121,510 matches
-
degrabă aventura) trecerii de la o limbă la alta, de la română la franceză. Este fără îndoială cea mai dură experiență a exilului, poate chiar exilul însuși. Ajungem în această situație când părăsim limba țării și nu numai țara respectivă. Dumitru Țepeneag trăiește dramatic această condiție. Cu toate acestea, cartea sa este vie, volubilă, uneori strălucitoare, foarte aproape de limba vorbită, de argou, plină de vervă și de bună dispoziție. Toate acestea la o primă vedere. Pentru a rămâne la un nivel superficial al
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
-și explică clepsidra textuală și unde el își compară noua cu vechea sa scriitură (pp. 101-109) sunt de prim ordin. Document, în primul rând, bineînțeles, dar și ceva în plus: expresia unei conștiințe autoreflexive ascuțite, lucide, pătrunzătoare, subtile. Dumitru Țepeneag trăiește și gândește scriitura ca nici un alt scriitor român din diaspora. Aceste pagini vor fi citate, fără îndoială, în viitor. A devenit el, totuși, cu adevărat, un scriitor francez? Ne îndoim. Confesiunea-inscripție de pe ultima pagină a copertei nu lasă loc îndoielii
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
eliberăm nimănui certificate de bună purtare. Pot fi introduse în discuție, pe un plan mult mai înalt, și teze de tipul Della dissimulazione onesta de Torquato Accetto (1641) ? Ea are legitimitatea sa permanentă, morală și socială. Sub comunism, s-a trăit în regim de disimulare în proporții de masă. Dar cât de onestă ? Fenomenul este însă mult mai vechi, de ordin istoric. Poporul român are, s-ar spune, un adevărat geniu al salvării aparențelor și duplicității, al formelor goale, dar exterior
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
însă mult mai vechi, de ordin istoric. Poporul român are, s-ar spune, un adevărat geniu al salvării aparențelor și duplicității, al formelor goale, dar exterior convingătoare, al mistificării observatorilor străini cu o altă mentalitate etc. Din care cauză, el trăiește permanent dialectica lui Œtre și paraître. O anumită subtilitate și chiar rafinament, în unele împrejurări, nu sunt nici ele excluse. Popor stilistic vorbind eminamente baroc, pe un fundal de improvizație istorică permanentă. Poate că această notă îi definește cel mai
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
A vedea colaboraționismul în această insistență a lui de a fi prezent și de a-i face și pe alții posibili, ca prezenți în această lume, nu e corect decât din partea unor oameni de rea credință și care n-au trăit cu adevărat pe lumea asta. De altfel, reproșurile cele mai mari pe această linie i le făceau cei ce stăteau în străinătate (...). Noica n-a înțeles să practice demisia. Respectiv boicotul, tăcerea, ieșirea din istorie etc., etc. Totul este, în
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
pe de alta o serie de acte, explicații, comportamente precise, riguros verificabile, inclusiv pe texte, care ne ajută să înțelegem mai bine întreaga situație. Să mai adăugăm, încă o dată, că nu adoptăm în nici un caz ținuta procurorului, care nu a trăit pe lumea asta? Căci numai cine a trăit sub Ceaușescu poate înțelege, în profunzime, cu adevărat, o întreagă dramă. în ce condiții deci s-a stabilit, să spunem, dialogul lui Noica cu puterea? Cum, când și de ce acest dialog a
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
comportamente precise, riguros verificabile, inclusiv pe texte, care ne ajută să înțelegem mai bine întreaga situație. Să mai adăugăm, încă o dată, că nu adoptăm în nici un caz ținuta procurorului, care nu a trăit pe lumea asta? Căci numai cine a trăit sub Ceaușescu poate înțelege, în profunzime, cu adevărat, o întreagă dramă. în ce condiții deci s-a stabilit, să spunem, dialogul lui Noica cu puterea? Cum, când și de ce acest dialog a fost posibil? Să amintim mai întâi câteva fapte
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
a dreptul stranie? Sau alibi filozofic de a refuza o critică deschisă a sistemului totalitar? Cum de altfel și credem... Neadecvarea la realitate, defectul, viciul sau specificul fundamental al lui Constantin Noica, se vădește și în evaluarea situației României. Ea trăiește în posibil, nu în real. Țara noastră s-ar consuma la nesfârșit doar în posibilități ratate (n-a fost să fie). Situație la care Noica se resemnează însă mult prea ușor. Ea este acceptată cu seninătate de unul pentru care
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
unghiul și criteriul nostru de percepție. Descurajarea rezistenței, deci capitulare și chiar complicitate cu represiunea pe un plan, sau retragere strategică în vederea viitorului? Insistăm asupra caracterului reprezentativ și cu totul curent al acestei alternative, deoarece aproape toți scriitorii români au trăit-o sub Ceaușescu, într-o formă sau alta, din plin. Cine poate deci arunca cu piatra? Mulți dintre noi s-au regăsit, fie și cu mare tristețe, într-o confesiune de tip Noica. După unii, mai curând cinică, după alții
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
în ultima perioadă. Silviu Brucan poate fi invidios pe concurență... O primă cauză, pentru a începe în mod oarecum sistematic dar toate cauzele sunt, și în acest caz, interdependente și formează o adevărată structură politologică este de ordin extern. Am trăit cu toții încă un mare mit, care a făcut, la fel, în treacăt fie spus, poate tot atât de mari ravagii, sau aproape: Vin americanii !. L am trăit din plin după 1945, apoi în închisoare, pe Bărăgan etc. Unii nu s-au consolat
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
în acest caz, interdependente și formează o adevărată structură politologică este de ordin extern. Am trăit cu toții încă un mare mit, care a făcut, la fel, în treacăt fie spus, poate tot atât de mari ravagii, sau aproape: Vin americanii !. L am trăit din plin după 1945, apoi în închisoare, pe Bărăgan etc. Unii nu s-au consolat nici până azi. Și totuși cei mai lucizi dintre noi începeau să presimtă, să vadă în față realitatea: fusesem definitiv abandonați la Moscova, apoi la
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
comunism. Tineretul a fost deci lipsit de reperul fermității și consecvenței. Maeștrii generației mele au jucat o perioadă rolul de tovarăși de drum. Apoi au fost aruncați la coș sau puși, mulți dintre ei, în situații penibile, umilitoare. Personal am trăit din plin această realitate, care a făcut ravagii 3. Naivitate a vârstei? Idealism sentimental? Pur și simplu mă uluiau afirmații gen: Te înșeli dacă crezi că fac pe gratis. Revelația acestui cinism este greu de descris. La Iași, tot prin
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
și libertate de conștiință. Un spirit critic permanent vigilent, intransigent și animat de curajul opiniilor. Dar și în această ipoteză ideală, el nu mai este și nu mai poate fi doar apolitic. Cel mult un apartinic... 2. Literatura și politica Trăim o perioadă de intensă politizare a societății și culturii românești, dar totul are încă un caracter predominant spontan, uneori chiar dezordonat. O politică de idei, bine formulată și argumentată, adesea lipsește. Se discută mult despre politizare și depolitizare, despre relațiile
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
de sinteză, pentru claritatea formulărilor și bogăția documentării. El se încheie cu o bibliografie foarte bogată și de o indiscutabilă utilitate. Dar acest text este scris într-un alt context și dintr-o altă perspectivă decât a Europei de est, care a trăit în regim totalitar sau posttotalitar. De unde, o mică precizare prealabilă. Relația literatură-politică nu este nici uniformă, nici omogenă, nici universală. Ea depinde în mod fundamental de regimul politic în care o literatură își desfășoară activitatea. într-un stat totalitar, precum
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
fără îndoială, multe probleme și ar risipi și mai multe aproximații și eseisme. Autorul este o frumoasă figură intelectuală și civică. 3. Este literatura reacționară ? Se pare că unul din semnele cele mai caracteristice ale epocii neoalexandrine pe care o trăim, în domeniul literaturii și al studiilor literare, este părăsirea problemelor centrale în favoarea celor secundare. Citește: minore, marginale, colaterale etc. Iată de ce lectura ultimei cărți a criticului american de origine română, cunoscutul Virgil Nemoianu, A Theory of the Secondary (1989) 1
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
pe care ei îl merită. Poate fi imaginat, să spunem, un Octavian Paler, primind doar dispoziții sau transformat în simplu agent electoral? în sfârșit, când nu îmbracă nici una, nici alta din aceste ipostaze, intelectualul se manifestă electoral în calitate de alegător. El trăiește și acum cu o anume dilemă: vot programatic sau vot util? Vot principial sau interesat? Ne batem pentru idei sau pentru interese personale? întrebare, într-un fel, retorică, deoarece adevăratul intelectual nu poate fi decât de partea ideilor și programelor
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
poziții și s-au simțit concurați 3. Recunoaștem că mulți, cei mai mulți intelectuali, au supraviețuit adesea sub vechiul regim și cu prețul unor concesii. Existența lor n-a fost și nici nu putea fi, obiectiv vorbind, total imaculată. Dar nu poți trăi într-un tip de societate (oricare ar fi aceasta) și să nu fii condiționat, într-un fel sau altul, de acest tip de societate (sinistrul totalitarism, în cazul nostru). Dar nici fără a cădea, nici pe departe, global, în categoria
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
populismului pe termen scurt sunt și ele încă mari. Pentru un ideolog-politolog precum V. T., disputa aceasta dreapta/stânga pentru mulți, azi, oțioasă sau neinteresantă este, dimpotrivă, capitală 21. Și el are, bineînțeles, dreptate. în politica actuală, nu se poate trăi numai din rentele trecutului și din bune intenții, fără idei limpezi. Am ajuns, în felul acesta, și la rolul partidelor politice, de opoziție, în frunte cu cele istorice. Un istoric și o evaluare obiectivă a lor încă lipsește. Despre ele
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
mister și totuși el este perfect explicabil. Concluzia deprimantă după unii, de Realpolitik după alții, inclusiv pentru autoare este că reîntoarcerea la momentul 1946, la monarhia constituțională și la Constituția din 1923 (p. 61) nu poate fi decât practic imposibilă. Trăim într-o altă realitate, într-o altă Românie, ruptă total de vechile structuri, tradiții și mod istoric de a gândi. De unde, a doua concluzie (poate și mai iritantă pentru mulți decât prima): România opoziției nu este încă adaptată, mai mult
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
ea nu mai reprezintă decât o miniminoritate (p. 61). Deci un factor total neglijabil politic și electoral. Un popor în care elita este distrusă sau redusă la tăcere și în care stăpânirea este suficient de lungă ca toți cei care trăiseră conștient și alte vremuri să-și atingă sfârșitul biologic este practic un popor nou (p. 128). Acest schimb de generații este urmat de o modificare radicală a structurii sociale, nu mai puțin inexorabilă. Burghezia și păturile mijlocii au fost distruse
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
sexuale, inspiră chiar repulsie. Sistemul partidului unic, represiunea poliției politice, ordinea integral totalitară, intrată în reflex, face încă greu asimilabilă, în adâncime, ideea democrației pluraliste, regimul partidelor, sistemul parlamentar, existența societății civile independente de Stat. Solidar cu întregul său trecut trăit exclusiv sub regim comunist, noul român nu imaginează încă, în mod real, profund, un alt sistem posibil și un alt mod de existență. Din care cauză, procesul comunismului n-are cum să l intereseze. I se pare chiar absurd. Omul
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
un alt sistem posibil și un alt mod de existență. Din care cauză, procesul comunismului n-are cum să l intereseze. I se pare chiar absurd. Omul nou nu se simte în nici un fel culpabil, deoarece are convingerea că a trăit toată viața într-o ordine perfect normală, indiscutabilă, definitivă. Și mulți intelectuali necomuniști au fost convinși că situația era într-adevăr ireversibilă. Decomunizarea pentru această Românie profund modificată și alterată rămâne o noțiune fără sens. Despărțirea definitivă de dictatură încă
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
o analiză, cel puțin la fel de dezvoltată. Deocamdată, autoarea constată (obiectiv? științific? resemnată? decepționată? sentimentală mai ales?) realitatea indiscutabilă a celor două Românii: Pentru electoratul românesc din 1990 vechea Românie era o țară străină. Pe de altă parte, cei ce au trăit toată viața activă în regimul comunist cu care se identifică în bună măsură percep contestarea globală a regimului ca o contestare a sensului propriei lor vieți. Ceea ce, psihologic vorbind, constituie o imposibilitate: o sinteză de reflexe, deprinderi, amor propriu și
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
mare confuzie a valorilor , de substituire a criteriului valoric prin cel comercial, de răsturnare a ierarhiilor obiective. Sigur că un roman polițist se vinde mai bine decât Dante. Ceea ce nu înseamnă că literatura clasică încetează să mai aibă vreo valoare. Trăim însă, în mod inevitabil, acest fenomen tipic de interferență, carență și corupere a criteriilor care, cel puțin deocamdată, derutează și produce multă confuzie. Trăim din plin, în felul acesta, poate cea mai gravă urmare a postcomunismului cultural. 3. Criză de
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
mai bine decât Dante. Ceea ce nu înseamnă că literatura clasică încetează să mai aibă vreo valoare. Trăim însă, în mod inevitabil, acest fenomen tipic de interferență, carență și corupere a criteriilor care, cel puțin deocamdată, derutează și produce multă confuzie. Trăim din plin, în felul acesta, poate cea mai gravă urmare a postcomunismului cultural. 3. Criză de structură Recentele polemici în jurul prezentării la Paris a unei masive și bine editate Histoire de la Transylvanie (inițial în trei volume 1986, condensate ulterior într-
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]