102,412 matches
-
marii fumători, purtători ai alelelor CYP1A2 x1D (T-2467 del T), CYP1A2 x1F(A-163C)C și ai alelelor rapide NAT1 sau lente NAT2 este apreciat la 1,4; 1,9; 3,0 și respectiv 1,5, comparativ cu nefumătorii și subiecții nepurtători ai acestor alele, efectul fiind mai exprimat la femei, față de bărbați [14]. Familia uridin 5’-difosfoglucuronoziltransferaza A7 (UGT1A7) Pacienții cu genotipurile UGT1A7-622 purtători ai alelei C (CT și CC) au un risc scăzut de CP, aceste alele având un
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
30] și crescând riscul de cancer. Polimorfismul C677T are un rol semnificativ în riscul de CP. În CP, frecvența genotipului C677T este de 4,95% pentru homozigoții CC, 38,6% pentru heterozigoții CT și 11,9% pentru homozigoții TT, față de subiecții de control, care au o frecvență de 48,5%; 45,0% și respectiv 6,5%. Pacienții cu un genotip homozigot 667TT, care determină o activitate enzimatică scăzută a MTHFR au un risc de două ori mai mare pentru CP, față de
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
ținut cont de faptul că atât alcoolicii cât și fumătorii au un deficit de acid folic, prin diferite mecanisme de la aport, la metabolism și excreție [24, 31]. Rezultatele sunt confirmate și de alte studii în care s-a constatat că subiecții cu polimorfismul MTHFR 677CT au un risc de CP, evaluat prin OR de 2,6, iar cei cu polimorfismul 677TT de 5,12, față de genotipul CC [30]. ALCOOL DEHIDROGENAZA (ADH) ȘI ALDEHIDDEHIDROGENAZA (ALDH) Studiul rolului polimorfismelor genelor implicate în metabolizarea
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
XRCC1 se asociază cu o creștere a riscului de CP, față de haplotipul comun CG. De asemenea, haplotipul de risc CA ale XRCC1 are semnificație pentru istoricul familial de CP [40]. Interacțiunea genă-genă este evidențiată de creșterea riscului de CP la subiecții cu polimorfismele GSTT1/GSTM1 nule, combinate cu variantele genotipului XRCC1: Gln399Gln sau Arg399Gln [9, 25]. OGG1(8-oxoguanine DNA glycosylase) Intervine în mecanismul BER prin îndepărtarea leziunilor oxidative ale ADN [42]. S-a evidențiat o creștere a riscului de CP la
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
cu polimorfismele GSTT1/GSTM1 nule, combinate cu variantele genotipului XRCC1: Gln399Gln sau Arg399Gln [9, 25]. OGG1(8-oxoguanine DNA glycosylase) Intervine în mecanismul BER prin îndepărtarea leziunilor oxidative ale ADN [42]. S-a evidențiat o creștere a riscului de CP la subiecții cu polimorfismul hOGG1. Purtătorii variantei alelice 326 Cys a polimorfismului hOGG1 rs1052133 au un risc crescut de CP față de purtătorii alelei sălbatice (326 Ser): Ser/Cys sau Cys/Cys versus Ser/Ser au OR de 1,57 [35]. Polimorfismul hOGG1
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
implicată în repararea rupturilor dublu catenare de ADN, principalii reprezentanți fiind XRCC2 și XRCC3. S-a demonstrat existența unei corelații a polimorfismului XRCC2 și statusul de fumător/ nefumător în riscul de CP. Polimorfismul XRCC2 este mai important la marii fumători. Subiecții care prezintă varianta alelică 188 His au OR de 2,32 pentru nefumători, 1,43 la fumătorii moderați și 3,42 la marii fumători. Alte două SNP studiate ale XRCC3 nu au o asociere semnificativă cu riscul de CP [51
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
factorul de transformare a creșterii beta (TGF-β) și factorul de necroză tumorală alfa (TNF-α) au un rol important ca factori de creștere în biologia tumorală, iar în cancerul pancreatic s-a evidențiat o expresie înaltă a celor trei factori [55]. Subiecții cu polimorfismul homozigot TGF509 TT au un nivel plasmatic mai crescut al TGFβ față de heterozigoții CT sau homozigoții CC [56], dar nu s-a evidențiat o asociere a alelei T cu creșterea riscului de cancer pancreatic [57]. Totuși, SMAD4, care
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
polimorfisme mononucleotidice ale genelor IGF1 și IGF2, într-un studiu larg caz-control s-a evidențiat că haplotipul genei IGF1, care conține alela C a 3’-UTR Ex4177 G>C are o frecvență semnificativ mai scăzută în cazurile de CP, față de subiecții de control. De asemenea, urmărind interacțiunea substratului genetic evaluat prin SNP cu diabetul zaharat (DZ) s-a constatat că există un efect sinergic al alelei C IGF1 3’-UTR-Ex4-177 G>C și a diabetului asupra riscului de CP, cu o
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
CTC au un prognostic de supraviețuire globală mai redus față de cei fără CTC și o perioadă mai scurtă de supraviețuire liberă de progresie tumorală. Avantajul determinării CTC constă în faptul că nu există rezultate fals pozitive, CTC fiind absente la subiecții sănătoși și în patologia pancreatică nemalignă [78]. Evaluarea CTC este considerată echivalentul surogat al biopsiei, având avantajul neinvazivității [69], iar într-un context mai restrâns reprezintă un marker surogat pentru prezența metastazelor [75]. Determinarea numerică a CTC are valoare și
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
la tehnologii sofisticate și frecvent utilizate mai mult în determinări pe țesutul tumoral și în bilă [103]. Alte mutații Prin studii de genomică funcțională au fost identificate în ADN-ul liber circulant șapte gene care ar putea diferenția CP de subiecții sănătoși: TNC, TFP1, TGF-β1, SEL-IL, LICAM, WWTR1, CDC4BPA [104]. O atenție deosebită se acordă determinării mutațiilor genetice în cancerul pancreatic familial, privind în principal genele care intervin în menținerea stabilității genomice și reparării AND: BRCA2, genele anemiei Fanconi (FANCC, FANCG
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
intens studiate în cancer [107]. În cancerul pancreatic, studiul profilului global de metilare la nivelul a 1505 sedii de metilare CpG pentru 807 gene a evidențiat existența unor diferențe semnificative de metilare ale genomului în țesutul tumoral din CP față de subiecții sănătoși [108]. La nivel plasmatic s-a evidențiat o metilare patologică a ciclinei D2, iar printr-un studiu complex care a investigat pe ADN-ul plasmatic, 56 dintre cele mai frecvente gene metilate s-a obținut un profil distinct de
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
375, let-75, acestea fiind studiate fie izolat, fie în diferite asociații sau combinații cu nivelul seric al CA19-9 [120]. O combinație de patru miR plasmatice: miR-21, 210, 155, și 196a, conferă o capacitate de discriminare între pacienții cu CP față de subiecții de control cu o sensibilitate de 64% și specificitate de 89%, dar fără corelații cu stadializarea [121]. Concentrația plasmatică a miR 18a este semnificativ mai crescută la pacienții cu CP, față de cei de control și scade semnificativ postoperator [122]. O
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
375 cu funcție supresivă. S-a evidențiat valoarea diagnostică pentru CP a supraexpresiei miR 221 nu numai în țesutul tumoral, dar și a nivelului său plasmatic,simplificând astfel complexitatea studiului anterior. Nivelul plasmatic al miR-221 crește semnificativ în CP față de subiecții de control, iar raportul miR-221/miR-375 este semnificativ crescut în CP, ariile de sub curbă pentru miR-221,miR.375 și miR-221/miR-375 fiind de 0,743;0.573 și respectiv 0, 762. Între nivelul plasmatic al miR-221 și expresia sa tisulară
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
o specificitate de 85% ar fi necesară o populație cu o prevalență a CP de 15% pentru a obține un raport de 50/50% între testele fals pozitive și cele fals negative, această prevalență putând fi întâlnită doar în cazul subiecților cu vârstă peste 50 de ani, cu un tablou clinic dominat de durere în etajul abdominal superior și pierdere ponderală și la care explorările uzuale endoscopice gastrointestinale au fost negative [145,146]. Pe baza unei analize extensive a bazelor de
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
152]. Numeroase studii s-au concentrat asupra utilității determinării valorii serice a CA19-9 în scop screening, diagnostic, prognostic și predictiv. Valoarea de test screening Inutilitatea determinării CA19-9 ca test screening este ilustrată de un studiu larg, care a cuprins 70940 subiecți asimptomatici și care a permis diagnosticcarea a patru cazuri de CP, cu 1059 de rezultate fals pozitive, cu o valoare predictivă de doar 0,9% [153]. Nici Grupul European pentru Markerii Tumorali: EGTM [154] și nici Academia Națională pentru Biochimie
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
predictivă de doar 0,9% [153]. Nici Grupul European pentru Markerii Tumorali: EGTM [154] și nici Academia Națională pentru Biochimie Clinică SUA (NACB) [114,155] nu recomandă utilizarea CA19-9 în scop de screening. Valoarea diagnostică Valoarea serică a CA19-9 la subiecții sănătoși a fost stabilită la 0,42±9,95 u/ml, iar nivelul ≥ 37u/ml se consideră ca având valoare discriminativă între CP și afecțiunile pancreatice benigne, cu sensibilitate de 74% și specificitate de 87% [156]. Valorile raportate pentru sensibilitatea
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
de 86% pentru predicția bolii progresive [174]. Valoarea monitorizării este mai redusă în cazul radioterapiei izolate, dar pentru radiochimioterapie își păstrează valoarea predictivă pentru recăderea bolii. Limite Determinarea CA19-9 în cancerul pancreatic are numeroase limite:CA19-9 nu este exprimat la subiecții cu genotip Lewis ab-, care reprezintă 5-10% din populația generală;sensibilitate insuficientă pentru cancerele pancreatice mici, fiind pozitivă la cel mult 50% dintre cancerele cu diametrul tumoral <3 cm, limitând utilizarea sa ca mijloc de diagnostic precoce;nivel seric scăzut
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
de 180 KDa, utilizată pentru diagnosticul cancerului colorectal și ulterior și pentru alte localizări: stomac, sân, plamân. Determinarea valorii sale în CP și-a pierdut din interes datorită unei sensibilități scăzute (25- 56%), deși specificitatea de discriminare între CP și subiecții de control este de 82-100% [147]. Nivelul seric este mult mai crescut în stadiile avansate de CP, dar nu pare a se corela cu dimensiunea tumorală și rezecabilitatea, dar un nivel ≤ 5 ng/ml se corelează cu o supraviețuire mediană
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
pacienții care prezintă afecțiuni care presupun o activare a macrofagelor și că nivelul său crește și în carcinomul periampular sau alte localizări ale cancerului. [184]. În comparație cu CA19-9, determinarea nivelului MIC-1 are o mai bună performanță diagnostică în diferențierea CP față de subiecții sănătoși, dar nu și în diferențierea CP de pancreatitele cronice (AUROC 0,81, față de 0,74). Citokinele angiogene Sunt molecule solubile, implicate în angiogeneză, presupunându-se că nivelul lor seric reflectă activitatea angiogenă de la nivelul tumorii. În CP s-a
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
lotul de control, fără a se evidenția prezența unei corelații cu dimensiunea tumorală [201]. Studiul nivelului seric al CEA CAM1 (carcinoembryonic antigen-related cell adhesion molecule 1) conferă o sensibilitate diagnostică de 85% și o specificitate de 98% pentru CP față de subiecții de control. Un avantaj suplimentar pentru CEA CAM1 constă în faptul că leziunile precursoare (Pan IN) exprimă CEA CAM1 în 85% dintre cazuri [202]. PAM 4 PAM 4 este un anticorp monoclonal care reacționează cu o mucină pancreatică [203], exprimată
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
și neoplasmele mucinoase chistice. Epitopul specific pentru PAM4 nu este identificat în pancreasul normal și nici în cancerele extrapancreatice [204]. La o valoare de prag de 2,4 U/ml, PAM4 are o mare capacitate de diferențiere a CP de subiecții sănătoși, cu o sensibilitate de 82% și AUC de 0,92±0,03, rata de rezultate fals pozitive fiind de numai 5%. Nivelul seric al antigenului crește paralel cu stadiul de evoluție al bolii, sensibilitatea sa fiind de 91% pentru
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
adenocarcinomului pancreatic, față de celulele ductale, această expresie fiind constatată în carcinoamele bine și moderat diferențiate, dar nu și cele slab diferențiate. În primele investigații s-a evidențiat un nivel seric crescut al NGAL la 94% dintre pacienții cu CP, față de subiecții sănătoși, dar și o creștere în pancreatitele acute și cronice [208]. În studiile ulterioare stabilind o valoare de prag ≥106 ng/ml s-a obținut pentru NGAL o sensibilitate de 42% și o specificitate de 92% pentru discriminarea dintre pacienții
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
În cancerele gastrointestinale există o suprareglare a membrilor familiei REG [218]. Cercetări de imunohistochimie au pus în evidență o supraexpresie a REG4 în CP, iar determinarea nivelului său seric a indicat o bună performanță pentru separarea pacienților cu CP față de subiecții sănătoși, cu o AUC de 0,922, față de CA19-9 de numai 0,844. La valori de prag de 3,49 ng/ml, REG4 are o sensibilitate de 94,9%, specificitate de 64,0% și acuratețe de 77,5% pentru cancerul
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
enzimă glicolitică care participă în procesul de angiogeneză. Prin studii de imunohistochimie s-a decelat prezența ei în peste 70% dintre adenocarcinoamele pancreatice, dar ea poate fi dozată și în ser, având o valoare semnificativ mai crescută în CP față de subiecții sănătoși [238]. Evaluarea profilului peptidomic a evidențiat trei seturi de „semnături” peptidice, fiecare conținând 10 peptide discriminante, fiecare set fiind asociat cu un tip particular de cancer [239]. METABOLOMICA Identifică produși finali ai unor reacții enzimatice, în ser sau urină
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
compoziția corporală: fenotip normal, obez, sarcopenic și o combinație de obezitate și sarcopenie (așa‑numita sarcobesity). Trebuie precizat că nu există un consens în ceea ce privește definirea și clasificarea acestor fenotipuri, nici în ceea ce privește etio - logia și consecințele lor, rămânând pentru moment un subiect de dezbatere (20, 21). Numeroase studii epidemiologice au arătat prevalența maximă a excesului ponderal la categoria de vârstă 50‑60 de ani, cu scădere progresivă la persoanele mai vârstnice, în particular la cele peste 80 de ani. Mai mult decât
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Laura Mihalache, Lidia Arhire, Mariana Graur () [Corola-publishinghouse/Science/91922_a_92417]