13,026 matches
-
filozofia fundamentală a civilizației grecești. CAPITOLUL 2 Din nimic, nu se naște nimic [CIVILIZAȚIA GREACĂ ÎL RESPINGE PE ZERO] Nimic nu poate fi creat din nimic. LUCREȚIU, DE RERUM NATURA Zero s-a ciocnit de una dintre doctrinele centrale ale filozofiei grecești, de o dogmă ale cărei rădăcini se regăseau în filozofia numerică a lui Pitagora și a cărei importanță reieșea din paradoxurile lui Zenon. Întregul univers grec se rezema pe acest pilon: nu există neant. Universul grec, creat de Pitagora
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
naște nimic [CIVILIZAȚIA GREACĂ ÎL RESPINGE PE ZERO] Nimic nu poate fi creat din nimic. LUCREȚIU, DE RERUM NATURA Zero s-a ciocnit de una dintre doctrinele centrale ale filozofiei grecești, de o dogmă ale cărei rădăcini se regăseau în filozofia numerică a lui Pitagora și a cărei importanță reieșea din paradoxurile lui Zenon. Întregul univers grec se rezema pe acest pilon: nu există neant. Universul grec, creat de Pitagora, Aristotel și Ptolemeu, a supraviețuit mult timp după prăbușirea civilizației grecești
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
cumplite. Absența lui zero va întrerupe dezvoltarea matematicii, va înăbuși inovația în știință și, întâmplător, va produce un dezastru în calendare. Pentru a-l accepta pe zero, filozofii apuseni ar fi trebuit mai întâi să își distrugă întreg universul. Originea filozofiei grecești a numerelor La început era Cuvântul, și Cuvântul era la Dumnezeu, și Dumnezeu era Cuvântul. SFÂNTA EVANGHELIE DUPĂ IOAN, 1 : 1 Egiptenii, inventatorii geometriei, nu au dat foarte mare importanță operațiilor matematice. Pentru ei, matematica era doar o unealtă
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
Egiptenii, inventatorii geometriei, nu au dat foarte mare importanță operațiilor matematice. Pentru ei, matematica era doar o unealtă cu ajutorul căreia urmăreau trecerea zilelor și își măsurau parcelele de pământ. Grecii, însă, aveau o atitudine total diferită. Pentru ei, numerele și filozofia erau de nedespărțit, și le-au tratat pe amândouă cu mare seriozitate. Într-adevăr, când era vorba de numere, grecii și-ar fi dat chiar și viața, în sensul propriu al expresiei. Hippas din Metapont se afla pe punte, pregătit
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
taină distrugătoare pentru gândirea grecească, o taină care amenința să submineze întregul schelet filozofic pe care confreria se zbătuse să-l construiască. Din cauză că o dezvăluise, marele Pitagora însuși îl condamnase pe Hippas la moarte prin înec. Pentru a-și proteja filozofia numerelor, membrii cultului erau dispuși să ucidă. Însă oricât de distrugătoare era taina dezvăluită de Hippas, aceasta nu suferea comparație cu pericolele la care îi expunea cifra zero. Liderul cultului era Pitagora, un vechi radicalist. Conform mai multor surse, el
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
printre altele, că este mai bine să faci dragoste iarna, nu vara; că orice boală este provocată de indigestie; că trebuie să mâncăm alimente crude și să bem numai apă; și că nu trebuie să purtăm lână. Însă în centrul filozofiei lor se afla cel mai important principiu al pitagoricienilor: numărul este esența lucrurilor. Grecii au împrumutat numerele de la egipteni, maeștrii geometriei. Drept rezultat, în matematica grecească nu exista o distincție semnificativă între forme și numere. Pentru filozofii matematicieni greci acestea
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
Pitagora a ajuns la concluzia că rapoartele nu guverneză numai muzica, ci și celelalte genuri de frumusețe. Pentru pitagoricieni, rapoartele și proporțiile controlau frumusețea muzicală, frumusețea fizică și frumusețea matematică. Înțelegerea naturii era la fel de simplă ca înțelegerea proporțiilor matematice. Această filozofie - simbioza dintre muzică, matematică și natură - a condus la prima reprezentare pitagoreică a planetelor. Pitagora susținea că Pământul se afla în centrul universului, iar Soarele, Luna, planetele și stelele se învârteau în jurul lui, fiecare corp ceresc fiind țintuit în interiorul unei
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
cu fasole. Urmăritorii săi nu s-au lăsat rugați de două ori și i-au tăiat capul. Deși confreria fusese destrămată, iar liderul ei murise, esența învățămintelor pitagoriciene nu a dispărut. În curând, avea să devină temelia celei mai puternice filozofii din istoria apuseană - doctrina aristotelică, ce avea să dăinuiască două milenii. Zero avea să se ciocnească de această doctrină, dar, spre deosebire de numerele iraționale, zero putea fi ignorat. Dualitatea dintre număr și formă a sistemului de numerație grecesc a facilitat acest
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
părintele cifrei noastre 0. Grecii au constatat utilitatea lui zero în calculele lor, însă au continuat să-l respingă. Deci nu ignoranța i-a determinat pe greci să nu accepte cifra zero, și nici sistemul lor restrictiv de tip număr-formă. Filozofia a fost de vină. Zero s-a ciocnit de crezuri filozofice fundamentale, deoarece el înglobează două noțiuni considerate, pe atunci, otrăvitoare pentru doctrina grecească. Și, într-adevăr, aceste două noțiuni au distrus în cele din urmă filozofia aristotelică, după lunga
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
de tip număr-formă. Filozofia a fost de vină. Zero s-a ciocnit de crezuri filozofice fundamentale, deoarece el înglobează două noțiuni considerate, pe atunci, otrăvitoare pentru doctrina grecească. Și, într-adevăr, aceste două noțiuni au distrus în cele din urmă filozofia aristotelică, după lunga ei domnie. Aceste noțiuni periculoase sunt cea de neant și cea de infinit. Infinitul, neantul și civilizația greacă Deci, observă naturaliștii, un purice Are alți purici mai mici ce din el se ospătează, Și pe aceștia, alții
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
neantul putea zdrobi coaja de nucă a universului în mii de fărâme. Respingându-l pe zero, filozofii greci au dat șansa viziunii lor asupra universului să supraviețuiască timp de două milenii. Doctrina lui Pitagora a devenit piesa de rezistență a filozofiei grecești: întreg universul era guvernat de proporții și forme; planetele se mișcau în sfere cerești, care scoteau sunete muzicale atunci când se roteau. Dar ce se afla dincolo de aceste sfere? Erau alte sfere, mai multe și mai multe, una mai mare
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
decât cealaltă? Sau universul era limitat de DIN NIMIC, N U SE NAȘTE NIMIC 47 sfera cea mai îndepărtată? Aristotel și alți filozofi din epocile postpitagoreice susțineau vehement că nu putea exista un număr infinit de sfere concentrice. Adoptând această filozofie, grecii nu mai aveau loc pentru infinit și infinitate. Aceste concepte au fost respinse de la început, deoarece infinitul începuse deja să roadă rădăcinile gândirii lor, din cauza lui Zenon din Elea, un filozof considerat de contemporani ca fiind cel mai enervant
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
Elea, un filozof considerat de contemporani ca fiind cel mai enervant om din lumea greacă. Zenon s-a născut în jurul anului 490 î.Cr., la începutul Războaielor persane - un conflict uriaș între Răsărit și Apus; Grecia avea să înfrângă Persia; însă filozofia grecească nu avea să îl înfrângă pe Zenon niciodată - fiindcă Zenon avea un paradox, o problemă de logică insolubilă pentru modul de gândire al filozofilor greci. De aici a pornit cel mai tulburător scandal din Grecia: Zenon demonstrase imposibilul. Conform
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
încât grecii au tot încercat să îi explice infinitățile. Dar au fost condamnați la eșec, nefiind înarmați cu conceptele potrivite. Nici măcar Zenon nu a găsit soluția propriului paradox, însă el nici nu a căutat-o. Aceasta se potrivea perfect cu filozofia lui. Zenon era membru al școlii eleatice de gândire, al cărei fondator, Parmenide, susținea că universul este, prin natura lui, neschimbător și imobil. Iar problemele de logică puse de Zenon păreau să susțină gândirea lui Parmenide; arătând că schimbarea și
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
micuți, care nu ar fi putut deveni mai mici; în final, ar fi trebuit să sară peste un atom pe care țestoasa nu l-ar fi sărit. Ahile ar fi ajuns în cele din urmă țestoasa cea înșelătoare. O altă filozofie rivaliza cu teoria atomică. În loc să introducă concepte bizare precum vidul infinit, ea a transformat universul într-o confortabilă coajă de nucă. Nu exista infinitate, nu exista vid - doar sfere minunate care înconjurau Pământul, aflat, bineînțeles, în inima universului. Acesta era
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
transformat universul într-o confortabilă coajă de nucă. Nu exista infinitate, nu exista vid - doar sfere minunate care înconjurau Pământul, aflat, bineînțeles, în inima universului. Acesta era sistemul aristotelic, care a fost mai târziu perfecționat de astronomul alexandrin Ptolemeu, devenind filozofia dominantă din lumea antică greacă. Și, respingând conceptele de zero și infinitate, Aristotel a eliminat prin explicațiile sale paradoxurile lui Zenon. El a declarat, pur și simplu, că matematicienii „nu au nevoie de infinit și nici nu îl folosesc“. Deși
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
nucă, instalat confortabil în sfera stelelor fixe; cosmosul avea dimensiunile finite și era umplut în întregime cu materie. Nu exista infinit; nu exista vid. Nu exista infinitate; nu exista zero. Aceste raționamente au mai avut o consecință - și de aceea filozofia lui Aristotel a rezistat atâția ani. Sistemul său demonstra existența lui Dumnezeu. Sferele cerești se rotesc încet pe loc, creând armonii muzicale care inundă întreg cosmosul. Însă ceva trebuie să genereze această mișcare. Pământul static nu putea fi sursa puterii
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
apus, așa că nu valora nimic. Cam în aceeași perioadă în care Dionysius era dat afară din slujbă, și Boethius și-a pierdut influența și a fost arestat. Boethius nu este renumit pentru cunoștințele sale de matematică, ci pentru lucrarea Mângâierile filozofiei, un tratat în care se pune pe el însuși față în față cu filozofia lui Aristotel. Curând după aceea, a fost omorât în bătaie.) În orice caz, noul calendar a zăcut nefolosit timp de mai mulți ani. Lipsa unui an
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
afară din slujbă, și Boethius și-a pierdut influența și a fost arestat. Boethius nu este renumit pentru cunoștințele sale de matematică, ci pentru lucrarea Mângâierile filozofiei, un tratat în care se pune pe el însuși față în față cu filozofia lui Aristotel. Curând după aceea, a fost omorât în bătaie.) În orice caz, noul calendar a zăcut nefolosit timp de mai mulți ani. Lipsa unui an zero a început să ridice probleme două secole mai târziu. În anul 731 d.Cr.
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
părea mai întunecat decât trecutul. Nu este de mirare că, în căutarea înțelepciunii, cărturarii medievali nu căutau să găsească idei noi la semenii lor, ci se întorceau către unii greci antici, precum Aristotel și neoplatonicienii. Deoarece acești gânditori medievali importau filozofia și știința anticilor, au moștenit și prejudecățile lor: o teamă de infinit și o groază de neant. Cărturarii medievali au etichetat neantul ca rău - iar răul ca neant. Satana era un nimic, la propriu. Boethius argumenta după cum urmează: Dumnezeu este
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
este atotputernic. Nu există nimic pe care Dumnezeu să nu îl poată înfăptui. Dar Dumnezeu, bunătatea absolută, nu poate face rău. Astfel, răul înseamnă nimic. Iar acest raționament avea foarte multă logică pentru mintea medievală. Însă, furișându-se sub vălul filozofiei medievale, un conflict prindea viață. Sistemul aristotelic era grecesc, dar povestea iudaico-creștină a creației era semită - iar semiții nu se temeau atât de mult de neant. Însuși actul creației se născuse dintr-un neant haotic, iar teologii - precum Sfântul Augustin
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
ajuns la fel de departe în Orient precum ajunsese Alexandru. Drept urmare, India cea îndepărtată nu aflase de nașterea creștinismului și de căderea Romei, din secolele al IV-lea, respectiv al V-lea d.Cr. De asemenea, India nu era la curent nici cu filozofia lui Aristotel. Deși Alexandru fusese educat de Aristotel și, fără îndoială, adusese ideile acestuia în India, filozofia grecească nu a putut prinde rădăcini aici. Spre deosebire de Grecia, India nu s-a temut niciodată de infinit sau de neant. Din contră, a
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
și de căderea Romei, din secolele al IV-lea, respectiv al V-lea d.Cr. De asemenea, India nu era la curent nici cu filozofia lui Aristotel. Deși Alexandru fusese educat de Aristotel și, fără îndoială, adusese ideile acestuia în India, filozofia grecească nu a putut prinde rădăcini aici. Spre deosebire de Grecia, India nu s-a temut niciodată de infinit sau de neant. Din contră, a îmbrățișat aceste concepte. Neantul ocupa un loc important în religia hinduistă. Hinduismul fusese la început o religie
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
la urma urmei, cum zero apăruse deja, vidul redevenise un concept demn de luat în seamă. Aristotel îl urâse; atomiștii îl impuseseră. Biblia vorbea despre creația din neant, în timp ce doctrina grecească respingea această posibilitate. Creștinii, copleșiți de puternica influență a filozofiei grecești, l-au preferat pe Aristotel în defavoarea Bibliei. Musulmanii, pe de altă parte, au ales cealaltă variantă. Sunt ceea ce sunt: Nimic Neființa este ființă și ființa, neființă... Mintea noastră limitată nu poate pricepe și nici aprofunda acest lucru, deoarece ea
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
mare comunitate de evrei. Evreii din perioada medievală timpurie, atât cei din Spania cât și cei din Babilon, erau fideli doctrinelor lui Aristotel. La fel ca și confrații lor creștini, refuzau să creadă în infinit sau în neant. Însă, așa cum filozofia ariostotelică se ciocnea de învățăturile islamice, la fel se ciocnea și de teologia evreiască. Asta l-a determinat pe Maimonide, rabinul din secolul al XII-lea, să scrie un volum prin care să pună în acord Biblia semită, orientală, cu
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]