2,694 matches
-
cu descrierile și inferențele, ele putând fi raționale sau iraționale; în literatura de specialitate se mai numesc și „cogniții calde” (hot cognitions), condiționând apariția reacțiilor afective. În acest context, termenul „rațional” se referă la suportul logic, empiric și/sau pragmatic. „Irațional” înseamnă că ceva nu are suport logic, empiric și/sau pragmatic. Cognițiile evaluative generale sunt structuri cognitive considerate factori de vulnerabilitate generală, fiind implicate în edificiul personalității subiectului uman și în filosofiile lui de viață. În relație cu evenimentele activatoare
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
locale (gânduri automate). Albert Ellis (Ellis, 1962; 1994), pe baza a zeci de studii, a descris cele mai importante structuri cognitive evaluative generale (definite logic și empiric) implicate ca mecanisme etiopatogenetice în patologie - prin această asociere sunt și disfuncționale - (cogniții iraționale) și/sau în promovarea sănătății și a unui comportament adaptativ (cogniții raționale). Cogniția irațională generală centrală este gândirea inflexibilă, absolutistă (demandigness), din care derivă alte trei cogniții iraționale generale intermediare: catastrofarea (awfulizing), lipsa de toleranță la frustrare (low frustration tolerance
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
a descris cele mai importante structuri cognitive evaluative generale (definite logic și empiric) implicate ca mecanisme etiopatogenetice în patologie - prin această asociere sunt și disfuncționale - (cogniții iraționale) și/sau în promovarea sănătății și a unui comportament adaptativ (cogniții raționale). Cogniția irațională generală centrală este gândirea inflexibilă, absolutistă (demandigness), din care derivă alte trei cogniții iraționale generale intermediare: catastrofarea (awfulizing), lipsa de toleranță la frustrare (low frustration tolerance/frustration intolerance) și evaluarea globală (global evaluation). Cogniția rațională generală centrală este gândirea flexibilă
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
ca mecanisme etiopatogenetice în patologie - prin această asociere sunt și disfuncționale - (cogniții iraționale) și/sau în promovarea sănătății și a unui comportament adaptativ (cogniții raționale). Cogniția irațională generală centrală este gândirea inflexibilă, absolutistă (demandigness), din care derivă alte trei cogniții iraționale generale intermediare: catastrofarea (awfulizing), lipsa de toleranță la frustrare (low frustration tolerance/frustration intolerance) și evaluarea globală (global evaluation). Cogniția rațională generală centrală este gândirea flexibilă, non-absolutistă (preferential and accepting), din care derivă apoi celelalte trei cogniții raționale generale intermediare
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
intermediare: non-catastrofarea (badness), toleranța la frustrare (frustration tolerance) și evaluare contextuală (antiglobal evaluation). Atunci când sunt asociate cu evenimente activatoare specifice, aceste structuri cognitive evaluative generale produc structuri cognitive evaluative locale, în forma gândurilor automate. Analizăm în continuare procesele cognitive evaluative iraționale și raționale care, aplicate diverselor conținuturi, pot genera structuri cognitive evaluative generale, respectiv locale. I. Trebuie absolutist (gândire absolutistă) versus stilul preferențial (gândire flexibilă) Specia umană are caracteristica de a avea scopuri/dorințe. Ele sunt exprimate în prelucrări informaționale de
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
cu (1) propria persoană, (2) ceilalți și (3) viață, formând structuri cognitive evaluative generale; dacă sunt asociate și cu evenimente activatoare specifice, ele formează structuri cognitive evaluative locale, în forma gândurilor automate. Așa cum am mai spus, structurile cognitive raționale sau iraționale sunt predicții în forma așteptărilor/hopes (cum sperăm/vrem să fie) și/sau a expectanțelor/expectancies (cum ne așteptăm să fie); după cum vom vedea în secțiunea dedicată consecințelor afectiv-emoționale/subiective, această distincție poate să fie una importantă. Prin urmare, alternativa
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
dacă să o urmezi sau nu! Odată ce avem aceste opțiuni, „trebuie” devine imperativ. Așadar, dacă „trebuie” apare într-o formulare condițională, el este rațional. Evident, este important ca însăși condiționarea să fie una rațională, acceptată social. Mulți pacienți dezvoltă condiționări iraționale: „Dacă vreau să fiu iubită de soț, trebuie să-i accept toate toanele”; în acest caz, deși „trebuie” este condițional, el este irațional deoarece condiționarea însăși este una irațională. Plastic spus, „sfânta treime” a nebuniei este formată din triada cognitivă
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
condiționarea să fie una rațională, acceptată social. Mulți pacienți dezvoltă condiționări iraționale: „Dacă vreau să fiu iubită de soț, trebuie să-i accept toate toanele”; în acest caz, deși „trebuie” este condițional, el este irațional deoarece condiționarea însăși este una irațională. Plastic spus, „sfânta treime” a nebuniei este formată din triada cognitivă: (1) eu trebuie cu necesitate... (de exemplu, să reușesc, să fiu primul); (2) ceilalți trebuie cu necesitate... (de exemplu, să mă respecte); (3) viața trebuie cu necesitate... (de exemplu
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
pentru simplul fapt că existăm, și să învățăm să ne evaluăm comportamentele care, dacă sunt neperformante, trebuie îmbunătățite. Acest lucru este valabil și în cazul evenimentelor pozitive. A spune în urma unor succese că suntem buni este tot o structură cognitivă irațională de evaluare globală. Implicațiile sunt uriașe! Programele de dezvoltare a stimei de sine sunt un medicament psihologic (o „pastilă psihologică”) care face mai mult rău decât bine. Dezvoltând stima de sine, noi nu îl învățăm pe client decât să promoveze
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
preferință -, care le influențează pe cele intermediare (catastrofare/non-catastrofare, toleranță scăzută la frustrare/toleranță la frustrare, evaluare globală/evaluare contextuală) exprimate în gândurile automate care, la rândul lor, produc răspunsuri afectiv-emoționale/subiective, comportamentale și psihofiziologice/biologice. Dacă aceste mecanisme sunt iraționale, răspunsurile se vor exprima într-un tablou clinic; gândurile automate iraționale fac parte din tabloul clinic și constituie factori de vulnerabilitate locală pentru celelalte componente ale tabloului clinic. Dacă aceste mecanisme sunt raționale (de exemplu, cogniția evaluativă centrală este formulată
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
la frustrare/toleranță la frustrare, evaluare globală/evaluare contextuală) exprimate în gândurile automate care, la rândul lor, produc răspunsuri afectiv-emoționale/subiective, comportamentale și psihofiziologice/biologice. Dacă aceste mecanisme sunt iraționale, răspunsurile se vor exprima într-un tablou clinic; gândurile automate iraționale fac parte din tabloul clinic și constituie factori de vulnerabilitate locală pentru celelalte componente ale tabloului clinic. Dacă aceste mecanisme sunt raționale (de exemplu, cogniția evaluativă centrală este formulată preferențial), atunci răspunsurile se înscriu în sfera normalului. GRAFIC Figura 3
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
cogniția evaluativă centrală este formulată preferențial), atunci răspunsurile se înscriu în sfera normalului. GRAFIC Figura 3.1. Rolul cognițiilor evaluative în generarea răspunsurilor subiectului uman. 3.3.2. Abordarea evoluționistă Analizele de psihologie evoluționistă (vezi Pelusi, 2003) arată că cognițiile iraționale sunt rezultatul unui proces de evoluție. Aceasta nu înseamnă însă că ele sunt adaptative și astăzi. Timp de zeci de mii de ani, specia noastră s-a adaptat la un mediu și la sarcini relativ simple și bine definite (de
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
adaptative și astăzi. Timp de zeci de mii de ani, specia noastră s-a adaptat la un mediu și la sarcini relativ simple și bine definite (de exemplu, a găsi hrană, adăpost și a procrea). În acest mediu, un stil irațional era adaptativ: (a) sarcinile fiind simple, o hipermotivare în termeni de „trebuie” nu afecta performanța; (b) un stil catastrofic de gândire te proteja, în măsura în care erai mereu vigilent și gata să reacționezi la pericol, fie că acesta era sau nu real
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
care se exprimă în acte violente este drastic pedepsită. Evaluarea globală manifestată prin dispreț față de ceilalți sau față de propria persoană debilitează individul în interacțiunile sale sociale. Plastic spus, noi suntem urmașii celor care au supraviețuit în EEA printr-un stil irațional. Șansa noastră este că avem și predispoziția genetică de a putea încerca să gândim alternativ, rațional. Nimeni nu este perfect rațional sau perfect irațional; este vorba despre un raport între cele două stiluri cognitive, de dorit fiind, desigur, promovarea unui
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
sarcini complexe. În timp ce stilul preferențial se asociază cu emoții funcționale și ne menține în zona optimului motivațional, stilul absolutist se asociază cu emoții disfuncționale și poate duce la o motivare excesivă, însoțită de o scădere a performanței. Așadar, un stil irațional într-un mediu complex constituie un factor de vulnerabilitate spre psihopatologie. Deși cei care au un pattern dominant irațional pot să fie la fel de performanți în sarcini simple și bine structurate ca și cei cu un pattern cognitiv dominant rațional, ei
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
există patologie; poate exista însă iraționalitate fără a exista (deocamdată) patologie. Apariția tabloului clinic este condiționată de apariția evenimentelor care pun în mișcare această vulnerabilitate. Dacă evenimentele de viață confirmă iraționalitatea, nu va apărea tabloul clinic. Spre exemplu, un proces irațional de genul „Trebuie să fiu apreciat de toți colegii, altfel este groaznic” nu va genera psihopatologie dacă se întâmplă ca, în prezent, toți colegii să mă aprecieze. Acest proces irațional este însă un factor de vulnerabilitate, căci dacă în viitor
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
iraționalitatea, nu va apărea tabloul clinic. Spre exemplu, un proces irațional de genul „Trebuie să fiu apreciat de toți colegii, altfel este groaznic” nu va genera psihopatologie dacă se întâmplă ca, în prezent, toți colegii să mă aprecieze. Acest proces irațional este însă un factor de vulnerabilitate, căci dacă în viitor anumiți colegi nu mă vor mai aprecia, aș putea ajunge să experiențiez o serie de emoții negative. Așadar, se observă din nou că elementul necesar (nu și suficient) pentru patologie
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
pașilor pe care trebuie să-i urmăm în analiza a unei structuri cognitive prin prisma teoriei evoluționiste. Pasul 1: Care este structura cognitivă care poate explica producerea acestui răspuns? În acest caz, analiza se referă tocmai la structura cognitivă. Cognițiile iraționale sunt asociate cu emoțiile disfuncționale și comportamentele dezadaptative. Cognițiile raționale sunt asociate cu emoțiile funcționale și comportamentele adaptative. Pasul 2: În ce constă această structură ca proces și/sau conținut? Răspunsul la această întrebare se regăsește în descrierea de mai
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
constă această structură ca proces și/sau conținut? Răspunsul la această întrebare se regăsește în descrierea de mai sus. Pasul 3: Care este funcția distală a acestei structuri? Una dintre cele mai cunoscute teorii a avansat ipoteza că structura cognitivă irațională este o adaptare. După cum am arătat, pentru a fi considerată adaptare, o structură trebuie să satisfacă următoarele criterii: 1) Probabilitatea ca această structură cognitivă să fi rezultat ca urmare a șansei este mică. Prevalența mare a acestor structuri cognitive în
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
adaptative a fost descris mai sus. 3) Are caracteristicile unui design evolutiv: a) Are o structură complexă care a rezolvat probleme adaptative specifice în EEA (vezi analiza de mai sus). b) Constituie o caracteristică a speciei. Într-adevăr, prezența cognițiilor iraționale este o constantă a subiectului uman, indiferent de cultură. c) Se dezvoltă fără efort conștient, în absența unei instruiri formale. Într-adevăr, cognițiile iraționale se învață implicit, fără efort conștient și fără o pregătire formală. d) Este utilizată fără efort
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
EEA (vezi analiza de mai sus). b) Constituie o caracteristică a speciei. Într-adevăr, prezența cognițiilor iraționale este o constantă a subiectului uman, indiferent de cultură. c) Se dezvoltă fără efort conștient, în absența unei instruiri formale. Într-adevăr, cognițiile iraționale se învață implicit, fără efort conștient și fără o pregătire formală. d) Este utilizată fără efort conștient și fără a conștientiza modul în care funcționează; Într-adevăr, cognițiile iraționale generează automat diverse outputuri emoționale și comportamentale. e) Nu se identifică
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
fără efort conștient, în absența unei instruiri formale. Într-adevăr, cognițiile iraționale se învață implicit, fără efort conștient și fără o pregătire formală. d) Este utilizată fără efort conștient și fără a conștientiza modul în care funcționează; Într-adevăr, cognițiile iraționale generează automat diverse outputuri emoționale și comportamentale. e) Nu se identifică și/sau reduce la aplicarea structurilor generale ale modelului social standard la conținuturi specifice. Conform modelului social standard, aceste structuri cognitive ar trebui să fie aplicabile similar la conținuturi
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
de confort (comfort), afiliere (affiliation) și reușită (achievement), care sunt fundamentale pentru EEA, și mai puțin sensibile la conținuturi legate de fenomene naturale. Observăm din analiza efectuată că sunt satisfăcute toate cele cinci criterii pentru a putea afirma că cognițiile iraționale sunt structuri adaptative. 3.4. Raționament și decizie În mod tradițional, raționamentul și decizia sunt considerate componente cognitive superioare, abordabile prin modelul social standard (Gleitman, 1992). Raționamentul ipotetico-deductiv apare formalizat în structura: Dacă A atunci B Dacă A atunci B
[Corola-publishinghouse/Science/2124_a_3449]
-
ordine publice. Dar numărul în creștere al proletarilor și deprinderile pe care aceștia le obțin în procesul muncii se întorc în cele din urmă împotriva capitaliștilor. Crizele economice recurente, care reprezintă însăși modul de funcționare al capitalismului bazat pe producție irațională care la un moment dat depășește puterea de consum, producție justificată prin necesitatea de a face față atât concurenței, cât și creditorilor, prin scăderea profiturilor, apoi a prețurilor, a salariilor și prin concedieri în masă - nu fac decât să îi
[Corola-publishinghouse/Science/84977_a_85762]
-
de la sine, pe când metodă de a se ridică de la abstract la concret nu e decât modul în care gândirea își însușește concretul, îl reproduce că ceva concret pentru spirit"36. Mai mult, dialectica lui Hegel ar deveni contradictorie și chiar irațională, deoarece ar condamnă la dispariție tot ce există în numele realității care nu s-a împlinit pe sine și se află încă în conflict cu realitatea înțeleasă că rațiune în devenire 37. Consider că Marx l-a interpretat eronat pe Hegel
[Corola-publishinghouse/Science/84977_a_85762]