11,916 matches
-
cu activitățile lui, i-a cerut în iunie guvernului să-l demită. Kemal și-a dat demisia, dar a continuat să țină legătura cu o serie de oficiali de la Constantinopol care îl simpatizau. Adoptînd un punct de vedere realist, naționaliștii turci nu considerau pierderea ținuturilor arabe o chestiune vitală, concentrîndu-se în schimb asupra păstrării teritoriului Anatoliei. Sarcina majoră era blocarea formării unui stat armean sau kurd și împiedicarea tentativei Greciei de a anexa zona Izmir. Problema armenilor a fost în cele
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Acceptarea de către sultan a termenilor lui duri avea să pecetluiască soarta guvernului de la Constantinopol. Tratatul stabilea dezmembrarea Imperiului Otoman în favoarea populațiilor creștine și arabe și a marilor puteri imperiale. El nu ținea practic seama de interesele sau de "autodeterminarea" musulmanilor turci. Nu numai că ținuturile arabe erau desprinse din imperiu în beneficiul puterilor imperiale occidentale, dar și o mare parte a Anatoliei era împărțită între învingători. În partea de răsărit a acesteia fuseseră instituite un stat armean independent și unul autonom
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Kurdistan. Grecia urma să primească un teritoriu în Tracia și dreptul de a ocupa Izmirul și o parte a hinterlandului acestuia. După cinci ani, un plebiscit ale cărui rezultate erau previzibile va determina soarta acestui ținut. Constantinopolul rămînea în posesia turcilor, dar Strîmtorile erau internaționalizate. Erau restabilite toate capitulațiile, iar Aliații dețineau în continuare controlul finanțelor. Britanicii și francezii au căzut de asemenea de acord în privința sferelor lor de influență. Acești termeni prevedeau ca o mică parte a Anatoliei să rămînă
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Erau restabilite toate capitulațiile, iar Aliații dețineau în continuare controlul finanțelor. Britanicii și francezii au căzut de asemenea de acord în privința sferelor lor de influență. Acești termeni prevedeau ca o mică parte a Anatoliei să rămînă sub deplina autoritate a turcilor. Italia păstra și ea Insulele Dodecanese. Aliații aplicaseră deci ținuturilor otomane aceleași principii și metode utilizate și în cazul împărțirii Africii. În acest moment de criză, forțele naționaliste turcești s-au confruntat cu o nouă amenințare din partea grecilor. Cu acordul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
să se retragă în interiorul țării pînă cînd, în septembrie, s-a ajuns la un echilibru de forțe pe cursul rîului Sakarya, ultima barieră naturală înainte de Ankara. Bătălia a durat trei săptămîni și a avut drept rezultat o victorie majoră a turcilor și retragerea armatei grecești spre apus. Armata lui Kemal nu era în acel moment destul de puternică pentru a profita de situație și a porni în urmărirea grecilor; a fost nevoie de încă un an de pregătiri înainte ca o asemenea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
iar în prima parte a lunii septembrie obiectivul principal, Izmirul, fusese atins. Armata grecească avea puține șanse de reușită. Ea apelase zadarnic la ajutorul britanicilor, care, la rîndul lor, îl ceruse pe cel al guvernelor francez și italian. După victoria turcilor, soldații greci, însoțiți de mii de civili de aceeași naționalitate care locuiau de mult timp la Izmir și în alte orașe din Anatolia, au fost nevoiți să se retragă în grabă spre mare. După cucerirea Anatoliei, armata turcească și-a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
nu provoace ostilități. Date fiind repetatele victorii turcești, în octombrie 1922 a fost semnat la Mudanya un armistițiu; negocierile au fost purtate între Kemal și reprezentanții britanici și greci. Armata greacă se retrăsese în acest timp dincolo de fluviul Marița. Cuceririle turcilor asigurau menținerea regimului de la Ankara ca guvern legal al Turciei și revizuirea Tratatului de la Sèvres. În ciuda faptului că majoritatea marilor puteri acceptaseră autoritatea lui Kemal, la Constantinopol funcționa încă un guvern condus de sultan. În noiembrie 1922, Adunarea Națională de la
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
abolit și califatul. Între timp fusese încheiat noul tratat de pace. Negocierile au debutat în noiembrie 1922 la Lausanne. Ismet Inönü, care s-a dovedit un negociator foarte încăpățînat și abil, a obținut împlinirea a aproape tuturor obiectivelor majore ale turcilor în pofida reprezentanților Aliaților, care nu dispuneau nici de voința de a-și realiza dorințele, nici de mijloacele necesare pentru a face acest lucru. Tratatul de la Lausanne a fost semnat în iulie 1923. Reprezentanții turci nu au făcut nici o încercare de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
sentimentului național albanez sau macedonean. Conducerile naționale de pe tot cuprinsul peninsulei obișnuiau să folosească termenul de străini pentru a-i desemna pe cetățenii care aparțineau minorităților, chiar și atunci cînd familiile lor locuiau de secole în regiunea respectivă. Naționaliștii unguri, turci, germani, albanezi și italieni din Iugoslavia erau de cele mai multe ori priviți în această lumină; ungurii, germanii, ucrainenii și evreii erau supuși aceluiași tratament și în România. Perioada postbelică a fost și martora a ceea ce a însemnat poate cea mai nefericită
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
mai ivească niciodată. În plus, ei trebuiau să aibă în vedere soarta posibilă a unei numeroase populații grecești din regiunea Izmir. Intervenția se produsese deja, soldații greci aflîndu-se în Anatolia. Problema locuitorilor de origine greacă, în cazul în care naționaliștii turci învingeau, era serioasă. Lunga istorie a atrocităților reciproce lăsa puține speranțe ca asemenea evenimente să nu se mai repete. Ținînd cont de toate acestea, guvernul a ordonat în iulie 1921 armatei grecești cu un efectiv de 100 000 de soldați
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
grec și turc au stabilit să facă un masiv schimb de populații. Acest acord a fost primul de acest fel și va constitui în viitor un precedent nefericit. Ca urmare a războiului și a aranjamentelor privind schimbul, 380 000 de turci și 1,3 milioane de greci au fost strămutați din casele lor unde, în multe cazuri, familiile lor trăiseră acolo de secole. Practic, drept rezultat al acestui schimb, aproape 100 000 de turci au ajuns să locuiască în Tracia, iar
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a aranjamentelor privind schimbul, 380 000 de turci și 1,3 milioane de greci au fost strămutați din casele lor unde, în multe cazuri, familiile lor trăiseră acolo de secole. Practic, drept rezultat al acestui schimb, aproape 100 000 de turci au ajuns să locuiască în Tracia, iar un număr similar de greci la Constantinopol. Problema menținerii monarhiei nu era problema politică prioritară, Regimul militar a organizat alegeri în decembrie 1923. Partidul Populist, care îi reprezenta pe monarhiști, le-a boicotat
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a acestei politici, echilibrul populației din aceste zone s-a schimbat în favoarea grecilor. Noii coloniști au primit unele loturi rezultate din împărțirea marilor moșii, parte a programului de reformă agrară adoptat după primul război mondial. Fostele proprietăți ale bulgarilor și turcilor au fost și ele folosite. Au fost depuse eforturi pentru extinderea culturilor de tutun, un produs important cerut la export. Pe lîngă cei stabiliți la țară, s-a creat o colonie numeroasă de circa 400 000 de locuitori în împrejurimile
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
neutri în conflictele dintre Marile Puteri, dar să obțină protecția britanică împotriva oricărui atac din afară. În această perioadă, Metaxas a colaborat deosebit de strîns cu guvernul turc, condus de Mustafa Kemal, care purta atunci titlul onorific de Atatürk (părintele/tatăl turcilor). După moartea acestuia, Metaxas a colaborat bine și cu succesorul lui, Ismet Inönü. Cu toate că Grecia și Turcia erau membre ale Antantei Balcanice, erau în continuare ferme în refuzul lor de a se achita de obligațiile care le-ar fi putut
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
doilea Război balcanic. Bulgaria și-a recăpătat astfel teritoriul în septembrie 1940 în urma negocierilor dintre cele două state balcanice. Anexarea era justificată prin invocarea principiului autodeterminării, în 1930 structura etnică a zonei fiind urmăroarea: 38 % bulgari, 21 % români și 34 % turci. Deși Axa și-a îmbunătățit imaginea în ochii opiniei publice prin această acțiune, guvernul bulgar ezita să se alăture fățiș taberei germane. În cadrul discuțiilor din noiembrie dintre Hitler și Boris referitoare la aderarea țării la Pactul Tripartit, regele a încercat
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
cea a lui Metaxas, a ținut o cuvîntare în fața miniștrilor săi, în care "a evocat pagină cu pagină istoria sîrbilor. El a omagiat osemintele strămoșilor eroi militanți ai Serbiei, bătălia de la Kosovo, prinții legendari ai începuturilor Serbiei și lupta împotriva turcilor." Maček, care dorea menținerea păcii, a replicat, argumentînd că "sîrbii nu pot duce o politică națională sănătoasă prin stîrnirea unor emoții puternice."31 Cea mai mare parte a miniștrilor aveau o opinie asemănătoare; ei nu voiau să provoace un atac
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
temeri justificate. Armata bulgară era prost echipată și avea puține arme moderne. Comandanții ei erau în alertă permanentă, temîndu-se de o invazie sovietică prin porturile Varna și Burgas de la Marea Neagră. Exista o mare îngrijorare și în privința unor posibile acțiuni ale turcilor, cu toate că semnaseră în februarie 1941 un pact de neagresiune cu aceștia. În ciuda faptului că Turcia avea în continuare relații comerciale cu Germania, statul era din punct de vedere tehnic aliat cu Marea Britanie. Cu toate temerile lui, guvernul bulgar nu a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Ca și în România, au fost instituite măsuri referitoare la evrei, dar a apărut o puternică împotrivire față de impunerea lor. Cei aproximativ cincizeci de mii de evrei din țară nu constituiseră niciodată o problemă în viața națiunii; minoritățile dificile erau turcii și grecii. Grație acestei atitudini, deportarea populației evreiești organizată de germani a întîmpinat rezistență; evreii Bulgariei au fost în schimb împrăștiați prin sate. Oficialii bulgari nu au putut totuși opri transportarea evreilor din Tracia și Macedonia în lagărele de concentrare
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
-l transformăm în oțel cu care să facem mașinile de care aveam nevoie... Nu, urma să ne trimitem bogățiile peste hotare sub formă brută ca întotdeauna, să fim ca și mai înainte o colonie. După luptele din vremurile trecute împotriva turcilor, austriecilor și ungurilor, după propriile noastre lupte cu naziștii și italienii, urma să avem în continuare drumuri înnoroiate, să pășim pe ele în apanke-le șsandaleț noastre țărănești și să ne dăm la o parte la trecerea pe lîngănoi a inginerilor
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
urma să avem în continuare drumuri înnoroiate, să pășim pe ele în apanke-le șsandaleț noastre țărănești și să ne dăm la o parte la trecerea pe lîngănoi a inginerilor ruși în automobilele lor, exact așa cum făceau sîrbii atunci cînd treceau turcii călare pe catîrii lor !23 Autoritățile iugoslave erau profund nemulțumite și de penetrarea sovieticilor în țara lor pe alte două căi: prin intermediul agenților secreți și prin cel al propagandei. Ele erau conștiente de faptul că reprezentanții sovietici urmăreau să recruteze
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
cărei stăpînire o deținea din 1945, avea o numeroasă populație turcească. Guvernul bulgar a exercitat presiuni puternice asupra acestor oameni ca să-i forțeze să emigreze, deoarece avea nevoie de pămînturile lor în cadrul programului de colectivizare. Cu toate că aproximativ 150.000 de turci au plecat la începutul anilor '50, în 1965 mai erau încă în jur de 750.000 de turci în țară.10 În plus, nu mult după aceea, 45.000 de evrei au plecat în Israel. Numărul membrilor minorităților din Bulgaria
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
acestor oameni ca să-i forțeze să emigreze, deoarece avea nevoie de pămînturile lor în cadrul programului de colectivizare. Cu toate că aproximativ 150.000 de turci au plecat la începutul anilor '50, în 1965 mai erau încă în jur de 750.000 de turci în țară.10 În plus, nu mult după aceea, 45.000 de evrei au plecat în Israel. Numărul membrilor minorităților din Bulgaria s-a redus astfel și mai mult. O îmbunătățire majoră s-a produs în atitudinea față de Grecia. După cum
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
din gospodăriile particulare. Cu toate acestea, obiectivul era în continuare colectivizarea, aceasta fiind aproape complet realizată pînă în 1962. Chiar dacă fusese nevoită să cedeze unele teritorii, România avea totuși un mare număr de cetățeni neromâni, mai ales unguri, germani, sîrbi, turci și evrei, care reprezentau la un loc peste 12% din totalul populației. Ca și în Bulgaria, cea mai mare parte a evreilor rămași la sfîrșitul războiului au emigrat în Israel. Mulți turci au plecat în Turcia, iar oficialitățile române, aidoma
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de cetățeni neromâni, mai ales unguri, germani, sîrbi, turci și evrei, care reprezentau la un loc peste 12% din totalul populației. Ca și în Bulgaria, cea mai mare parte a evreilor rămași la sfîrșitul războiului au emigrat în Israel. Mulți turci au plecat în Turcia, iar oficialitățile române, aidoma celor bulgare, încurajau emigrarea lor ca să pună mîna pe mai mult pămînt în Dobrogea. Extinderea acestei schimbări demografice este ilustrată de următoarele cifre: în 1930 erau 728.115 evrei în țară, dar
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
pămînt în Dobrogea. Extinderea acestei schimbări demografice este ilustrată de următoarele cifre: în 1930 erau 728.115 evrei în țară, dar numărul lor a scăzut la 146.264 în 1956 și la 42.888 în 1966; din cei 154.772 turci existenți în 1930, în 1956 mai rămăseseră în România doar 14 329. Problema majoră în privința minorităților rămînea însă tot cea din Transilvania. Elementul german se diminuase foarte mult în timpul războiului și după terminarea acestuia, cînd zeci de mii de sași
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]