942 matches
-
că se dovedesc oarecum mai flexibile. Ceea ce ne propunem în continuare este o rapidă trecere în revistă a modului în care poezia eșuează (parțial) în tentativa de a rămâne fidelă realității, de a fi, cu alte cuvinte pe de-a-ntregul tranzitivă. În primul rând, pentru că, dacă menținem opoziția tranzitiv/reflexiv în interiorul semnificației, așa cum ne obligă o minimă rigoare (ar fi cu totul inadecvat să vorbim despre tranzitivitate ca despre o dimensiune exterioară literaturii, din moment ce nu este exterioară limbajului), și nu uităm
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
propunem în continuare este o rapidă trecere în revistă a modului în care poezia eșuează (parțial) în tentativa de a rămâne fidelă realității, de a fi, cu alte cuvinte pe de-a-ntregul tranzitivă. În primul rând, pentru că, dacă menținem opoziția tranzitiv/reflexiv în interiorul semnificației, așa cum ne obligă o minimă rigoare (ar fi cu totul inadecvat să vorbim despre tranzitivitate ca despre o dimensiune exterioară literaturii, din moment ce nu este exterioară limbajului), și nu uităm nici o clipă că funcția de reprezentare este una
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
cel mult fixat prin convenție, dar în practica literaturii putem spune cel mult că există texte care tind către el. Nu este însă mai puțin adevărat că „există două forme ontologice fundamentale de raportare la realitate, una reflexivă și alta tranzitivă, forme în care își are originea procesul de construcție a categoriilor individualității pe care le promovează poezia”221. În acest sens, putem vorbi, într-adevăr, despre întoarcerea realității în poezie, dar discuția se dovedește cu atât mai complexă, cu cât
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
care interferează continuu cu alte limbaje: aforismul, proza, eseul, limba vorbită etc. Ceea ce simboliștii au alungat pe ușă (anecdotica, elocvența, contingentul, retorismul, didacticismul, epica) a revenit în poezia urmașilor prin fereastra larg deschisă a contaminării genurilor 223. Totuși, în privința binomului tranzitiv/reflexiv se pot formula, cum am arătat deja, anumite rezerve. În primul rând, trebuie precizat că, deși specialiștii au separat demult problemele legate de sfera semnificației de cele ce țin de sfera referinței, conceptul de tranzitivitate lasă, într-un anume
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
procedee narative, prozastice (și prozaice), fără a neglija conținutul și tranzitivitatea sensurilor -, esențială rămâne, până la urmă, regula care separă proza de poezie. „Recurs în procesul poeziei moderne”, subtila postfață a lui Mircea Martin la studiul lui Gh. Crăciun consacrat poeziei tranzitive, conține o remarcă esențială în acest sens: ...poezia transparentă, directă, n-ar putea exista fără fundalul poeziei deviante, tipic moderniste, așa cum aceasta din urmă, la rândul ei, s-a afirmat în relație cu elocvența romantică. Fără perechea ei invizibilă, dar
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
remarcă esențială în acest sens: ...poezia transparentă, directă, n-ar putea exista fără fundalul poeziei deviante, tipic moderniste, așa cum aceasta din urmă, la rândul ei, s-a afirmat în relație cu elocvența romantică. Fără perechea ei invizibilă, dar prezentă, poezia tranzitivă n-ar avea relevanță 240. Într-adevăr, poezia reflexivă, lirică, metaforică și ezoterică pare întrucâtva a fi fost „exilată”, astăzi, în subteranele poeziei realiste, tranzitive, întocmai după cum limbajul comun fusese alungat din scenă, ca „nepoetic”, de modernismul înalt. Un motiv
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
s-a afirmat în relație cu elocvența romantică. Fără perechea ei invizibilă, dar prezentă, poezia tranzitivă n-ar avea relevanță 240. Într-adevăr, poezia reflexivă, lirică, metaforică și ezoterică pare întrucâtva a fi fost „exilată”, astăzi, în subteranele poeziei realiste, tranzitive, întocmai după cum limbajul comun fusese alungat din scenă, ca „nepoetic”, de modernismul înalt. Un motiv în plus de a susține că un real folos s-ar putea obține din explorarea situațiilor de frontieră (prin care înțeleg nu numai cazurile de
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
din trecut, a contribuit decisiv la „renegocierea și redesenarea unei serii de frontiere”241 (nu în ultimul rând ale acelora dintre literatură și paraliteratură, dintre „înalt” și „jos”, comic și tragic etc.). 3. Încercare de cartografiere a teritoriului poeziei (meta)tranzitive. câteva reperetc "3. ~ncercare de cartografiere a teritoriului poeziei (meta)tranzitive. câteva repere" 3.1 Încercare de definire a poeziei metatranzitivetc "3.1 Încercare de definire a poeziei metatranzitive" Din toate cele spuse până acum s-ar putea deduce că
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
de frontiere”241 (nu în ultimul rând ale acelora dintre literatură și paraliteratură, dintre „înalt” și „jos”, comic și tragic etc.). 3. Încercare de cartografiere a teritoriului poeziei (meta)tranzitive. câteva reperetc "3. ~ncercare de cartografiere a teritoriului poeziei (meta)tranzitive. câteva repere" 3.1 Încercare de definire a poeziei metatranzitivetc "3.1 Încercare de definire a poeziei metatranzitive" Din toate cele spuse până acum s-ar putea deduce că „realismul” poetic de care ne ocupăm nu ar reprezenta altceva decât
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
Lowell sau Charles Olson, de la Bertold Brecht la Pasolini și Montale, de la Frank O’Hara la Maurizio Cucchi sau Mircea Ivănescu, poeții ultimelor decenii nu au încetat să caute poezia „în afară”, adică în individualitatea obiectivă și, uneori, în valorile „tranzitive” ale limbajului. Însă această poezie se vrea implicit și teorie a poeziei, tematizând adeseori însăși posibilitatea sau imposibilitatea verosimilității este așadar mai puțin o ilustrare a „transparenței”, cât o tentativă de a proba eficiența mecanismelor reprezentării (fie că se are
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
posibil, polisemantismul termenilor de mimetic, respectiv ficțional (aceștia constituind, în fond, criteriile de delimitare a teritoriului poeziei metatranzitive). Astfel, cel dintâi (mimetic) va fi folosit atât pentru a desemna acel tip de poezie care - scrisă într-un un limbaj literal, „tranzitiv” - nu urmărește (cel puțin la un nivel de suprafață) să ne spună mai mult decât ceea ce ne spune, încurajându-și cititorul să creadă că în „transparența” ei ar putea întrezări lucrurile însele, dar și pentru a sugera că această poezie
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
o nostalgie mai abil sau mai stângaci disimulată, a esențelor primordiale și a tiparelor atemporale. Pentru a vedea prin ce mijloace poate fi depășită o atare viziune, ne vom opri deocamdată - nu înainte de a preciza că din spațiul poeziei (meta)tranzitive de peste Ocean s-ar putea selecta oricând și alte repere - asupra creației lui Robert Lowell. Și aceasta nu numai pentru că Lowell este, alături de Wallace Stevens, William Carlos Williams și Cummings, unul dintre cei mai cunoscuți poeți americani din secolul XX
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
ci, pur și simplu, o dovadă că în epoca actuală, într-o realitate definitiv scindată, unde aproape toate funcțiile se dovedesc interșanjabile, singurul lucru imposibil rămâne accesul la adevărurile unice, definitive, date odată pentru totdeauna. 4. Tactici Și strategii (meta)tranzitive în peisajul modernismului românesctc "4. Tactici Și strategii (meta)tranzitive în peisajul modernismului românesc" 4.1 O literatură cu dezvoltare atipicătc "4.1 O literatură cu dezvoltare atipică" Orice încercare de a analiza specificul, proporțiile și consecințele apariției modelului poetic
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
într-o realitate definitiv scindată, unde aproape toate funcțiile se dovedesc interșanjabile, singurul lucru imposibil rămâne accesul la adevărurile unice, definitive, date odată pentru totdeauna. 4. Tactici Și strategii (meta)tranzitive în peisajul modernismului românesctc "4. Tactici Și strategii (meta)tranzitive în peisajul modernismului românesc" 4.1 O literatură cu dezvoltare atipicătc "4.1 O literatură cu dezvoltare atipică" Orice încercare de a analiza specificul, proporțiile și consecințele apariției modelului poetic de care ne ocupăm, în peisajul relativ sărac al literaturii
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
esențial modernă (deși nu întotdeauna modernistă!), prin dialectica ei destructiv-constructivă, prin îmbinarea paradoxală de antipoeticitate și purism. 4.3 „Cazul” Bacoviatc "4.3 „Cazul” Bacovia" Un alt „caz” asupra căruia merită să zăbovim în acest capitol consacrat anticipărilor modelului (meta)tranzitiv în poezia românească este cel al lui George Bacovia. În general, criticii și poeții generației ’80 sunt cei care au încercat să facă din autorul Stanțelor... un precursor al paradigmei postmoderne, insistând asupra acelor poeme care dau câștig de cauză
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
și valorificarea intertextualității din volumul În dulcele stil clasic, deschid deja calea către o altă orientare poetică, iar autori ca Mircea Ivănescu și Marin Sorescu (ultimul mai cu seamă prin prozaismul etnografic al ciclului Liliecilor), reabilitează în mod vădit dimensiunea tranzitivă a limbajului, descoperind forța discursului prozaic, de factură nemetaforică. Asupra acestor autori vom zăbovi mai mult în capitolele următoare. Până atunci, nu ar fi poate de prisos să analizăm, foarte pe scurt, implicațiile coabitării dintre modernism și ideologia de partid
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
excese metaforizante. În cazul lui A.E. Baconsky, poet cu un traseu interesant, a cărui evoluție poate fi înscrisă între un model postsimbolist și unul expresionist (fără a mai pune la socoteală derapajele realist-socialiste din anii ’50), anticiparea paradigmei (meta)tranzitive este precumpănitor teoretică. Chiar dacă, în practica literară, Baconsky a mizat din plin pe decorativism și nu a respins nicidecum mecanismele poetizării emfatice, trebuie să amintim totuși, la acest capitol, unul dintre textele sale teoretice care a reușit, la data apariției
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
încercări ale noastre de a-i înțelege pe ceilalți sunt forme indirecte de confesiune. (...) Orice lectură critică e, în cele din urmă, o aventură în căutarea propriului eu, oricît ar fi acesta de ostil față de imperativele referențialității și ale sensurilor tranzitive 343. Cred că acest tip de atitudine caracterizează cel mai bine curentul principal al generației (chiar dacă nu toți scriitorii implicați au conștientizat de la început acest lucru). Dacă, așa cum este îndeobște acceptat, conștiința critică și, implicit, cea teoretică aduc, vrând nevrând
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
unei atari opacizări a discursului, care, e drept, nu are nimic în comun cu încifrarea elitistă a mesajului din modernism, ci mai curând cu o anume ludicitate de desen animat, decodarea se dereferențializează luând calea sintezei conotative. Este negată funcția tranzitivă, referențială a limbajului, ceea ce echivalează, la un alt nivel, cu o slăbire a funcției perceptive, orientate spre real și cu suscitarea factorului intern, al închipuirii, al visării. Pe bună dreptate s-a afirmat că „ceea ce părea o succesiune de notații
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
lecție” referitoare la fibra comună a literaturii și lumii, despre care pomenea Monica Spiridon în Melancolia descendenței? Oricum ar fi, esențial ni se pare faptul că această poezie rămâne prin excelență ambiguă, deopotrivă mimetică și nemimetică, într-un fel fals tranzitivă, din moment ce se folosește de înșelătoarea trasparență exibată la un nivel de suprafață, tocmai pentru a atrage atenția asupra multiplicității modurilor în care se poate înfățișa realul. Că lucrurile sunt ceva mai nuanțate decât ar putea să ne apară la prima
[Corola-publishinghouse/Science/2135_a_3460]
-
de același gen cu rezistența opusă de exterioritatea lucrurilor. Astfel, Martin Buber, În cartea sa Eu și Tu (1992), distinge corelația Eu ă Acela și relația Eu ă Tu. „Viața ființei umane”, spune el, „nu se reduce la cercul verbelor tranzitive. Ea nu este alcătuită doar din activități care au un lucru drept obiect”. Dominației lui Acela, Buber Îi opune structura dialogică Eu ă Tu. Nu putem vorbi despre alteritatea lucrurilor care țin de Acela, nici măcar atunci când evocăm o stare psihologică
[Corola-publishinghouse/Administrative/1934_a_3259]
-
când vede câți am plecat", adaugă altul", "Adevărul", 5.03.2002). Cuvintele sînt formate de la substantivul criză, mai exact de la o serie de expresii în care acesta apare: a intra în criză, a face crize. Verbul e folosit uneori ca tranzitiv, cu sensul "a enerva, a irita, a produce crize de nervi", descriind deci o transformare a stării psihice: "Psihiatria crizează România" (titlu, "Atac", 7.01.2006); " Ce mă crizează efectiv în momentul acesta este faptul că operatorii mobili taxează cu
"A se criza" by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/10907_a_12232]
-
se comunică. ”Realizează aceasta pentru el și pentru alții. Prin limbaj se eliberează o stare sufletească și se instituie un raport social. Fiind interpretat În dubla sa intenție, se poate spune că faptul lingvistic este În aceeași măsură reflexiv și tranzitiv. Se reflectă În el cel care Îl produce este adresat celor care Îi cunosc manifestarea. Termenul „comunicare” Înseamnă „a fi Împreună cu”, „a Împărtăși și a te Împărtăși”, „a realiza o comuniune de gânduri”. Din punct de vedere al teoriei generale
Caleidoscop by Narcisa Dinu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/91742_a_93353]
-
care noua supă cyber-umană nu mai amintește decât precar, cu distorsiuni, de vechea identitate a umanității: Ploi târzii, Soare sub flanșe, Din nou acasă. Aceasta e și structura care susține romanul Așteptând în Ghermana (1993), cu observația că e mai tranzitiv, mai direct, mai puțin modular și reflexiv decât povestirile: narațiunea e susținută la persoana întâi de polițistul Yablonsky, un dur dintr-o specie postchandleriană, care însă nu lezează calitățile stilului lui U. SCRIERI: Marilyn Monroe pe o curbă închisă, București
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290343_a_291672]
-
grupuri nominale ca verbul și le conferă aceleași roluri: dacă nu ar fi *Disperarea scânteiază, nu ar exista nici *Scânteierea disperării... Când verbul este intranzitiv, genitivul este obligatoriu interpretat ca subiect ("genitiv subiectiv", ca în exemplele date); când verbul este tranzitiv, genitivul poate fi interpretat și ca un complement de obiect ("genitiv obiectiv": revendicarea concediilor plătite); 3) nevoia de a fi interpretate ca o frază. Este același lucru cu sensul lor "procesiv", dinamic: revendicarea concediilor nu provine din verb decât dacă
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]