121,510 matches
-
Acțiune și reacțiune Oricărui copil trebuie să i se explice că fiecare faptă are și răsplată, că o faptă bună atrage după sine recompense, iar una rea sancțiuni. Model Părintele este primul model al copilului. De aceea este important să trăim frumos ca să putem fi un model pentru copii noștri. „Copii au nevoie mai mult de modele decât de critici” ÎJoseph Joubert). Să fim buni cu adevărat și să reușim în „meseria de părinte” reprezintă de fapt unul dintre cele mai
ARTA DE A FI PĂRINTE by Mirela-Anca Bălănescu () [Corola-publishinghouse/Science/91745_a_93071]
-
rezonabil și original. Gânditorul francez, ce vine dinspre istorie spre filosofie și socio-umane chiar dacă manualele și lucrările de solemnitate academică s-au gândit să-l pună la... filosofie -, a cunoscut mult, poate prea mult într-o viață de om. A trăit numai 58 de ani, spre deosebire de alți gânditori importanți din secolul XX. Foucault a gândit mult, a problematizat extrem de mult, destinul său fiind similar cu cel al ilustrului său predecesor, un alt francez, A. Comte (1798-1857). Nu știu în ce măsura
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
gânditor al unor vizibilități discontinue. De altfel, Foucault gândește disparat și discontinuu, iar o "unificare" a gândirii sale rămâne doar un proiect ideal scriitoricesc. Ceea ce încerc aici este un Foucault universal, valabil pentru orice contemporan indiferent în ce zonă geografică trăiește, indiferent ce fel de afinități ideologice și politice are, în fine, indiferent ce subiectivisme și partizanate proferează! Un fel de "unificare" a lui Foucault și o vizibilitate a gândirii și a temelor sale, puse în dezbatere, la peste un sfert
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
profiturile inegale ale distribuției bunurilor în raport cu producătorii, raporturile sofisticate de speculă și de stabilire a... "valorii" între mărfuri și capital (să le denumim generic Burse!) fac legea și ordinea în societățile noastre, nu vom avea o lume dincolo de... Modernitate. Nu trăim decât într-o modernitate insidioasă, bazată pe același steril și redundant cult al capitalului și al imaginii! Suntem în modernitate și aceasta ne reprezintă și ne circumscrie pe fiecare la nivel mental și social. O lume postmodernă ar fi o
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
firescul dialogului, al relațiilor de prietenie, al solidarității interumane. Sexul ca adevăr antropologic sau ca secret universal (sexografia de care vorbea Foucault) este însăși intensificarea sexuală, dar și transgresiunea plăcerii actului sexual, devenit un mecanism care nu simte și nu trăiește, ci doar produce intensificări și dorința bolnăvicioasă de mai multă plăcere. Relațiile capitaliste, segregarea materială, formele impersonale și electronizate de lucru, creșterea volumului de muncă, exploatarea cotidiană, impunerea unor standarde tot mai înalte ("parametri" de atins!) stâlcesc și transformă viața
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
interlocutorii prin sofisme. În lumea modernă nu au triumfat Socrate, spiritul său deschis, gândirea autentică, ci ecclesiocrațiile tribale ale sofiștilor. După el, cei mai importanți filosofi greci, Platon, Aristotel, au așezat preocuparea de sine în centrul acelei arte de a trăi (techne tou biou), preluată ulterior de către gândirea romană, iar mai aproape de zilele noastre, acea vieneză Lebenskunst s-a inspirat din ea. Sinele și lingușirea nu se întâlnesc decât la intelectualii de meserie. Textele lui Foucault despre lingușire (din Hermeneutica subiectului
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
unde sexualitatea nu a fost percepută și gândită drept ceva rău... un "rău în sine", cum aprecia Foucault. În China imperială sau în India premodernă sexualitatea era o stare de armonie, armonia însăși cu microcosmosul și o artă de a trăi. Puterea-cunoaștere, tehnologiile și capul Regelui Trăim într-o lume relațională pe care instituțiile au sărăcit-o în mod considerabil. Societatea și instituțiile care constituie osatura acesteia au limitat posibilitatea relațiilor, pentru că o lume relațională bogată ar fi foarte greu de
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
și gândită drept ceva rău... un "rău în sine", cum aprecia Foucault. În China imperială sau în India premodernă sexualitatea era o stare de armonie, armonia însăși cu microcosmosul și o artă de a trăi. Puterea-cunoaștere, tehnologiile și capul Regelui Trăim într-o lume relațională pe care instituțiile au sărăcit-o în mod considerabil. Societatea și instituțiile care constituie osatura acesteia au limitat posibilitatea relațiilor, pentru că o lume relațională bogată ar fi foarte greu de condus. Michel Foucault, 1981 Discursul foucauldian
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
plan cinci mari obiective: 1) numărul oamenilor; 2) necesitățile oamenilor; 3) sănătatea populației; 4) supravegherea publică; 5) controlul circulației oamenilor și a mărfurilor. Cam aceasta ar fi osatura statului politic modern. Factorul politic a fost întotdeauna preocupat de câți oameni trăiesc în teritoriul pe care-l conduce, cum pot fi oamenii înregistrați, identificați și supravegheați, ce nevoi au, cum pot aceștia spori bogățiile teritoriului în care trăiesc și cum pot fi controlate activitățile lor economice, sociale. Tehnologia politică se susține pe
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
fi osatura statului politic modern. Factorul politic a fost întotdeauna preocupat de câți oameni trăiesc în teritoriul pe care-l conduce, cum pot fi oamenii înregistrați, identificați și supravegheați, ce nevoi au, cum pot aceștia spori bogățiile teritoriului în care trăiesc și cum pot fi controlate activitățile lor economice, sociale. Tehnologia politică se susține pe o normalizare disciplinară, ce înseamnă stabilirea unui model în funcție de anumite rezultate, de anumite daturi istorice pe baza cărora să se formuleze obiectivele de atins de o
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
generații. În acest sens, vom înțelege ce vroia Foucault să spună prin afirmații de genul: "Statul modern a apărut acolo unde nu exista nici putere politică, nici dezvoltare economică"112. Statul modern a apărut ca o necesitate umană de a trăi liber și suveran, într-o formă comună de exercitare a puterii, dar sofisticările gândirii moderne, seria de probleme dezvoltate de această necesitate, orgolile "elitei" conducătoare au transformat statul, în toate formele sale, în altceva decât se dorise inițial... Statul politic
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
împlinirea epistemică în Bentham și Comte. Formarea individului și societatea ca un mecanism perfect, deși sunt contrare ca esență epistemică, merg mână-în-mână cu ideologia politică și, practic, o creează în ambele ei antinomii: liberalismul și socialismul. Este societatea în care trăim, unde un ochi te vede fără ca tu să-l poți vedea sau să fii interesat de existența acestuia. Însă panoptismul implică și un exces de supraveghere, astfel că vedem puncte de control și camere de filmat peste tot în societate
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
cum spune Marx. Cum ar arăta un stat unde majoritatea relațiilor interumane sunt compuse din cupluri homosexuale și libertine? Căsătoriți-vă, faceți copii! e unul dintre mesajele de subcoștient ale statului politic modern. A fi homosexual, a fi libertin, a trăi în afara familiei sunt forme de conviețuire periculoase pentru existența în sine a unui stat, cu atât mai mult a unui stat care se vrea puternic. Nevoile statului, interesele sale de a exista au fost contopite cu "nevoile" cetățenilor. Constituiți-vă
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
liderilor și al reprezentării. Ea s-a format prin "mișcări mărunte", prin cuceriri insignifiante în raport cu marea istorie, prin "îmblânziri" ale factorului politic și decizional; ea nu este îndeajuns de matură nici azi pretutindeni în lume. Este doar o iluzie că trăim în societăți civile dezvoltate, unde nu ne mai rămâne nimic de făcut, decât să privim... "spectacolul politic". Toată această utilizare verbală (cotidiană) "trebuie/nu trebuie..." este de sorginte totalitară. Individul modern se află sub incidența normelor, a regulilor care îi
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
acel An Essay on the History of Civil Society (1767). Istoria și structurările social-politice nu au nimic în comun cu vreun hazard biologic. Astfel că nu este deloc o întâmplare inexistența unor societăți civile cu drept de veto în fața Politikului. Trăim în societăți politice și politizate excesiv prin așa-numitele instituții "civice" (universitățile, centrele de cercetări, administrații, televiziuni etc.). Doctrinologia modernă este o formă intelectuală de religie laică. Posibil ca această religie intelectuală să fie și un substitut în ființa modernă
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
o acțiune sau într-un proces istoric. A crede că evidența istorică înseamnă spusul arhivelor este o iluzie pozitivistă. Evidența istorică se afla la interferența dintre spusul documentelor (arhive, cărți, obiecte, martori etc.) și acțiunile, evenimentele pe care le-au trăit oamenii într-un trecut al lor. Ea reprezintă un joc clar-obscur dintre nevăzut și văzut. Oricum, evidența pentru că este empirică și legată de un concret al lucrurilor devine vulnerabilă de cele mai multe ori instrumentalizată politic. Ceea ce spun și ceea ce fac oamenii
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
lui Vermeer van Delft, reprezentarea plastică primește o nouă funcție, într-un fel similară cu cea lingvistică, devenind esențială, nu atât pentru lucrurile și oamenii ce sunt reprezentați, cât pentru ea însăși. De la Velázquez și Vermeer van Delft, reprezentarea plastică trăiește prin tehnica ei de a reprezenta. Ea este un dincolo de figurativ. Cele două reprezentări, deși sunt însoțite de o tehnică în sine de a spune, respectiv de a arăta, se deosebesc prin funcția lor. În timp ce reprezentarea lingvistică este preocupată de
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
făcut decât să filosofăm asupra limbajului într-un mod logic. Iluzia că limbajul este centrul cunoașterii umane și că numai prin limbaj putem accede la o cunoaștere deplină este prezentă și la criticii francezi R. Barthes, J. Derrida. Istoricii nu trăiesc în iluziile limbajului și nici în instrumentalizările social-politice ale intelocrației. Iluzia lingvistică occidentală este contrară viziunii lui Foucault, pentru care "obiectul științelor umane nu este, prin urmare, limbajul [...] ci această ființă care, dinlăuntrul limbajului care o înconjoară, își reprezintă, vorbind
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
și diferențele, pentru a-i lăsa fiecărui lucru măsura și intensitatea sa"200. Istorie devenită "știința remediilor și a diagnosticelor"; istorie ce așează fiecare lucru și acțiune umană într-o ordine impersonală și implacabilă. Este o istorie bazată pe perspectivă; trăiește în prezent, dar privește spre viitor. Istoria efectivă presupune o triplă întemeiere epistemică: 1) istorie-reminiscență; 2) istorie-continuitate (aici Foucault a rupt-o cu o întreagă percepție a mediei, care vedea în el un istoric al discontinuului); 3) istorie-cunoaștere. O istorie
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
scopuri, interese. Sensul este oare liantul fictiv al unor coerențe imaginative numite "narațiuni"? Societatea nu există drept monolit și nu a putut fi transformată în așa ceva nici de Hitler, nici de Stalin, nici de Pol Pot sau de alții. Ceea ce trăiesc modernii este marea iluzie că societatea, în ansamblul relațiilor ei, poate fi transformată conform unor tehnici perverse și subtile de îndoctrinare culturală, mediatică și intelectuală, devenind "ceva obedient" regimurilor mai marilor zilei, lăsând un imens potențial de putere civică unui
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
sunt inocente, nu vizează, în mod explicit, descoperiri, nu sunt preocupate nici dacă sunt obiective sau subiective, dacă sunt fictive sau reale. Aceste istorii sunt lupte pentru o altfel de realitate. La ce bun istoria scrisă, dacă realitatea în care trăim nu se schimbă pentru altfel de condiții existențiale? Dacă în societățile medievale relațiile de putere se stabileau prin intermediul confruntărilor deschise, prin dueluri, turniruri și alte întreceri, în societatea modernă discursul public ține loc de acestea, dar acest discurs e viciat
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
doar din perspectiva discursului, a tehnicilor de lucru, a metodelor puse în practică, a încercărilor noastre discursive de a scrie istorie. Discursul și seria lui de enunțuri devin un dat istoric, un fragment de istorie prin imanența spusului său. El trăiește într-o atmosferă a lui, care devine fragment din trecut. În timp ce datele istoriei sunt aceleași, discursul istoric și istoriografic se schimbă printr-o re- și configurare în altfel de sensuri, în altfel de semnificații, și pentru alte generații. Discursul istoriografic
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
avem o istorie comună din memoria oamenilor, stabilită de manuale; o istorie de clișee, de mituri, de îndoctrinări. Manualul e dogma elevilor și a memoriei publice, din moment ce acești elevi nu preiau în spirit critic, devin adulți și, prin facerea vieții, trăiesc cu imaginea acelei istorii pe care au învățat-o (sau nu) în școli. Discursul istoriografic, indiferent unde este el cantonat, în fapte, în idei, în moduri sau în sisteme de gândire, în doctrine sau în ideologii, rămâne marcat de supratema
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
și libertăți, devenită doctrină politică). Faptul, evidențele despre acesta și ideile generale (sau auctoriale) au funcții diferite în discursul istoricilor. Dacă faptul este un dat, ideea este un dincolo de dat, pentru a se înfățișa la modul abstract al reprezentării. Ideea trăiește prin reprezentare, atât timp cât aceasta 1) convinge și 2) orientează oamenii spre anumite scopuri, proiecte, vizibilități date. Teoriile occidentale ale reprezentării sunt în același timp teorii ale ideilor și ale raporturilor de putere. Prin raportul, desigur, simplificat aici, fapt-idee-reprezentare-putere s-au
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]
-
Spre deosebire de occidentali, care au o relație de adevăr cu vizibilul, sau cel puțin consideră că ceea ce se vede "ca evident" este și adevărat, relație întemeiată de o întreagă cultură umanistă occidentală, românii de după 1945, românii din societatea spectacolului stalinist au trăit într-o relație pe duplicitate și de autoapărare cu vizibilul, mai ales din cauza prezenței unui stalinism social-politic în toate activitățile cotidiene românești. Astfel că a fost posibil ca pe străzi să fie adulat regimul și conducătorul iubit, iar acasă, poate
Foucault, cunoaşterea şi istoria by Lucian-Mircea Popescu [Corola-publishinghouse/Science/1446_a_2688]