11,725 matches
-
era în perioada aceea răspunzător de Bosnia-Herțegovina, dar cuvintele lui nu au fost interpretate corect. Guvernul habsburgic fusese întotdeauna extrem de sensibil față de influențele exercitate naționalităților din afară. În anii '50 și '60 el se opusese unirii Principatelor și urcării pe tron a unui domnitor străin din cauza efectului pe care un stat românesc consolidat l-ar fi putut avea asupra Transilvaniei. În anii '70 protestase vehement împotriva creării unui mare stat slav în Balcani de teama influenței pe care acesta ar fi
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
schimb, Rusia acorda românilor Transilvania și teritoriile locuite de români din Bucovina. Au continuat și negocierile cu Puterile Centrale, care rămîneau clienți buni pentru grîul și petrolul românesc. Regele Carol a murit în octombrie 1914 și a fost urmat la tron de nepotul său, Ferdinand. Acest eveniment a facilitat intrarea României în război de partea Aliaților. Românii au luat totuși această decizie abia în 1916. În iunie, armata rusă a făcut ultimul efort decisiv pentru obținerea victoriei, ofensiva de la Brusilov. Inițial
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
și ieșise din conflict. Intrarea Greciei în război avea să provoace cele mai multe controverse și să fie cel mai mult amînată. Dezbinarea din cadrul guvernului grec va avea pe viitor consecințe mai serioase decît în alte părți. Constantin I, care urcase pe tron în 1913, era cumnatul lui Wilhelm II și, ca și Carol, sprijinea o politică pro-germană. Regele era susținut de cei care simpatizau cu Puterile Centrale sau care considerau că acestea vor fi victorioase. Acest grup era în favoarea păstrării unei neutralități
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
ar fi fost puse în practică, zona controlată de turci ar fi acoperit numai o mică regiune din Anatolia central-nordică. Puși în fața acestor cereri catastrofale, liderii otomani trebuiau să decidă ce poziție să adopte. În iulie 1918 a urcat pe tron un nou sultan, Mehmed al VI-lea Vahiddedin. Atît el cît și marele vizir, Tevfik Pașa, erau convinși că unica soluție era cooperarea cu Aliații, adică practic cu britanicii. Puterile ocupante, cu setea de răzbunare și miopia pe care le
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de necesitatea formării unui front comun pentru a-și apăra cîștigurile. Cehoslovacia și Iugoslavia au semnat în august 1920 o alianță îndreptată în primul rînd împotriva Ungariei. După încercarea din 1921 a lui Karl, ultimul împărat habsburgic, de a recîștiga tronul Ungariei, statele au încheiat și alte acorduri. În aprilie 1921, Cehoslovacia și România au semnat un acord, urmat în iunie de unul similar dintre Iugoslavia și România. Pacturile acestea erau mai ales alianțe defensive îndreptate împotriva Ungariei și Bulgariei; ele
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
reintroducerea unei legislaturi bicamerale. Camera inferioară urma să fie aleasă prin vot universal pentru bărbați, noi alegeri fiind organizate din patru în patru ani. Senatul era format atît din delegați aleși cît și numiți, printre aceștia din urmă numărîndu-se moștenitorul tronului, demnitari ai bisericii, ofițeri din armată și alte persoane de vază. Constituția aceasta, care, evident, nu corespundea dorințelor nou anexatelor teritorii de a avea autonomie locală, a fost trecută prin parlament doar în urma unei opoziții înverșunate. Tendința de centralizare era
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Folosirea poliției și apelarea la o serie de alte măsuri de represiune acordau o mai mare siguranță în privința victoriilor în alegeri. Liberalii erau ajutați și de faptul că liderii lor colaborau bine cu regele. Existau totuși probleme dinastice. Carol, moștenitorul tronului, avea o viață particulară dezordonată și stabilise ceea ce avea să fie o relație remarcabil de durabilă cu o femeie, Magda Lupescu, care era sursa unor permanente controverse. Din cauza acestei situații, în ianuarie 1926 a fost desemnat ca moștenitor al tronului
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
tronului, avea o viață particulară dezordonată și stabilise ceea ce avea să fie o relație remarcabil de durabilă cu o femeie, Magda Lupescu, care era sursa unor permanente controverse. Din cauza acestei situații, în ianuarie 1926 a fost desemnat ca moștenitor al tronului Mihai, tînărul fiu al lui Carol; ulterior, acesta din urmă a părăsit țara și a trăit peste hotare. Politica liberală și corupția din cadrul guvernului au provocat desigur proteste violente. În octombrie 1922 Ferdinand a fost încoronat ca rege al României
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
în iulie 1927, după moartea regelui Ferdinand, urmată de aceea a lui Ion C. Brătianu. Partidul Liberal îl pierdea astfel pe liderul său cel mai capabil, Vintilă, fratele acestuia, nefiind un înlocuitor de talia lui. Dat fiind că Mihai, moștenitorul tronului, avea doar cinci ani, a fost numită o regență. Opoziția față de regimul liberalilor s-a manifestat vehement pe tot cuprinsul țării; în unele zone au existat demonstrații ale țăranilor. În noiembrie 1928, cînd Vintilă Brătianu a demisionat, formarea noului guvern
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
familia regală. În iunie 1930, Carol al II-lea a revenit în țară și și-a preluat prerogativele de monarh. Acțiunea s-a desfășurat cu aprobarea lui Maniu și a beneficiat probabil de un larg sprijin popular. Acceptînd pretențiile la tron ale lui Carol, premierul pusese însă condiția ca acesta să nu-și aducă înapoi amanta. Atunci cînd Magda Lupescu a revenit totuși în România, Maniu a demisionat din postul de prim-ministru. Această demisie nechibzuită pricinuită de un motiv care
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a fost semnat un armistițiu, iar la 4 octombrie Ferdinand a abdicat în favoarea fiului său, care a devenit Boris al III-lea, cifră care implica o legătură directă cu conducătorii imperiilor bulgărești medievale. Deși fusese încheiat un armistițiu și pe tron se afla un nou monarh, tulburările interne au continuat. O revoltă a forțelor militare a provocat o mare îngrijorare. În aceste împrejurări, guvernul a apelat la ajutorul lui Alexandru Stamboliski, care se aflase pe toată durata războiului în închisoare din cauza
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
acasă. Întreaga situație s-a înrăutățit și mai mult atunci cînd regele Alexandru a fost mușcat de o maimuță de casă. Rana s-a infectat, iar el a murit subit la 25 octombrie. Acest eveniment a deschis chestiunea succesiunii la tron. Alexandru fusese cel de-al doilea fiu al lui Constantin; prințul Paul, următorul la rînd, a refuzat coroana, dat fiind că tatăl și fratele lui mai mare, George, erau în viață. S-a pus problema reîntoarcerii lui Constantin, care a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
vigoare, liberalilor le-au fost atribuite numai 120 din cele 370 de locuri. Deoarece nu dispunea de o bază suficientă pentru formarea guvernului, Venizelos a demisionat și a plecat imediat din țară. În decembrie, un plebiscit l-a readus pe tron pe Constantin I, cu o mare majoritate. Problema urgentă a noului guvern era poziția lui în privința situației din Anatolia. Guvernul anterior plănuise o înaintare împotriva forțelor lui Mustafa Kemal, a cărui poziție a fost descrisă într-un capitol anterior. Aspectele
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
produs o răsturnare, 97,8 % din voturi fiind pentru restaurarea monarhiei. După revenirea sa la Atena în noiembrie 1935, Ghiorghios al II-lea a dovedit curînd că nu avea deloc intenția să devină o unealtă a facțiunii care îi redase tronul. El l-a înlocuit pe Kondylis cu Constantin Demertzis, profesor de drept la Universitatea din Atena, care a format un guvern independent. Oponenții republicani aflați în închisoare au fost amnistiați, mulți dintre ei recăpătîndu-și posturile pierdute anterior. Au fost făcute
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de război, au existat foarte multe zvonuri cum că ar fi fost asasinat. Se pare că opinia publică bulgară credea că regele fusese otrăvit de germani, dar moartea lui a fost o lovitură pentru influența Germaniei în țară. Din cauză că moștenitorul tronului, Simeon, avea doar șaisprezece ani, a fost instituită o regență. Conform constituției, ar fi trebuit să fie convocată o Mare Adunare Națională pentru alegerea membrilor acesteia, dar, dată fiind situația, nu s-a recurs la această procedură. Drept urmare, Filov, Mihov
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
mai sus menționata Balli Kombëtar, cea de a doua mișcare de rezistență. Ea îi avea în frunte pe Ali Klissura și pe Midhat Frashëri, binecunoscutul lider național al albanezilor. Membrii acesteia, care erau liberali și naționaliști, erau împotriva revenirii pe tron a lui Zog și sprijineau instituirea unei republici și un larg program de reforme interne. Spre deosebire de LNC, ei aveau o orientare pro-occidentală și antisovietică, dorind totodată menținerea granițelor din 1941, care includeau regiunea Kosovo. În general, LNC se concentra asupra
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
coastei; forțele de rezistență controlau zona muntoasă. Interesat în primul rînd de asigurarea unei administrații stabile, guvernul german a promis că va recunoaște independența Albaniei și a numit o regență. Nu s-a manifestat nici o opoziție față de posibila revenire pe tron a lui Zog. Statul a fost declarat neutru și au fost organizate o poliție și o armată națională. Întrucît principala lor preocupare era legată de apărarea liniilor de comunicație și de o eventuală invazie, autoritățile germane nu s-au prea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
care cooperase anterior cu LNC, s-a rupt de acest grup și și-a fondat propria lui organizație, Legalitatea, opusă atît LNC-ului cît și organizației Balli Kombëtar. El beneficia de ajutorul clanurilor ghegilor din nord, care sprijineau revenirea pe tron a lui Zog. Cea mai puternică forță politică rămînea totuși LNC-ul dominat de comuniști. Acesta a organizat în mai 1944, la Permët, un congres, unde, urmînd tot exemplul iugoslav, reprezentanții au înființat Consiliul Anti-Fascist de Eliberare Națională, în fruntea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
luarea de ostateci. Stînga republicană, care era alcătuită dintr-o serie de grupări mici, ca, de exemplu, agrarienii și socialiștii, care aveau programe contradictorii, era lipsită de un centru puternic. Principalul lor punct comun era împotrivirea față de revenirea regelui pe tron, dar aveau dezacorduri în majoritatea altor probleme. Dintre partidele de stînga, în ciuda tensiunilor lui interne, KKE (Partidul Comunist Grec) rămînea cel mai puternic. În timpul războiului, principala figură a comuniștilor greci fusese Ghiorghios Siantos; toată puterea politică se aflase în mîinile
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
momentul în care Papandreou a preluat pentru prima oară puterea, au avut loc unele schimbări care păreau avantajoase pentru el. În februarie 1964, Venizelos, vechiul său rival din tabăra liberală, a murit. În martie a murit și regele Paul, pe tron urcînd Constantin al II-lea, fiul său în vîrstă de douăzeci și trei de ani, care s-a căsătorit în același an cu o prințesă daneză. Se părea la început că guvernul Uniunii de Centru va reuși să coopereze cu
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
erau cei de națiune greacă, pentru popoarele ortodoxe din Imperiul Otoman, și de națiune iliră, pentru ortodocșii din Imperiul Habsburgic. S-a spus că, prin pacea de la Utrecht (1713), englezii au impus modificarea dreptului public internațional prin ordonarea succesiunii la tronul Spaniei: succesiunile monarhice și princiare vor fi reglementate nu potrivit dreptului de ereditate al suveranului, ci în conformitate cu interesele și voința popoarelor; suveranul nu mai este un proprietar al regatului, ci un uzufructier; este doctrina care a triumfat în Anglia în
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în parte, superior al Dunării, Austria se simte „împinsă” spre extinderea controlului ei și asupra cursului inferior al fluviului, cu gurile sale. Implicit, ea tinde la anexarea Principatelor Române, încercând să realizeze aceasta în 1669. Încheierea războaielor de succesiune la tronul Spaniei, în 1714, îi dezleagă mâinile în Orient. Austria se folosește de conflictul turco-venețian și de cucerirea Moreei de către turci pentru a le declara războiul încheiat cu pacea de la Passarowitz (1718). Punctul maxim al anexiunilor austriece în sud-estul continentului este
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
lipsit totuși în istoriografie voci care au pledat pentru ideea că decizia lui Dimitrie Cantemir de raliere la Rusia s-a produs instantaneu. De regulă, opinia are ca punct de sprijin faptul că, după cum se știe, Dimitrie Cantemir a dobândit tronul Moldovei ca om de încredere al Porții, cu misiunea de „a prinde” pe Constantin Brâncoveanu. La aceasta se mai adaugă un considerent, care a operat în favoarea acelui punct de vedere, și anume, modificarea dispoziției forțelor politice în zonă. Cum bine
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
pentru a elimina motivele unei eventuale rupturi cu marea boierime. Cneazul Dolgoruki a raportat țarului că a găsit la Iași „între domnitor și boierii săi un mare dezacord și, mai presus de toate, că Înălțimea Voastră a prevăzut urmași (la tron), ceea ce la ei n-a fost”. Neîndoielnic că actul se înscrie într-o formulă tipic feudală, ceea ce este cât se poate de firesc pentru acea epocă. De pildă, domnitorului i se recunoaște o suveranitate internă, dar noțiunea trebuie înțeleasă în
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
că doar „ceva trupe” se îndreaptă spre țara sa (mai precis, spre Brăila), însoțite de Toma Cantacuzino. Or, domnitorul nu putea vedea în Toma Cantacuzino decât ceea ce a văzut în el logofătul cronicar Radu Greceanu: un „hain” ce visa la tronul Munteniei și care „au tras” la „vestitul viclean” Dimitrie Cantemir, „cu care și mai înainte vreme înțelegere avusese”. Pentru domnitor, cele „câteva trupe” însoțite de Toma Cantacuzino nu erau „afacerea noastră”. Și, totuși, el se arăta gata să servească cauza
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]