121,510 matches
-
antic despre patriarhi se arată destul de dezamăgitoare. II. Istoricitatea patriarhilor sau a epocii patriarhale 1. Urmele puține lăsate de patriarhi în istorie Înainte de toate nu există urme ale patriarhilor biblici în documentele timpului în care cronologia tradițională consideră că au trăit. Nici o inscripție, nici un document, nici un monument nu vorbesc despre Abraham, Sara, Isaac, Rebeca, Esau sau Iacob și familiile lor. Nu au lăsat scrieri sau inscripții pentru că, foarte probabil, nu scriau. În plus, cum trăiau în corturi, e dificil să găsești
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
care cronologia tradițională consideră că au trăit. Nici o inscripție, nici un document, nici un monument nu vorbesc despre Abraham, Sara, Isaac, Rebeca, Esau sau Iacob și familiile lor. Nu au lăsat scrieri sau inscripții pentru că, foarte probabil, nu scriau. În plus, cum trăiau în corturi, e dificil să găsești urme ale locuințelor lor. Nu au construit monumente arhitectonice, cu excepția altarelor (Gn 12,7.8; 13,18; 22,9; 26,25; 33,20; 35,3.7), stelelor (28,18; 31,45.51; 35,14
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
pentru că nu este religia unei epoci, ci mai degrabă a familiei extinse ca atare, o instituție tipică pentru întreaga antichitate și nu numai. 4. Lumea nomazilor și istoria Mai rămâne o dificultate de fond cu privire la patriarhi. Felul lor de a trăi e cel al nomazilor sau seminomazilor care se mută cu turmele lor în căutare de pășuni. Trăiesc în corturi (Gn 12,8-9; 13,3.12.18; 18,1.6.9.10; 24,67; 25,27). Gn 18 ne prezintă cu
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
pentru întreaga antichitate și nu numai. 4. Lumea nomazilor și istoria Mai rămâne o dificultate de fond cu privire la patriarhi. Felul lor de a trăi e cel al nomazilor sau seminomazilor care se mută cu turmele lor în căutare de pășuni. Trăiesc în corturi (Gn 12,8-9; 13,3.12.18; 18,1.6.9.10; 24,67; 25,27). Gn 18 ne prezintă cu destulă exactitate și dieta patriarhilor: carnea era rezervată în ocazii excepționale, era mâncată cu lipie coaptă pe
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
mâncată cu lipie coaptă pe piatră și beau în general lapte (Gn 18,6-8). Vinul apare numai în dieta celor sedentari (Gn 14,18). Acest tip de cultură nomadă a durat de-a lungul mileniilor. Beduinii de astăzi în deșert trăiesc mai mult sau mai puțin ca patriarhii biblici. Nu este așadar posibil să individualizăm cu certitudine epoca patriarhală doar pe baza unor obiceiuri sau a unui anumit stil de viață. 5. Patriarhii și Egiptul Introducerile în Biblie sau manualele reproduc
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
pe care o presupune istoria lui Iosif este foarte aproximativă. Autorii Gn 37-50 cunosc despre Egipt ceea ce orice locuitor, cât de cât cultivat, al țării Canaanului putea să știe. În nici un caz nu putem presupune că aceștia trebuie să fi trăit în Egipt o anumită perioadă de timp sau că istoria lui Iosif trebuie să corespundă unei epoci exacte a istoriei egiptene. Pictură murală din mormântul unei oficialități (guvernator) a faraonului Sesostris II, cu numele Khum-otep, mormânt care se găsește la
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
despre acest lucru doar în Gn 15,7 și în Neh 9,7, un text tardiv. Toate aceste texte sunt recente. De asemenea - și acesta este argumentul forte - celelalte povestiri despre Abraham nu fac referință la originea sa mesopotamiană. Abraham trăiește în țara Canaanului ca și cum ar fi a sa. Nu este considerat un străin și nu se comportă ca un străin. Trăiește mai degrabă ca un nomad ce se mută cu turmele sale după necesități. Când vine seceta (Gn 12,10
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
De asemenea - și acesta este argumentul forte - celelalte povestiri despre Abraham nu fac referință la originea sa mesopotamiană. Abraham trăiește în țara Canaanului ca și cum ar fi a sa. Nu este considerat un străin și nu se comportă ca un străin. Trăiește mai degrabă ca un nomad ce se mută cu turmele sale după necesități. Când vine seceta (Gn 12,10), nu se întoarce „acasă”, spre Mesopotamia, ci coboară în Egipt (12,10-20) sau în Filisteea (20). Povestirea din Gn 24, în
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
din epoca persană. Și Iacob este prezentat ca model al israeliților care au mers în exil și apoi s-au întors acasă. Călătoria lui Iacob este o prefigurare a „odiseii” celor exilați. De exemplu, când patriarhul trebuie să meargă să trăiască la unchiul Laban (Gn 28,15; cf. 28,21), Dumnezeu îi promite reîntoarcerea în pământul său, țara Canaanului. Ideea de „reîntoarcere” este unul dintre „firele roșii” din ciclul lui Iacob (31,3.13; 32,10; 33,18). Mare parte din
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
din regiune. Trebuie să amintim că, înainte de construirea Canalului de Suez, istmul care separa Marea Mediterană de Marea Roșie era în parte o regiune lagunară și mlăștinoasă. Alte texte antice egiptene documentează fuga sclavilor care părăseau Egiptul pentru a se întoarce să trăiască liberi în deșert. În această direcție se îndreptau și oficialii egipteni atunci când situația lor la curte devenea nesigură, după cum povestește, de exemplu, un anume Sinuhe (circa 1962-1928 î.C.). Acest personaj a traversat lacul cu barca, apoi s-a ascuns
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
Șederea în pustiu 1. Cei patruzeci de ani Cei patruzeci de ani de ședere în pustiu creează multe probleme exegezei. Cu privire la trecutul nomad al lui Israel, trebuie să repetăm ceea ce am remarcat mai înainte cu privire la patriarhi: acest mod de a trăi durează de milenii. Și astăzi, grupurile de beduini trăiesc în Negheb și în pustiul Sinai cu turmele lor într-o manieră ce nu poate fi prea diferită de cea descrisă în Biblie. Numărul patruzeci este cu siguranță simbolic. Apare în
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
patruzeci de ani de ședere în pustiu creează multe probleme exegezei. Cu privire la trecutul nomad al lui Israel, trebuie să repetăm ceea ce am remarcat mai înainte cu privire la patriarhi: acest mod de a trăi durează de milenii. Și astăzi, grupurile de beduini trăiesc în Negheb și în pustiul Sinai cu turmele lor într-o manieră ce nu poate fi prea diferită de cea descrisă în Biblie. Numărul patruzeci este cu siguranță simbolic. Apare în texte precum Am 5,25; Ex 16,38; Num
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
viața într-un loc în care ea este aproape imposibilă este considerată o intervenție divină. De fapt, în deșert este normal să mori, nu să supraviețuiești. În deșert, unde nu există de la sine mijloace de supraviețuire, apă și hrană, a trăi este deja un „miracol”. 3. Șederea în pustiu Tot despre șederea lui Israel în pustiu, unele publicații ale arheologului italian Emmanuel Anati ar putea furniza un cadru istoric al narațiunilor biblice. Săpăturile întreprinse la Sud de Negheb, în special în
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
multe mii de ani, și mai ales să ne încredem în povestiri detaliate ale reconstruirii istorice. În urma acestei cercetări, un singur lucru rămâne sigur: Negheb este o regiune în care viața este precară. Ceea ce Biblia povestește despre dificultatea de a trăi în această regiune ar fi putut să se întâmple oricând. Dorința de a merge sau de a se întoarce să trăiască în Egipt sau mai degrabă spre Nord a fost o tentație aproape permanentă pentru aceste populații. Dorința s-a
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
lucru rămâne sigur: Negheb este o regiune în care viața este precară. Ceea ce Biblia povestește despre dificultatea de a trăi în această regiune ar fi putut să se întâmple oricând. Dorința de a merge sau de a se întoarce să trăiască în Egipt sau mai degrabă spre Nord a fost o tentație aproape permanentă pentru aceste populații. Dorința s-a făcut mai vie de fiecare dată când viața a devenit mai dificilă din cauza condițiilor meteorologice nefavorabile. Această ipoteză ne permite să
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
a intrat în această țară? Pentru acești autori recenți, a nu intra în Țara Făgăduită nu putea fi altceva decât o pedeapsă divină și în felul acesta se explica realitatea. Dar Moise cel de la început era doar un personaj care trăia în deșert desfășurându-și activitatea de conducător religios și politic. Tot acolo ar fi și murit. În Negheb există destul de multe sanctuare care datează din diferite timpuri și e posibil ca „Moise”, probabil un bărbat de origine egipteană (cf. numelui
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
la certitudine și a demonstra existența sa, ar fi nevoie de alte elemente pozitive de care însă, pentru moment, nu dispunem. În sfârșit, repetăm că Moise este o figură cheie în Vechiul Testament pentru că instituțiile mozaice îi permit Israelului postexilic să trăiască în propria țară fără monarhie și fără autonomie politică. Situația lui Israel în pustiu, sub călăuzirea lui Moise, este emblematică: Israelul postexilic trăiește în condiții asemănătoare. Intenția fundamentală a textelor este să transmită acest mesaj esențial, nu să schițeze un
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
repetăm că Moise este o figură cheie în Vechiul Testament pentru că instituțiile mozaice îi permit Israelului postexilic să trăiască în propria țară fără monarhie și fără autonomie politică. Situația lui Israel în pustiu, sub călăuzirea lui Moise, este emblematică: Israelul postexilic trăiește în condiții asemănătoare. Intenția fundamentală a textelor este să transmită acest mesaj esențial, nu să schițeze un portret al istoricului Moise sau să reconstruiască trecutul îndepărtat al strămoșilor lui Israel în pustiu. 4. Sinai Așezarea muntelui Sinai este foarte discutabilă
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
găsește în pustiu, nu în țara făgăduită. De aceea e un munte mai important decât Muntele Sion și decât Ierusalimul pentru că Israel s-a născut pe Sinai, nu pe Muntele Sion. De aici putem trage o concluzie importantă: Israel poate trăi ca popor fără propria țară, fără monarhie și fără templu pentru că Israel este mai vechi decât cucerirea țării, a monarhiei și a templului lui Solomon. Evident, Israel speră ca într-o zi să ia în stăpânire țara, să aibă un
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
lui Solomon, pentru a veni să locuiască în mijlocul poporului său. Vine mai degrabă să împărtășească condițiile precare, provizorii și tranzitorii din pustiu, mai mult pământul morții decât al vieții. În termeni foarte simpli, s-ar putea spune că Israel poate trăi în împărăția morții pentru că Dumnezeul său e capabil să-l facă să trăiască acolo unde în mod normal triumfează moartea. În termeni mai „politici”, s-ar spune că Israel reușește să existe ca națiune și popor în condițiile în care
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
să împărtășească condițiile precare, provizorii și tranzitorii din pustiu, mai mult pământul morții decât al vieții. În termeni foarte simpli, s-ar putea spune că Israel poate trăi în împărăția morții pentru că Dumnezeul său e capabil să-l facă să trăiască acolo unde în mod normal triumfează moartea. În termeni mai „politici”, s-ar spune că Israel reușește să existe ca națiune și popor în condițiile în care existența unui popor sau a unei națiuni este în mod normal imposibilă. De
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
o „conducere” autonomă, adică monarhia, în Orientul Mijlociu, două cerințe esențiale pentru a fi o „națiune” în sensul deplin al cuvântului. Această teologie a unui Dumnezeu capabil să „locuiască” într-un loc provizoriu și să-l facă pe poporul său să trăiască într-o condiție imperfectă și tranzitorie pregătește și anticipă teologia întrupării. În Noul Testament există o frază ce surprinde esența Vechiului Testament aplicată celui Nou: „Cuvântul s-a făcut trup și a ridicat cortul său în mijlocul nostru. Noi am văzut gloria
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
efort de reflecție teologică, în forma sa definitivă, se așază în perioada postexilică, după pierderea țării, sfârșitul monarhiei și distrugerea templului. Ar fi cu adevărat dificil să ne imaginăm ca o astfel de teologie să fi fost elaborată în timp ce Israel trăia în țara sa, condus de regii săi și oferind cult Dumnezeului său în templul din Ierusalim sau în alte sanctuare. Capitolul 5 Cucerirea țării, sedentarizarea păstorilor nomazi, răscoală țărănească sau evoluție socială? I. Cartea lui Iosue și arheologia Cartea lui
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
interpretării cărții. Rezultă clar că ea nu este o cronică detaliată a evenimentelor întâmplate, ci descrierea unei epoci ideale a istoriei lui Israel. Cel puțin o dată în istoria sa, în primele momente petrecute în țara făgăduită, Israel a reușit să trăiască după canoanele fixate de Dumnezeu în legea lui Moise. Cartea lui Iosue ne duce în lumea rafinată a epopeii și nu ne pune să parcurgem căile aride ale „istoriografiei”. Epopeea nu înseamnă însă „legendă”, adică pură ficțiune. După definiția lui
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
populație de țărani și de sclavi în slujba cetăților cananeene. Puterea cetăților asupra satelor se datora armatei de profesioniști dotată cu care de luptă. Această armă care necesita creșterea cailor era destul de costisitoare. O parte a populației, mai exact soldații, trăiau pe cheltuiala celorlalți. Pentru a hrăni armata era necesară producerea unui „surplus” destinat acestei părți a populației ce trăia fără să participe la producția bunurilor de primă necesitate și, în definitiv, nu folosea la nimic, în afară de asigurarea dominației minorității, clasa
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]