102,412 matches
-
oficiali, pe care Îi disprețuiau), au apărut În acești ani ca ciupercile după ploaie. Inspirate de Gărzile Roșii din China, ele subliniau interesele identice ale muncitorilor și intelectualilor. Studenții din Roma și Bologna imitau chiar retorica doctrinarilor din Beijing, Împărțind subiectele de studiu În „rămășițe preburgheze” (greaca și latina), „pur ideologice” (istoria) și „indirect ideologice” (fizica, chimia, matematica). Combinația presupus maoistă de romantism revoluționar și dogmă muncitorească era ilustrată În publicația (și mișcarea) Lotta Continua, nume care rezuma proiectul. Lotta Continua
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
din uzine, dar printre scriitori, profesori, cineaști și filosofi posibilitatea unei eliberări din chingile staliniste a stârnit o avalanșă de proteste și speranțe. Astfel, scriitorii au consacrat Conferința de la Liblice din 1963 lui Franz Kafka. Până atunci, acesta fusese un subiect tabu: Kafka era un evreu praghez care scria În germană, ceea ce amintea de istoria trecută a Boemiei; mai grav, multe dintre scrierile lui anticipau cu o acuitate jenantă logica regimurilor totalitare. Astfel, autorizația de a-l discuta pe Kafka părea
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Deși, după lovitura de stat orchestrată de Brejnev, tonul se schimbase la Moscova, renașterea artistică În Cehoslovacia a continuat, stingherită doar de cenzură și presiuni sporadice. Pentru străini, simptomul cel mai cunoscut era puzderia de filme noi care abordau timid subiecte interzise până de curând - Ostre sledovane vlaky (Trenuri bine păzite, 1966) de Jiøí Menzel, care demonta delicat mitul comunist central al rezistenței antinaziste În timpul războiului, Îl avea drept coscenarist pe Josef Șkvorecký (autorul Lașilor, roman care, cu câțiva ani În
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
era și premisa terorismului de stânga. Un alt avatar al ideii a răsărit, În fine, În cercuri mai puțin politizate: adaptând limbajul educației marxiste la teme freudiene, gânditorii postfreudieni autodesemnați subliniau acum necesitatea eliberării - nu pentru clasele sociale, ci pentru subiecții individuali. Au apărut apoi, În vestul Europei și În America de Nord, teoreticieni ai eliberării care urmăreau să scape subiectul uman nu doar de jugul social, ci și de propriile iluzii. Varianta sexuală a acestei teorii - ideea că reprimarea sexuală și constrângerea
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
puțin politizate: adaptând limbajul educației marxiste la teme freudiene, gânditorii postfreudieni autodesemnați subliniau acum necesitatea eliberării - nu pentru clasele sociale, ci pentru subiecții individuali. Au apărut apoi, În vestul Europei și În America de Nord, teoreticieni ai eliberării care urmăreau să scape subiectul uman nu doar de jugul social, ci și de propriile iluzii. Varianta sexuală a acestei teorii - ideea că reprimarea sexuală și constrângerea socială sunt indisociabile - era deja, În anumite cercuri, un truism la sfârșitul anilor ’60. Marcuse, ca și Wilhelm
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
mari - și În același timp mai mici. Nu erau interesați de proiectele tradiționale de revoluție socială (În care feministele vedeau pe bună dreptate mișcări politice conduse În principal de și pentru bărbați). Căutau În schimb să mineze Însăși noțiunea de subiect care le făcuse posibile. Această abordare se baza pe două premise foarte populare, adoptate În linii mari de Întreaga comunitate intelectuală de atunci. Prima era că sursa puterii nu o constituie - cum crezuseră iluminiștii și, după ei, mai toată lumea - controlul
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
mai sumbru din gândirea germană: scepticismul radical al lui Michel Foucault era În mare măsură o variantă a lui Nietzsche, iar Jacques Derrida și alți autori francezi influenți s-au inspirat din Martin Heidegger pentru a elabora o critică a subiectului și a „de-construi”, cum Începuse să se spună, subiectul uman al cunoașterii și materia sa textuală. Pentru specialiștii În Heidegger sau Carl Schmitt (al cărui realism istoric atrăgea atenția cercetătorilor În domeniul relațiilor internaționale), interesul acesta era cel puțin
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Foucault era În mare măsură o variantă a lui Nietzsche, iar Jacques Derrida și alți autori francezi influenți s-au inspirat din Martin Heidegger pentru a elabora o critică a subiectului și a „de-construi”, cum Începuse să se spună, subiectul uman al cunoașterii și materia sa textuală. Pentru specialiștii În Heidegger sau Carl Schmitt (al cărui realism istoric atrăgea atenția cercetătorilor În domeniul relațiilor internaționale), interesul acesta era cel puțin ciudat. La urma urmei, ambii erau identificați cu nazismul - Heidegger
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
parodii obraznice ale culturii de masă și ale pretențiilor mic-burgheze furnizau la rândul lor o abundentă materie primă pentru umoriști. Concursul de muzică ușoară Eurovision - o competiție anuală televizată transmisă pentru prima oară În 1970 - era, poate, cel mai faimos subiect de ironie. O sărbătoare comercială a noii tehnologii de transmisie TV simultană În mai multe țări, spectacolul avea, la mijlocul anilor ’70, sute de milioane de spectatori. Concursul - În care cântăreți de mâna a doua și indivizi obscuri de pe tot continentul
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
partidelor tradiționale. Succesul lor i-a deposedat de o agendă credibilă pe politicienii stângii și dreptei deopotrivă, În special după ploaia de reforme liberale din anii ’60. Nici instituțiile statului și nici obiectivele generale ale politicii economice nu erau un subiect de controversă. Pe agendă rămăseseră ameliorarea relațiilor de lucru, legislația Împotriva discriminării În acordarea de locuințe și posturi, extinderea facilităților educaționale etc. - probleme serioase, dar nu subiecte de aprinsă dezbatere politică. În al treilea rând, existau acum criterii alternative de
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Nici instituțiile statului și nici obiectivele generale ale politicii economice nu erau un subiect de controversă. Pe agendă rămăseseră ameliorarea relațiilor de lucru, legislația Împotriva discriminării În acordarea de locuințe și posturi, extinderea facilităților educaționale etc. - probleme serioase, dar nu subiecte de aprinsă dezbatere politică. În al treilea rând, existau acum criterii alternative de apartenență politică. Minoritățile etnice, adesea neagreate de comunitățile de muncitori albi În care ajunseseră În Europa, nu erau Întotdeauna cooptate În politica locală sau organizațiile sindicale, iar
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
ducea lipsă de teme. și, mai ales, a creat noi baze electorale. Fascinația pentru sexualitate a dus În mod firesc la o politică a sexelor: femeile și homosexualii, subordonate, respectiv invizibili, În partidele radicale tradiționale, s-au impus acum ca subiecți istorici legitimi, cu drepturi și solicitări proprii. Tineretul și entuziasmul său au trecut În centrul atenției, mai ales când s-a instituit dreptul de vot la 18 ani. Prosperitatea epocii a Încurajat un transfer de atenție dinspre producție spre consum
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
ofițeri compromiși pensionarea timpurie, În timp ce cadrele armate loiale au fost promovate și recompensate 6. După ce scăpase de monarhie și neutralizase armata, Karamanlis trebuia să se ocupe de problema nerezolvată a Ciprului. Nici el, nici urmașii lui nu intenționau să redeschidă subiectul unificării, dar nici nu puteau ignora prezența Turciei În insulă, chiar după revenirea lui Makarios, În decembrie 1974. Într-un gest simbolic apreciat În țară și de stânga, și de dreapta, Karamanlis a scos Grecia din NATO timp de șase
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
de Înființarea, În februarie 1975, a Statului Federativ al Turcilor Ciprioți printr-o declarație unilaterală a minorității cu pricina - stat recunoscut exclusiv de Turcia - și prin sporadice ciocniri diplomatice pe motive teritoriale În estul Mării Egee. Ciprul a devenit astfel un subiect de Îngrijorare internațională, iar diplomații și avocații ONU au pierdut decenii Întregi Încercând În zadar să rezolve disensiunile din insulă. Politicienii greci, scăpați de o grijă (deși jocul politic intern Îi obliga În continuare să-și manifeste interesul pentru soarta
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
avea ca obiectiv contribuția comună la progresul concret către unitatea europeană”. Prin simpla Înlocuire a cuvântului „Comunitate” cu „Uniune”, liderii celor 12 state membre au făcut, În principiu, un pas decisiv Înainte. Dar semnatarii au evitat sau au amânat toate subiectele cu adevărat controversate, Îndeosebi agricultura, care Împovăra bugetul Uniunii. De asemenea, au ignorat absența jenantă a oricărei politici europene comune În domeniul apărării și afacerilor externe. În miezul „noului Război Rece” din anii ’80 și În pragul unor evenimente epocale
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
thatcheristă era un dezastru și că Întoarcerea la servicii administrate de stat (dacă nu la proprietatea publică a mijloacelor de producție) era de dorit. Dar, după părerea doamnei Thatcher, ei trebuiau să lupte pentru a-și impune opinia - și, cu excepția subiectelor sociale esențiale precum medicamentele sau educația, nu se mai bucurau de prea multă trecere. Se spune uneori că rolul doamnei Thatcher În această transformare a fost mult exagerat, că circumstanțele ar fi Împins oricum Marea Britanie Într-o direcție „thatcheristă”; că
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
e conversația În sine, familiară oricărei persoane suficient de bătrâne Încât să-și amintească anii ’60 În Europa continentală, ci seriozitatea cu care era tratată atât de protagoniștii de pe ecran, cât și de milioanele de spectatori. Zece ani mai târziu, subiectul (dacă nu filmul) era deja Învechit. Recursul la Istorie În apărarea opțiunilor politice indigeste se dovedea naiv din punct de vedere moral și chiar lipsit de sensibilitate. Cum spusese Camus cu mulți ani Înainte, „responsabilitatea În fața Istoriei ne scutește de
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
propulsată În sfera politicii reale mulțumită coincidenței dintre decăderea marxismului și Conferința pentru Securitate și Cooperare În Europa, inaugurată la Helsinki În același an În care Arhipelagul Gulag vedea lumina tiparului la Paris. Până atunci, intelectualii europeni de stânga evitau subiectul „drepturilor” În lumina criticii făcute de Marx „așa-ziselor drepturi ale omului”, egoiste și „burgheze”. În cercurile progresiste, termeni precum „libertăți”, „drepturi” și alte abstracțiuni asociate cu „omul În general” nu erau luați În serios decât dacă erau urmați de
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
În povestirea O conspirație de Crăciun, Ivan Klíma descrie o plimbare pe străzile capitalei cehe: „Ceața rece și neagră mirosea a fum, sulf și irascibilitate”. În socialism, poluatorul era statul. Însă cea care suferea era societatea, astfel Încât poluarea era un subiect ce interesa pe toată lumea. El avea și o tentă politică implicită: motivul pentru care protejarea mediului era atât de dificilă era acela că nimeni nu Încerca să ia măsuri preventive. Numai niște sancțiuni oficiale eficiente și consecvent aplicate ar fi
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
și epurările de partid erau de neconceput. Pentru a scăpa din strangularea exercitată de aparatul de partid și a-și continua planurile de restructurare economică, secretarul general a recurs la glasnost - „transparență” -, adică a Încurajat oficial dezbaterea publică a unor subiecte atent selecționate. Anunțând schimbări iminente și stimulând așteptările populației, Gorbaciov urmărea să creeze un instrument prin care el și suporterii lui să poată Învinge opoziția oficială cu care se confruntau. Era o veche stratagemă folosită printre alții și de țarii
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
cehe și slovace au negociat Îndelung, căutând un punct de plecare pentru o Constituție descentralizată, federală, cum preferau cei mai mulți politicieni și votanți de ambele părți. Dar Mečiar, În căutarea unei baze pentru noul lui partid, a Îmbrățișat cauza naționalismului slovac (subiect pentru care nu manifestase până atunci prea mult interes). Slovacii, și-a informat el auditoriul, erau amenințați din toate părțile: de la planurile de privatizare ale cehilor până la separatismul maghiar sau perspectiva integrării În „Europa”. Nu doar mijloacele de trai erau
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
pe cei vinovați de anumite infracțiuni legate de vechiul regim. În Ungaria, faptul că partidul renunțase de bunăvoie la putere făcea epurarea sau pedepsirea lui pentru păcate mai vechi greu de justificat - mai ales că În Ungaria de după Kádár principalul subiect de controversă era, desigur, anul 1956, dată care pentru majoritatea populației ținea deja de istorie. În România, unde existau Într-adevăr motive numeroase și recente pentru condamnarea comunismului, efortul de a crea o versiune locală a Comisiei Gauck s-a
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
văzut În cazul micuței Alto-Adige) și de subvenții regionale și alte facilități din partea Uniunii Europene cu sediul la Bruxelles. În anii ’90, odată cu trecerea timpului și dezvoltarea turismului alpin, zonele de graniță din nordul Italiei deja nu mai erau un subiect politic, ci succese regionale pe un continent regionalizat. Dar În locul lor a apărut o formă mai periculoasă de separatism regional. Din 1970, prin aplicarea Întârziată a unei prevederi din Constituția postbelică, Italia a fost Împărțită În 15 regiuni, pe lângă cele
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
sistem de vot care s-a dovedit, după unele negocieri, acceptabil pentru toată lumea și echitabil din punct de vedere demografic. Nu se știa dacă noile dispoziții vor asigura majorități clare În chestiunile dificile, cu atât mai mult cu cât pentru subiectele Într-adevăr controversate precum impozitarea sau apărarea s-a decis (la insistențele britanicilor, dar spre ușurarea nemărturisită a multor țări) să se mențină vechiul mecanism gaullist de veto național. și nimeni nu se Îndoia, cu toată distribuția migăloasă a importanței
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
identități. Cine sunt europenii? Ce Înseamnă a fi european? Ce e Europa - și ce vor locuitorii ei să facă din ea? Din Încercarea de a distila esența Europei nu avem mare lucru de câștigat. „Ideea de Europa” - ea Însăși un subiect intens dezbătut - are o istorie lungă și destul de prestigioasă. Dar, deși o anumită „idee” de Europă (reiterată În varii convenții și tratate) ghidează Uniunea din care fac parte acum europenii, ea nu oferă decât o imagine parțială a vieții pe
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]