11,916 matches
-
Bizanțului, în 1263, împăratul Mihail VIII a acordat turcilor selgiucizi (sau oguzi), refugiați din sultanatul de Iconium în urma invaziei mongolilor hulaguizi în estul Asiei Mici, dreptul de a se așeza în Dobrogea (Paristrion). Însă divergențele izbucnite curând între împărat și turci, ca și alianța acestora cu mongolii Hoardei de Aur au împiedicat transformarea lor în instrumente ale politicii bizantine. Sub protecția hanilor mongoli, o parte a turcilor selgiucizi din nord-estul Peninsulei Balcanice (inclusiv Dobrogea) s-au stabilit temporar în regiunile nord-pontice
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
de a se așeza în Dobrogea (Paristrion). Însă divergențele izbucnite curând între împărat și turci, ca și alianța acestora cu mongolii Hoardei de Aur au împiedicat transformarea lor în instrumente ale politicii bizantine. Sub protecția hanilor mongoli, o parte a turcilor selgiucizi din nord-estul Peninsulei Balcanice (inclusiv Dobrogea) s-au stabilit temporar în regiunile nord-pontice, de unde au revenit în scurt timp în Dobrogea. (Potrivit tradiției musulmane, la Babadag, în nordul Dobrogei, se află mormântul căpeteniei lor spirituale, Sari Saltig; se presupune
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
din nord-estul Peninsulei Balcanice (inclusiv Dobrogea) s-au stabilit temporar în regiunile nord-pontice, de unde au revenit în scurt timp în Dobrogea. (Potrivit tradiției musulmane, la Babadag, în nordul Dobrogei, se află mormântul căpeteniei lor spirituale, Sari Saltig; se presupune că turcii selgiucizi rămași în Dobrogea, unde s-au creștinat, ar fi strămoșii găgăuzilor).10 Restaurarea puterii bizantine la Constantinopol, în 1261, a conferit un prestigiu sporit și patriarhiei răsăritene a cărei autoritate a fost recunoscută de multe orașe de pe litoralul vest-pontic
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
care se bazează în susținerile sale, Brătianu, fie indică prezența bulgarilor la Cetatea Albă, fie presupun extinderea țaratului în stânga Dunării. Astfel, în "Geografia" arabului Abul-Fida (1321) se susținea că Acdja-Kerman (Cetatea Albă) este un "oraș din țara bulgarilor și a turcilor", situat la Marea Neagră, la vărsarea Nistrului. Într-o scrisoare din 1323 a unui călugăr franciscan din Caffa este amintită martirizarea de către bulgari, în 1314, a unui călugăr franciscan la Cetatea Albă. Un document genovez din 1316 interzicea legăturile cu bulgarii
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
asemănătoare ale sciților (mongoli) și românilor. În afară de prezența lor în conflictele locale din zonă, forțele mongole ale Hoardei din nordul Dunării au organizat, în prima jumătate a secolului al XIV-lea, acțiuni de amploare în dreapta fluviului. Astfel, în 1326, când turcii din Asia Mică au prădat până la Dunăre, s-a produs o intervenție a mongolilor din nordul Dunării, ceea ce a provocat înfrângerea turcilor-este posibil ca intervenția lor să fi fost cerută de Bizanț. Nu întâmplător, la începutul domniei lui Andronic III
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
și cei din sud-de-aici nume ca Mircea, Dan, Vladislav-Vlaicu, Radu. Sârbii vorbesc, sub stăpânirea lui Ștefan Dușan, la 1349, de "țara lui Băsărabă", iar la 1350, el evocă pe Alexandru, domnul muntean, ca pe "regele" vecinilor noștri, "tătarii negri". Pe turcii osmanlâi, domnia românească îi privește ca pe niște călăreți războinici veniți după pradă. Cu totul alta este relația cu Bizanțul-așa îngustat, micșorat și decăzut cum era, acolo se afla "împăratul" creștin, sălașul ortodoxiei. Orice semn de prietenie al lui
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
au acceptat drept domn al țării și i s-au închinat. Contribuția lui Bogdan la constituirea statului românesc est-carpatic, omisă de letopisețele slavo-române, dar recunoscută fără echivoc de izvoarele diplomatice și narative ungurești, se reflectă indirect în denumirea atribuită de turci Moldovei, Kara-Bogdania (Bogdania Neagră). În legătură cu constituirea noului stat românesc, există indicii că grupuri de populație românească din Transilvania s-au strămutat în teritoriile carpato-nistrene încă înainte de "descălecat". Curentul de emigrare a populației românești din Ungaria se integrează într-un proces
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
domn al Moldovei sau Țării Românești n-a recurs vreodată la împăratul de la Constantinopol, pentru a-și obține confirmarea (recunoașterea). Ioan V Paleolog, împăratul Bizanțului, era el însuși într-o situație dificilă și apela la Ungaria pentru o cruciadă împotriva turcilor. În schimb, patriarhul Constantinopolului, căruia se adresa Nicolae Alexandru, în 1359, (vezi mai sus) putea fi de un real sprijin pentru consolidarea fragilului organism statal al Moldovei, dar nu avem informații în acest sens. Nu știm nici despre eventuale legături
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
administrație britanică, ei rămîneau în legătură unii cu alții, organizau întîlniri și publicau ziare. La sfîrșitul secolului, grupurile aflate în opoziție s-au unit, formînd Comitetul pentru Unire și Progres (CUP), un partid cunoscut în general sub numele de Junii Turci. Programul acestuia reclama reinstituirea guvernului constituțional, la nevoie printr-o revoluție. Abdul Hamid trebuia destituit și înlocuit cu un alt membru al familiei lui. Statul urma deci să devină o monarhie constituțională. Cererile opoziției au reușit să obțină un mare
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
organizate alegeri pentru o adunare generală. În urma votării, care, evident, nu a fost scutită de presiunea partidului victorios, Comitetul pentru Unire și Progres a obținut toate locurile cu excepția unuia singur. În ceea ce privește distribuirea națională, adunarea urma să fie alcătuită din 147 turci, 60 arabi, 27 albanezi, 26 greci, 14 armeni, 10 slavi și 4 evrei. Abdul Hamid al II-lea nu era totuși lipsit de sprijin, așa că în 1909 a avut loc la Constantinopol o contrarevoluție. Baza acesteia era populația musulmană a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Turci își îndrepta eforturile în direcția consolidării și nu în cea a continuării dezmembrării Imperiului; liderii ei sprijineau otomanismul, nu drepturile naționalităților. Cu siguranță că ei nu intenționau să întemeieze o organizație federală. În relațiile lor cu liderii albanezi, Junii Turci erau puși în fața unor delimitări. Întrucît și ei reprezentau o mișcare laică, nu le venea ușor să apeleze la sprijinul albanezilor pe baza unității de religie. Contrarevoluția din 1909 exprima de fapt nemulțumirea musulmanilor față de principiile CUP-ului; totuși, principala
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
acceptabilă, dar nu și cea politică. Declanșarea unui conflict între CUP și naționaliștii albanezi era inevitabilă. Practic, curînd după victoria obținută, guvernul Junilor Turci a preluat multe din atitudinile predecesorului său. Activitatea politică națională a fost interzisă, iar candidații Junilor Turci beneficiau de sprijinul poliției în alegerile pentru adunarea convocată la Constantinopol. În ciuda acestor greutăți, cel mai important lider albanez, Ismail Kemal Vlora, a fost ales delegat. Între timp, atît activitățile culturale cît și cele politice continuau. În noiembrie 1908, reprezentanții
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
oarecare grad de exactitate. După Congresul de la Berlin, cînd situația acestei zone a devenit subiectul unei preocupări majore, au fost întocmite multe statistici, ale căror rezultate reflectau în general interesul autorilor lor. Cel puțin opt populații diferite locuiau în Macedonia: turci, bulgari, greci, sîrbi, albanezi, vlahi, evrei și țigani. Pe lîngă acestea, fără îndoială că unii dintre locuitori se considerau în primul rînd macedoneni. Elementul musulman, din care făceau parte turcii, albanezii și slavii sudici din Bosnia și din Herțegovina, era
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
autorilor lor. Cel puțin opt populații diferite locuiau în Macedonia: turci, bulgari, greci, sîrbi, albanezi, vlahi, evrei și țigani. Pe lîngă acestea, fără îndoială că unii dintre locuitori se considerau în primul rînd macedoneni. Elementul musulman, din care făceau parte turcii, albanezii și slavii sudici din Bosnia și din Herțegovina, era numeros, formînd probabil jumătate din populația totală. Musulmanii alungați din Rusia sau din statele balcanice se mutaseră aici, iar cea mai mare parte a populației albaneze era predominant islamică. Marea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
puternică, sîrbii se puteau declara ca aparținînd oricăreia dintre cele două religii; bulgarii puteau fi considerați drept greci ortodocși dacă locuiau într-o zonă situată în afara jurisdicției Exarhiei. Problema esențială a trasării frontierelor naționale nu era separarea albanezilor, grecilor și turcilor, care puteau fi diferențiați prin limbă, ci distincția dintre slavi. Macedonia era o zonă de tranziție între Bulgaria propriu-zisă și regatul sîrb. Cea mai mare parte a creștinilor Macedoniei erau într-adevăr slavi sudici, dar ei vorbeau mai multe dialecte
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
întreaga zonă. Argumentele lor erau bazate mai ales pe asocierea istorică a regiunii cu Grecia clasică și bizantină. Într-o perioadă anterioară apariției studiilor etnografice serioase, acești lideri puteau crede sincer că populația ei era cu adevărat grecească. Grecii și turcii musulmani formau într-adevăr majoritatea locuitorilor orașelor. Jurisdicția ecleziastică exercitată de Patriarhia de la Constantinopol, după desființarea în secolul al optsprezecelea a autonomiei religioase de la Peć și Ohrida, le oferise grecilor controlul asupra problemelor culturale și religioase. Ulterior, ei au manifestat
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
gherilă care apelau la forță și la teroare. Ei atacau atît forțele otomane, cît și pe rivalii lor din cadrul celorlalte organizații naționale. La răscrucea veacului, situația din Macedonia era pur și simplu haotică. Toate taberele dispuneau de detașamente înarmate, cu excepția turcilor musulmani, care contau pe tot mai ineficienta armată otomană. Prima organizație importantă punea accent pe propaganda culturală. Bulgarii au înființat în 1884 Societatea Chiril și Metodiu; sîrbii le-au urmat exemplul în 1886, fondînd Societatea Sf. Sava. Societatea Națională Grecească
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
rus Alexandru Izvolsky, cît și omologul său habsburgic, Alois von Aehrenthal, voiau să obțină cîștiguri pentru țările lor și să reușească în propriile lor cariere. Ei s-au întîlnit la Buchlau, în Moravia, în septembrie 1908. Tocmai izbucnise revoluția Junilor Turci, astfel că discuțiile au avut ca subiect statutul teritoriilor otomane din Balcani. Cei doi diplomați au încheiat un tîrg: Rusia sprijinea anexarea Bosniei-Herțegovina de către habsburgi în schimbul ajutorului acordat de aceștia în vederea deschiderii Strîmtorilor pentru navele de război rusești. Au existat
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a anexat sudul Dobrogei. Acordul final constituia evident un regres extrem de mare pentru Bulgaria și pentru Imperiul Otoman. Cele două războaie balcanice au pus deci capăt stăpînirii otomane în peninsulă, cu excepția unei fîșii din Tracia și a Constantinopolului. Regimul Junilor Turci fusese incapabil să stopeze declinul continuu al Imperiului. Acesta deținea totuși în continuare controlul asupra guvernului. Deși fusese sfidat de partidele din opoziție între 1909 și 1911, el a repurtat o victorie decisivă în iunie 1913 și a instaurat dictatura
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a peisajului din Balcani. Iată un fragment dintr-o celebră relatare a uneia dintre aceste călătorii: "Un oraș turcesc are un farmec aparte indiferent de locul unde este situat și privit din orice punct. Credincios instinctelor pastorale ale strămoșilor săi, turcul caută întotdeauna să învăluie orașul prozaic cu poezia naturii; el multiplică spiralele ca să compenseze acoperișurile și oriunde înalță o casă sădește și un copac."8 Deși arhitectura modernă este destul de diferită și, de fapt, adesea monotonă și urîtă -, comparativ cu
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
ei de spirit era foarte bună în urma victoriilor repurtate nu cu multă vreme în urmă. Nutrind sentimente asemănătoare cu acelea ale contemporanilor lor greci care se alăturaseră Ligii Militare sau ale acelora din Imperiul Otoman care îi sprijiniseră pe Junii Turci, unii ofițeri sîrbi considerau că guvernul civil trăgea înapoi națiunea. Ei acuzau în primul rînd Partidul Radical, care era după părerea lor un grup de politicieni corupți, care puneau statul în primejdie. În 1914, problema imediată era administrarea teritoriilor macedonene
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
asemănătoare cu Izvolsky. O înfrîngere a austriecilor în fața Serbiei în 1914 ar fi distrus complet echilibrul diplomatic din regiune. România era legată în continuare de Puterile Centrale, iar după războaiele balcanice Bulgaria se alăturase și ea acestor state. Regimul Junilor Turci de la Constantinopol era pe punctul de a semna o alianță cu Germania. Dacă Serbia ar fi fost forțată să devină vasală Vienei, influența Rusiei în peninsulă ar fi dispărut. Dacă liderii habsburgici considerau că nu mai pot tolera ceea ce ei
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
război mondial a fost prăbușirea definitivă a Imperiului Otoman, condus de un sultan din casa lui Osman și bazat pe principiile Islamului, și înlocuirea lui cu Republica Turcă, stat național laic. După cel de al doilea război balcanic, regimul Junilor Turci rămăsese la putere; alierea cu tabăra victorioasă și redobîndirea Adrianopolului îi conferea acestuia un plus de prestigiu. Guvernul funcționa ca o dictatură partinică. Cel mai puternic lider al CUP-ului era Enver Pașa, ministrul de Război. Ofițer de carieră, acesta
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
musulmane tradiționale s-au opus firește acestei tendințe, dar aceasta reprezenta un pas important spre instituirea unui stat modern. Naționaliștii turci urmau deci aceeași cale ca și omologii lor balcanici. Ca în cazul majorității guvernelor din Balcani, reformele regimului Junilor Turci erau copiate după cele occidentale; la urma urmei, acestea erau singurele sisteme progresiste care puteau fi imitate. S-a apelat de asemenea în foarte mare măsură la experți străini. Extinderea influenței străine și prezența consilierilor europeni constituiau cele mai importante
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
zonă din regiunea Izmir și a ocupat toată Tracia. Liderii armenilor și ai kurzilor din Anatolia răsăriteană erau foarte activi, pregătind organizarea unor state autonome sau independente. Dacă toate planurile acestea ar fi fost puse în practică, zona controlată de turci ar fi acoperit numai o mică regiune din Anatolia central-nordică. Puși în fața acestor cereri catastrofale, liderii otomani trebuiau să decidă ce poziție să adopte. În iulie 1918 a urcat pe tron un nou sultan, Mehmed al VI-lea Vahiddedin. Atît
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]