10,419 matches
-
explica corelația negativă dintre ele și comportamentul agresiv (Miller et al., 1988). Unele studii au relevat că măsurarea simpatiei este un bun indicator al tendințelor pro-sociale și al relațiilor personale non conflictuale (Eisenberg, Fabes, Murphy, Karbon, Smith și Maszk, 1996 citat de Eisenberg, 2000). Copii care resimt empatie și/sau simpatie în timpul interacțiunilor sociale știu să dezvolte strategii comportamentale mai adaptate social, având un parcurs școlar reușit. Aceste rezultate demonstrează o legătură strânsă între manifestarea comportamentului agresiv și emoțiile umane fundamentale
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
organism sunt rezultatul contextelor sociale în care organismul "a funcționat" anterior. În consecință, variabilitatea comportamentală depinde de principiul elementar al învățării care constă în păstrarea anumitor reacții și eliminarea altora, ceea ce duce la formarea obișnuințelor. În opinia lui Hull (1943 citat de Pahlavan, 1987), formarea obișnuințelor se produce de fiecare dată când activitatea organică este afectată de o nevoie sau tendință de reacție primară sau secundară (tendințe asociate tendințelor primare). Pentru Hull aceste tendințe primare de natură organică (precum nevoile alimentare
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
unul dintre autori. Miller (1948) credea că frustrarea provoacă un set de comportamente, incluzând și comportamentul agresiv. Astfel ideea conform căreia frustrarea provoacă întotdeauna agresivitate a fost treptat abandonată chiar de unul din cei care formulaseră inițial ipoteza. Bandura (1973 citat de Bandura, 1986) consideră că, în ciuda atracției evidente a acestor afirmații, în parte din cauza simplității lor, ele nu sunt suficiente pentru a explica misterul comportamentului social mult mai complex. Nu toți indivizii frustrați reacționează agresând verbal sau fizic. Ei reacționează
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
obstacolelor ce apar în cale. Studiile ulterioare au demonstrat că frustrarea provoacă agresivitate doar atunci când individul a învățat să reacționeze la frustrare astfel (Berkowitz, 1969, citat de Berkowitz, 1993). Indivizii care dispun de alte strategii comportamentale reacționează altfel (Bandura, 1973 citat de Bandura, 1986). Chiar dacă a fost mult criticată din cauza unei fundamentări științifice slabe, teoria frustrare-agresivitate are meritul de a fi fost o primă conceptualizare a comportamentului agresiv care să propună un model empiric bazat pe un ansamblu de date experimentale
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
În opinia lui Dollard și colegii săi, instigarea la agresiune poate fi redusă prin procesele de deplasare (atacul împotriva altor ținte decât agentul de frustrare) și de catharsis (exprimarea tuturor formelor virtuale ale agresivității). Opunându-se acestor idei, Berkowitz (1982 citat de Berkowitz, 1993) afirmă că indivizii puternic frustrați nu-și pot reduce tendințele agresive decât agresând agentul de frustrare. Catharsisul nu poate avea loc decât atunci când individul provocat își atinge scopul, săvârșind secvența de acte agresive. Nu este vorba doar
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
spontane, ipoteză care subliniază de asemenea rolul pe care-l au unele elemente din mediul imediat în antrenarea anumitor acte specifice. Aceste elemente funcționează de parcă ar avea o semnificație anume pentru membrii unei specii date. În opinia lui Eibl-Eibesfeldt (1979 citat de Pahlavan, 1987), organizarea unor comportamente, printre care și cele agresive, este determinată de un proces de maturizare influențat de caracteristici înnăscute. Reluând definiția lui Medioni, Pieron (1979 citat de Pahlavan, 1987) consideră că, în calitatea lui de comportament instinctiv
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
anume pentru membrii unei specii date. În opinia lui Eibl-Eibesfeldt (1979 citat de Pahlavan, 1987), organizarea unor comportamente, printre care și cele agresive, este determinată de un proces de maturizare influențat de caracteristici înnăscute. Reluând definiția lui Medioni, Pieron (1979 citat de Pahlavan, 1987) consideră că, în calitatea lui de comportament instinctiv, comportamentul agresiv este spontan, având o structură specifică și fixă "ce depinde de existența unei înlănțuiri neuroendocrine particulare ca mecanism declanșator înnăscut". În opinia unor cercetători, spontaneitatea comportamentului agresiv
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
spontan, având o structură specifică și fixă "ce depinde de existența unei înlănțuiri neuroendocrine particulare ca mecanism declanșator înnăscut". În opinia unor cercetători, spontaneitatea comportamentului agresiv se datorează unei acumulări de energie în sistemul nervos (Freud, 1887-1902/1956; Lorenz, 1966 citat de Pahlavan, 1987). De unde rezultă nevoia de eliberare, nevoie pe care organismul o satisface prin manifestarea unor reacții specifice (acte instinctive). Odată această energie consumată prin declanșarea actului instinctiv, comportamentul va înceta. Totuși nevoia de eliberare a impulsurilor nervoase poate
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
proces de selecție naturală. Considerarea comportamentelor agresive modalități comportamentale specifice determinate de un proces de adaptare conduce la identificarea mai multor tipuri de comportamente în funcție de natura situației în care se produc: agresiuni ofensive, agresiuni defensive, agresiuni maternale etc. (Moyer, 1968 citat de Pahlavan, 1987). Susținătorii acestei poziții cred că agresivitatea nu se subscrie unei concepții unitare, ci mai degrabă unei categorizări multiple și parțial eterogene în ceea ce privește etiologia. Această categorizare include în aceeași categorie comportamente caracterizate topografic diferit, dar corespunzând acelorași mecanisme
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
eterogene în ceea ce privește etiologia. Această categorizare include în aceeași categorie comportamente caracterizate topografic diferit, dar corespunzând acelorași mecanisme neuropsihologice. O abordare teoretică globală de inspirație darwiniană ocupă un loc important în ceea ce privește explicarea comportamentelor agresive din ultimii ani. Propusă de către Wilson (1975 citat de Pahlavan, 1987), această abordare sociobiologică a ridicat multiple controverse atât la nivelul validării științifice a ipotezelor, cât și la nivelul fundamentelor și consecințelor ideologice. Sociobiologii se identifică cu orientările teoretice ce susțin că genotipurile determină în mod direct comportamentele
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
fiecare organism ce încearcă să asigure păstrarea și supraviețuirea genotipului. Această nevoie fundamentală înnăscută determină o selecție a comportamentelor care să permită supraviețuirea genotipului, incluzând comportamente în favoarea unor indivizi considerați a fi purtătorii unui genotip asemănător sau identic. Cairns (1986 citat de Cairns et al., 1988) subliniază importanța factorilor biologici în dezvoltarea indivizilor, dezvoltare ce presupune și formarea comportamentelor agresive: (a) capacitatea de a agresa este specifică omului, (b) diferențele de manifestare a comportamentului agresiv datorate vârstei și sexului apar mai
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
trebuie să țină cont de impactul tuturor proceselor cu rol important în dezvoltarea individului și să arate în ce fel aceste procese intervin pe parcursul devenirii sale pentru a forma structuri comportamentale stabile (Cairns, 1986, p. 81). Wilson și Daly (1985 citat de Daly et al., 1989) efectuează aceeași analiză. În opinia lor, gelozia sexuală este cauza cea mai frecventă a omorurilor violente comise de către bărbații tineri. În evoluția specii umane, gelozia s-a născut din întărirea prin selecție naturală a tendinței
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
central la diferitele specii de animale și, în particular, la oameni a scos în evidență dezvoltarea progresivă a unor structuri nervoase având funcția de a crește controlul exercitat de centrele de comandă cognitivă asupra activităților emoționale (Andy și Stephan, 1974 citat de Pahlavan, 1987; Pankcepp, 2000). Această posibilitate comportamentală nouă permite organismelor cu o existență socială reală intervenția altor parametri decât cei de origine organică. Aprecierea unei interacțiuni dintre două persoane depinde de perspectiva actorilor, dar și de cea a observatorilor
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
de vedere istoric dezvoltarea concepțiilor cognitive coincide cu studiul efectului observării violenței asupra comportamentului agresiv (Farber, 1963; Gregg și Simon, 1967 citați de Eron, 2001). Această mișcare reprezintă o adevărată schimbare de poziție față de modelele clasice. Propunerile lui Bandura (1977 citat de Bandura, 1986) și lucrările lui Eron (1963 citat de Eron, 1994) au jucat un rol central în fundamentarea concepției. În opinia lui Bandura, interacțiunea complexă dintre diferitele procese cognitive determină învățarea unui comportament prin observare (modeling). Iar procesele avute
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
efectului observării violenței asupra comportamentului agresiv (Farber, 1963; Gregg și Simon, 1967 citați de Eron, 2001). Această mișcare reprezintă o adevărată schimbare de poziție față de modelele clasice. Propunerile lui Bandura (1977 citat de Bandura, 1986) și lucrările lui Eron (1963 citat de Eron, 1994) au jucat un rol central în fundamentarea concepției. În opinia lui Bandura, interacțiunea complexă dintre diferitele procese cognitive determină învățarea unui comportament prin observare (modeling). Iar procesele avute în vedere sunt reprezentate de atenție, memorie, reproducerea prin
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
Cu cât individul își atribuie o mai mare eficiență personală, cu atât mai mult el va face eforturi pentru a-și îndeplini sarcina și performanța vizată (Bandura, 1986). Influențat de aceste propuneri, dar și de altele (Leventhal, 1982), Berkowitz (1989 citat de Berkowitz, 1993) afirmă că expunerea la semnale asociate cu agresivitatea sau violența trezește în mintea individului gânduri semantic asociate acestora care influențează evaluarea situației imediate. Numeroase studii au demonstrat efectul scenelor violente (Berkowitz și Rogers, 1986 citat de Eron
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
Berkowitz (1989 citat de Berkowitz, 1993) afirmă că expunerea la semnale asociate cu agresivitatea sau violența trezește în mintea individului gânduri semantic asociate acestora care influențează evaluarea situației imediate. Numeroase studii au demonstrat efectul scenelor violente (Berkowitz și Rogers, 1986 citat de Eron, 2001) asupra comportamentului spectatorilor. Cercetările subliniază că aceste tipuri de scene influențează evaluarea și interpretarea evenimentelor ce se produc în mediul imediat al individului, dar și felul în care acesta percepe propriile capacități de a face față situației
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
prelucrare a informației deficiente să supraevalueze ostilitatea mediului lor înconjurător. Această percepție exagerată a ostilității reprezintă fundamentul adoptării strategiilor comportamentale agresive și a rezolvării deficitare a problemelor interpersonale. După părerea lui Huesmann și a colegilor săi (Huesmann și Eron, 1984 citat de Eron), copilul este în căutarea informațiilor și, în funcție de informațiile disponibile, el își dezvoltă structuri de cunoștințe denumite "scenarii" care-l vor ajuta în reglarea propriilor comportamente sociale. Aflat în fața violenței, copilul descoperă scenarii agresive mult mai complexe și le
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
esențial în evaluarea deciziilor alternative agresivității. Credința în dreptate și echitate, luarea în considerație a scuzelor sau justificărilor oamenilor pentru a-și explica comportamentul, toate aceste elemente influențează alegerea comportamentului actorului (Donnerstein și Hatfield, 1982). În opinia lui Tedeschi (1984 citat de Tedeschi et al., 1994), un incident violent se iscă atunci când individul constată că una dintre reguli a fost încălcată. Dacă se încearcă exercitarea controlului social, individul poate acuza sau ataca sursa încălcării regulii. Din lipsă de motivație din partea agresorului
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
puncte de vedere legate de organizarea și intervenția proceselor cognitive. Conform modelului unic propus de Huesmann, comportamentul social este controlat de scenarii memorate la care individul apelează pentru a-și organiza comportamentul și pentru a rezolva problemele sociale (Abelson, 1981 citat de Huessmann, 1998). Un scenariu presupune cunoștințe declarative și procedurale în același timp. Se știe că scenariile în curs de formare influențează comportamentul copilului prin intermediul proceselor mentale controlate (Schneider și Shiffrin, 1977 citat de Huessmann, 1998). Pe măsură ce copilul se dezvoltă
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
pentru a rezolva problemele sociale (Abelson, 1981 citat de Huessmann, 1998). Un scenariu presupune cunoștințe declarative și procedurale în același timp. Se știe că scenariile în curs de formare influențează comportamentul copilului prin intermediul proceselor mentale controlate (Schneider și Shiffrin, 1977 citat de Huessmann, 1998). Pe măsură ce copilul se dezvoltă, procesele se automatizează. Scenariile elaborate devin din ce în ce mai rezistente la diversele modificări și schimbări în funcție de executarea lor și de consecințele pozitive cu care se asociază. Credințele normative formează cea de-a doua serie de
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
consecințele pozitive cu care se asociază. Credințele normative formează cea de-a doua serie de scheme cognitive cu rol central în reglementarea comportamentului agresiv. Credințele normative sunt cogniții ce au legătură directă cu adecvarea comportamentului agresiv. Huessmann și Guerra (1977 citat de Huessmann et al., 2001) consideră că credințele normative amorsează schemele utile pentru evaluarea comportamentelor celorlalți, orientează căutarea scenariilor sociale și permit separarea scenariilor de comportamentele inadecvate. Conform modelului unic, procesele continui și în buclă închisă prelucrează atât situațiile interne
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
poate indica faptul că credințele normative și schemele necesare agresivității au fost deja achiziționate. În opinia Figura 4 Modelul unic al prelucrării informației propus de Reynold Huessmann (2001) Notă: Adaptat după Bohart și Stipek, 2001, p. 255 lui Huessmann (1986 citat de Huessmann, 1998) există un număr important de factori neurofiziologici care determină adoptarea unor moduri particulare de prelucrare cognitivă sau de formare a schemelor și scenariilor specifice. Primele experiențe sociale ale copilului joacă un rol important în învățarea scenariilor și
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
pot descrie propriul comportament manifestat în situații specifice, pot vorbi despre experiența cu privire la propriile acțiuni agresive sau cu privire la acțiunile agresive comise de către ceilalți. Unii cercetători au elaborat chestionare care să vizeze experiența unei agresiuni specifice precum agresivitatea sexuală (Malamuth, 1981 citat de Malamuth, 1998) sau violența domestică. În combinație cu alte chestionare, acestea pot fi folosite pentru măsurarea agresivitatea în situații anxiogene, fapt ce poate indica în ce măsură individul generalizează tendințele agresive pentru a le folosi și în alte situații. Scala de
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]
-
să influențeze rezultatele raportului. În cazul chestionarului pentru părinți, de exemplu, apar două mari probleme: părinții nu sunt martorii comportamentelor ce-i interesează pe cercetători, ba mai mult, ei tind să aprecieze aspectul pozitiv al comportamentului copilului lor ( Patterson, 1977 citat de Dishion et al., 1994). Eron, Dodge și colegii lor au preferat să interogheze semenii și profesorii în studierea comportamentului agresiv la copii (e.g. Dodge et al., 1987). Într-un studiu despre efectul pedepsei părinților asupra agresivității la copii (Eron
Comportamentul agresiv by Farzaneh Pahlavan [Corola-publishinghouse/Science/919_a_2427]