3,004 matches
-
impresie ,,trucată" pe care i-o împărtășește el lui Iorgovan și pe care o însoțește, voit, de interdicția oricărei aventuri în speranța că tânărul va renunța la orice gând legat de pădureancă. Cititorul nu are o viziune complet diferită despre eroină decât cea a personajelor. El sesizează faptul că Simina e un exemplar rar, chiar și în perimetrul creației lui Slavici. Și aceasta nu datorită pulsației permanente a vieții care o definește, ci prin sănătatea mentală, psihică pe care și-o
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
sesizează faptul că Simina e un exemplar rar, chiar și în perimetrul creației lui Slavici. Și aceasta nu datorită pulsației permanente a vieții care o definește, ci prin sănătatea mentală, psihică pe care și-o păstrează pe tot parcursul nuvelei. Eroina e un personaj ,,sănătos" care nu iese erodat din micile sau marile bătălii ale vieții de zi cu zi, ci maturizat de experiența trăită. Ultimele studii de psihologie comportamentală vorbesc despre ușurința cu care omul reușește să-și modifice parametrii
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
gesturile de autoliniștire"120 care urmăresc reducerea anxietății. Frecarea mâinilor, trecerea lor prin păr, râsul ca reacție nervoasă asigură o descărcare, o eliberare de suferința la care o supune interlocutorul agresiv. Un moment de maximă tensiune și solicitare nervoasă cunoaște eroina odată cu plecarea tatălui ei din Curtici la Socodor. Neacșu pleacă singur. Fiica sa a ales să rămână alături de Iorgovan dintr-o responsabilitate asumată pe deplin: ea i-a sucit mințile băiatului, ea e vinovată de "rătăcirile" tânărului bogătan, așa că, doar
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
liniștea și străluminare de sinceritate pe care doar un muribund o poate avea. Scriitorul înțelege ca și cititorul că de aici încolo orice cuvânt în plus e un balast și de aceea finalul care reține glasul așezat și deschis al eroinei ce strigă tare după o lumânare pentru sufletul celui răposat, e unul... ,,deschis"123. 2.6. Slavici și literatura realist-naturalistă Personajele acestei nuvele, potrivit datelor pe care ni le oferă textul scriitorului, pot fi văzute ca elemente ale unei scheme
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
a fi târât către ceva și acela de a merge de bună voie. Acest interes produce o selecție în aria extrem de amplă a instinctului, al cărui rol e astfel recunoscut și totodată limitat. Sentimentul acesta, nou, pe care îl trăiește eroina germinează din centrul personal, din profunzimea sufletească. Principiile selective care decid în privința lui sunt în același timp preferințele cele mai intime și mai tainice care alcătuiesc caracterul individual. Este ceva mai grav și mai semnificativ decât a te entuziasma de
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
ideal al său, "un etalon deziderativ în care a așezat o bună parte din propria experiență interioară, din autobiografia sa în sens larg", "model etic direct propus, accesibil prin efort, disciplină și asceză"140. Iată că o lectură atentă pune eroina în altă lumină. Marta, soția lui Bocioacă nu o suportase niciodată pe Persida, și nu își ascundea nici în fața lui Trică antipatia pentru sora lui. Dincolo de gelozie, femeia ar fi găsit ușor justificare pentru atitudinea ei ostilă cu care o
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
Ce crede naratorul despre Mara?! O admiră sau o dezaprobă? Greu de spus! Naratorul nu se pronunță. De ce nu face asta? Răspunsul e dificil și se ascunde în altă întrebare: Care e granița între parvenire și înavuțire în cazul acestei eroine cu un exacerbat simț al supraviețuirii? Naratorul nu știe, așa cum nici Slavici nu știe; de aceea lasă cititorilor libertatea de a exprima o opinie fundamentată pe faptele eroilor care sunt consemnate cu acuratețe oferită astăzi doar de un documentar cinematografic
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
cu pălărie de paie și flori roșii e o Măriucă. Și măritată tot Măriucă va fi. Scriitorul pare să ocolească acest nume, din același motiv pentru care Eminescu îl preferă în lumea sa calmă și hieratică: profunda sa încărcătură religioasă. Eroinele lui Slavici sunt femei ale forței chiar și atunci când o descoperă în slăbiciune. Blândețea, gingășia și puritatea sunt, pentru ele, trăsături pierdute sau uitate adânc în cutele unor suflete greu încercate. Mai mult decât atât: dintotdeauna atent la aspectele teoretice
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
lui Zamfir sunt înzestrate cu darul jertfelniciei pe care îl valorifică cu mai multă sau mai puțină conștiință. În plus, apropierea de Ana, soția lui Ioachim și mama Sfintei Fecioare Maria e cu atât mai justificată cu cât fiecare din eroinele amintite este văzută în ipostază maternă. Grija, iubirea pentru copiii aduși pe lume le diriguiește viața până în ultimul ceas. Peste două mii de personaje și o singură Mara. De ce Mara? Slavici a fost un atent observator al oamenilor. Numele personajelor sale
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
s-a întins împotriva mea... La plecare eram în belșug și acum Domnul mă aduce înapoi cu mâinile goale... Cel Atotputernic m-a întristat...". Specialiștii în onomastică biblică sunt de acord că sentimentul de amărăciune este simbolizat chiar prin numele eroinei, Marah (ebr. marah "amar") opus lui Noemi (ebr. noam "plăcere, bucurie") ale căror explicații apar chiar în textul biblic: "Nu-mi mai ziceți Noemi, ziceți-mi Mara, căci Cel Puternic m-a umplut de amărăciune". "Biografia" personajului slavician debutează cu
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
lui Noemi (ebr. noam "plăcere, bucurie") ale căror explicații apar chiar în textul biblic: "Nu-mi mai ziceți Noemi, ziceți-mi Mara, căci Cel Puternic m-a umplut de amărăciune". "Biografia" personajului slavician debutează cu o soartă similară cu a eroinei biblice. Nu poate fi o simplă coincidență faptul că romanul se deschide cu o frază emblematică despre această amărăciune pe care o conține sine qua non numele însuși: A rămas Mara, săraca, văduvă cu doi copii, sărăcuții de ei, dar
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
a mai lăsat să aibă și noroc. Dacă în textul biblic, Noemi devine o Mara, în romanul lui Slavici, Mara se va transforma pas cu pas într-o Noemi, căci țăranca de pe Radna va lupta să refacă bunăstarea inițială a eroinei din Betleem cu un simț practic, un orgoliu și o voință de nestăpânit. Cu un destin răsturnat se confruntă și Ghiță din Moara cu noroc. După cum se știe, Gheorghe e unul dintre cele mai răspândite și frecvente prenume masculine nu
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
lecturii unor nume ca Iorgovan, Șofron, sau Simina. Articolul relativ recent al Elisabetei Lăsconi 169, dincolo de erorile sale evidente (Gheorghe→Iorgu→ Iorgovan sic!), ia în discuție tocmai acest nivel subteran de analiză. Nu poți să nu te întrebi cum de eroina poartă chiar în nume ideea de chemare (ebr. Shim'on "împlinirea/dorinței/") sau cum de Șofron (gr. sóphron "cu spirit sănătos, înțelept"→influența lat.-magh. s>ș) este chiar desemnat, prin onomastică, emblematic pentru condiția sa și pentru rolul pe
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
principali ai romanului Din bătrâni, preia numele satului Bodeni, Cândea al Cândeștilor, Ursan al Ursenilor. Din toponimia locală sunt luate și numele altor eroi ca Bran, Moroiu, Mateiaș sau Dragoslav. Pentru eroii de neam slav, scriitorul caută nume corespunzătoare, astfel eroina feminină a primului volum Din bătrâni se va numi Mala, iar surorile ei: Luda și Ringa. Sextil Pușcariu 182 îi atrăgea atenția lui Slavici îndată după apariția romanului că n-a ținut cont de faptul că dă nume slave personajelor
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
cel de a atrage spre text acea categorie de cititori dornici să descopere "farmecul feminin". Dintre acestea câteva sunt alese nu pentru a desemna o persoană, ci o clasă de persoane. Maitreyi reprezintă indiencele, Zvetlana, rusoaicele. În legătură cu alegerea numelui ultimei eroine ca titlu a romanului, putem aminti mărturia autorului, Octav Dessila: "Nu știu cum a putut pătrunde atât de adânc falsa legendă că femeia rusă e de o imoralitate care depășește orice toleranță. Literatura rusă nu ne-o prezintă astfel. Cei ce au
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
iar consecința ei directă e, datorită virulenței confruntării, de cele mai multe ori, moartea. Persoana a cărei moarte e încărcată de "patetism" scena fiind totodată un "exemplu sugestiv despre măiestria cu care Slavici știe să atace momentele psihologice majore"206 este Ana. Eroina nu ne oferă nicio clipă prilejul de a o suspecta de pierderea, sau ulterior, de lipsa sentimentelor de dragoste față de Ghiță. Forța cu care ea luptă până la capăt pentru iubirea ei amintește de robustețea și vitalitatea unei eroine din tragedia
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
este Ana. Eroina nu ne oferă nicio clipă prilejul de a o suspecta de pierderea, sau ulterior, de lipsa sentimentelor de dragoste față de Ghiță. Forța cu care ea luptă până la capăt pentru iubirea ei amintește de robustețea și vitalitatea unei eroine din tragedia greacă cum este Antigona. Îndrăgostit doar de femeia-Ana, bărbatul este acela care capotează în fața încercărilor pe care i le pune în față viața. Ion Breazu nota în prefața amintită la Nuvelele lui Slavici, punându-i alături pe Ghiță
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
1888 când scrie prima și singura sa tragedie Gaspar Grațiani care are în centru cuplul Gaspar și "veritabilul protagonist care este evreica Sara-femeie de neastâmpărul Vidrei lui Hașdeu"209 pe care un fel de "fatalitate" a dragostei ca la toate eroinele reprezentative ale lui Slavici o leagă de Grațiani: Tu ai dreptate, Grațiani: eu fac tot ceea ce dorești tu, nu pentru că vreau, ci pentru că nu pot să nu voiesc. Când Baruch, unchiul Sarei, voind s-o îndepărteze de Grațiani îi spune
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
batjicori neamul, nu-ți spurca sângele!, Sara îi previne habotnicia: toți suntem carne de om, sânge de om, toți avem suflet de om... Fără a fi o Persida în profunzime și complexitate, Sara, pe care o "împinge firea" ca pe eroina romanului de mai târziu, e o femeie puternică, interesantă, al cărei destin susține fiorul tragic, și prin acesta profund uman, al piesei. Iubirea are aici o tensiune pe care cititorul, spectatorul o remarcă. Și dacă piesa a fost fluierată, e
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
Sarei, cel mai puternic dușman al iubirii lor. Ele mărturisesc însăși rațiunea de a fi om pe care scriitorul Slavici o va apăra mereu prin tot ceea ce va așterne în paginile sale sau ale vieții proprii. Urmând linia deschisă de eroina Sara, imaginea Persidei se conturează altfel: ea este definită de raportul tragic aparent disproporționat al verbelor a trebui și a voi. De fapt ca în marile tragedii ale lumii, eroina alege să trăiască simultan, dar periculos, sub semnul datoriei și
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
paginile sale sau ale vieții proprii. Urmând linia deschisă de eroina Sara, imaginea Persidei se conturează altfel: ea este definită de raportul tragic aparent disproporționat al verbelor a trebui și a voi. De fapt ca în marile tragedii ale lumii, eroina alege să trăiască simultan, dar periculos, sub semnul datoriei și al voinței. Ea își motivează permanent acțiunile considerând că a voi să calce legea nedreaptă care nu trebuie respectată e singurul mod de viață pe care îl poate accepta. S-
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
Fiecare în parte închide în sine o lege a cărei încălcare poartă în sine suficient tragism pentru a impresiona: Sara cunoscuse confruntarea doar cu cea dintâi și spectatorul reținuse tensiunea ca find una de altitudine. Ceea ce uimește cititorul și particularizează eroina din Mara este dificultatea de a afla de unde are aceasta capacitatea de a duce lupta până la capăt. Iubirea e și de această dată spațiul confruntării, motivația profundă a acesteia, dar, credem, și sursa de energie a celei care se sacrifică
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
dificultatea de a afla de unde are aceasta capacitatea de a duce lupta până la capăt. Iubirea e și de această dată spațiul confruntării, motivația profundă a acesteia, dar, credem, și sursa de energie a celei care se sacrifică pentru realizarea ei. Eroina cunoaște un curs sinuos al iubirii; se confruntă cu sine, cu celălalt, cu ceilalți și din nou cu sine pentru a găsi, în final, liniștea și împăcarea alături de soțul și de copilul său. Ea urcă o Golgotă în piscul căreia
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
văzând-o prin întuneric ori numai din dos, ai urmări-o cu neastâmpăr, ca să-i vezi și fața. Nu frumusețea fizică a reprezentat punctul de plecare al investigației noastre, dar prezentarea ei ni se pare esențială în completarea imaginii despre eroina lui Slavici. Sublimul așa cum ne-a învățat J. A. Eberhard 211 într-una din primele definiții date acestei categorii estetice atât de controversate trimite mai întâi de toate la frumos, iar Persida face parte dintre acele femei care impresionează de la
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
dură a izolării ei de comunitate are astfel și o altă motivație, una mai profundă care își are rădăcinile în acestă "excelență" dureroasă pentru orgoliile celorlalți a Persidei. La noblesse oblige! Nu credem că Slavici avea o altă viziune asupra eroinei sale. Ne reamintim acum textul celebru pentru poetica creației sale despre care putem acum susține că închide cu certitudine în sine și intenția literară a realizării sublimului estetic: Priviți pe om în luptă cu lumea, în luptă cu puterea nemblânzită
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]