1,248 matches
-
În Avesta În general și În inscripțiile ahemenide (În persana antică, daiva) este efectul condamnării lansate de Zoroastruxe "Zoroastru" Împotriva divinităților politeismului antic. De altfel, termenul indo-iranian Înseamnă „zeu”, la fel ca deus În latină, și derivă dintr-o rădăcină indo-europeană care are sensul de a „a străluci, a lumina”. Există urme ale acestei semnificații În unele expresii avestice, În formule fixe, cum ar fi „zei și oameni” (Beneviste, 1967), dar, În general, tradiția zoroastriană este univocă În condamnarea lor (cf.
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
J. Darmesteter (1883), G. Hüsing (1909), Th. Nöldeke (1920), A. Christensen (1917 și 1934; 1932; 1936), H. Lommel (1939), S.S. Hartman (1953), M. Boyce (1954; 1955; 1957), E. Yarshater (1983a) și, cu o referire specială la teza trilogiei tripartite a indo-europenilor, G. Dumézil (1968-1973), S. Wikander (1959), M. Molé (1951; 1953; 1959a; 1959b). Deși asemenea studii oferă multor probleme soluții diferite, uneori contrastante, nu există nici un dubiu că patrimoniul mitologic, epic și legendar al Indiei și al Iranului a fost marcat
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În timp ce următoarele sunt numite după cuvintele lor inițiale. G³th³ constituie nucleul cel mai sfânt și mai venerat din toată Avesta. Ele diferă de majoritatea textelor din culegerea avestică prin limbă, dar și prin stilul complex și tipic pentru o tradiția indo-europeană a poeziei sacre, al cărei sens și natură sunt uneori dificil de Înțeles din cauza artificiilor retorice. Deși dificil, acesta este rolul filologiei gathice, atunci când se găsește În fața unor termeni neatestați În altă parte, a unor structuri gramaticale și sintactice care
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
am Main, pp. 74-78. Gignoux, Ph. (În curs de apariție), „Einige Bemerkungen zum altiranischen Dualismus”, În Proceedings of the Second European Conference of Iranian Studies (Bamberg, 30 septembrie-4 octombrie 1991), Roma. Gonda, J. (1952), Ancient-Indian „ojas”, Latin „*augos” and the Indo-European nouns in -es/-os, Utrecht. Gonda, J. (1962), Les religions de l’Inde,vol. I, Védisme et hindouisme ancien, Paris. Gonda, J. (1963), The Vision of the Vedic Poets, Haga. Gray, L.H. (1929), The Foundations of the Iranian Religions, Bombay
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
vol. III/2, Cambridge, pp. 991-1024. EUROPA PRECREȘTINĂTC "EUROPA PRECREȘTINĂ" tc "" RELIGIA INDO-EUROPENILORTC "RELIGIA INDO‑EUROPENILOR" Enrico Campaniletc "Enrico Campanile" 1. METODOLOGIA RECONSTRUCȚIEI RELIGIEI INDO-EUROPENETC "1. METODOLOGIA RECONSTRUCȚIEI RELIGIEI INDO‑EUROPENE" 1. Ideologia indo-europeanătc "1. Ideologia indo‑europeană" Reconstruirea religiei indo-europene este doar un aspect dintr-o tematică mult mai vastă: reconstrucția culturii indo-europene (cf. Campanile, 1990). Va trebui deci să respectăm toate procedurile și exigențele metodologice. Orice cultură - deci și cea a indo-europenilor - are un caracter sistematic; aceasta Înseamnă că
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
RELIGIA INDO‑EUROPENILOR" Enrico Campaniletc "Enrico Campanile" 1. METODOLOGIA RECONSTRUCȚIEI RELIGIEI INDO-EUROPENETC "1. METODOLOGIA RECONSTRUCȚIEI RELIGIEI INDO‑EUROPENE" 1. Ideologia indo-europeanătc "1. Ideologia indo‑europeană" Reconstruirea religiei indo-europene este doar un aspect dintr-o tematică mult mai vastă: reconstrucția culturii indo-europene (cf. Campanile, 1990). Va trebui deci să respectăm toate procedurile și exigențele metodologice. Orice cultură - deci și cea a indo-europenilor - are un caracter sistematic; aceasta Înseamnă că elementele individuale care o compun nu pot fi analizate separat, ci trebuie raportate
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În același plan, iar apoi raportând toate elementele de suprafață la elementul mai profund, reprezentat de ideologie, care constituie tocmai fundamentul tuturor elementelor culturale. Așadar, recuperarea ideologiei nu reprezintă doar o prioritate față de orice alt tip de cercetare a culturii indo-europene, ci furnizează și un criteriu fundamental pentru reconstrucția sa globală. Această recuperare, precum și cele ulterioare, pure operațiuni de reconstrucție, nu pot fi efectuate decât prin metoda comparativă, adică prin analizarea rămășițelor pe care cultura indo-europeană le-a lăsat În culturile
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
tip de cercetare a culturii indo-europene, ci furnizează și un criteriu fundamental pentru reconstrucția sa globală. Această recuperare, precum și cele ulterioare, pure operațiuni de reconstrucție, nu pot fi efectuate decât prin metoda comparativă, adică prin analizarea rămășițelor pe care cultura indo-europeană le-a lăsat În culturile care Își au originea În ea și prin demonstrarea neîntâmplătoarei lor universități. Din punct de vedere tehnic, această procedură comparativă nu diferă substanțial de cea prin care lingvistul istoric reconstruiește elemente ale limbii indo-europene (se
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cultura indo-europeană le-a lăsat În culturile care Își au originea În ea și prin demonstrarea neîntâmplătoarei lor universități. Din punct de vedere tehnic, această procedură comparativă nu diferă substanțial de cea prin care lingvistul istoric reconstruiește elemente ale limbii indo-europene (se va vorbi deci despre Împrumuturi, elemente de substrat, inovații paralele etc.); diferă totuși prin faptul că elementele comparate sunt reprezentate de texte sau de conținuturi intelectuale, independente de forma lingvistică În care s-au conservat. Georges Dumézil are marele
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
unui Weltanschauung care aduna tot ceea ce exista Într-un mediu marcat de cele trei funcții de bază: funcția sacră, cea militară și cea economică. Unii cercetători (de exemplu, Littleton, 1973, p. 203) au Încercat să găsească o antinomie Între antropologia „indo-europeană” a lui Dumézil și cea mai degrabă universalistă a lui Lévi-Strauss; În realitate, este Însă vorba despre o antinomie artificială, având În vedere că Dumézil nu face referire la structuri biologico-mentale caracteristice indo-europenilor, ci la un fapt pur istoric: un
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de aplica judecăți restrictive asupra metodelor și reconstrucțiilor sale, chiar din partea unor cercetători de o largă deschidere (cf. Momigliano, 1983). Dar dacă, Într-un mod mai corect, vedem În gândirea lui Dumézil doar o metodologie foarte potrivită pentru reconstruirea culturii indo-europene, atunci chiar și Întrebarea care se pune, dacă această ideologie este valabilă doar pentru indo-europeni sau dacă nu cumva poate fi aplicată și altor grupuri etnice, Își va pierde caracterul dramatic și hotărâtor, pe care Însuși Dumézil i-l atribuia
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
largă deschidere (cf. Momigliano, 1983). Dar dacă, Într-un mod mai corect, vedem În gândirea lui Dumézil doar o metodologie foarte potrivită pentru reconstruirea culturii indo-europene, atunci chiar și Întrebarea care se pune, dacă această ideologie este valabilă doar pentru indo-europeni sau dacă nu cumva poate fi aplicată și altor grupuri etnice, Își va pierde caracterul dramatic și hotărâtor, pe care Însuși Dumézil i-l atribuia. De altfel, se pare că Dumézil avea dreptate să-i susțină exclusivitatea indo-europeană, Împotriva celor
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
doar pentru indo-europeni sau dacă nu cumva poate fi aplicată și altor grupuri etnice, Își va pierde caracterul dramatic și hotărâtor, pe care Însuși Dumézil i-l atribuia. De altfel, se pare că Dumézil avea dreptate să-i susțină exclusivitatea indo-europeană, Împotriva celor care considerau - de exemplu, Rose (1947) sau Brough (1959) - că acest tripartitism nu i-ar caracteriza doar pe indo-europeni; chiar și observațiile care au urmat (de exemplu, Grottanelli, 1983) nu par a fi cu adevărat fondate. Însă aspectul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pe care Însuși Dumézil i-l atribuia. De altfel, se pare că Dumézil avea dreptate să-i susțină exclusivitatea indo-europeană, Împotriva celor care considerau - de exemplu, Rose (1947) sau Brough (1959) - că acest tripartitism nu i-ar caracteriza doar pe indo-europeni; chiar și observațiile care au urmat (de exemplu, Grottanelli, 1983) nu par a fi cu adevărat fondate. Însă aspectul cel mai important este că tripartitismul rămâne, În orice caz, trăsătura esențială și fundamentală a culturii indo-europene, astfel Încât, chiar dacă se regăsește
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ar caracteriza doar pe indo-europeni; chiar și observațiile care au urmat (de exemplu, Grottanelli, 1983) nu par a fi cu adevărat fondate. Însă aspectul cel mai important este că tripartitismul rămâne, În orice caz, trăsătura esențială și fundamentală a culturii indo-europene, astfel Încât, chiar dacă se regăsește și În altă parte, totuși acesta va constitui mereu informația primară cu care se Începe reconstrucția. Ideologia tripartită este deci grila În care trebuie Încadrate toate rezultatele reconstrucției noastre, nu ca o schemă pe care noi
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
deva"-, În avestică da¶va (care, În urma reformei religioase a lui Zoroastruxe "Zoroastru", a primit sensul de „demon”), În latină deus, În irlandeza veche dia, În lituaniană di?vas, În nordica veche tívar (pl.); din acești termeni se reconstituie cuvântul indo-european *deiwos, „zeu”, În mod clar legat de singurul teonim care poate fi reconstituit cu siguranță: În vedică Dyau¡xe "Dyauh{", În greacă Zeusxe "Zeus", În latină I¿(piter), În oscă diúveí (dat.), În umbriană Iu-(pater), În iliră Dei(patyros
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
că numele zeului indian Varuna poate fi alăturat numelui grec ouranòs „cer”. În orice caz, chiar dacă vor fi acceptate aceste confruntări și reconstituirile pe care le-ar putea genera, rămâne totuși surprinzătoare (și semnificativă) sărăcia datelor lexicale referitoare la religia indo-europeană. Motivul acestei lipse este, fără Îndoială, accentuarea faptului că nu numele zeului era elementul necesar și fundamental al cultului (deși din alte puncte de vedere are o importanță majoră), ci acțiunea pe care el o exercita, adică poziția și specializarea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
credincios, esențialul era să găsească zona corespunzătoare nevoii pe care o avea În clipa respectivă; numele zeului care se ocupa de ea fiind o problemă de importanță secundară. 2. ZEII PRIMEI FUNCȚIITC "2. ZEII PRIMEI FUNCȚII" Structura tripartită a panteonului indo-european este foarte bine conservată În India antică. În ceea ce privește funcția sacrală, o trăsătură deja tipic indo-europeană, ea era deținută, complementar, de două divinități majore; În India acestea sunt Varuna și Mitraxe "Mitra". Nu este vorba Însă despre o simplă dublură (În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
numele zeului care se ocupa de ea fiind o problemă de importanță secundară. 2. ZEII PRIMEI FUNCȚIITC "2. ZEII PRIMEI FUNCȚII" Structura tripartită a panteonului indo-european este foarte bine conservată În India antică. În ceea ce privește funcția sacrală, o trăsătură deja tipic indo-europeană, ea era deținută, complementar, de două divinități majore; În India acestea sunt Varuna și Mitraxe "Mitra". Nu este vorba Însă despre o simplă dublură (În acest caz, unul dintre cei doi ar fi fost rapid eliminat), ci de două moduri
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
magiei pe păcătos, aducându-l Într-o stare de slăbiciune și nefericire. Concepția conform căreia actul magic constă tocmai În acțiunea de a lega (și deci de a reduce la neputință), iar eliberarea este o dezlegare, aparține cu siguranță epocii indo-europene și beneficiază de numeroase atestări În mai multe culturi (pentru amănunte, vezi Orlandi, 1976). Celălalt exponent major al primei funcții, Mitraxe "Mitra", are, de asemenea, funcția de a apăra •ta-, dar Într-o formă binevoitoare și pozitivă, ajutând și răsplătind
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
doar o relicvă a trecutului, astfel Încât nici la nivelul ritualului, nici la cel al textelor nu putem găsi o confirmare ulterioară a importanței pe care trebuie să o fi avut În perioada predocumentară. Însă chiar și cu această rezervă, cadrul indo-european este suficient de clarificat de datele concordante indiene, iraniene, germanice, chiar latine: prima funcție este prezidată de două divinități majore, de naturăxe "Indra" complementară, ambii fiind protectori ai aspectelor sacre ale realității, Însă unul Într-o formă magică, Întunecată, Înfricoșătoare
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Iran nume propriu al unei divinități a războiului, vereqraăna (cf. Benveniste-Renou, 1934). Cu alte cuvinte, Indra este plasat printre demoni, Însă epitetul său devine o nouă zeitate. Religia greacă, puternic inovatoare, are, de regulă, o contribuție slabă la reconstrucția religiei indo-europene. În acest caz, este foarte probabil ca Herakles, deși nici nu este atestat ca zeu, ci doar ca erou, să fi păstrat trăsături ale zeului major de funcție secundă. Există inclusiv elemente iconografice care, după cum au sugerat unii cercetători avizați
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
purificare (după cum se poate observa În formularea păstrată de Cato). În realitate, această invocare nu depinde de faptul că Martexe "Marte" ar fi fost sau nu zeitate agrară, ci de alte cauze. Într-adevăr, trebuie să ne amintim că triburile indo-europene - printre care și romanii de mai târziu - au cucerit teritoriul italian desigur prin operațiuni cu caracter militar, iar acestea au continuat să fie necesare pentru păstrarea teritoriilor cucerite. Toate acestea se observă Încă În plină perioada istorică prin instituția ver
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
apărate pământurile; Însă acest lucru se Întâmpla tocmai pentru că era zeu al războiului. Despre zeul germanic al celei de-a doua funcții, Thorxe "Thor", vom vorbi Într-un capitol următor (cf. „Religia Germanilor”). Din acest ansamblu de date concordante, divinitatea indo-europeană a celei de-a doua funcții prinde contur: un zeu războinic, puternic și cu un aspect impunător, Înarmat la nivel uman, cu cea mai veche dintre arme, măciuca, dar reprezentat la nivel divin ca stăpân al fulgerului; este evident că
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Freyrxe "Freyr" și Freyjaxe "Freyja" vom discuta În alt capitol (cf. „Religia germanilor”); și aceștia sunt frați și trebuie menționat că, În cazul lor, asimetria este de ordin sexual: masculin și feminin. Materialul expus până acum legitimează reconstrucția la nivel indo-european a unui cuplu de zei, frați asimetrici, care prezidează funcția a treia, cu trăsăturile esențiale pe care le-am identificat În continuatorii lor istorici. 5. CLASELE SOCIALE ȘI SACERDOȚIUL ÎN LUMEA INDO-EUROPEANĂTC "5. CLASELE SOCIALE ȘI SACERDOȚIUL ÎN LUMEA INDO
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]