13,179 matches
-
formulate de Rousseau, lege care provoacă necesitatea de a minți, deoarece supunerea este obositoare, iar interesul de a evita pedepse sau reproșuri cîștigă în fața intenției de a spune adevărul [ibidem:85]. • În viața instituționalizată (profesională), exemplele desprinse din "pachetul de minciuni" al lui J. A. Barnes vizează cîteva domenii de referință, printre care: milităria, politica, tribunalele și poliția, reclamele, istoria și tradiția, științele naturii și științele sociale etc. Cercetarea acestor domenii, de care numai o lectură atentă poate da seama, constituie
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
de referință, printre care: milităria, politica, tribunalele și poliția, reclamele, istoria și tradiția, științele naturii și științele sociale etc. Cercetarea acestor domenii, de care numai o lectură atentă poate da seama, constituie de fapt "limbajul-obiect" al unei ample "sociologii a minciunii". • În viața colectivităților de clasă sînt urmărite de J. A. Barnes o serie de deosebiri prin care grupurile sociale se raportează minciunii și efectelor ei [ibidem:75-78]. Astfel, rezultatele unei serii întregi de cercetări pot fi consemnate în acest context
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
de care numai o lectură atentă poate da seama, constituie de fapt "limbajul-obiect" al unei ample "sociologii a minciunii". • În viața colectivităților de clasă sînt urmărite de J. A. Barnes o serie de deosebiri prin care grupurile sociale se raportează minciunii și efectelor ei [ibidem:75-78]. Astfel, rezultatele unei serii întregi de cercetări pot fi consemnate în acest context, începînd cu cele ale lui Gabriel Compayré, pentru care "nu există nici o tendință ereditară spre nesinceritate", ci doar "copii care au fost
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
în acest context, începînd cu cele ale lui Gabriel Compayré, pentru care "nu există nici o tendință ereditară spre nesinceritate", ci doar "copii care au fost influențați de medii nefavorabile", pînă la cele ale lui Miller, pentru care atitudinea diferită față de minciună provine din "lupta pentru supraviețuire" și din "normele diferite" care guvernează diferitele clase sociale. • În viața comunităților etnice, modul de utilizare a minciunilor este urmărit comparativ la diferite etnii, pornind de la concluzia lui Topinard (formulată, după aprecierea lui J. A
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
au fost influențați de medii nefavorabile", pînă la cele ale lui Miller, pentru care atitudinea diferită față de minciună provine din "lupta pentru supraviețuire" și din "normele diferite" care guvernează diferitele clase sociale. • În viața comunităților etnice, modul de utilizare a minciunilor este urmărit comparativ la diferite etnii, pornind de la concluzia lui Topinard (formulată, după aprecierea lui J. A. Barnes, cu destulă ușurință) că rasele pot fi caracterizate și după înclinația pe care o au către minciună: "Italianul este viclean, englezul ipocrit
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
etnice, modul de utilizare a minciunilor este urmărit comparativ la diferite etnii, pornind de la concluzia lui Topinard (formulată, după aprecierea lui J. A. Barnes, cu destulă ușurință) că rasele pot fi caracterizate și după înclinația pe care o au către minciună: "Italianul este viclean, englezul ipocrit, grecul nesincer și turcul nu-și poate ține cuvîntul dat"; ... "asiaticii, japonezii, chinezii, siamezii nu sînt de bună credință și au o predispoziție spre a face promisiuni înșelătoare cînd negociază cu un englez sau german
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
politico-ideologic, ero(n)area specifică demersului științific, imaginarea/inventarea ca acțiune specifică demersului creator etc. 3.4.2. Temporalitatea semnului deforma(n)t Toate formele de discurs mai sus enumerate se manifestă într-un context temporal specific. Cadrele temporale cărora minciuna li se subordonează vizează paliere de amplitudine diferită, între care în mod anume trebuie menționate: • Nivelul timpului istoric cuprinde diferitele perioade temporal-culturale în care au apărut și manifestat principalele discursuri: de tip conotativ (magico-mitic, ocult, religios), specifice unei îndelungate și
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
de exemplu, care cultivau în mod deliberat limbajul criptic, acroamatic, "pervertit" astfel încît să fie accesibil doar inițiaților); de tip denotativ (discursul logico-filosofic, științific, tehnic), specifice mai ales timpurilor moderne, aspirînd aparent la o minimalizare a falsului, a ambiguității, a minciunii etc., dar favorizîndu-le chiar prin această strădanie apariția (vezi încercarea curentului neopozitivist de a "forța" realitatea să intre în tiparele sale conceptuale); de tip conotativ-denotativ (discursul interpretativ artistic, politico-ideologic), care le mediază pe cele două de mai sus, avînd forme
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
descoperi posibilul germene de adevăr; măsura în care acest efort nu se justifică, devine o măsură a "înșelăciunii" lui). • Nivelul timpului ciclic se măsoară în evenimente petrecute la scara anilor sau a anului, pe parcursul cărora/căruia apar evenimente în care minciuna se activează periodic: cu prilejul ciclurilor ("circurilor") electorale, cu prilejul sărbătorilor de iarnă (apariția lui Moș Crăciun), al diferitelor carnavale sau a obiceiurilor locale (vezi ziua de 1 aprilie, ca sărbătoare națională a minciunii, la români) etc.; • Nivelul timpului imediat
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
cărora/căruia apar evenimente în care minciuna se activează periodic: cu prilejul ciclurilor ("circurilor") electorale, cu prilejul sărbătorilor de iarnă (apariția lui Moș Crăciun), al diferitelor carnavale sau a obiceiurilor locale (vezi ziua de 1 aprilie, ca sărbătoare națională a minciunii, la români) etc.; • Nivelul timpului imediat se desfășoară la nivelul evenimentelor zilnice, în care conjuncturalul pare să guverneze debitarea minciunilor mai mari sau mai mici cu care viața ne-a obișnuit deja. Nu trebuie să uităm, bunăoară, că este mult
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
apariția lui Moș Crăciun), al diferitelor carnavale sau a obiceiurilor locale (vezi ziua de 1 aprilie, ca sărbătoare națională a minciunii, la români) etc.; • Nivelul timpului imediat se desfășoară la nivelul evenimentelor zilnice, în care conjuncturalul pare să guverneze debitarea minciunilor mai mari sau mai mici cu care viața ne-a obișnuit deja. Nu trebuie să uităm, bunăoară, că este mult mai ușor de mințit noaptea, cînd "toate pisicile sînt (par) negre". Evidențierea acestor majore orizonturi temporale permite constatarea faptului că
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
temporale permite constatarea faptului că există perioade faste și nefaste, adecvate și neadecvate pentru tendințele omului de a deforma adevărul și realitatea, că aceste tendințe se manifestă conform unei ritmicități temporale relativ stabile. Altfel spus, există un "timp (potrivit) al minciunii", care punctează "timpul omului" însuși. Căci, și în acest context se poate spune că ontogeneza repetă filogeneza, respectiv că cei mici învață să mintă (în timp) tot așa cum au învățat protopărinții și mai apoi părinții lor. Potrivit modului în care
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
însuși. Căci, și în acest context se poate spune că ontogeneza repetă filogeneza, respectiv că cei mici învață să mintă (în timp) tot așa cum au învățat protopărinții și mai apoi părinții lor. Potrivit modului în care omul se raportează mistificărilor (minciunilor) mai mari sau mai mici ale istoriei, putem regăsi cele trei orizonturi temporale asociate de Lucian Blaga [1969:52] cu destinul comunităților etnice: timpul cascadă, în care colectivitatea este orientată către minciunile (păcatele) înaintașilor (ale protopărinților, conform scenariului biblic al
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Potrivit modului în care omul se raportează mistificărilor (minciunilor) mai mari sau mai mici ale istoriei, putem regăsi cele trei orizonturi temporale asociate de Lucian Blaga [1969:52] cu destinul comunităților etnice: timpul cascadă, în care colectivitatea este orientată către minciunile (păcatele) înaintașilor (ale protopărinților, conform scenariului biblic al vechilor evreilor, sau ale epocii de aur în care zeii din Olimp se amestecau și păcătuiau în rînd cu oamenii, potrivit credinței grecilor de odinioară etc.); timpul fluviu, care corespunde nevoii omului
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
individuale ce se vor identifica cu marele Spirit Colectiv, așa cum orientalii cred că li se va întîmpla. Aceste diferite dar în același complementare imagini asupra lumii pot să acredize dar și să infirme, totodată, esența proverbului libanez "Lumea este o minciună" sau esențiala aserțiune a filosofiei vedice: "Lumea este iluzie (Maya)". Acestui punct de vedere i se potrivește de minune un alt proverb, grecesc, care conchide: Dacă lumea este o minciună, Dumnezeu vrea ca oamenii să mușamalizeze lucrurile" [Barnes, 1994:75
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
și să infirme, totodată, esența proverbului libanez "Lumea este o minciună" sau esențiala aserțiune a filosofiei vedice: "Lumea este iluzie (Maya)". Acestui punct de vedere i se potrivește de minune un alt proverb, grecesc, care conchide: Dacă lumea este o minciună, Dumnezeu vrea ca oamenii să mușamalizeze lucrurile" [Barnes, 1994:75]. * În consecință, cu privire la ancorarea minciunii în spațiul cosmic și social, pe de o parte, în timpul fizic și istoric, pe de altă parte, putem spune următoarele: dacă am "riscat" să argumentăm
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
filosofiei vedice: "Lumea este iluzie (Maya)". Acestui punct de vedere i se potrivește de minune un alt proverb, grecesc, care conchide: Dacă lumea este o minciună, Dumnezeu vrea ca oamenii să mușamalizeze lucrurile" [Barnes, 1994:75]. * În consecință, cu privire la ancorarea minciunii în spațiul cosmic și social, pe de o parte, în timpul fizic și istoric, pe de altă parte, putem spune următoarele: dacă am "riscat" să argumentăm într-o primă secvență a studiului nostru dimensiunea arhetipală a minciunii, înseamnă că implicit am
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
În consecință, cu privire la ancorarea minciunii în spațiul cosmic și social, pe de o parte, în timpul fizic și istoric, pe de altă parte, putem spune următoarele: dacă am "riscat" să argumentăm într-o primă secvență a studiului nostru dimensiunea arhetipală a minciunii, înseamnă că implicit am riscat și formularea concluziei că minciuna este specifică tuturor oamenilor. Prin aceasta, minciuna devine un argument de referință pentru cea mai importantă teză pe care antropologia secolului XX o formulează: existența unei anume unități spirituale a
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
pe de o parte, în timpul fizic și istoric, pe de altă parte, putem spune următoarele: dacă am "riscat" să argumentăm într-o primă secvență a studiului nostru dimensiunea arhetipală a minciunii, înseamnă că implicit am riscat și formularea concluziei că minciuna este specifică tuturor oamenilor. Prin aceasta, minciuna devine un argument de referință pentru cea mai importantă teză pe care antropologia secolului XX o formulează: existența unei anume unități spirituale a ființei umane din toate timpurile și locurile [Stănciulescu, 1995:12
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
istoric, pe de altă parte, putem spune următoarele: dacă am "riscat" să argumentăm într-o primă secvență a studiului nostru dimensiunea arhetipală a minciunii, înseamnă că implicit am riscat și formularea concluziei că minciuna este specifică tuturor oamenilor. Prin aceasta, minciuna devine un argument de referință pentru cea mai importantă teză pe care antropologia secolului XX o formulează: existența unei anume unități spirituale a ființei umane din toate timpurile și locurile [Stănciulescu, 1995:12]. 3.4.3. Canale și zgomote ale
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
spirituale a ființei umane din toate timpurile și locurile [Stănciulescu, 1995:12]. 3.4.3. Canale și zgomote ale mesajului mincinos Multiplele modalități de a minți și contextul în care ele se manifestă își asumă un canal specific prin care minciunile sînt transmise către beneficiar. La întrebarea PE CE CALE pot fi emise și receptate mesajele mincinoase ar trebui să răspundem în termeni semiotici: pe calea diferitelor categorii de semne pe care omul le activează în procesele de comunicare. În esență
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
care omul le activează în procesele de comunicare. În esență, aceste canale sînt specifice celor două categorii de limbaje majore: limbajul natural (verbal și nonverbal), pe de o parte, limbajul artificial (logico-matematic, tehnico-științific, cibernetico-computațional etc.). În funcție de aceste limbaje/canale, deosebim: minciuni "naturale", spuse sau scrise (cîte cuvinte pătimașe transmise pe o cale sau alta ființei "iubite" nu sînt decît minciuni gogonate), mimate (cu cîtă seninătate își etalează o falsă suferință cei care abia așteaptă să fie părăsiți de o indezirabilă rudă
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
majore: limbajul natural (verbal și nonverbal), pe de o parte, limbajul artificial (logico-matematic, tehnico-științific, cibernetico-computațional etc.). În funcție de aceste limbaje/canale, deosebim: minciuni "naturale", spuse sau scrise (cîte cuvinte pătimașe transmise pe o cale sau alta ființei "iubite" nu sînt decît minciuni gogonate), mimate (cu cîtă seninătate își etalează o falsă suferință cei care abia așteaptă să fie părăsiți de o indezirabilă rudă pe care trebuie să o moștenească), modelate (cît de neadecvate par a fi unele sculpturi moderne în raport cu titlul pe
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
indezirabilă rudă pe care trebuie să o moștenească), modelate (cît de neadecvate par a fi unele sculpturi moderne în raport cu titlul pe care îl poartă) sau cîntate (să ne amintim cazul trubadurilor plătiți pentru a media sentimentele unui "pătimaș îndrăgostit") etc.; minciuni "artificiale", care îmbracă forma limbajului formalizat ("mincinos" prin faptul că nu ne spune nimic despre referențial, așa cum relația p q este goală de conținut, dar nu și de sens), a bruiajelor și a zgomotelor prin care receptarea postului de radio
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
referențial, așa cum relația p q este goală de conținut, dar nu și de sens), a bruiajelor și a zgomotelor prin care receptarea postului de radio Europa Liberă era blocată sau a virusării programului unui computer care deformează informația solicitată etc.; minciuni "natural-artificiale" (mixte), rezultate în urma interferării a două sau mai multe mijloace de comunicare de tipuri diferite; spre exemplu, un mesaj verbal (sonor) poate fi transmis pe cale telefonică, unul scris prin scrisoare poștală, E-Mail sau fax, un mesaj nonverbal (vizual) pe
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]