11,916 matches
-
mari boieri, în frunte cu hatmanul Anton Jora, care aștepta din partea Rusiei sprijin pentru consolidarea poziției lor politice și a privilegiilor de clasă. Mai mult, acei boieri îl ponegreau pe domnitor față de ruși, înfățișându-l ca fiind în fond „un turc”. Numește chiar lipsită de temei observația că, „întrucâtva, se poate spune că angajarea în război alături de Rusia i-a fost impusă lui Dimitrie Cantemir de o parte din boierimea din jurul său”. Firește, domnitorul înțelegea să nu scape „frîiele din mînă
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
să asculte și să îndeplinească ordinele sultanului de acolo unde se află. La 6 iunie 1711, într-o scrisoare către Golovkin, domnitorul se arată neliniștit că nu are „instrucțiuni” din partea sa, îi este teamă să nu sufere un rău din partea turcilor, el și „notre pauvre patrie”, dar că românii se prepară prin toate mijloacele, și „vom încerca să fim zeloși în această afacere, pe care noi o așteptăm de multă vreme”. Or, lui Gheorghe Castriotul îi urmează, la Iași, Toma Cantacuzino
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
hotărârea de a rămâne neangajat, deși evoluția evenimentelor (slăbiciunea rusă, amenințarea otomană, defecțiunea Toma Cantacuzino etc.) conduc spre această alternativă. Se știe că acea campanie a fost prost pregătită, într-o precipitare riscantă și neconcordantă amploarei scopului. „Acest marș împotriva turcilor a fost făcut prea disperat”, am fost rugați de domnitorii români „să mergem cât e posibil mai repede, dacă nu se poate cu tot corpul principalei noastre oștiri, cel puțin să fie trimisă cea mai mare parte a ei”, stă
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
o ripostă otomană. În sfatul pe care domnitorul l-a ținut cu boierii la Urlați „se hotărî - spune Del Chiaro - să li se comunice (rușilor) că nu li se poate da merinde decât după ocuparea țării și apărarea ei contra turcilor, care ar pustii-o în caz de ajutorarea inamicului lor”; domnitorul, „consternat de fapta nesăbuită a spătarului Toma Cantacuzino, plângea de durere, așteptându-se la răzbunarea turcilor”, că el se gândea la un refugiu mai sigur, deci la părăsirea țării
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
li se poate da merinde decât după ocuparea țării și apărarea ei contra turcilor, care ar pustii-o în caz de ajutorarea inamicului lor”; domnitorul, „consternat de fapta nesăbuită a spătarului Toma Cantacuzino, plângea de durere, așteptându-se la răzbunarea turcilor”, că el se gândea la un refugiu mai sigur, deci la părăsirea țării. Or, nu recurgi la un act de trădare pentru a părăsi țara în care domnești „pe viață”. Comparând situația celor doi domnitori, un contemporan muntean nota: „iar
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
exactitate „temeiurile” și reacțiile lui C. Brâncoveanu. La Urlați, „pravoslavnicul domn îngrijat aflându-se, în ce chip ar face ca într-o vreme cumplită ca aceea, întreagă să păstreze țeara și fără primejdie dă cătră amândouă părțile, adecă și de către turci, și dă către moscali, dumnezeiasca pronie carea necontenit iaste păzitoare celui ce nădăjduiește întru ea, bine au voit ca și acel lucru să se chivernisească de buna otprăvuire a înțeleptului domn”; Gheorghe Castriotul a fost trimis la țar, „însă la
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
ruși, el n-a fost nici mai bun, nici mai rău - mai Iuda pentru a întrebuința cuvântul țarului însuși - decât față de alți creștini, pe care, în teorie, ca ideal politic și simpatii personale, îi voia desigur mai bucuros decât pe turci [...]. Dar el voia, înainte de toate, ca un bun cârmuitor, păstrarea țării sale întreagă și fără primejdie de către amândouă părțile”. Treizeci de ani mai târziu, fără să renunțe la explicația de mai sus, N. Iorga adăuga un element în plus: domnitorul
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
N. Iorga adăuga un element în plus: domnitorul n-a trecut deschis de partea țarului, fiind reținut de prudența stolnicului Constantin Cantacuzino, care invoca legăturile cu habsburgii, primejdia tătară și chestiunea dacă sub ruși va fi mai bine decât sub turci, ceea ce contrazice opinia acelora (Virgil Cândea) care atribuiau Cantacuzinilor un filorusism fără rezerve. Paul Cernovodeanu invocă și el, în sprijinul domnitorului, ideea că acesta nu putea trece de partea rușilor înainte ca ei să fi putut apăra Muntenia, „pentru că însăși
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
lui Brâncoveanu, nici unchiului său stolnicul Cantacuzino. Este adevărat că nici unul din cei amintiți mai sus nu „suferea” de naivitate, dar cineva a făptuit o mare eroare, și acesta a fost Petru I. Citim în jurnalul țarului: „acest marș împotriva turcilor a fost făcut prea disperat, mai mult pentru a asigura pe hospodarul muntean, care [se credea la noi că] îndeamnă pe hospodarul rosienesc din motive creștinești, promițându-i a-i ajuta nu numai cu armatele sale, dar și cu cele
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
promițându-i a-i ajuta nu numai cu armatele sale, dar și cu cele sârbești și altele, și [afirmând] că ar avea și în interiorul Imperiului turcesc grupuri de rebeli [facții] și că prin creștini poate să ridice o revoltă împotriva turcilor. De asemenea, a promis a satisface armata rosienească cu alimente”. Așadar, țarul dă vina eșecului din 1711 pe Brâncoveanu, de dragul căruia i-a sărit în ajutor cu „desperare”, ceea ce este cu totul fals. Campania a fost pregătită de la început cu
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
bine strunită la Paris și Constantinopol a răsturnării sistemului de alianțe în 1756), Choiseul și Vergennes (ambasadorul lui Ludovic al XV-lea la Constantinopol) n-au fost nevoiți să consume resursele puterii de convingere pentru a ațâța și decide pe turci să declare război. Au declarat, dar n-au și trecut la fapte, oferind rușilor răgazul necesar preparativelor (de fapt, ambele părți nu erau pregătite pentru acest conflict militar). Deși teribila incursiune a tătarilor, de la începutul anului 1769, până la Orel a
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
de nevoia imperioasă de a împinge frontiera până la Marea Neagră, obiectivul principal al Petersburgului în acel an a fost cucerirea Moldovei, înainte ca inamicul să fi avut timpul s-o devasteze. Principatele Române deveneau astfel teatrul central al operațiunilor militare. În fața turcilor se ridica amenințător spectrul lui Petru I. Referindu-se la Potocki, refugiat în Moldova, cronicarul turc Ahmed Asân nota că polonezul a descris intrarea moscoviților în Polonia, „raportând la Poarta fericirii că [rușii - n. n.] vor pătrunde pas cu pas în
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
doar că armatele beligerante erau slab preparate pentru operațiuni decisive și că, în condițiile climaterice ale toamnei și ale iernii care se apropia, ocuparea Principatelor de către una din părți echivala cu un avantaj hotărâtor. Cum bine a fost spus, „dacă turcii ar fi fost tot atât de prompți în a face război ca în a-l declara”, soarta campaniei era alta; dar trupele otomane nu știau să se folosească de armele de foc cu care erau dotate; ele nu aveau nici baghetă de
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
știau să se folosească de armele de foc cu care erau dotate; ele nu aveau nici baghetă de fier, nici cartușe, din care cauză încărcarea se făcea lent și prost; ele nu „țineau rând nici fir”; ele nu posedau baionetă; turcii nu duceau lipsă de artilerie, ci de artileriști, care, în parte, erau creștini cu turban; tătarii nu cunoșteau apărarea în retranșamente, ci doar războiul de brigandaj. În această competiție militară pentru Principate, balanța a înclinat, totuși cu întârziere, de partea
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
din acest manifest: Petru I și Ana Ivanovna aveau drept scop „să scoată pe aceste noroade de supt jugul turcesc”, dar n-a vrut Dumnezeu; noi reluăm lupta pentru atingerea acestui scop; să vă ridicați odată cu noi să năpădim asupra turcilor „fiindcă fiecare este dator a-și pune viața pentru a lui lege și pentru a lui patrie” (subl. ns.); popoarele să pornească război „ca să rămâie slobozi și nesupuși, după cum au fost dintru începutul lor”; biruința armatei noastre „nu va lipsi
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
prilejul audienței din 28 martie (stil vechi) 1770, citim: lt. col. Nazar Carazin a văzut că Muntenia dorește sa intre „în moștenirea Imperiului Măriei Voastre”și ne rugam „să primiți pământurile noastre sub protecție inalienabilă („neotiemlennoe pokrovitelistov”), iar la încheierea păcii, turcii să fie împiedicați să obțină scoaterea Munteniei de sub „protecția Măriei Voastre” (sublinierile ne aparțin L.B.). Confuziile nu se opresc aici. În același moment au fost elaborate răspunsurile deputăției muntene la întrebările cancelarului Panin și cererile către el. La întrebarea Ce
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
și domnitorii Moldovei și Munteniei, la 15 iulie 1677, care se închinau țarului, numindu-se holopi ai săi. Din acea orație, cu adevărat semnificativ este pasajul în care ei mulțumeau Ecaterinei a II-a pentru că „ne-au izbăvit din mâinile turcilor și rugăciune [facem] să nu ne părăsească și ca să ne izbăvească de tot de supt jugul turcesc, să rămânem supt protecția (subl. ns. L.B.) Rosiei, care aceasta au poftit și pro-strămoșii noștri”. În proclamațiile sale către popor, mitropolitul Gavril al
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în parte diferite, de Viena și Berlin. De asemenea, Rusia se împotrivea și acceptării unor mediatori ai păcii, de teamă că ei îi vor anula victoriile armate. După ce Rumianțev a nimicit la Cahul, la 1 august 1770, armata marelui vizir, turcii nu se puteau însă gândi să dispute rușilor cu succes Principatele. Totuși, Ecaterina a II-a nu s-a lăsat orbită de această fericită întorsătură a lucrurilor: „ea știa că este dificil să-ți faci iertate mari cuceriri și că
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
și ar fi fost nevoită să apeleze la protecția Rusiei; apoi, la Petersburg se aprecia ca profitabil actul, avându-se în vedere că noua confederație a șleahticilor, stăpână și în Moldova, ar fi acționat în condiții clare, alături de ruși în contra turcilor, și ar fi oferit Rusiei, în deplină folosință pe vremea războiului, Camenița; în cele din urmă, Panin a preferat o perioadă de așteptare, întrucât Moldova fusese cucerită fără participarea polonezilor. Ideea trocului româno-polonez a avut, la începutul războiului, o circulație
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Friedrich al II-lea, la 20 decembrie 1770. O lună mai târziu, ea reînnoia propunerea: sunt gata să renunț la Principate, în schimbul independenței lor; Viena nu-și cunoaște interesele opunându-se acestei cereri; dacă ea este mulțumită să aibă în turci un vecin așa de slab, atunci ar trebui să fie și mai mulțumită să aibă ca vecin un mic stat moldo-valah, mult mai slab și independent față de cele trei imperii; știu că Viena ține mult la echilibrul de forțe în
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
se ajungă, în raport cu convenția secretă ruso-prusiană, la noi angajamente care să unească și mai mult cele două Curți (sistemul lui Panin) „cu scopul comun al dezmembrării Poloniei, cu condiția totuși că, dacă Rusia face acest sacrificiu, redând cele două provincii turcilor, aceasta să se facă fără intervenția Curții din Viena, și chiar cu totul în pofida ei”. În sfârșit, în ședința sa din 24 octombrie 1771, Consiliul imperial rus, invocând progresele negocierilor de pace și necesitatea colaborării cu Austria, a decis să
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
de Jos, ar fi oferit Rusiei drum deschis spre Constantinopol și contact direct cu românii transilvăneni și slavii de sud. În drum spre Torino, Alexei Narîșkin îi scria țarinei din Viena, la 7 iunie 1770, că Austria era mai favorabilă turcilor de teamă că Rusia, luând Principatele, devenea vecin nemijlocit; situație care, cu timpul, i-ar provoca multe griji în legătură cu locuitorii supuși ei în apropiere și de aceeași credință cu valahii, Rusia dobândind și o influență mai mare în treburile europene
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
nu a luat parte la tulburările din Polonia și nu a profitat de ocazia ce i s-a oferit de a se uni cu Rusia pentru a concura la distrugerea Imperiului Otoman și a împărți cuceririle, că buna înțelegere cu turcii și amiciția asigurau liniștea generală, că alianțele Prusiei cu Rusia și Austriei cu Franța trebuiau să fie defensive, căci astfel ele nu vor îngădui Vienei și Berlinului să facă cuceriri fără a cere partea lor, ceea ce însemna că Austria și
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în caz contrar, se va ajunge la unul din două lucruri: ori pacea nu se va face pentru că Rusia va pretinde condiții la care Poarta nu va putea consimți, ori pacea se va face dintr-o dată în condiții fatale pentru turci și foarte contrare, prin consecințe, echilibrului de forțe; așadar, Rusia trebuie să ceară mediația noastră și să pună condiții rezonabile; dacă ea va refuza mediația noastră, eu, Kaunitz, mă voi socoti îndreptățit să presupun că ea a preferat să împingă
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
trec în forță Dunărea și merg spre Adrianopol, atunci noi, austriecii, să înaintăm pe Dunăre cu un corp de armată pentru a le tăia spatele, obligându-i la o retragere precipitată, în care armata lor ar putea fi nimicită și turcii, salvați, ne-ar despăgubi cu Oltenia; 2) dacă rușii ar forța Constantinopolul pe mare și ar amenința Turcia cu ruina, noi trebuie să ocupăm provinciile la îndemână: pentru aceste două cazuri, împărăteasa a hotărât pregătirea unui corp de 50.000
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]