12,450 matches
-
munții la est de Carpați, pe văile Sucevei, Bistriței și Siretului, și au înaintat spre Chilia și Cetatea Albă, până la Dunăre și Marea Neagră. În urma deschiderii acestor noi drumuri comerciale, în locurile de schimb se vor instala negustori străini, armeni, italieni, germani. Înființarea orașelor în toate cele trei țări române este un fapt de istorie universală, crede P. P. Panaitescu, ce privește întreg sud-estul Europei, nu doar istoria românească. Posedăm informații (date) ce dovedesc existența unor târguri românești, încă înainte de pătrunderea economică
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Ungaria au respins atacurile germane, dar teritoriile slave dintre Elba și Oder, mai slabe, au fost cucerite în secolul al XII-lea, iar în secolul al XIII-lea, Ordinul teutonic a cucerit alte ținuturi slave și baltice. Colonizările răsăritene ale germanilor au fost favorizate de autoritățile politice locale -țăranii aduceau cu ei o bogată experiență, în timp ce meșteșugarii lucrau cu tehnici avansate. Colonizarea germană în Răsărit a avut un dublu caracter: în timp ce coloniștii germani au favorizat în unele state dezvoltarea societății ( economiei
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
stabilit, în secolul al XII-lea, în regiunea Bistriței și Reghinului, precum și la Rodna, iar colonizarea a continuat aici și în secolul următor. În urma invaziei mongole din 1241-1242, carea provocat mari daune, regele Bela IV a colonizat noi enclave cu germani. În a doua jumătate a secolului al XIII-lea, s-au așezat sași și în regiunea Târnavelor, în scaunele Sighișoara, Mediaș și Șeica. Pentru economia Transilvaniei, s-a dovedit însemnată și colonizarea de mineri la Cojocna, Turda și Remetea. Colonizarea
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Alba, Târnava, Cluj), datorită prezenței unor domenii feudale, obștile sătești săsești au evoluat în sensul constituirii relațiilor feudale tipice, iar țăranii sași au ajuns iobagi, ca și românii și ungurii. Dacă lăsăm deoparte acțiunile Ordinului teutonic (vezi mai jos), nobilii germani sosiți în Transilvania (puțini) și formarea patriciatului urban săsesc, care își va extinde stăpânirea asupra unor obști libere românești și săsești, putem spune că colonizarea sașilor a fost una pozitivă, contribuind la dezvoltarea economică a Transilvaniei, în cadrul regatului ungar. (DIR
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
spre hotarele Lituaniei și Prusiei. Cea mai mare parte a trupelor mongole s-au reunit apoi în apropiere de Breslau (Germania). Ducele Sileziei, Henric II, prevenit asupra pericolului, a reușit să mobilizeze o armată bine echipată, alcătuită mai ales din germani și polonezi, plus ajutoare din Apus. Înfruntarea decisivă s-a produs la Wahlastatt, lângă Liegnitz, la 9 aprilie 1241, unde forțele coalizate creștine au fost înfrânte, ducele Henric II și-a pierdut viața pe câmpul de luptă, dar mongolii au
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
un adevărat stat teutonic (german) de cruciată, sub protecția papalității și independent de regatul polon. În 1237, fuziunea Ordinului teutonic din Prusia cu Ordinul gladiferilor din Livonia a consolidat și mai mult cruciata în teritoriile baltice, cuprinse în totalitate de germani. Cucerirea (ofensiva) teritorială a fost însoțită și urmată de un efort vast de convertire la catolicism a populației păgâne sau ortodoxe din aria puterilor catolice. Ordinele călugărești, cisterciții și dominicanii, au desfășurat o acțiune intensă de convertire în teritoriile baltice
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
de la Câmpulung, rămași de-sine-stătători, începuseră opera de asimilare asupra oaspeților aduși de teutoni. De-aici intervenția (amestecul) papei cerând ajutorul regelui față de "acești oameni ce se zic vlahi" și, mai ales, față de acești "pseudoepiscopi" care îi convertiseră pe unguri și germani la confesiunea lor (cf. Scrisoarea papei din 1234). Or, tocmai "pseudoepiscopii" aceștia sunt de cea mai mare importanță (Iorga), ei nu sunt alții decât acei "chorepiscopi" de prin schiturile de lemn, menționați înainte de anul 1000. Pe acești stareți-episcopi (vlădici) nu
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
era cu totul diferită. Aici, românii, majoritatea ortodoxă a populației, nu aveau efectiv nici un drept politic. Controlul asupra provinciei se afla în mîinile ungurilor, în cele ale secuilor, înrudiți cu ungurii și vorbind o limbă asemănătoare, și în cele ale germanilor, cunoscuți sub numele de sași, descendenți ai imigranților din secolul al XII-lea. Erau recunoscute bisericile catolică, luterană, calvină și uniată, dar nu și cea ortodoxă. În secolul al optsprezecelea a fost înființată o biserică unită, care i-a atras
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Nici un partid maghiar nu ar fi acceptat vreo modificare a relațiilor decît dacă aceasta ar fi acordat o și mai mare libertate de acțiune Budapestei. Harta 2. Harta naționalităților din Austro-Ungaria Se afirmă adesea că Ausgleich-ul a lăsat în mîinile germanilor controlul asupra Austriei și într-ale maghiarilor pe cel asupra ținuturilor coroanei ungare. Această afirmație este de fapt o simplificare exagerată, în special în ceea ce privește zonele austriece. Germanii din Austria nu au avut niciodată aceeași poziție ca aceea a ungurilor în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Germanii din Austria nu au avut niciodată aceeași poziție ca aceea a ungurilor în teritoriile lor. Ei nu erau ferm uniți din punct de vedere național; numai unele grupuri erau în favoarea instituirii la Viena a unei administrații centralizate, dominate de germani. Cert este că acestea nu au fost niciodată în măsură să exercite un control deplin asupra sistemului educațional sau să ducă o politică deschisă de transformare a celorlalte naționalități în germani. Deși vor apărea partide naționaliste militante, spre sfîrșitul secolului
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
instituirii la Viena a unei administrații centralizate, dominate de germani. Cert este că acestea nu au fost niciodată în măsură să exercite un control deplin asupra sistemului educațional sau să ducă o politică deschisă de transformare a celorlalte naționalități în germani. Deși vor apărea partide naționaliste militante, spre sfîrșitul secolului populația germană era în mod esențial în defensivă. La începutul anilor șaizeci, germanii fusese realmente cea mai favorizată dintre toate populațiile. Germana era limba oficială a statului; opoziția maghiară nu-și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
un control deplin asupra sistemului educațional sau să ducă o politică deschisă de transformare a celorlalte naționalități în germani. Deși vor apărea partide naționaliste militante, spre sfîrșitul secolului populația germană era în mod esențial în defensivă. La începutul anilor șaizeci, germanii fusese realmente cea mai favorizată dintre toate populațiile. Germana era limba oficială a statului; opoziția maghiară nu-și revenise din șocul suferit în 1849. În momentul acela, germanii din toate partidele presupuneau că situația aceasta va continua. Victoriile prusacilor și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
populația germană era în mod esențial în defensivă. La începutul anilor șaizeci, germanii fusese realmente cea mai favorizată dintre toate populațiile. Germana era limba oficială a statului; opoziția maghiară nu-și revenise din șocul suferit în 1849. În momentul acela, germanii din toate partidele presupuneau că situația aceasta va continua. Victoriile prusacilor și unificarea Germaniei le-a conferit un prestigiu în plus. Obiectivul lor era însă doar păstrarea a ceea ce aveau. Ungaria a fost pierdută în 1867, iar poziția germanilor în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
acela, germanii din toate partidele presupuneau că situația aceasta va continua. Victoriile prusacilor și unificarea Germaniei le-a conferit un prestigiu în plus. Obiectivul lor era însă doar păstrarea a ceea ce aveau. Ungaria a fost pierdută în 1867, iar poziția germanilor în teritoriile austriece a început să decadă față de celelalte naționalități, tendință care avea să se manifeste permanent pînă în 1914. Provocarea nu venea din partea slavilor sudici aceștia constituiau doar 7,3% din populația Austriei -, ci mai curînd din partea cehilor, a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
foarte puternic. În 1873, un crah urmat de o depresiune au avut repercusiuni atît politice cît și economice. În 1878 a apărut însă problema ocupării Bosniei și a Herțegovinei, care a declanșat criza politică ce a dus la sfîrșitul dominării germanilor liberali. Opunîndu-se foarte energic includerii în imperiu a încă unor popoare slave, acest partid a refuzat să voteze fondurile necesare ocupării acestor teritorii. Conservator în chestiunile politice, Franz Joseph nu-i simpatizase niciodată personal pe liberali, dar tolerase guvernarea lor
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
pe anumite partide slave, mai ales din rîndul cehilor și polonezilor, pe prietenul său, contele Eduard von Taaffe. Guvernul, cunoscut sub numele de Inelul de Fier, a stat la putere din 1879 pînă în 1893. Din el făceau parte și germani, dar aceștia proveneau din regiuni conservatoare ca Stiria și Tirol. Principala problemă internă a acestei perioade a fost statutul cehilor în cadrul populației generale. Revendicările lor au adus în discuție problema mai largă a poziției slavilor în imperiu în comparație cu cea a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
dar aceștia proveneau din regiuni conservatoare ca Stiria și Tirol. Principala problemă internă a acestei perioade a fost statutul cehilor în cadrul populației generale. Revendicările lor au adus în discuție problema mai largă a poziției slavilor în imperiu în comparație cu cea a germanilor și a ungurilor, o chestiune care avea să constituie ulterior subiectul unor numeroase și înverșunate dezbateri. Liderii cehi nu cereau nimic de genul solidarității slave, dar luptau în schimb pentru atingerea obiectivelor specific cehe. Practic, programul lor avea multe elemente
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
voiau să obțină controlul asupra teritoriilor coroanei boeme, care erau alcătuite din Boemia, Moravia și o parte a Sileziei, unde cehii formau aproape 60% din totalul populației. Ei nu urmăreau o divizare după criteriul naționalității și se opuneau, bineînțeles, atît germanilor cît și polonezilor. Centrul atacului cehilor avea să fie problema folosirii limbii germane în administrație. Puși în fața acestei provocări, germanii au intrat și ei într-o perioadă de reînviere a entuziasmului național. Asemeni popoarelor slave și ungurilor, ei erau forțați
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
cehii formau aproape 60% din totalul populației. Ei nu urmăreau o divizare după criteriul naționalității și se opuneau, bineînțeles, atît germanilor cît și polonezilor. Centrul atacului cehilor avea să fie problema folosirii limbii germane în administrație. Puși în fața acestei provocări, germanii au intrat și ei într-o perioadă de reînviere a entuziasmului național. Asemeni popoarelor slave și ungurilor, ei erau forțați să-și definească țelurile și să-și prezinte programele naționale, trebuind să țină cont și de relațiile lor cu Imperiul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
ei într-o perioadă de reînviere a entuziasmului național. Asemeni popoarelor slave și ungurilor, ei erau forțați să-și definească țelurile și să-și prezinte programele naționale, trebuind să țină cont și de relațiile lor cu Imperiul German. În privința aceasta, germanii nu alcătuiau un bloc unic, ci erau împărțiți pe considerente de clasă, religioase și ideologice. Deosebit de importanți vor fi în perioada următoare Socialiștii Creștini, care erau conservatori, clericali și loiali dinastiei, Social-Democrații, un partid marxist, și membrii micului grup al
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
puține avantaje economice. Atît Bosnia cît și Dalmația erau, așadar, înapoiate și sărace. Bucovina Bucovina era posesiunea austriacă cea mai amestecată din punct de vedere etnic. Conform recensămîntului din 1910, aici trăiau 305 000 ucraineni, 273 000 români, 168 000 germani și 102 000 evrei, alături de un număr destul de mare de polonezi și unguri. În 1775, în momentul în care regiunea a fost anexată de către imperiu, ea a fost unită cu Galiția, fiind dominată de o administrație poloneză. Conducerea locală s-
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
adunarea croată, saborul, cît și banul (guvernatorul), Ivan Mažuranić, susțineau unirea. Puncte de vedere similare erau exprimate și în Slovenia. Creșterea populației sud slave a imperiului era sprijinită de sloveni și croați din motive politice, ceea ce i-a determinat pe germani și unguri să adopte direcția opusă: într-o epocă în care pasiunile naționale erau tot mai intense, iar dreptul la vot devenea mai democratic, numărul avea o mare importanță în lupta pentru dominație. Guvernul maghiar era desigur inflexibil față de chestiunea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Mulți oficiali habsburgici doriseră anexarea Bosniei-Herțegovina după 1878. Caracterul temporar al autorității lor însemna un regres în multe privințe. Principalul obstacol rămas nu era atît opoziția marilor puteri cît puternicele obiecții ale liderilor unguri, cărora li se alăturaseră mulți dintre germani, față de includerea a și mai multor slavi în monarhie. Ungaria a fost de acord în 1908 cu anexarea doar după ce i se promisese că regiunea nu se va uni cu Croația. Actul final decis în acest an a dus la
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
asemenea dorite. Reacția maghiară față de o astfel de propunere era de prevăzut. O asemenea acțiune ar fi implicat o redistribuire majoră a elementelor constituente ale echilibrului politic și național din cadrul Imperiului Habsburgic și ar fi întîmpinat o opoziție energică din partea germanilor. Frontiera Militară a fost unificată cu Croația în 1881, dar guvernul imperial nu a mai făcut nici un alt pas spre îndeplinirea dorințelor croaților. Din 1883 pînă în 1903, ban al Croației a fost contele Károly Khuen-Héderváry. Acest moșier ungur a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
aveau să aibă pe viitor o semnificație aparte: cea dintre ungurii și românii din Transilvania și cea dintre sîrbii și croații din Croația și Dalmația. În Transilvania, ungurii și secuii erau uniți împotriva românilor, care erau de obicei sprijiniți de germani. Aceste dezbinări naționale nu s-au atenuat niciodată. Problema sîrbilor și croaților era de departe mai dificilă din cauza similarității, dacă nu a identității celor două populații. În secolul al XIX-lea, după cum am văzut, erau exprimate două puncte de vedere
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]