1,782 matches
-
în modul în care au fost „demonstrate” cele trei legi ale mișcării enunțate de către Kant, adică derivate printr-un șir de raționamente în care toate premisele sunt principii a priori. Examinarea deosebirilor dintre cele trei legi ale mișcării, formulate de Newton, în cartea a cărei primă ediție apare în 1687, și în lucrarea lui Kant, care apare o sută de ani mai târziu, în 1786, confirmă concluzia că legile formulate de Kant reprezintă o incercare de a întemeia fizica matematică pe
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
a caracterului a priori și, prin urmare, a certitudinii apodictice a legilor fundamentale ale mișcării. Referindu-se la legea egalității acțiunii și reacțiunii, Kant remarcă în primele rânduri ale primei observații la această lege, din capitolul III al Pmsn, că „Newton nu a îndrăznit să o demonstreze în mod a priori”, ci a apelat la experiență. Ceea ce este, desigur, nesatisfăcător din punctul de vedere al exigențelor pe care le implică conceptul restrictiv al științei asumat de către Kant: o știință autentică a
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
demonstrate a priori 26. Eric Watkins a arătat că atât interesul lui Kant pentru demonstrarea legilor fundamentale ale mișcării, ca principii a priori, cât și importantele deosebiri care există între legile mișcării în formularea pe care le-a dat-o Newton și respectiv Kant pot fi înțelese mai bine pe fundalul tradiției raționaliste din filosofia germană a naturii a secolului al XVIII-lea27. Poate fi, oare, restrâns orizontul reflecțiilor și analizelor lui Kant asupra științei matematice ale naturii la categoriile și principiile
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
Kant fizica propriu-zisă conține corelații care au un statut diferit atât de cel al principiilor a priori ale filosofiei transcendentale și ale fizicii pure, cât și de regularitățile stabilite prin demersuri inductive. Asemenea relații, cum este legea gravitației a lui Newton, aparțin științei, în sensul restrictiv pe care îl conferă Kant termenului, adică sunt legi autentice deoarece, spre deosebire de simple constatări ale unei asociații constante, ele posedă atributele universalității și necesității. Totodată, acestea sunt legi care nu pot fi cunoscute independent de
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
în care s-au desfășurat cercetările lui Kant asupra fundamentelor științei naturii, un cadru care s-a constituit prin adaptarea unor teme și concepte ale tradiției filosofice wolffiene la realitățile științei matematice a naturii, inaugurată prin opera lui Galilei și Newton. Pornind de la supoziția că la baza elaborării conceptului cunoașterii propus de Kant stă o analiză a condițiilor de posibilitate ale științei exacte a epocii sale, Friedman va propune o interpretare de natură să asigure integrarea unei mari varietăți de observații
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
legile lui Kepler - potrivit condițiilor formale ale posibilității experienței. Dacă, așa cum s-a arătat în Pmsn, principiile intelectului pur și legile a priori ale mișcării, în conjuncție cu relațiile empirice formulate de Kepler, conduc la legea atracției universale a lui Newton iar legile a priori și legea atracției permit derivarea rezultatelor stabilite de Kepler, conferindu-le astfel calitatea de legi, rezultă că pentru Kant legile a priori și legile descriptive ale fizicii propriu-zise constituie un sistem. Toate acele corelații care pot
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
București, 1998, p. 158. 13. Ibidem, pp. 175-176. 14. Ibidem, p. 221. 15. Ibidem, p. 194. 16. Metaphysische Anfangsgründe..., p. 75. 17. Critica rațiunii pure, ed. cit., pp. 555-556. 18. Ibidem, p. 555. 19. Metaphysiche Anfangsgründe..., p. 9. 20. I.Newton, Principiile matematice ale filosofiei naturale, traducere de V. Marian, Editura Academiei, București, 1956, p. 305. 21. Citatele sunt date după Alexandre Koyré, Les Regulae philosophandi, în Al. Koyré, Études newtoniennes, Gallimard, Paris, 1968, p. 319, 326, 322. 22. Vezi Metaphysische
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
trebui să se numească de aceea mai degrabă artă sistematică decât știință.” (Ibidem, p. 4.) 24. Pentru aceste informații și multe alte detalii istorice semnificative cu privire la fundalul raționalist al gândirii lui Kant, vezi E. Watkins, „The Laws of Motion from Newton to Kant”, în Perspectives on Science, no. 5, 1997 și „Kant’s Justification of the Laws of Mechanics”, în Studies in the History and Philosophy os Science, vol. 29, no. 4, 1998. Concluzia lui Watkins este că atât wolffienii, cât
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
vol. 29, no. 4, 1998. Concluzia lui Watkins este că atât wolffienii, cât și unii dintre adversarii lor, încearcă să ofere o ontologie inteligibilă pentru corpurile fizice și totodată o întemeiere neempirică pentru legile care guvernează mișcarea corpurilor. Principia lui Newton nu încearcă nici unul din aceste lucruri deoarece elaborează principii matematice mai degrabă decât metafizice, iar legile mișcării sunt întemeiate mai degrabă în mod empiric decât a priori.” (The Laws of Motion..., p. 11.) Și, mai departe: „Wolffienii tind să ofere
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
lui stare este un principiu ontologic fundamental, ca și afirmația lui că mișcarea este o proprietate relațională simetrică. Astfel «cotitura criticăă a lui Kant nu elimină considerații ontologice; mai degrabă ea le adaugă factori epistemologici.” (Ibidem, p. 30.) 26. „Dacă Newton nu a furnizat o asemenea demonstrație, dar concepția lui Kant asupra științei o cere, atunci omisiunea lui Newton va trebui să fie reparată furnizând o asemenea demonstrație.” (E. Watkins, Kant’s Justification..., p. 553.) 27. „Astfel, legile mișcării ale lui
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
Astfel «cotitura criticăă a lui Kant nu elimină considerații ontologice; mai degrabă ea le adaugă factori epistemologici.” (Ibidem, p. 30.) 26. „Dacă Newton nu a furnizat o asemenea demonstrație, dar concepția lui Kant asupra științei o cere, atunci omisiunea lui Newton va trebui să fie reparată furnizând o asemenea demonstrație.” (E. Watkins, Kant’s Justification..., p. 553.) 27. „Astfel, legile mișcării ale lui Wolff, în formulările lor din Vernünftige Gedancken, diferă de cele ale lui Newton în modurile în care cele
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
o cere, atunci omisiunea lui Newton va trebui să fie reparată furnizând o asemenea demonstrație.” (E. Watkins, Kant’s Justification..., p. 553.) 27. „Astfel, legile mișcării ale lui Wolff, în formulările lor din Vernünftige Gedancken, diferă de cele ale lui Newton în modurile în care cele ale lui Kant diferă de cele ale lui Newton.” (Ibidem, p. 543.) 28. Vezi H. Hoppe, „Kants Antwort auf Hume”, în Kant-Studien, Bd. 62, 1971, îndeosebi pp. 349-350 și L.W. Beck, „A Prussian Hume
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
demonstrație.” (E. Watkins, Kant’s Justification..., p. 553.) 27. „Astfel, legile mișcării ale lui Wolff, în formulările lor din Vernünftige Gedancken, diferă de cele ale lui Newton în modurile în care cele ale lui Kant diferă de cele ale lui Newton.” (Ibidem, p. 543.) 28. Vezi H. Hoppe, „Kants Antwort auf Hume”, în Kant-Studien, Bd. 62, 1971, îndeosebi pp. 349-350 și L.W. Beck, „A Prussian Hume and a Scotish Kant” (1978), în St. Tweyman (ed.), David Hume. Critical Assesments, Routledge
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
distincție care nu poate fi trasată decât într-un anumit orizont al cunoașterii științifice. Bunăoară, relațiile formulate de Kepler cu privire la mișcarea planetelor sistemului solar au fost socotite legi ale naturii înainte de formularea legilor mișcării și a legii gravitației a lui Newton și generalizări accidentale după aceea. La Kant, dimpotrivă, distincția judecăți de experiență - judecăți de percepție trasează granița dintre ceea ce aparține și nu aparține cunoașterii noastre bazate pe experiență, părți empirice ale științei. Poziția judecăților de percepție față de judecățile de experiență
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
controlului faptelor doar în mod indirect, adică sub aspectul fertilității lor, al capacității de a conduce la formularea și rezolvarea cu succes a unei mari varietăți de probleme științifice. Este ceea ce se poate spune despre conceptele de spațiu-timp-mișcare ale lui Newton în raport cu conceptul de mișcare al fizicii aristotelice și medievale, despre conceptul de spațiu-timp curbat al teoriei generale a relativității în raport cu conceptele newtoniene sau despre conceptul de undă de probabilitate al mecanicii cuantice în raport cu conceptul de traiectorie a mișcării unei particule
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
buna întemeiere epistemică și stiințifică a teoriilor care lucrează cu «entități inobservabileă”24. Bine cunoscută și mult discutată este opoziția pe care a suscitat-o în cercuri științifice care aderau în mod ferm la filosofia mecanicistă a naturii acceptarea de către Newton a unei forțe gravitaționale care acționează la distanță, prin spațiul vid. Două secole mai târziu, Einstein respingea interpretarea mecanicii cuantice promovată de Școala de la Copenhaga pe temeiul că această interpretare nu poate fi armonizată cu principiul continuității, cu cerința propagării
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
forțe sunt „fundamentale”, „originare”, în sensul că ele nu pot fi derivate din alte concepte 29. Explicația pe care o numește „metafizic-dinamistă” este opusă de Kant explicației „matematic-mecanice” a materiei, o explicație care poate fi desprinsă atât din scrierile lui Newton, cât și din cele ale unor reprezentanți de frunte ai științei matematice a naturii din epoca în care a trăit filosoful. În timp ce în explicația mecanică toate forțele trebuie să fie derivate din mișcări ale particulelor materiale indestructibile în spațiul gol
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
bine în sistemul său general al metafizicii experienței. Se poate observa, pe de altă parte, că pretenția lui Kant de a oferi în Pmsn o fundamentare metafizică a științei matematice a naturii, în elaborarea pe care i-a dat-o Newton, va putea fi greu susținută. Căci Newton s-a lăsat condus în cercetările sale de ideile regulative pe care le implică o filosofie mecanică și atomistă a naturii. Ceea ce rezultă cel mai clar din acele pasaje ale Opticii în care
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
experienței. Se poate observa, pe de altă parte, că pretenția lui Kant de a oferi în Pmsn o fundamentare metafizică a științei matematice a naturii, în elaborarea pe care i-a dat-o Newton, va putea fi greu susținută. Căci Newton s-a lăsat condus în cercetările sale de ideile regulative pe care le implică o filosofie mecanică și atomistă a naturii. Ceea ce rezultă cel mai clar din acele pasaje ale Opticii în care se afirmă că materia este compusă din
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
autorului. Punctul de plecare al raportării lui Florian la filosofia lui Kant îl constituie afirmația că sistemul de referință esențial al gândirii filosofului german a fost știința matematică a naturii, așa cum a fost ea elaborată în opera epocală a lui Newton. Întreaga construcție a lui Kant se sprijină pe presupoziția că aparțin științei numai enunțuri care au atributele universalității și necesității, ca și legile fizicii newtoniene. Kant se va întreba cum sunt posibile, în genere, asemenea enunțuri. Un răspuns la această
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
a propus Kant a fost reabilitarea metafizicii, întemeierea ei ca știință în acord cu ceea ce el aprecia drept lecția esențială a științei moderne. Unei formule ca „fără Hume nici Kant”, ar trebui, prin urmare, să-i fie opusă formula „fără Newton nici Kant”. Problema lui Kant a fost de a da o întemeiere metafizică științei matematice a naturii și, cu deosebire, de a construi o metafizică în acord cu acel fapt care este existența acestei științe 46. Caracterizănd poziția lui Kant
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
5/1993, pp. 445-51. - „Kant în cultura filosofică românească”, în Revista de Filosofie 6/1994, text dezvoltat în vol. Cum recunoaștem pasărea Minervei? Reflecții asupra percepției filosofiei în cultura românească, Editura Fundației Culturale Române, București, 1998. - „Allgemeine Naturgesetze: Kant versus Newton?”, în Noesis vol. XXII, 1997, pp. 115-122. - Traducere și comunicare culturală. Cărări înguste și dileme ale traducerii filosofice, conferințele Academiei Române, Editura Academiei, București, 1997, pp. 5-13. - „Ideea kantiană a luminării”, în M. Flonta (coord.), H.-K. Keul, Filosofia practică a
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
la peste 0,80% după păreri autorizate apreciindu-se că forța are un determinism genetic superior vitezei. Din punct de vedere mecanic forța este produsul dintre masa și accelerație (F=mxa). După legea a 11-a a mecanicii a lui Newton. Forța este condiționată și de o serie de factori anatomo-fiziologice: a) Grosimea fibrei musculare; b) Numărul de fibre musculare roșii, componente ale mușchiului; c) Grosimea mușchiului. Este de reținut faptul că forța crește pe seama globulozității musculare, prin mărirea secțiunii fiziologice
Expresie corporală, dans şi euritmie by Tatiana Dobrescu () [Corola-publishinghouse/Science/92301_a_91694]
-
de semnificații profetice: "Now I a fourfold vision see / And a fourfold vision is given to me / Tis fourfold în my supreme delight / And three fold în soft Beulahs night / And twofold Always. May God uș keep / From single vision & Newton's sleep" (E: 722). Într-o altă epistola către același Butts, datata 2 octombrie 1800, Blake exemplifică, într-un laudatio desprins parcă din cântecele lui Fra Angelico 175, manieră în care viziunea dublă se metamorfozează în viziune cvadrupla prin medierea
Demiurgul din Londra. Introducere în poetica lui William Blake by Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Science/1394_a_2636]
-
a dream Eternity was obliterated & erased" (E: 67). Consider că aparentă pedestra a secțiunii Africa este un alt artificiu retoric utilizat de eul creator cu scopul de a evidenția caracterul intelectual limitat și castrant al viziunii simple. Fiindcă "somnul lui Newton" este definit, altundeva, drept vederea cu ochiul, nu prin el185, eul creator înfățișează trama și atmosfera ce o învăluie în contururi șterse. Există o serie întreagă de substantive, adjective (utilizate, în general, ca epitete, mai ales ornante) și verbe care
Demiurgul din Londra. Introducere în poetica lui William Blake by Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Science/1394_a_2636]