121,510 matches
-
mulțumirile sale. Devotamentul față de soț nu este inferior celui al Andromacăi, soția lui Hector, nici celui al Laodamiei, soția lui Protesilau, nici celui al Penelopei, soția lui Ulise. Orice valoare ar avea versurile lui Ovidiu, e sigur că Fabia va trăi pentru totdeauna în versurile sale. Din aceste versuri trebuie reținut faptul că Fabia este comparată cu diverse eroine din ciclul epic sau istorico-legendare: Andromaca, Laodamia, Penelopa, devenite celebre tocmai datorită fidelității și durabilei lor afecțiuni, de care au dat dovadă
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
fie, ca să fie demnă de soțul pierdut. O, de-ar fi putut ea să plângă nu exilul, ci moartea soțului! Poetul, cel puțin, ar fi fost îngropat sub cerul binecunoscut al patriei! Ar fi murit fără pată cum a și trăit. De-acum [însă] viața lui trebuie să roșească din cauza supliciului său. Nunc mea supplicio vita pudenda suo est. (v. 48) Trebuie să subliniem aici: poetul nu roșește din cauza relegării sale, ci din cauza pedepsei care reprezenta partea rău famată a vieții
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
poate, fantastica imaginație etimologică a lui Ovidiu, pe lângă o legătură mitologică Lupercus-Fabianus, încerca să stabilească una pseudo-fonetică: Faun-Fabianus-Fabius). Prin urmare, referirea la Lupercus, la Luperci, la Faun-Pan, care ar părea pur și simplu de natură mitologică, fără legătură cu viața trăită de Ovidiu, de prietenii și de cunoscuții săi, se dovedește a fi, însă, o trimitere de mare actualitate, deoarece Faun, Lupercus și Pan, erau personaje "istorice" din care se trăgeau sau cărora li se substituiau cei din familia Fabia, dintre
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
de membri ai familiei Fabia nu i-a luat pe toți până la unul" (1-4). Se observă o legătură de profundă apropiere între neamul Fabia, cu vechile sale tradiții de noblețe și demnitate, și acest îndepărtat vlăstar, care, pentru a putea trăi, a trebuit să treacă de la curajul celor 306 Fabia, prin prudența și forța lui Fabius Conctator, care și-a salvat patria prin temporizare 368. Și Paulus, așadar, împărtășește, în adâncul sufletului său, aceeași experiență spirituală, caracterizată de curaj și prudență
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Fabia. Fabia este stimată de Marcia, soția lui Fabius; aceasta a iubit-o dintotdeauna, încă din copilărie și a primit-o printre tovarășele ei (comites); mătușa lui Augustus (matertera Caesaris) o avusese înainte printre damele sale de companie. Ovidiu a trăit fără pată, cu excepția ultimei părți a vieții sale (Proxima pars vitae transilienda meae: v. 146); dar, pentru a nu vorbi de el însuși, spune ca Fabia să rămână în grija lor (a Fabiilor) [Ne putem imagina cât de irațional și
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
lui (tres vomicas ac tria carcinomata sua)442. Ovidiu, însă, nu pare să-și fi dat seama de evoluția spirituală și morală a lui Augustus, nici măcar când se afla în exil la Tomis. Cu atât mai puțin o bănuise pe când trăia fericit la Roma. Chiar dacă și-a dat seama, îi plăcea să-l sfideze pe Augustus și pe cei austeri din anturajul său cu provocările sale: "Departe de aici, stați departe de aici, oameni cu o conduită rigidă. Nu sunteți voi
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
a adevăratelor valori nobiliare contra îmbogățiților regimului (homines novi), bazată într-un cuvânt pe glorificarea Republicii văzută din punctul său de vedere contra noului regim al Imperiului, asimilat de poet cu o dictatură personală, tiranică. Mulți dintre prietenii lui Ovidiu trăiau într-o sferă de idei analoge, dacă nu chiar identice. De aceea, mai devreme sau mai târziu, unii dintre ei au intrat în conflict cu noul regim și au plătit, de cele mai multe ori scump, prețul convingerilor lor. Și pentru Ovidiu
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
viață lua parte Ovidiu, nu avea nici o credință religioasă, fiind deja prea raționalistă pentru a mai crede în miturile antice sau pentru a ceda misticismului popular sau vergilian; nu avea nici o credință filosofică, care presupune vigilență și trudă grea, ci trăia fără griji, bând cu o sete de nestins din cupa plăcerii". 68 A. ROSTAGNI, Storia della letteratura latina, UTET, 1952, vol. II, p. 180. 69 Heroides, 4, v. 129-132. 70 Cf. A. ROSTAGNI, Storia..., p. 184. 71 Poetul se recunoaște
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
sens biblic. Pentru Alecsandri actul de a scrie necesită, În prealabil, un complicat scenariu de acomodare. Inspirația cere o civilizație (un confort), scrisul implică retragerea Într-un spațiu de securitate. Unul (Heliade) deschide imaginația, escaladează ierarhiile, desființează frontierele dintre obiecte, trăiește, Într-un cuvînt, cu fervoare și teamă În lumea elementelor primordiale; celălalt se retrage din lumea fizică pentru a deschide, În alt plan, drum liber reveriei poetice. O reverie recuperatoare, consolantă, euforică... Poetul este, În această epocă de Începuturi, un
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
spre cîmpul eticii. Spiritul Întemeietor caută În cele din urmă o perspectivă stabilizatoare. El convoacă mitologia, istoria, natura pentru a pacifica elementele rebele ale imaginației. Ienăchiță, Heliade Rădulescu, Bolintineanu, Alecsandri... sînt, cum spune și titlul acestei cărți, poeți ai matinalului, trăiesc și scriu Într-o dimineață a spiritului: cu neliniște, cu orgoliu, cu un irepresibil sentiment că totul trebuie Început, Întemeiat, desăvîrșit În cel mai scurt timp. Ca romantici, ei iubesc Înserarea și Își dau Întîlnire la miezul” nopții În mijlocul unei
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
-l neliniștește. Alecu are firea unui risipitor. El cheltuiește la Întîmplare bunurile spirituale adunate de părinte, nu ține nici o contabilitate, trece din aventură În aventură, imprudent și avid de plăceri. Scrisul nu-l preocupă, grija lui cea mare este să trăiască „fără sațiu”. Moare În condiții misterioase, la 30 de ani, ucis probabil de oamenii lui Moruzi din motive sentimentale.* Toți Văcăreștii au asemenea Încurcături. Însă În poezie nu răzbate nimic din tragedia teribilă a familiei. Poezia este, aproape În exclusivitate
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
În poezie nu răzbate nimic din tragedia teribilă a familiei. Poezia este, aproape În exclusivitate, un discurs Îndrăgostit. Metafora discursului este, la Alecu Văcărescu, focul, iar starea lui de grație robia. Există În stihurile destrăbălatului boier un rafinat mazochism: ca să trăiască bucuriile iubirii, trebuie să ardă, să sufere ca un rob. „Suferind cu mulțămită” este condiția lui ideală de existență, focul fiind elementul nutritiv cel mai favorabil sentimentului: „În flacăra care mă arz În loc de Ghinuri și necaz Găsesc tot mîngîiere, Dulceață
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
pe rug. Alecu este mîndru de hotărîrea lui de a se pîrjoli În eternitate: „Singur alerg de voie, În foc fără nevoie! .......................................... A ochilor tăi rază Îmi place să mă arză! În focu-ți cînd mă prigonesc, Atunci Îmi pare că trăiesc! Atunci mă știu cu viață, Altminteri sînt de gheață”... Îndrăgostitul urmează neabătut o lege morală. Ea s-ar putea rezuma cu acest vers: „Să arz trăind, să mor arzînd”. Etica lui Alecu prevede transformarea chinului Într-o virtute. S-a
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
Îmi place să mă arză! În focu-ți cînd mă prigonesc, Atunci Îmi pare că trăiesc! Atunci mă știu cu viață, Altminteri sînt de gheață”... Îndrăgostitul urmează neabătut o lege morală. Ea s-ar putea rezuma cu acest vers: „Să arz trăind, să mor arzînd”. Etica lui Alecu prevede transformarea chinului Într-o virtute. S-a văzut și din versurile citate Înainte că cea mai aleasă mîndrie a lui este să se lase cuprins de flăcări. Iar voluptatea supremă este să cadă
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
pară focul viață, Și moartea o dulceață! ..................................... În piept purtîndu-ți focul să-mi fericesc norocul!” Nu cunoaște sau nu prețuiește treptele de jos ale suferinței erotice: melancolia, tristețea... Alecu stă, mereu, pe treptele de sus ale pasiunii și aspiră să trăiască, s-a văzut, În inima focului. Prigorirea este visul lui cel mai Înalt. Expresia morală a acestei arderi continue este, cum am zis, robia. Toate versurile vorbesc de abandonarea faimoasei mîndrii virile a bărbatului În fața femeii. MÎndria lui Alecu este
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
rob să le fiu În vecie cu mare statornicie... ........................................... Că rob credincios Îi sînt pîn’voi intra În mormînt”... Aici, În robie, cu lațul dulce de gît, Înamoratul poetic trece prin chinurile cele mai plăcute și jură că nu poate trăi astfel: „Altfel că nu poci trăi, fără de-a mă chinui.” Există la Alecu Văcărescu, mai mult decît la alți poeți de Început, o perversitate a durerii În dragoste. Toate jurămintele sînt, evident, false, adevărată, sinceră nu este decît convenția
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
cu mare statornicie... ........................................... Că rob credincios Îi sînt pîn’voi intra În mormînt”... Aici, În robie, cu lațul dulce de gît, Înamoratul poetic trece prin chinurile cele mai plăcute și jură că nu poate trăi astfel: „Altfel că nu poci trăi, fără de-a mă chinui.” Există la Alecu Văcărescu, mai mult decît la alți poeți de Început, o perversitate a durerii În dragoste. Toate jurămintele sînt, evident, false, adevărată, sinceră nu este decît convenția. Însă repetată, convenția Începe să capete
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
și frumusețea scrisorilor. Suferă și el de boala familiei, dar, e limpede, n-are vocație erotică. Strîmtorat și temător, nu se lasă tîrÎt de pasiuni și, În genere, temperamentul lui este cuminte, ponderat, n-are nebunia lui Alecu. N-a trăit, cu toate acestea, mult (1784-1825), iar poeziile lui sînt În număr de opt, Între care unele de două sau patru versuri. A căuta În ele un proiect spiritual, un peisaj este o exagerare. Singurul fapt ce se observă la lectură
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
buna orînduială a firii. El vrea să evadeze din starea de boală: „să fiu În odihnă”, liniștea fiind adevărata fericire: „să am fericire”. Puținele imagini literare sugerează o progresivă retragere, o sistematică Împotrivire față de nebuniile sentimentului. Nu-i place să trăiască În văpăi, ca Alecu, și nici nu caută jertfă. Atins de melancolie, el vrea scăpare, se roagă - dar fără patetism - și cere blîndețe, blîndețea fiind, după el, starea ideală a iubirii: „În noian de Întristare, cînd s-o afla cineva
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
lămuritoare pentru firea gospodărească a lui Nicolae. Frica lui cea mare este să nu crape sau, dacă crapă, să nu crape În zadar. Vrea să scoată demonul din sine, să se curețe, să fie din nou În odihnă. Nu poate trăi prea mult cu o taină, cum nu poate trăi În incertitudine. Voiește, negreșit, o confirmare, un pic de nădejde, numai astfel traiul devine dulce (obsesia tuturor poeților de Început), cum aflăm din alte versuri: „Un pic dă nădejde d-aș
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
cea mare este să nu crape sau, dacă crapă, să nu crape În zadar. Vrea să scoată demonul din sine, să se curețe, să fie din nou În odihnă. Nu poate trăi prea mult cu o taină, cum nu poate trăi În incertitudine. Voiește, negreșit, o confirmare, un pic de nădejde, numai astfel traiul devine dulce (obsesia tuturor poeților de Început), cum aflăm din alte versuri: „Un pic dă nădejde d-aș ști c-o să-mi vie, Și traiul mai dulce
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
Și traiul mai dulce că poate să-mi fie, Atuncea și viața mi-ar fi doar mai scumpă, Și ața ce-o trage n-aș vrea să să rupă.” Bine chibzuitul Nicolae se gîndește mai bine la moarte decît să trăiască În insecuritatea sentimentului („cînd de nădejde dă leac nu se simte”). Să se rupă, deci, ața, poate astfel sufletul va găsi, În moarte, odihna rîvnită. Avem toate clementele pentru a spune că plăcerile sufletului Încep, la Nicolae Văcărescu, de la un
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
În patimile trupului. Ideea nu-i străină de mentalitatea uscatului Nicolae care ține, În altă parte, să convingă că existența lipsită de iubire este fără rost. În versurile ce dezvoltă acest gînd vedem Însă prea ușor prestigiul modelului părintesc: „A trăi fără-a iubi Mă mir ce trai o mai fi! A iubi fără-a simți Mă mir ce dragoste-o fi!...” Poezia arată o oarecare virtuozitate și o iubire moderată de efecte obținute prin alăturarea noțiunilor contrastante, În genul: În
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
plenitudine și fericire pe care l-a pierdut. În viziunea evanghelică a lui Ion Heliade Rădulescu, asta se traduce prin dorința de a Înfățișa „starea adamiană” a omului, corespunzătoare evului de aur, În contrast cu aceea pustie și chinuită a omului care trăiește În evul de cremene. Acestei viziuni, trase din Biblie și din marile poeme metafizice, Îi corespunde un mare proiect liric. Proiectul stă sub o dublă obsesie: aceea a golului și a ordinei care, prin opunere, angajează tema plenitudinii și tema
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
etică) pentru situațiile limită. Ion Heliade Rădulescu nu se mulțumește, aproape niciodată, să ia obiectul În forma și la temperatura lui reală: volumele trebuie să se Înmulțească, Însușirile normal prozaice să se urce spre piscurile absolutului. Obiectul liric nu poate trăi decît sub regimul sublimului. Întristăciunea se manifestă sub forma ei maximă: „lunga Întristăciune”, ca și privirea și toate celelalte simțuri și stări: „nalta ta privire”, „Înmulțită ta vedere”, „lunga suspinare”, „groaznică vedere”, „taină-ngrozitoare”, „năpastea Îndrăcită”, „nalta Înfocare”, „screamăt infernal
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]