10,282 matches
-
Cuvinte de multe feliuri a celui întru sfinți Părintelui nostru Ioan Arhiepiscopul Țarigradului a lui Zlatoust, 1691. BAR: CVR II 91, f 1r -10) În textele de genul acestei Predoslovii, scrise de frații Greceanu și închinate lui "Io Constantin Basarab Voievod", ca și în cartea neagoeană de învățătură, chipul idealizat al domnitorului caută să răspundă și programului general al politicilor militare locale, și celui de guvernare creștină, care are drept suport moral și drept etică a judecății dogma religioasă. Din principiu
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
pe suportul moralei creștine și al celor 10 porunci, o etică asemănătoare ca tonalitate cu învățăturile christice, părăsind realitatea. Traseul comportamental al domnului îl urmează îndeaproape pe cel al lui Iisus și pe al apostolilor săi; ales de divinitate, tânărul voievod este așezat în imediata descendență a Mântuitorului, având menirea de a se dovedi (doar) apărător demn al dreptei credințe, apologet și zelos practicant ortodox. Toate aceste momente selectate de Neagoe în programul său inițiatic circumscriu topoï specifici, ce ordonează istoria
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
de la stăpânul absolut la autocratul delegat, de la acesta la feudali, de la ei, la bărbații proprietari cu drept de stăpânire, așadar de la oikonomia creștină la familie. Așa cum domnul pământean este supusul și reprezentantul celui celest, tot astfel boierul îl slujește pe voievod și femeia pe bărbatul său, după aceleași coduri ale stăpânirii. [Interesant este că avem de-a face cu o antropologie inversată în acest ev mediu misogin, pentru că, deși maternitatea rezidă, în imaginar, în regimul fundamental al matricialului - în care intră
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
o influență persuasivă fără concurență asupra colectivității și a culturii românești medievale, inclusiv prin implicarea în formele ritualice ale (re)întemeierilor de domnii. [Relația însă rămânea ambiguă: din natura puterii domnești decurgea și caracteristica sacerdotală (după model bizantin), ca atare voievodul alegea un episcop sau un mitropolit, iar decizia sa urma să fie ratificată de sinodul patriarhiei ecumenice. Tot atât de adevărat e că domnul putea cere patriarhiei de la Constantinopol destituirea mitropolitului, așa cum s-a petrecut cu Ștefan I al Țării Românești, în
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
de împărații penitenți, ca Leon III, și de aristocrații evlavioși, ca Theodor Methochites, domnul apare redat în picioare, nu în proskynesis sau în genunchi. Reprezentarea aceasta îi conferă o anume demnitate și un alt rol în imaginarul colectiv: acela de voievod al lui Christos (modelul iconografic este dat de un mozaic bizantin din secolul X, ce îi figurează pe Constantin I și Iustinian I alături de Iisus-Pantocrator, primul oferindu-i acestuia macheta Constantinopolului, iar al doilea chiar macheta bisericii reconstruite, Hagia Sophia
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
această lumină așez tema reconsiderării istoriei și locul ocupat de ea în discursul secolului XVIII, în care se remarcă atitudini de tipul celei a lui Dionisie Ecclesiarhul (Hronograful) și a lui Gherasim Putneanul de la Roman (Cuvânt de îngropare vechiului Ștefan voievod ce s-a numit Mare) sau scrierile lui Vartolomeu Măzăreanu, Naum Râmniceanu, Grigore Calimachi sau Nicolae Mavrocordat; ele tind către mitizarea trecutului și a figurilor istorice, reprezentative atât pentru istoriografia cultă, cât și pentru imaginarul popular. Preluarea de către Grigore Ghica
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
unde este știut că avea dreptul să stea. Schimbarea a fost mai ales de subiect și de accent, pus pe un alt personaj al lumii vechi, din fundalul tabloului, și nu de rol sau de funcție, care se mențin. Aparent, Voievodul dincolo de sala tronului (2003) nu spune altceva unei priviri grăbite. Doar că imaginea fixă din trecut prinde viață tocmai prin "demascarea" Regelui ca păcătos, văduv netrebnic sau om blestemat, în paralel cu dezvăluirea celorlalți actori medievali. Deși sala tronului rămâne
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
de medievist, ca și a imaginii ei, aparent spontane, naturale, atent regizate însă de pseudo-cameraman. Vocea acestui "autor în spațiul din text", în toate cele patru cărți ale sale de istoria mentalităților din ultimii ani − O istorie a blestemului (2001), Voievodul dincolo de sala tronului. Scene din viața privată (2003), Lege și fărădelege în lumea românească veche (2006), Văduvele sau despre istorie la feminin (2008) -, face ca tabloul să devină tridimensional, modifică trasee, schimbă decorul, stinge și aprinde luminile de scenă, închide
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
reflectoare puse pe colțuri umbrite ale istoriei, ridicări cinice de cortine, gros-plan-uri sau chiar aparente neglijențe ale camerei de filmat, "uitate" deschise în apartamentele cuplului domnesc. Fie din tainițe, fie chiar din Sala tronului, actul de a edifica, semnat de Voievod, impune, în ordinea acestui "firesc" uman clamat de viziunea cameramanului-autor, abuzul, sacrificarea celuilalt, trădarea, mânia, crima, adulterul, încălcarea legii − toate posibilele fapte fără-de-lege; ceea ce atrage după sine blestemul morții și, după împlinirea acestuia, văduvia. Puterea e totul în acest labirint
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
spulberarea completă apoi și recunoașterea fragmentelor obținute în întreaga rețea a lumii medievale se pot petrece doar dacă centrul caruselului e preluat de altceva, dacă tronul gol e ocupat, legitim sau nu, de altcineva. Dar cine poate sta pe jilțul Voievodului? Dacă faptul de a construi poate fi opus celui de desfacere a destinului sau a firii lucrurilor prin blestem, dacă pioșeniei văduviei ce onorează memoria celui dispărut i se opune păcatul care întină amintirea viitoare a celui fără-de-lege, dacă cel
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
posteritate, iar răul poate fi alungat din cetate sau poate ocărâ el însuși, atunci la stanza del potere a celor patru cărți ale lui Dan-Horia Mazilu ar putea arăta și astfel: Blestemul Văduvia a desface (Legea) a respecta (Legea) Fărădelegea Voievodul a nu respecta (Legea) a face (Legea) Acest spectacol nu se poate juca pe scena istoriografiei "clasice". Regimul lui de vizibilitate, secund, nu este accesibil decât prin intrarea Autorului și a Spectatorului în spațiul din scenă, dincolo de ecranul ideologic. De la
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
vocale, de la tablou la un labirint posibil al unei lumi vii, Autorul îl poartă pe Spectator pe o tablă de șah sau printr-o rețea care proliferează liberă la infinit? Fără să-și abandoneze eroul preferat din toate celelalte cărți - voievodul, cărturar sau nu, edil sau deconstructor −, scenaristul-regizor îi configurează o lume−discurs, dar și o lume în discurs, cu spații multiple, etajate, aflate sub controlul privirii totalizatoare. Un nou soi de panopticon, al cărui specific e dat de efectele de
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
și faptele pe care le înregistrează, intră ele însele în relații de contradicție (pe direcție oblică în careul semiotic), de complementaritate (pe linie verticală) sau de contrarietate (pe orizontală). Între forțele lor non-congruente care se înfruntă, sursa de sens - puterea voievodului − este complet golită de timp. Chiar ea, monograma "Io", indestructibilă, părăsește centrul (careului), pentru a-și urma, tăcută, măștile. Plurală în reprezentare, este în același timp forma unitară de expresie pentru semnificatul puterii. Generator și pavăză în același timp, cod
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
Chiar ea, monograma "Io", indestructibilă, părăsește centrul (careului), pentru a-și urma, tăcută, măștile. Plurală în reprezentare, este în același timp forma unitară de expresie pentru semnificatul puterii. Generator și pavăză în același timp, cod ce însoțește numele propriu al voievodului, monograma se dispersează ea însăși în spațiul textului, tot așa cum vocea Personajului său se aude în spațiile din text, la fel ca toate celelalte. Doar un astfel de autor, erudit, poate deveni scenarist și regizor pentru o nouă imagine a
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
sticlă ai acestei lumi medievale, ca și cum ar fi coperți transparente ale cărților care o descriu, dar ceea ce credem că vedem la orizont, lumea noastră, e cu siguranță dincolo de ei? Tronul nu mai e acum decât locul care amintește de puterea Voievodului și, în același timp, de pierderea ei. În centrul acestei lumi, s-a instalat deja Singurătatea, marele Neutru al firii și (auto-)negarea Marelui Simulacru al puterii. Looking for the King. Despre o metodă de istorie literară în medievistica românească
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
cu Cantemir și se "gripează" odată cu Budai-Deleanu), coerența lor indiscutabilă de până atunci și mai ales puritatea lor stilistică și de "gen". Ele se sparg precum oglinzile, iar cioburile redau fragmentar în primul rând chipul istoricului literaturii. Volumele Istoria blestemului, Voievodul dincolo de sala tronului sau Văduvele... sunt, în fapt, istorii culturale scrise cu/din fragmente din textele considerate până atunci ca fiind "incontestabila literatură". Autorul nu poate reveni nicicum asupra operei de tinerețe pentru a o reformula. "Stilistica" propriului sistem cultural
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
de cercetare literară, în locul căreia rămâne o întrebare retorică: avea să ajungă vreodată autorul de studii culturale "să vadă" fața actorului său? Scriam acum un an [în 2008, n.n.] despre faptul că, în sistemul de lectură al profesorului Dan-Horia Mazilu, Voievodul însuși, "blestemat", părăsește sala tronului și astfel lumea lui se descentrează. Era o primă înțelegere a intruziunii istoriei în hermeneutica istoriei literare. Ce nu am înțeles atunci și-mi pare că văd acum este metoda de istorie literară − de ce nu
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
anexă despre scolasticismul Evului Mediu. București: Bizantină, 2003. [1981] Mazilu, Dan Horia. Varlaam și Ioasaf. Istoria unei cărți. București: Minerva, 1981. ---. Literatura română în epoca Renașterii. București: Minerva, 1984. ---. Proza oratorică în literatura română veche. București: Minerva, 1987, 2 vol. ---. Voievodul dincolo de sala tronului. Iași: Polirom, 2003. ---. Recitind literatura română veche. București: Ed. Universității București. 1994, 1998. 2 vol. Menozzi, Daniele. Les Images. L'Église et les arts visuels. Paris: CERF, 1991. Mesina, Laura (coord.). Discursul identitar la români. Caietele VIZUAL
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
țaratului lui Simeon, vezi și I 16-33. 23 O analiză atentă a valorii simbolice a însemnelor domniei - sceptrul, crucea, spada, lancea, coroana, lanțul de aur purtat la gât, tronul, costumul domnesc −, dar și a formularisticii oficiale - domn, autocrat, Io-Ioan, împărat, voievod -, vezi în Pippidi 23-78; Daniel Barbu, Rome, Byzance et les Roumains 61-75. 24 În configurarea acestor paradoxuri multiple ale fondării statelor medievale românești m-am bazat pe bibliografia de specialitate, de istorie, dar și de analiză a documentelor, precum și pe
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
al României, p. 25-38. </ref>. Se cuvine a fi admisă acea accepțiune indicativă de faptul că, peste orice „mofturi partidice”, cerința „prințului străin” răspundea stingerii „suferinței recunoașterii externe de titlu princiar”, nu neapărat după normele occidentale ale „preseanței”, În cazul voievozilor Moldovei și Valahiei. Ion Ghica, el Însuși Încercat de ambiții de domnie, semnala inadecvențele titlului de „principe”, nespunându-ne Însă și care titlu, după el, ar fi fost „de preferat”, pentru voievozi ori domni, inconveniente ce le excludea doar În dreptul
Cultură, politică şi societate în timpul domniei lui Carol I : 130 de ani de la proclamarea Regatului României by GH. CLIVETI () [Corola-publishinghouse/Science/413_a_1246]
-
neapărat după normele occidentale ale „preseanței”, În cazul voievozilor Moldovei și Valahiei. Ion Ghica, el Însuși Încercat de ambiții de domnie, semnala inadecvențele titlului de „principe”, nespunându-ne Însă și care titlu, după el, ar fi fost „de preferat”, pentru voievozi ori domni, inconveniente ce le excludea doar În dreptul primirilor de „titluri de la imperiali”, le vedea mai puțin discutabile În cazul domnilor fanarioți, dar apăsat valabile În privința domnilor „pământeni”, „regulamentari” și chiar În cea a lui Cuza („De unde și până unde
Cultură, politică şi societate în timpul domniei lui Carol I : 130 de ani de la proclamarea Regatului României by GH. CLIVETI () [Corola-publishinghouse/Science/413_a_1246]
-
ales rușii „domnilor moldo-valahi”, ca și căutările revoluționarilor de la 1848, Într-o mixtură de conotații princiare și republicane, precum În Proclamația de la Islaz, trădau realele „suferințe” ale titlurilor domnitorilor de la Iași și București. Iar În consecința „insuficiențelor suverane” din titlurile voievozilor ori domnilor s-a putut menține mereu Îngroșat „șirul pretendenților” la tronurile Moldovei și Valahiei, de unde și cronica „instabilitate politică internă a celor două mici entități statale, la cheremul ingerințelor străine”. Oportună sau constructivă rămânea, de aceea, considerarea „cerinței prințului
Cultură, politică şi societate în timpul domniei lui Carol I : 130 de ani de la proclamarea Regatului României by GH. CLIVETI () [Corola-publishinghouse/Science/413_a_1246]
-
se întăresc Mănăstirii Socola satele Ezăreni, cu iaz și loc de moară, Găurenii și Socola cu iaz și loc de moară, specificându-se că este "danie de la Alexandru Lăpușneanu, al cărui privilegiu l-au pierdut călugărițele în zilele lui Ioan Voievod (Ioan Vodă cel Viteaz), când au prădat turcii țara". Un element de referință pentru datare ne este oferit în finalul textului, cu precizarea că cel care a stabilit hotarele a fost Petre Albotă, mare vornic. Știm că acest mare dregător
[Corola-publishinghouse/Science/1491_a_2789]
-
în decursul timpului, acest ospiciu a devenit o instituție de cronici psihici în adevăratul înțeles al cuvântului. Ospiciul a fost înființat în 1853 de către Grigore A. Ghica Vodă. După cum ne informează actul de înființare 73, ospiciul a fost destinat de către voievod pentru săraci și bătrâni. În hrisovul de fondare, din 26 iulie 185574, se menționează: "...N-am socotit de prisos a întoarce a Noastră părintească luare aminte și asupra amarilor suferințe ale celor săraci ce au ajuns la slăbiciunea bătrâneților și
[Corola-publishinghouse/Science/1491_a_2789]
-
de moarte din uitarea noastră. Am pierdut deci o conștiință, și nu un trup, un destin ce lasă urme în posteritate, un destin pentru care sacralitatea vieții a constat în familie și în operă. S-a stins, astfel, ca un voievod, în demnitate, pentru că nu a fost un simplu chiriaș al acestei lumi ci, dimpotrivă, un om fericit ce a umblat cu succes atât prin natura sa, cât și în interrelațiile ei cu lumea. Nu am văzut la el infirmitatea de
[Corola-publishinghouse/Science/1491_a_2789]