13,026 matches
-
în afara lui, deși ele sînt, în ultimă instanță, un produs al său. De aceea, după acest învățat, limba și arta sînt același lucru, iar nu entități distinctibile și, ca urmare, lingvistica și estetica coincid, fiind aceeași disciplină. În același mod, filozofia limbii și filozofia artei se contopesc (idee susținută în Capitolul XVIII din Estetica). Acest principiu se întemeiază pe faptul că intuiția este activitatea cea mai pură a spiritului omenesc, activitate al cărei rezultat este exprimarea ce se concretizează în expresie
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
ele sînt, în ultimă instanță, un produs al său. De aceea, după acest învățat, limba și arta sînt același lucru, iar nu entități distinctibile și, ca urmare, lingvistica și estetica coincid, fiind aceeași disciplină. În același mod, filozofia limbii și filozofia artei se contopesc (idee susținută în Capitolul XVIII din Estetica). Acest principiu se întemeiază pe faptul că intuiția este activitatea cea mai pură a spiritului omenesc, activitate al cărei rezultat este exprimarea ce se concretizează în expresie. În filozofie, prin
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
și filozofia artei se contopesc (idee susținută în Capitolul XVIII din Estetica). Acest principiu se întemeiază pe faptul că intuiția este activitatea cea mai pură a spiritului omenesc, activitate al cărei rezultat este exprimarea ce se concretizează în expresie. În filozofie, prin intuiție se înțelege cunoașterea nemijlocită a adevărului, fără intervenția rațiunii și, ca atare, ea se desfășoară individual, nu este un produs colectiv. Numai ceea ce este comunicat, explicat, impus sau imitat, acceptat, deci numai ceea ce antrenează prelucrarea cu ajutorul rațiunii devine
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
precum și de explicare a poziției limbii în raport cu alte activități sau facultăți umane. Limbajul nu poate fi deosebit de poezie, arată el, atîta timp cît este obiectivarea conținuturilor conștiinței, dar se depărtează de ea atunci cînd devine cunoaștere conceptuală, în știință, în filozofie etc.131 Ca atare, în literatură (în folosirea artistică a limbii) se creează o realitate, în vreme ce în cazul celorlalte folosiri ale limbii se vorbește despre realitate. Acest lingvist stabilește că istoria filozofiei relevă două probleme de bază în legătură cu limba: 1
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
atunci cînd devine cunoaștere conceptuală, în știință, în filozofie etc.131 Ca atare, în literatură (în folosirea artistică a limbii) se creează o realitate, în vreme ce în cazul celorlalte folosiri ale limbii se vorbește despre realitate. Acest lingvist stabilește că istoria filozofiei relevă două probleme de bază în legătură cu limba: 1) raportul dintre limbaj și esența lucrurilor și 2) problema intersubiectivității limbajului 132. Ca realitate autonomă, independentă de alte realități specifice umanului, limba realizează comunicarea despre ceva și comunicarea cu cineva, necesitatea de
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
se realizează sub dominanța alterității. Aceasta se relevă însă în mod deosebit în cazul folosirii obișnuite a limbii, atunci cînd conștiința individuală se manifestă în cadrele stabilite de conștiința universală, de tradiția istorică manifestată înlăuntrul și în jurul oricărui vorbitor. Proiectarea filozofiei kantiene asupra problemelor limbii Deși Kant însuși nu a abordat problemele limbii, gîndi-rea sa oferă coordonate optime pentru cercetarea filozofică a limbii și a limbajului, o suficient de puternică bază pozitivă pentru a evalua obiectele și fenomenele, precum și impor-tante posibilități
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
cunoștințelor, atribuind un rol însemnat subiectului în cunoaștere și un rol important individului în creație, fără a pierde din vedere planul realității și al socialului, încît relația dintre obiectiv și subiectiv devine nu numai relevantă, ci și explicabilă. În sfîrșit, filozofia kantiană oferă un cadru optim pentru a urmări treptele parcurse în efortul de aflare a adevărului, de a realiza apropierea de obiect și de a-i determina esența. De aceea, dacă Immanuel Kant nu a acordat în opera sa un
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
sale asupra funcțiilor simbolice ale gîndirii sînt susținute de o erudiție neobișnuită, iar, printr-o evidentă deschidere către spiritul științific, Cassirer rămîne în cadrele generale ale criticismului pe care îl caracterizează ca fiind o gîndire ce raportează în mod constant filozofia și știința una la alta137. El a luat act de impunerea științei limbii în secolul al XX-lea și a ajuns la ideea că filozofia limbii, deși este altceva, nu poate face abstracție de realizările ei. Cassirer definește omul ca
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
ale criticismului pe care îl caracterizează ca fiind o gîndire ce raportează în mod constant filozofia și știința una la alta137. El a luat act de impunerea științei limbii în secolul al XX-lea și a ajuns la ideea că filozofia limbii, deși este altceva, nu poate face abstracție de realizările ei. Cassirer definește omul ca ființă făuritoare de simboluri și extinde concepția neokantiană la analiza limbajului, a mitului, a religiei, a artei și a științei, în care vede structuri autonome
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
a mitului, a religiei, a artei și a științei, în care vede structuri autonome în sistemul unitar al formelor culturii. Ca atare, el nu reduce filozofarea la cercetarea limbii, cum se întîmplă în unele sisteme neopozitiviste contemporane lui, și nici filozofia culturii la filozofia limbii, ca în multe doctrine neohegeliene și concepe într-o manieră opusă aceleia profesate de Martin Heidegger investigarea filozofică a limbii, respingînd ideea că aceasta ar trebui să privească înapoi spre situațiile și structurările originare. Limbajul, arată
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
religiei, a artei și a științei, în care vede structuri autonome în sistemul unitar al formelor culturii. Ca atare, el nu reduce filozofarea la cercetarea limbii, cum se întîmplă în unele sisteme neopozitiviste contemporane lui, și nici filozofia culturii la filozofia limbii, ca în multe doctrine neohegeliene și concepe într-o manieră opusă aceleia profesate de Martin Heidegger investigarea filozofică a limbii, respingînd ideea că aceasta ar trebui să privească înapoi spre situațiile și structurările originare. Limbajul, arată Cassirer, alături de alte
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
mătăsos și transparent" și, cu toate acestea, de nepătruns, căci destinul culturii este de a ne îndepărta tot mai mult de puritatea originară a vieții prin toate creațiile procesului neîncetat de organizare și de construcție 138. În aceste condiții, sarcina filozofiei, în general, și a filozofiei limbii, în special, este de a ridica acest văl, prin deconstrucția acestor structuri simbolice 139. Ca atare, dacă toată cultura constă din crearea de către spirit a unor lumi imaginare, scopul filozofiei nu poate fi acela
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
toate acestea, de nepătruns, căci destinul culturii este de a ne îndepărta tot mai mult de puritatea originară a vieții prin toate creațiile procesului neîncetat de organizare și de construcție 138. În aceste condiții, sarcina filozofiei, în general, și a filozofiei limbii, în special, este de a ridica acest văl, prin deconstrucția acestor structuri simbolice 139. Ca atare, dacă toată cultura constă din crearea de către spirit a unor lumi imaginare, scopul filozofiei nu poate fi acela de întoarcere la originea și
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
În aceste condiții, sarcina filozofiei, în general, și a filozofiei limbii, în special, este de a ridica acest văl, prin deconstrucția acestor structuri simbolice 139. Ca atare, dacă toată cultura constă din crearea de către spirit a unor lumi imaginare, scopul filozofiei nu poate fi acela de întoarcere la originea și înapoia acestor creații, ci de înțelegere a pricipiului lor de formare și de cunoaștere a lor140. Cercetarea modului de evaluare a limbajului de-a lungul timpului, îl duce pe Cassirer la
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
semantică, conferită de rolul lui în cunoașterea umană. Prin aceasta, facultatea vorbirii capătă locul central între activitățile umane creatoare de lumi noi, deosebite de lumea materială (așa cum indică filozoful grec Heraclit). În acest mod, arată Cassirer, s-a trecut (în cadrul filozofiei grecești) de la o filozofie a naturii la o filozofie a limbii. Dificultăți au apărut însă din nou cînd s-a pus problema determinării semnificației, propunîndu-se o legătură naturală între simbol și obiect, iar nu una convențională. Această legătură nu este
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
lui în cunoașterea umană. Prin aceasta, facultatea vorbirii capătă locul central între activitățile umane creatoare de lumi noi, deosebite de lumea materială (așa cum indică filozoful grec Heraclit). În acest mod, arată Cassirer, s-a trecut (în cadrul filozofiei grecești) de la o filozofie a naturii la o filozofie a limbii. Dificultăți au apărut însă din nou cînd s-a pus problema determinării semnificației, propunîndu-se o legătură naturală între simbol și obiect, iar nu una convențională. Această legătură nu este de obicei una imediată
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
aceasta, facultatea vorbirii capătă locul central între activitățile umane creatoare de lumi noi, deosebite de lumea materială (așa cum indică filozoful grec Heraclit). În acest mod, arată Cassirer, s-a trecut (în cadrul filozofiei grecești) de la o filozofie a naturii la o filozofie a limbii. Dificultăți au apărut însă din nou cînd s-a pus problema determinării semnificației, propunîndu-se o legătură naturală între simbol și obiect, iar nu una convențională. Această legătură nu este de obicei una imediată și actuală, dar se poate
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
simbol și obiect, iar nu una convențională. Această legătură nu este de obicei una imediată și actuală, dar se poate descoperi prin urmărirea cuvintelor pînă la originile lor, pînă la elementele inițiale. În acest context, etimologia devine factorul esențial al filozofiei limbii și, de aceea, primele etimologii folosite de către gramaticienii și filozofii greci nu erau dominate de nici un fel de principii teoretice sau istorice. Unei astfel de orientări s-a opus însă gîndirea sofiștilor, după care căutarea vreunei explicații a limbii
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
a le descrie, ci de a trezi sentimente umane, de a îndruma pe oameni la anumite activități cînd sînt exprimate idei sau gînduri. În urma acestor constatări desprinse din evoluția ideilor filozofice despre limbă, Cassirer își pune problema rolului și obiectului filozofiei limbii în condițiile existenței unei științe a limbii bine articulate și cu o latură teoretică evoluată. Efortul filozofiei formelor simbolice dezvoltate de el pentru a determina pricipiile universale ale limbajului se desfășoară prin valorificarea datelor empirice oferite de limbi sau
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
sînt exprimate idei sau gînduri. În urma acestor constatări desprinse din evoluția ideilor filozofice despre limbă, Cassirer își pune problema rolului și obiectului filozofiei limbii în condițiile existenței unei științe a limbii bine articulate și cu o latură teoretică evoluată. Efortul filozofiei formelor simbolice dezvoltate de el pentru a determina pricipiile universale ale limbajului se desfășoară prin valorificarea datelor empirice oferite de limbi sau de familii de limbi și prin relația nemijlocită dintre filozofie și lingvistica modernă. În raport cu mulțimea informațiilor științifice oferite
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
articulate și cu o latură teoretică evoluată. Efortul filozofiei formelor simbolice dezvoltate de el pentru a determina pricipiile universale ale limbajului se desfășoară prin valorificarea datelor empirice oferite de limbi sau de familii de limbi și prin relația nemijlocită dintre filozofie și lingvistica modernă. În raport cu mulțimea informațiilor științifice oferite de lingvistică, arată Cassirer, filozofia trebuie să se instituie ca o abordare ce urmărește generalizarea și sistematizarea acestora. Așadar, după acest filozof, filozofia limbii ar fi mai degrabă o epistemologie lingvistică în
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
el pentru a determina pricipiile universale ale limbajului se desfășoară prin valorificarea datelor empirice oferite de limbi sau de familii de limbi și prin relația nemijlocită dintre filozofie și lingvistica modernă. În raport cu mulțimea informațiilor științifice oferite de lingvistică, arată Cassirer, filozofia trebuie să se instituie ca o abordare ce urmărește generalizarea și sistematizarea acestora. Așadar, după acest filozof, filozofia limbii ar fi mai degrabă o epistemologie lingvistică în continuarea științei limbii, iar nu o cercetare paralelă sau concurentă lingvisticii, rămînîndu-se în
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
de familii de limbi și prin relația nemijlocită dintre filozofie și lingvistica modernă. În raport cu mulțimea informațiilor științifice oferite de lingvistică, arată Cassirer, filozofia trebuie să se instituie ca o abordare ce urmărește generalizarea și sistematizarea acestora. Așadar, după acest filozof, filozofia limbii ar fi mai degrabă o epistemologie lingvistică în continuarea științei limbii, iar nu o cercetare paralelă sau concurentă lingvisticii, rămînîndu-se în mare parte în cadrele inițiale ale filozofiei fundamentate de Kant. Limba și delimitarea adevărului de falsitate Cînd s-
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
abordare ce urmărește generalizarea și sistematizarea acestora. Așadar, după acest filozof, filozofia limbii ar fi mai degrabă o epistemologie lingvistică în continuarea științei limbii, iar nu o cercetare paralelă sau concurentă lingvisticii, rămînîndu-se în mare parte în cadrele inițiale ale filozofiei fundamentate de Kant. Limba și delimitarea adevărului de falsitate Cînd s-a studiat limba din perspectivă filozofică și s-a încercat explicarea existenței și funcționării ei, a apărut și necesitatea de a se cerceta în ce măsură limba redă sau nu adecvat
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
cea care afirmă sau neagă ceva despre ceva. Pe această cale, cugetarea filozofică a ajuns la limbă, nu în sensul studierii unuia dintre domeniile de bază ale realului (alături de realitatea propriu-zisă și de cunoaștere), ci prin reconsiderarea a însuși obiectului filozofiei, devenit acum problemă a adevărului și investigat prin intermediul limbii. Cînd filozofii luau în discuție limba în general pentru a determina coordonatele acestei realități umane, a mijlocului de bază de numire și de comunicare, se poate spune că ei realizau, în
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]