13,026 matches
-
fenomen foarte lent, totuși nu destul de lent ca să-l priceapă toată lumea. Dacă nu intervine o catastrofă, rămâne în bună măsură neobservat, la fel cum trecerea de la timpul mitic la cel real este, în fapt, imperceptibilă. Mai fac o plecăciune în fața filozofiei Vasiliscului și plecăm. Alte creaturi fabuloase Ai grijă la Hinchipun, spiridușul șchiop! Mai cu seamă dacă e seară și ulițele sunt pline de șanțuri și gropi; dacă zărești un felinar fosforescent care te orbește, stai o clipă locului și uită
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1567_a_2865]
-
Desigur, în viața noastră de zi cu zi nu acordăm atenție acestei conștiințe care constituie lumea mediului nostru obișnuit. Percepem casa și suntem neatenți la percepția noastră asupra casei. Avem mereu conștiința lumii și niciodată conștiința conștiinței noastre asupra lumii. Filozofiei îi revine sarcina de a scoate în evidență această activitate neobosită a conștiinței care percepe lumea, care concepe idealitățile și abstracțiunile științei, care închipuie, care își amintește etc., producând astfel toate reprezentările ireale care însoțesc mereu cursul vieții noastre reale
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
și abstracțiunile științei, care închipuie, care își amintește etc., producând astfel toate reprezentările ireale care însoțesc mereu cursul vieții noastre reale. Este adevărat că unii savanți nu au ezitat să pună sub semnul întrebării însăși existența acestei conștiințe pe care filozofia clasică o așeza în centrul științei, ca al oricărei cunoașteri în general, și întâi de toate al cunoașterii sensibile a lumii care ne înconjoară. Astfel, fondatorii behaviorismului cereau "să li se arate" această pretinsă conștiință așa cum celelalte științe sunt capabile
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
condiția obiectului, ceea ce face ca lucrurile să devină obiecte pentru noi și astfel să ni se arate, în așa fel încât să le putem cunoaște. Or această concepție implicită asupra conștiinței, adică asupra fenomenalității fenomenelor, se regăsește în fundalul majorității filozofiilor, precum și al științei înseși. La Kant de pildă, care se străduiește să scoată în evidență posibilitatea experienței, se arată că această posibilitate este cea a obiectelor, adică ansamblul condițiilor (intuițiile privind spațiul și timpul și categoriile înțelegerii) grație cărora ne
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
obiecte, de a se depăși către ele pentru a le atinge este, în fenomenologia husserliană, intenționalitatea, care definește fondul conștiinței înseși, puterea sa de a arăta și exhiba, adică fenomenalitatea însăși. Este cât se poate de remarcabil faptul că în filozofiile care au pretins a respinge conceptele de conștiință sau de subiectivitate (sau în gândirea antică, care nu utiliza încă aceste concepte), acționează în mod tainic aceleași presupoziții. A ști înseamnă întotdeauna a vedea; a vedea înseamnă a vedea ceea ce este
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
reciproce. A opune științei, activității sale și producțiilor sale concrete condițiile transcendentale ale propriei sale posibilități, condiții pe care, absorbită de munca sa, nu are timp să le examineze, este o sarcină pe care și-a luat-o asupră-i filozofia clasică. Se arăta atunci că până și cea mai elaborată și mai abstractă cunoștință se produce în interiorul unui prim acces la lume, presupunând deschiderea prealabilă a acesteia. Aceasta este constituită de formele a priori ale intuiției și de categoriile înțelegerii
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
atunci când, în gândirea clasică precum și în revirimentele sale contemporane, subiectivitatea este redusă la condiția de posibilitate a obiectului și, astfel, la obiectivitatea însăși luată ca atare, la acel În afară primitiv fără de care se spune că n-ar fi nimic, filozofia și știința deopotrivă se văd înlăturate din cultură, iar fragila alianță pe care tocmai au încheiat-o nu face decât să le împingă în aceeași prăpastie. Și aceasta în măsura în care cultura este cultura vieții și nu este inteligibilă decât pornind de la
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
ea. Însă atunci când subiectivitatea nu mai este nimic altceva decât exterioritatea și desfășurarea sa, atunci când ea nu mai este nimic viu și acel ceva prin care ea este viață este pierdut din vedere, negat sau suprimat, și aceasta atât de către filozofie, cât și de către știință, atunci cea dintâi nu are nici o lecție pe care să o reamintească celei de-a doua, ele trăiesc și una și cealaltă în aceeași uitare, în aceeași stupoare în fața acelui ceva care se află acolo în
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
a tot ceea ce-i aparține, a modalităților vii ale activității științifice mai cu seamă, care nu apar niciodată în orizontul nici unei transcendențe și nu compun niciodată nici o obiectivitate, este cea care le sustrage reflecției științifice atunci când nu le sustrage reflecției filozofiei înseși. În calitate de modalități vii ale subiectivității absolute, prestațiile științifice nu îi aparțin doar ca unele dintre determinările sale, cu titlu de efectuări incontestabile; acestea nu sunt ceea ce sunt într-un soi de factualitate transcendentală de nivel superior care ar trebui
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
naturii (sau ceea ce considerăm ca atare). Și un adevăr: adevărul acestei ființe, adică faptul că ea se află acolo în față, că ea se arată. Căci, oricât de critică ar fi această știință cu privire la aparență, cum era de altfel și filozofia clasică, ea se întemeiază la urma urmelor pe această aparență. Doar că se dovedește că această aparență nu mai este aparența sensibilă, ci cea a ființei geometrice sau matematice care i-a fost substituită, care aparență nu este mai puțin
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
este mai puțin reală, ca aparență într-o lume și în cele din urmă ca aparența acestei lumi. S-ar putea spune cel mult că știința neglijează această aparență ca atare, considerând-o drept o evidență sau o trivialitate, în vreme ce filozofia face din ea o problemă. În mod negativ, presupoziția științei (și a filozofiei care reduce subiectivitatea la o conștiință intențională a lumii și, în acest fel, fenomenalitatea la lume în mondenitatea sa), că nu există nimic altceva decât ființa exterioară
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
urmă ca aparența acestei lumi. S-ar putea spune cel mult că știința neglijează această aparență ca atare, considerând-o drept o evidență sau o trivialitate, în vreme ce filozofia face din ea o problemă. În mod negativ, presupoziția științei (și a filozofiei care reduce subiectivitatea la o conștiință intențională a lumii și, în acest fel, fenomenalitatea la lume în mondenitatea sa), că nu există nimic altceva decât ființa exterioară, decât adevărul, este această exterioritate ca atare, adică, din perspectiva și în limbajul
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
însăși, este un sentiment încercat în fața a ceea ce se prezintă în așa fel încât nu poate fi altfel, sentimentul apodicticității într-un anumit fel. Ar fi o eroare grosolană, să observăm în trecere, chiar dacă această eroare a fost cea a filozofiei clasice înainte de a fi săvârșită de Husserl însuși, să-ți închipui că dacă sentimentul trebuie să se prezinte la rândul său ca o certitudine, aceasta se întâmplă cu condiția de a fi dat și el în evidența a ceea ce nu
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
al unei realități naturale. Această țintă intențională care rămâne prizoniera reprezentării se reproduce pe planul terapiei și o condiționează atâta vreme cât aceasta se subordonează exclusiv intenției conștientizării. O astfel de teleologie controlează gândirea Occidentului și servește drept loc comun psihanalizei, științei, filozofiei clasice. Acestei teleologii a luminii i se opune totuși poziția unui inconștient originar care nu i se supune niciodată care este numele vieții. Or practica psihanalitică nu contenește să confirme primatul ireprezentabilului care determină reprezentarea și, spre exemplu, conștientizarea. Activitatea
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
cum se spune astăzi, "științele educației") poate constitui o disciplină autonomă este echivocă. Este adevărat că există o esență proprie a comunicării și că tocmai am prezentat schema acesteia. Teoria pură a acestei comunicări și astfel pedagogia ca atare este filozofia primară. Aceasta ne arată, tocmai, că esența comunicării se identifică cu actualizarea fenomenologică a cunoașterii de comunicat, în noeza sa și în noema sa. Teza unei transmiteri a cunoștințelor care să se producă independent de aceasta, de deținerea ei și
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
Occident a noului principiu care avea să distrugă în acesta nu numai propria sa cultură, ci orice cultură posibilă, așa cum o demonstrează devastarea întregului pământ și eliminarea de către tehnică a tuturor celorlalte culturi. Inițial, Universitatea cuprindea două facultăți principale: de filozofie și de teologie. Cu toate acestea, începând cu epoca galileană apar în interiorul său științele în sens modern. Prima academie înființată de Ludovic al XIV-lea, în 1706, la Montpellier se numește "Academia științelor și literelor". Dihotomia care se instalează atunci
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
clar. "Științele" desemnează ansamblul cercetărilor subordonate proiectului galilean și vizând cunoașterea obiectivă a ființării naturale golite de proprietățile sale sensibile și subiective. Literele" au în vedere aceste proprietăți, adică viața transcendentală însăși ca atare. Istoria, literatura, limbile clasice și moderne, filozofia pot foarte bine să vorbească despre una sau despre alta, dar nu o fac niciodată fără o referire implicită însă principială la modul de apariție a "uneia" sau a "alteia", adică la o subiectivitate care nu mai este aici un
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
decât de a înfăptui în același fel dezvăluirea esenței vieții, și dacă o face prin mijlocirea procedeelor estetice, este pentru că arta, căreia îi aparține, este vehiculul privilegiat al acestei raportări esențiale la viață. Această raportare devine conștientă de sine în filozofia a cărei temă proprie o constituie. Dihotomia dintre științe și litere se întemeiază astfel pe diferența dintre obiectele lor, adică diferența ontologică radicală care separă ființarea golită în ea însăși de capacitatea de a se încerca pe sine și, pe
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
generat se traduce în primul rând și în mod vizibil în interiorul Universității prin retragerea progresivă a disciplinelor literare în favoarea disciplinelor științifice. În învățământul secundar, modificările constante ale programelor și orarelor merg toate în aceeași direcție. Schimbarea cea mai spectaculoasă privește filozofia, care constituia formația fundamentală, în virtutea celor nouă ore pe săptămână în cazul a șaizeci sau șaptezeci la sută dintre elevii claselor terminale, al căror orar a fost redus, pentru totalul elevilor acestor clase, la două sau trei ore. Filozofia fiind
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
privește filozofia, care constituia formația fundamentală, în virtutea celor nouă ore pe săptămână în cazul a șaizeci sau șaptezeci la sută dintre elevii claselor terminale, al căror orar a fost redus, pentru totalul elevilor acestor clase, la două sau trei ore. Filozofia fiind, printre altele și cum trebuie să se precizeze, o teorie generală a cunoștințelor, suprimarea sa de către principiul tehnico-științific marchează refuzul acestuia de a se supune criticii unei alte instanțe în afara sa, indică dezlănțuirea sa, aspirația sa totalitară de a
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
pe Mandelștam. În programa cursurilor pentru obținerea specializării în engleză, literatura engleză a devenit o materie opțională. Impactul principiului galilean asupra disciplinelor fundamentale ale culturii, excluderea de către acesta a conținutului lor specific își găsește ilustrarea cea mai remarcabilă în cazul filozofiei. Filozofia are drept temă umanitatea transcendentală a omului, ea singură este capabilă să întemeieze un umanism veritabil. Acest humanitas al omului este subiectivitatea readusă la dimensiunea sa de imanență radicală, la auto-revelarea sa originară și proprie, diferită de cea a
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
Mandelștam. În programa cursurilor pentru obținerea specializării în engleză, literatura engleză a devenit o materie opțională. Impactul principiului galilean asupra disciplinelor fundamentale ale culturii, excluderea de către acesta a conținutului lor specific își găsește ilustrarea cea mai remarcabilă în cazul filozofiei. Filozofia are drept temă umanitatea transcendentală a omului, ea singură este capabilă să întemeieze un umanism veritabil. Acest humanitas al omului este subiectivitatea readusă la dimensiunea sa de imanență radicală, la auto-revelarea sa originară și proprie, diferită de cea a lumii
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
are drept temă umanitatea transcendentală a omului, ea singură este capabilă să întemeieze un umanism veritabil. Acest humanitas al omului este subiectivitatea readusă la dimensiunea sa de imanență radicală, la auto-revelarea sa originară și proprie, diferită de cea a lumii. Filozofia nu este viața ci unul dintre efectele sale, acela în care, îmbătată de sine și încercându-se pe sine ca absolut, subiectivitatea vie pornește să se cunoască pe sine, propunându-se astfel ei înseși ca temă proprie a sa. Realizarea
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
-se astfel ei înseși ca temă proprie a sa. Realizarea acestei sarcini ridică probleme considerabile, a căror soluționare presupune elucidarea formelor oricărei cunoașteri posibile și în ultimă instanță a esenței lor comune, adică fenomenalitatea ca atare. Înțelegându-se ca fenomenologie, filozofia își oferă mijlocul de a îndeplini programul lăsat moștenire de istorie și de a-l duce la bun sfârșit: de a nu fi numai o teorie transcendentală a cunoașterii și a științei, ci a tuturor formelor de experiențe imaginabile, a
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]
-
a ierarhiei lor, a relației lor și, în ultimă instanță, o teorie a vieții înseși. Este limpede că nici una dintre aceste probleme nu poate fi analizată aici. Ne mulțumim a observa că scoțând din joc subiectivitatea, proiectul galilean îi retrage filozofiei obiectul său propriu. Imediat ce această scoatere din joc, care nu avea la Galilei decât o semnificație metodologică, vizând de altminteri cunoașterea unei ființări non-subiective în sine, primește, dimpotrivă, o semnificație dogmatică, așa cum se întâmplă odată cu pozitivismul, filozofia este condamnată la
by MICHEL HENRY [Corola-publishinghouse/Imaginative/1006_a_2514]