm aici este o rămășiță târzie a unor străvechi ritualuri magico-religioase care implicau topirea metalelor și folosirea minereurilor. Un element important al ritualului este crucea. Fie că este invocată, fie că este făcută creștinește sau este numai descrisă cu ajutorul instrumentelor folosite, crucea devine un element central al ritualului. Sub semnul ei se desface răul și tot ea este cea care conferă echilibru. Lucru
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
unor străvechi ritualuri magico-religioase care implicau topirea metalelor și folosirea minereurilor. Un element important al ritualului este crucea. Fie că este invocată, fie că este făcută creștinește sau este numai descrisă cu ajutorul instrumentelor folosite, crucea devine un element central al ritualului. Sub semnul ei se desface răul și tot ea este cea care conferă echilibru. Lucru explicabil, de altfel, dacă ținem seama de simbolismul crucii și de originile sale precreștine. Secvența nr. 6 03.20-03.58 Sunt surprinse câteva momente din
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
Sunt surprinse câteva momente din întrevederea avută cu Catinca din Rediu, cea care știe a face"minuni" cu cositorul. Cadrul de bază cuprinde câteva din gesturile și atitudinile acesteia. Secvența nr. 7 03.59-06.07 Secvența reprezintă în fapt debutul ritualului: focul este făcut, iar pe plită este pus cositorul la topit și instrumentele folosite la descântec. Paralel, mătușa Catinca pune agheasma într-un castron alături de busuioc. În tot acest timp, ea povestește și răspunde la întrebări: "Cum ai învățat mata
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
o stat baba în foc cu sculili aeste, eu cu copchilu' în brață am prins ci zâce baba. Azi am prins una, mâni alta, poimâni alta, când colo, baba n-o mai avut leac." Toate instrumentele care contribuie la realizarea ritualului, inclusiv cositorul, trebuie să intre în contact cu focul încă de la debutul practicii. Asemenea oricărui specialist care stăpânește secretele focului, ale topirii cositorului și ale utilizării instrumentelor de descântec, mătușa Catinca explică, cum nu se poate mai clar, că acest
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
este dobândit în urma petrecerii unui timp anume alături de un inițiat (baba de la Frunzeni). Nici instrumentele nu sunt întâmplătoare. Își au povestea lor și o simbolistică aparte. Ele sunt descântate la un fierar. Acesta, la rândul său, a respectat rigorile unui ritual specific pentru confecționarea și descântarea instrumentelor de descântec. Într-o relatare separată, mătușa Catinca ne-a explicat cum se deruleză acest ritual. Tânărul trebuie să fie necăsătorit și curat. El va lucra sau va descânta instrumentele într-o noapte cu
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
și o simbolistică aparte. Ele sunt descântate la un fierar. Acesta, la rândul său, a respectat rigorile unui ritual specific pentru confecționarea și descântarea instrumentelor de descântec. Într-o relatare separată, mătușa Catinca ne-a explicat cum se deruleză acest ritual. Tânărul trebuie să fie necăsătorit și curat. El va lucra sau va descânta instrumentele într-o noapte cu lună plină, dezbrăcat până la brâu și numai cu mâinile la spate. Imaginea acestui ritual ne readuce în prim-plan fierarul-magician, stăpân al
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
Catinca ne-a explicat cum se deruleză acest ritual. Tânărul trebuie să fie necăsătorit și curat. El va lucra sau va descânta instrumentele într-o noapte cu lună plină, dezbrăcat până la brâu și numai cu mâinile la spate. Imaginea acestui ritual ne readuce în prim-plan fierarul-magician, stăpân al focului și al stihiilor naturii. Astfel de reprezentări le întâlnim în diverse spații culturale: la șamanii și vrăjitorii care "înghit cărbuni încinși, prind cu mâna fierul înroșit, calcă pe foc" (Mircea Eliade
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
dimineața până a nu intra nici un preot în slujbă, eu m-apuc răpidi șî pun sticla afară și aduc apă nivorghită (...) șî ca sî cum ar ci făcută aghiazmă di optâsprizeci preoți, nu di unul... sî știi mata." Nelipsită din ritualul turnării cositorului este apa. Ca element primordial, ea se bucură de toate virtuțile conferite de o valorizare magico-religioasă. Proveniența sa accentuează legătura cu sacrul și rolul pe care îl are în ansamblul ritual: purifică, primenește, curăță. La fel de importantă este și
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
o dată și al doilea oară șî al trilea oară i-am dat pi chicioari, di l-am putut râdica... că altfeli cî dacî nu-i dai pi undi îl doari digeaba îi dai mata numa' pi cap. Nu există!" Scopul ritualului turnării cositorului este multiplu. Pe de o parte, cositorul se toarnă în scop medical, pentru a obține vindecări magice (boala este preluată de cositor printr-un transfer magic și se transformă în diferite forme: junghiurile iau forma săgeților, alte boli
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
cositorului este și acela de a divina. Formele pe care le ia cositorul cînd este turnat în agheasma descântată reprezintă semne, indicii și simboluri ale unor evenimente viitoare legate de viața clientului. Divinația în cositor se prezintă fie ca un ritual de sine stătător, fie ca o componentă a unui ritual mai amplu de vindecare, curățare și desfacere. Secvența nr. 15 10.45-11.25 "Pintru sanatatea lui, ursâta lui, partea lui șî norocu' lui! (scuipă și suflă) Doamne. Pentru Valentin Mihai
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
le ia cositorul cînd este turnat în agheasma descântată reprezintă semne, indicii și simboluri ale unor evenimente viitoare legate de viața clientului. Divinația în cositor se prezintă fie ca un ritual de sine stătător, fie ca o componentă a unui ritual mai amplu de vindecare, curățare și desfacere. Secvența nr. 15 10.45-11.25 "Pintru sanatatea lui, ursâta lui, partea lui șî norocu' lui! (scuipă și suflă) Doamne. Pentru Valentin Mihai, pentru ursâta lui, pentru norocul lui. (folosește secera cu care
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
poati ari un spor di câștigat di făcut (scuipă și suflă) Doamne dă-i-l. (cască) Sănătatea lui (scuipă și suflă în timp ce face semnul crucii cu scoaba în apă)." Descântecele ilustrează într-o manieră populară, plastică și metaforică scopul realizării ritualului de topire și turnare a cositorului: sănătate, noroc, fericire, căsătorie, succese sociale și personale etc. În cazul acestei secvențe este interesant faptul că, odată cu descântecul, femeia scuipă și suflă asupra apei. La fel se întâmplă și atunci când descântă cositorul aflat
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
gând." Secvența nr. 18 12.18-12.38 "Ia pune-l pi căpușorul matali da' pune-l pi față (prosopul n.n.), nu-l pui pi dos." Toarnă cositorul în formă de cruce deasupra capului, în castronul cu agheasmă descântată. În economia ritualului, orice gest are o semnificație, un rost. Prosopul trebuie așezat pe cap, dar pe față și nu pe dos. De ce? Pentru că există o dualitate a reprezentării: fața primește conotații pozitive, spatele sau dosul, conotații negative. Dacă prosopul este așezat pe
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]