1,452 matches
-
36, însă el are, fără îndoială, dreptate atunci când susține că ea constituie rezultatul unui "proces de idealizare" - inclusiv, aș adăuga, în sensul unui proces de moralizare - a politicii 37. A doua precizare, ce răspunde imperativului de a fi corect față de realiști, este aceea că argumentarea prezentată în acest capitol nu arată că distincția între realism și moralism este una superfluă. Pentru ca distincția între moralism și realism să fie superfluă trebuie să fie adevărat că valorile morale sunt necesare (apelul la ele
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
concepțiile referitoare la regulile dezirabile sau idealurile de organizare socială și politică. Nu văd nimic "nefezabil" - deși, desigur, aceasta nu înseamnă și că nu văd nimic indezirabil - în proiectul argumentării pe temeiuri pur instrumentale, de genul celor pentru care insistă realiștii, pentru sau împotriva acestui tip de concepții politice normative. Ca atare, în opinia mea, o distincție între moralism și realism rămâne, în principiu, posibilă, chiar dacă, desigur, una cu o arie de "aplicabilitate" mult mai restrânsă decât și-ar dori realiștii
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
realism rămâne, în principiu, posibilă, chiar dacă, desigur, una cu o arie de "aplicabilitate" mult mai restrânsă decât și-ar dori realiștii radicali. Despre realismul moderat Am sugerat la un moment dat - împotriva curentului de opinie dominant - că unul dintre principalii realiști moderați este, în opinia mea, Bernard Williams 1. Pe ce mă sprijin în această opinie? Recunosc, bineînțeles, că există suficiente pasaje din Williams care legitimează interpretarea sa dominantă, ca realist radical. Pasajele care susțin această interpretare sunt, de obicei, pasaje
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
dat - împotriva curentului de opinie dominant - că unul dintre principalii realiști moderați este, în opinia mea, Bernard Williams 1. Pe ce mă sprijin în această opinie? Recunosc, bineînțeles, că există suficiente pasaje din Williams care legitimează interpretarea sa dominantă, ca realist radical. Pasajele care susțin această interpretare sunt, de obicei, pasaje din In the Beginning Was the Deed. Însă In the Beginning Was the Deed nu este singura lucrare ce trebuie luată în calcul în interpretarea poziției lui Williams cu privire la moralism
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
se par și recenziile pe care el le-a realizat lucrărilor fundamentale ale lui John Rawls sau Robert Nozick (principalii filosofi politici pe care i-a considerat și desemnat drept moraliști). Iar în aceste recenzii Williams pare mai curând un realist moderat decât unul radical. Afirmațiile sale nu sună deloc precum cele ale unui adept al tezei că argumentările și proiectele de natură morală sunt nejustificate, lipsite de valoare sau importanță, irelevante sau indezirabile pentru filosofia politică. Dimpotrivă. Spre exemplu, în
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
suficient de umanitară pentru a satisface exigențele morale, cât și suficient de riguroasă pentru a răspunde exigențelor raționale ale celor care caută [într-o lucrare de filosofie politică] mai mult decât câteva intuiții fără legătură între ele"2. Spre deosebire de cei mai mulți realiști, foarte supărați - și critici față - de înaltul grad de abstractizare și idealizare al afirmațiilor și teoriilor moraliștilor, Williams recunoaște despre demersul lui Rawls din A Theory of Justice că "orice întreprindere de tipul acestui proiect trebuie să-și opereze mișcările
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
eleganței formale decât pe cele ale realismului ancorat în concret" și care "își lasă concluziile la un înalt nivel de abstractizare și idealizare, unul cu mult deasupra sau dincolo de realitățile politice prezente"4. Însă, continuă Williams, în contradicție evidentă cu realiștii radicali, "acest fapt nu constituie o slăbiciune a cărții, deși Nozick ar fi trebuit să evidențieze mai bine ceea ce oferă și ceea ce nu oferă lucrarea sa"5. Iar astfel de afirmații sunt reluate și în eseul "The Moral View of
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
de problemele sociale și politice curente 8. După știința mea, Williams nu sugerează însă nicăieri că preocupările, standardele și metodele moraliste ar trebui pur și simplu abandonate de filosofii politici în favoarea focalizării exclusive pe cele de sorginte realistă, așa cum consideră realiștii radicali. Iar prin "nicăieri" nu vreau să spun "nicăieri în recenziile pe care le-a publicat", ci "nicăieri în scrierile sale politice". În lumina acestor observații, consider că nu sunt foarte departe de adevăr atunci când afirm că Williams ar trebui
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
nu vreau să spun "nicăieri în recenziile pe care le-a publicat", ci "nicăieri în scrierile sale politice". În lumina acestor observații, consider că nu sunt foarte departe de adevăr atunci când afirm că Williams ar trebui considerat mai curând un realist moderat decât unul radical. Dacă am sau nu dreptate în privința lui Williams este totuși mai puțin important în economia acestui capitol. Obiectivul nostru fundamental aici nu este dezbaterea pe tema interpretării adecvate a poziției realiste a lui Williams. Ceea ce ne
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
același 26. Nici Mark Philp nu a reușit, în opinia mea, să aducă un argument legitim pentru teza că filosofia politică nu este doar o diviziune a eticii. În spiritul realismului moderat, Philp i-a criticat destul de aspru pe acei realiști radicali care sunt de părere că "toți cei care își petrec timpul analizându-l pe Rawls sau implicându-se în dezbaterile pe tema dreptății comit o mare greșeală"27, evidențiind - totodată - și ceea ce moraliștii au știut dintotdeauna, și anume că
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
care lucrăm în spațiul academic, indiferent de disciplina în care profesăm 37. Nu cred că este cu totul inutil să precizez aici și că o obiecție similară celei aduse lui Newey sau Philip ar respinge și un alt posibil argument realist "moderat" împotriva ideii că filosofia politică este o ramură a eticii. În finalul capitolului anterior, am arătat că realiștilor le rămâne la dispoziție cel puțin un tip de concepții politice normative în privința cărora pot susține în mod consecvent argumentarea pur
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
socială și politică. Invocând un astfel de argument ei ar cădea însă pradă, desigur, aceleiași confuzii între filosofia politică și științele politice căreia i-au fost victime și Newey sau Philp 38. Am spus în cuvântul înainte că, deși argumentele realiștilor moderați pentru această idee nu sunt deloc convingătoare, cred că nu este, într-adevăr, întru totul corect să caracterizăm filosofia politică (doar) ca o diviziune a eticii. Aceasta pentru că în cadrul ei există, după știința mea, cel puțin un proiect despre
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
cel puțin un proiect despre care nu sunt foarte sigur că poate fi subsumat într-un mod cu totul neproblematic acestei caracterizări. Și nu am în vedere aici, așa cum s-ar putea crede, proiectul liberalismului politic centrat pe rațiunea publică. Realiștii nu s-au înșelat în opinia că liberalismul politic de acest tip constituie, la rândul său, o formă de moralism. Așa cum insistă și susținătorii săi, în ciuda caracterului său "politic", liberalismul centrat pe rațiunea publică rămâne o teorie a "moralității politice
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
fac parte, însă, din categoria acestor principii 3. În lumina acestor convingeri, cred că sunt îndreptățit să consider că apelul filosofilor moraliști la acest principiu atunci când argumentează pentru concepțiile lor sau împotriva concepțiilor altor filosofi politici este pe deplin justificat. Realiștii vor protesta, cel mai probabil, împotriva acestui argument invocând faptul că, pentru a satisface exigențele principiul egalității (și libertății) umane fundamentale, o teorie politică nu trebuie să fie neapărat justificată pe temeiuri morale. Și o teorie justificată pe temeiuri pur
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
acestui argument invocând faptul că, pentru a satisface exigențele principiul egalității (și libertății) umane fundamentale, o teorie politică nu trebuie să fie neapărat justificată pe temeiuri morale. Și o teorie justificată pe temeiuri pur instrumentale, de genul celor favorizate de realiști, poate fi compatibilă cu exigențele acestui principiu. Iar realiștii ar avea dreptate, desigur, în această privință. De altfel, cei mai mulți dintre ei apără, fie și numai în cazul societăților cu tradiție democratic-liberală, tot liberalismul sau, în orice caz, o versiune a
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
principiul egalității (și libertății) umane fundamentale, o teorie politică nu trebuie să fie neapărat justificată pe temeiuri morale. Și o teorie justificată pe temeiuri pur instrumentale, de genul celor favorizate de realiști, poate fi compatibilă cu exigențele acestui principiu. Iar realiștii ar avea dreptate, desigur, în această privință. De altfel, cei mai mulți dintre ei apără, fie și numai în cazul societăților cu tradiție democratic-liberală, tot liberalismul sau, în orice caz, o versiune a acestuia, ca sistem sau ideal de organizare politică 4
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
potrivit căreia "filosofia politică s-a concentrat până în prezent pe probleme false (...) Ea este preocupată de dreptate, egalitate, echitate sau drepturi, în vreme ce ar trebui să fie interesată de putere, constrângere, contingență, șansă sau coordonare"13. Nu doar Geuss, ci toți realiștii radicali par să fie de acord că nu dreptatea, ci ordinea reprezintă "prima virtute" a unei societăți și toți au sugerat, într-o formă sau alta, că legitimitatea trebuie să beneficieze de prioritate asupra dreptății - dacă nu chiar trebuie să
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
virtute" a unei societăți și toți au sugerat, într-o formă sau alta, că legitimitatea trebuie să beneficieze de prioritate asupra dreptății - dacă nu chiar trebuie să înlocuiască dreptatea - în agenda de lucru a filosofilor politici 14. Ca atare, toți realiștii par să respingă, în baza acestor idei, prima premisă a argumentului fundamental pentru moralism. Teza lui Geuss are însă cel puțin trei probleme evidente. Prima este, ca și în cazul lui Newey sau Philp, confuzia între filosofia politică și științele
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
consens rațional universal. Acest standard al corectitudinii pentru teoriile dreptății este unul nerezonabil, tocmai pentru că, așa cum insistă și Sen, nicio teorie filosofică a dreptății nu ar putea să-l satisfacă. Nu avem altă opțiune decât să fim de acord cu realiștii în ideea că ordinea este prima virtute a unei societăți, în sensul că ea reprezintă precondiția realizării tuturor celorlalte virtuți sociale (inclusiv, desigur, dreptatea)23. Nu există niciun dubiu, de asemenea, asupra faptului că legitimitatea este prima virtute a puterii
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
de a decide în chestiunile de interes public și de a elabora și implementa strategii sau politici care să crească gradul de realizare al exigențelor tuturor celorlalte valori dezirabile în cadrul societății. Aceste observații nu le sunt însă de niciun folos realiștilor în lupta cu moralismul. Niciun moralist nu a negat, așa cum par să presupună realiștii, aceste idei. Mai mult, moraliștii pot concede inclusiv că legitimitatea este, într-adevăr, "prima problemă" a filosofiei politice (așa cum, din punctul meu de vedere, a făcut
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
strategii sau politici care să crească gradul de realizare al exigențelor tuturor celorlalte valori dezirabile în cadrul societății. Aceste observații nu le sunt însă de niciun folos realiștilor în lupta cu moralismul. Niciun moralist nu a negat, așa cum par să presupună realiștii, aceste idei. Mai mult, moraliștii pot concede inclusiv că legitimitatea este, într-adevăr, "prima problemă" a filosofiei politice (așa cum, din punctul meu de vedere, a făcut-o Rawls prin scrierea și publicarea lucrărilor pe tema liberalismului politic 24). Disputa reală
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
mult, moraliștii pot concede inclusiv că legitimitatea este, într-adevăr, "prima problemă" a filosofiei politice (așa cum, din punctul meu de vedere, a făcut-o Rawls prin scrierea și publicarea lucrărilor pe tema liberalismului politic 24). Disputa reală dintre moraliști și realiști nu este însă asupra acestor chestiuni, ci asupra întrebării dacă legitimitatea constituie, într-adevăr, o exigență internă și nu una cerută politicii de exigențele moralității și asupra întrebării dacă o concepție plauzibilă a legitimității poate fi întemeiată, așa cum susțin realiștii
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
realiști nu este însă asupra acestor chestiuni, ci asupra întrebării dacă legitimitatea constituie, într-adevăr, o exigență internă și nu una cerută politicii de exigențele moralității și asupra întrebării dacă o concepție plauzibilă a legitimității poate fi întemeiată, așa cum susțin realiștii radicali, fără recursul la principii și valori morale. Iar realiștii radicali au pierdut, după cum am argumentat în capitolul al doilea, aceste dispute. Legitimitatea nu este, de fapt, o exigență internă, ci una impusă politicii de exigențele moralității. Mai mult, chiar
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
dacă legitimitatea constituie, într-adevăr, o exigență internă și nu una cerută politicii de exigențele moralității și asupra întrebării dacă o concepție plauzibilă a legitimității poate fi întemeiată, așa cum susțin realiștii radicali, fără recursul la principii și valori morale. Iar realiștii radicali au pierdut, după cum am argumentat în capitolul al doilea, aceste dispute. Legitimitatea nu este, de fapt, o exigență internă, ci una impusă politicii de exigențele moralității. Mai mult, chiar și dacă acceptăm totuși, de dragul argumentării, distincția (absolută) între politică
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]
-
în capitolul al doilea, aceste dispute. Legitimitatea nu este, de fapt, o exigență internă, ci una impusă politicii de exigențele moralității. Mai mult, chiar și dacă acceptăm totuși, de dragul argumentării, distincția (absolută) între politică și dominație, aceasta nu înseamnă că realiștii radicali au dreptate în susținerea că o concepție plauzibilă a legitimității poate fi întemeiată pe baze pur instrumentale. Nicio astfel de concepție nu poate fi justificată fără recursul la principiul egalității de demnitate și respect. Ideea că legitimitatea și nu
[Corola-publishinghouse/Science/84953_a_85738]