1,637 matches
-
cu cea de mai sus este vehiculată și atunci cînd se impune, cu o anume Înverșunare obtuză, că e obligatoriu ca un haiku să poată răspunde la Întrebările ce, cînd și unde. Căci, dacă nu o face, bineînțeles, nu e haiku. Care e sursa primară care a declanșat la noi acest derapaj? Cele nici două pagini pe care le dedică acestui subiect Florin Vasiliu În Introducere În poezia japoneză haiku din 2001. Citîndu-l fără har, pe Keneth Yasuda, care vorbește despre
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
cînd și unde. Căci, dacă nu o face, bineînțeles, nu e haiku. Care e sursa primară care a declanșat la noi acest derapaj? Cele nici două pagini pe care le dedică acestui subiect Florin Vasiliu În Introducere În poezia japoneză haiku din 2001. Citîndu-l fără har, pe Keneth Yasuda, care vorbește despre elemente „fără de care experiența estetică nu se poate constitui”, autorul român alunecă spre o Înțelegere superficială a lucrurilor. Botează pompos cele trei elemente, triada, dar le Înțelege mai degrabă
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
părere este confirmată și de caracterizarea triadei ca „formă de structurare a naturii În poem”. Derapajul este, cum se vede limpede, de la experiența estetică (menționată de Yasuda) către structurarea naturii (expresie care nu se găsește În textul lui Yasuda). În Haiku-ul japonez, Keneth Yasuda dedică, pe bună dreptate, celor trei elemente 16 pagini. Și le tratează din cu totul altă perspectivă. Înainte de a intra În detalii este profitabil să vedem Însă cum l-a Înțeles W. J. Higginson pe Yasuda
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
Yasuda dedică, pe bună dreptate, celor trei elemente 16 pagini. Și le tratează din cu totul altă perspectivă. Înainte de a intra În detalii este profitabil să vedem Însă cum l-a Înțeles W. J. Higginson pe Yasuda În capitolul Arta haiku-ului, Simțurile, imaginea și haiku-ul din cunoscutul său Handbook: "Keneth Yasuda spune că ce, cînd și unde sînt cele trei elemente ale haiku-ului. În mod obișnuit, imaginea Însăși este ce, atîta timp cît aceasta implică pe cînd și
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
celor trei elemente 16 pagini. Și le tratează din cu totul altă perspectivă. Înainte de a intra În detalii este profitabil să vedem Însă cum l-a Înțeles W. J. Higginson pe Yasuda În capitolul Arta haiku-ului, Simțurile, imaginea și haiku-ul din cunoscutul său Handbook: "Keneth Yasuda spune că ce, cînd și unde sînt cele trei elemente ale haiku-ului. În mod obișnuit, imaginea Însăși este ce, atîta timp cît aceasta implică pe cînd și unde. De exemplu, acest haiku
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
profitabil să vedem Însă cum l-a Înțeles W. J. Higginson pe Yasuda În capitolul Arta haiku-ului, Simțurile, imaginea și haiku-ul din cunoscutul său Handbook: "Keneth Yasuda spune că ce, cînd și unde sînt cele trei elemente ale haiku-ului. În mod obișnuit, imaginea Însăși este ce, atîta timp cît aceasta implică pe cînd și unde. De exemplu, acest haiku de John Wills: luna În zori frunzele de nufăr bat În alb la o scurtă adiere avem momentul zilei
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
haiku-ul din cunoscutul său Handbook: "Keneth Yasuda spune că ce, cînd și unde sînt cele trei elemente ale haiku-ului. În mod obișnuit, imaginea Însăși este ce, atîta timp cît aceasta implică pe cînd și unde. De exemplu, acest haiku de John Wills: luna În zori frunzele de nufăr bat În alb la o scurtă adiere avem momentul zilei foarte bine enunțat; și „frunzele de nufăr” ne oferă un indiciu privind momentul anului. „Frunzele de nufăr” ne spune de asemenea
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
indiciu privind momentul anului. „Frunzele de nufăr” ne spune de asemenea că ne aflăm pe un lac, o baltă sau pe o porțiune cu curs lent a unui rîu, dîndu-ne impresia locului. CÎnd și unde apar În unele părți ale haiku-ului, dar ce Îl umple cu totul. Imaginii de Început din primul vers, al doilea și al treilea vers Îi adaugă o imagine frumoasă și complexă care se construiește cuvînt cu cuvînt, vers cu vers. Luna sugerează rotunjimea oglindită imediat
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
concretitudinea. Ele nu sînt doar niște ingrediente, ci constituenți esențiali ai experienței topiți Într-un aliaj, "pentru că numai relația dintre aceste trei elemente luate Împreună constituie experiența, una și aceeași În fiecare din cele trei versuri, acesta este fundamentul experienței haiku." Ele nu trebuie identificate și separate ci resimțite ca "imperativele care fac acea experiență plină de sens și viață". Doar atunci concretitudinea experienței este forță și dinamism al imaginii surpinse În momentul haiku. Ce: identificare obiectivă sau elocvență a obiectului
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
cele trei versuri, acesta este fundamentul experienței haiku." Ele nu trebuie identificate și separate ci resimțite ca "imperativele care fac acea experiență plină de sens și viață". Doar atunci concretitudinea experienței este forță și dinamism al imaginii surpinse În momentul haiku. Ce: identificare obiectivă sau elocvență a obiectului? Abordînd obiectul, Yasuda, pe urmele lui Dewey, socotește că "tiparul comun al experienței [...] este Întotdeauna o interacțiune Între Între o făptură vie și unele aspecte ale ambianței sale". Obiectul este acela asupra căruia
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
elocvență a obiectului? Abordînd obiectul, Yasuda, pe urmele lui Dewey, socotește că "tiparul comun al experienței [...] este Întotdeauna o interacțiune Între Între o făptură vie și unele aspecte ale ambianței sale". Obiectul este acela asupra căruia focalizează experiența autorului de haiku pentru că el este un obiect elocvent, semnificativ, plin de Înțeles. Un obiect ( În sensul său cel mai larg de imagine, scenă, Întîmplare) pentru haiku nu este decît unul care "vorbește", chiar dacă fără de cuvinte. Vorbește sufletului și minții În limbajul emoției
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
vie și unele aspecte ale ambianței sale". Obiectul este acela asupra căruia focalizează experiența autorului de haiku pentru că el este un obiect elocvent, semnificativ, plin de Înțeles. Un obiect ( În sensul său cel mai larg de imagine, scenă, Întîmplare) pentru haiku nu este decît unul care "vorbește", chiar dacă fără de cuvinte. Vorbește sufletului și minții În limbajul emoției, provoacă o experiență. „O experiență devine semnificativă cînd este localizată Într-un obiect care este, cu expresia lui T. S. Eliot, „un corelat obiectiv
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
obiectiv” la emoția experienței, adică, atunci cînd emoția ia naștere cu adevărat din experiență și, prin urmare, obiectul prezentat poate să trezească un sentiment al semnificației complete și relevante prin ea Însăși. Așa cum a spus Otsuji, simțirea este obiectivată: "Bucuria haiku-ului constă exact În aceea că simțirea autorului a fost obiectivată și nu În aceea că ar fi fost oferită o imagine condensată a naturii." Obiectul devine cu adevărat un obiect simțit, În loc de a fi unul pe lângă care el alunecă
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
emoția care se ivește din el.” Întrebarea ce? nu caută deci să identifice un (oarecare) obiect natural sau fizic, ci să-l repereze pe acela care este corelatul obiectiv al experienței, al emoției. Care este garantul unei emoții obiectivate. Emoția (haiku) prezentă În experiență și deci În obiect nu este Însă, ca În poezia occidentală, una infuzată, transferată În mod subiectiv și sentimental obiectului. Lumea obiectivă nu devine o oglindă a simțirii subiective (poetice). Soluția haikuului este depersonalizarea autorului care pătrunde
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
garantul unei emoții obiectivate. Emoția (haiku) prezentă În experiență și deci În obiect nu este Însă, ca În poezia occidentală, una infuzată, transferată În mod subiectiv și sentimental obiectului. Lumea obiectivă nu devine o oglindă a simțirii subiective (poetice). Soluția haikuului este depersonalizarea autorului care pătrunde În obiect (fără vreun inters personal și fără orgoliul de a-și conserva sinele), se topește și se confundă cu el. Autorul este absorbit de obiectul experienței sale, devine una cu el. Orice experiență autentică
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
pentru autor obiectul natural, fizic, ci „propria lui percepție a obiectului, așa cum percepția și experiența au crescut din interacțiunea sa cu obiectul, din experiența sa fondatoare”. Experiență căreiai aparține „obiectul”, căci el nu și capătă statutul de element al experienței haiku decît pentru că a fost dislocat din lumea obiectelor fizice sau naturale pentru a fi cooptat În lumea viziunii estetice. CÎnd: datare formală sau implicare sezonală? Nicio clipă, Yasuda nu este preocupat de datarea tipicară a obiectului surprins În haiku. Ceea ce
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
experienței haiku decît pentru că a fost dislocat din lumea obiectelor fizice sau naturale pentru a fi cooptat În lumea viziunii estetice. CÎnd: datare formală sau implicare sezonală? Nicio clipă, Yasuda nu este preocupat de datarea tipicară a obiectului surprins În haiku. Ceea ce Îl pasionează este acel "aer viu și totuși subtil evaziv, care umple fiecare colț al haiku-ului, imponderabil, și totuși făcîndu-și simțită prezența. Aceasta este o atmosferă vie care vine dintr-o percepere a anotimpului cu care are de
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
În lumea viziunii estetice. CÎnd: datare formală sau implicare sezonală? Nicio clipă, Yasuda nu este preocupat de datarea tipicară a obiectului surprins În haiku. Ceea ce Îl pasionează este acel "aer viu și totuși subtil evaziv, care umple fiecare colț al haiku-ului, imponderabil, și totuși făcîndu-și simțită prezența. Aceasta este o atmosferă vie care vine dintr-o percepere a anotimpului cu care are de a face haiku-ul, adăugînd claritate și desăvîrșire celorlalte elemente ale lui". Nu amănuntul temporal care delimitează
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
pasionează este acel "aer viu și totuși subtil evaziv, care umple fiecare colț al haiku-ului, imponderabil, și totuși făcîndu-și simțită prezența. Aceasta este o atmosferă vie care vine dintr-o percepere a anotimpului cu care are de a face haiku-ul, adăugînd claritate și desăvîrșire celorlalte elemente ale lui". Nu amănuntul temporal care delimitează precis și restrictiv situația obiectului contează ci infuzia sentimentului sezonal pe care acesta o prilejuiește. „Atmosfera sezonală este la fel de importantă În haiku precum lumina Într-o
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
are de a face haiku-ul, adăugînd claritate și desăvîrșire celorlalte elemente ale lui". Nu amănuntul temporal care delimitează precis și restrictiv situația obiectului contează ci infuzia sentimentului sezonal pe care acesta o prilejuiește. „Atmosfera sezonală este la fel de importantă În haiku precum lumina Într-o pictură impresionistă.” Întrebarea cînd? vizează deci kigo-ul poemului, tema sau cuvîntul sezonal și nu vreo prea puțin semnificativă datare formală. CÎnd acesta (kigo ul) este bine realizat, "el este un simbol estetic al simțului anotimpurilor, răsărind
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
poem, să aibă un tîlc care să impregneze Întreg poemul. Cuvintele sezonale culese pedant din saijiki (colecții de teme sezonale) și incluse conștiincios În poem nu dau nici valoare, nici validitate poemelor, pentru că "simțul sezonal nu se poate constitui În afara haiku-ului" (Otsuji). Nu poate fi pur și simplu importat, ci "este o parte a experienței haiku și nu o cerință (formală s.m.) impusă În alcătuirea versului". Acest mod de a vedea lucrurile nu mai localizează bigot simțul sezonal Într-un
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
colecții de teme sezonale) și incluse conștiincios În poem nu dau nici valoare, nici validitate poemelor, pentru că "simțul sezonal nu se poate constitui În afara haiku-ului" (Otsuji). Nu poate fi pur și simplu importat, ci "este o parte a experienței haiku și nu o cerință (formală s.m.) impusă În alcătuirea versului". Acest mod de a vedea lucrurile nu mai localizează bigot simțul sezonal Într-un singur cuvînt, Înțelegînd că el "se ivește din efectul poetic total al haiku-ului Însuși". Obiectul
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
parte a experienței haiku și nu o cerință (formală s.m.) impusă În alcătuirea versului". Acest mod de a vedea lucrurile nu mai localizează bigot simțul sezonal Într-un singur cuvînt, Înțelegînd că el "se ivește din efectul poetic total al haiku-ului Însuși". Obiectul În sine, ca obiect natural, este intim legat de existența În timp și orice experiență legată de el este grevată de simțul anotimpurilor În ritmul cărora el se naște și dispare. Dar acest lucru nu este o
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
locului, căci "este neesențial dacă bujorul este clasificat ca o temă de primăvară sau de vară. Bujorul are propriile calități și caracteristici, ele sînt tema sezonală." (Otsuji, citat de Yasuda) De care anotimp e vorba nu poate spune decît experiența haiku și poemul bine făcut. Un poem are kigo și răspunde la Întrebarea cînd nu pentru că depistăm În el un cuvînt extras dintr-o culegere de termeni sezonali, ci pentru că, datorită chipului subtil În care este construit, din relația sa armonioasă
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]
-
sezonul În care poetul a compus poemul era suficient și, deși erau folosite cuvinte sezonale, putem pretinde că tîlcul unor asemenea cuvinte nu era pe deplin Înțeles." (Asano citat de Yasuda) Sensul profund al simțului sezonal, dobîndit tîrziu prin evoluția haiku-ului, este recunoașterea omului ca parte a naturii. „Atunci cînd măcar o parte a problemelor umane e considerată ca un fenomen al naturii, se naște o perspectivă filosofică măreață, ca și cum am fi atins adevăratul puls al universului. Aici aflăm viața
Mulcom Picurând by Corneliu Traian Atanasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1259_a_2200]