13,026 matches
-
are limba în determinarea aspectului antropocosmosului. Adevărata filozofie nu poate, de asemenea, să nu cuprindă în obiectul ei limbajul și limba, limbajul fiind una dintre facultățile definitorii ale omului, iar limba una dintre condițiile lui formative. În cuprinsul relației limbă filozofie, se întrevăd două aspecte definitorii: 1) relația dintre filozofie și stilul filozofic și 2) relația dintre filozofare (maniera de realizare a filozofiei) și discursul filozofic (particularizarea stilului filozofic prin realizările individuale, la nivelul vorbirii). Din neînțelegerea manifestării acestor relații decurg
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
poate, de asemenea, să nu cuprindă în obiectul ei limbajul și limba, limbajul fiind una dintre facultățile definitorii ale omului, iar limba una dintre condițiile lui formative. În cuprinsul relației limbă filozofie, se întrevăd două aspecte definitorii: 1) relația dintre filozofie și stilul filozofic și 2) relația dintre filozofare (maniera de realizare a filozofiei) și discursul filozofic (particularizarea stilului filozofic prin realizările individuale, la nivelul vorbirii). Din neînțelegerea manifestării acestor relații decurg atît interminabilele clasificări în care discursul individual, tipul de
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
fiind una dintre facultățile definitorii ale omului, iar limba una dintre condițiile lui formative. În cuprinsul relației limbă filozofie, se întrevăd două aspecte definitorii: 1) relația dintre filozofie și stilul filozofic și 2) relația dintre filozofare (maniera de realizare a filozofiei) și discursul filozofic (particularizarea stilului filozofic prin realizările individuale, la nivelul vorbirii). Din neînțelegerea manifestării acestor relații decurg atît interminabilele clasificări în care discursul individual, tipul de discurs și stilul sînt privite nediferențiat, cît și conceperea textului filozofic ca fiind
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Schiță a unei logici naturale, Editura Științifică, București, 1969 Budagov, R. A., Introducere în știința limbii, Editura Științifică, București, 1961 Capidan, Theodor, Limbă și cultură, Fundația regală pentru cultură și artă, București, 1943 Cassirer, Ernst, Eseu despre om. O introducere în filozofia culturii umane, Humanitas, București, 1994 Cassirer, Ernst, La philosophie des formes symbliques, Les Editions de Minuit, Paris, vol. I-III, 1972 Cassirer, Ernst, Substance et fonction. Eleménts pour une théorie du concept, Les Editions de Minuit, Paris, 1977 Chomsky, Noam
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Didactică și Pedagogică, București, 1977 Guliciuc, Emilia, Aporiile gîndirii nicasiene, Editura Didactică și Pedagogică, București, 1999 Guliciuc, Emilia, Constantin Noica sau revolta întru spirit, Editura Didactică și Pedagogică, București, 1999 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Enciclopedia științelor filozofice, Partea a treia: Filozofia spiritului, Humanitas, București, 1996 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Enciclopedia științelor filozofice, Partea întîi: Logica, Editura Academiei, București, 1962 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Fenomenologia spiritului, Editura Academiei, București, 1965 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Prelegeri de istorie a filozofiei, Editura Academiei, București
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Partea a treia: Filozofia spiritului, Humanitas, București, 1996 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Enciclopedia științelor filozofice, Partea întîi: Logica, Editura Academiei, București, 1962 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Fenomenologia spiritului, Editura Academiei, București, 1965 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Prelegeri de istorie a filozofiei, Editura Academiei, București, vol. I-II, 1963-1964 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Știința logicii, Editura Academiei, București, 1966 Heger, Klaus, La linguistique et sa place parmi les sciences, în "Travaux de linguistique et de littérature", X, 1 (1972), p. 21-34 Heidegger
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
1987 Noica, Constantin, Devenirea întru ființă, Editura Științifică și Enciclopedică, București, 1981 Noica, Constantin, Jurnal de idei, Editura Humanitas, București, 1990 Noica, Constantin, Povestiri despre om. După o carte a lui Hegel, Cartea Românească, București, 1980 Oprea, Ioan, Lingvistică și filozofie, Institutul European, Iași, 1992 Oprea, Ioan, Terminologia filozofică românească modernă. Studiu asupra epocii de formare, Editura Științifică, București, 1996 Peirce, Charles S., Semnificație și acțiune, Humanitas, București, 1990 Philippide, Alexandru, Opere alese. Teoria limbii, Editura Academiei, București, 1984 Philippide, Alexandru
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Teoria formelor prejudicative, Editura Academiei, București, 1989 Surdu, Alexandru, Despre înțelesul și semnificația cuvintelor, în "Probleme de logică", IV (1972), p. 129-176 Vasiliu, Emanuel, Introducere în teoria textului, Editura Științifică și Enciclopedică, București, 1990 Vergez, André; Huisman, Denis, Curs de filozofie, Humanitas, București, 1995 Vianu, Tudor, Filosofie și poezie, Casa Școalelor, București, 1943 Vossler, Karl, Din lumea romanică, Editura Univers, București, 1986 Vossler, Karl, Frankreiches Kultur im Spiegel seiner Sprachentwiklung, Winter, Heidelberg, 1913 Vossler, Karl, Geist und Kultur in der Sprache
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
96, 97, 271 enérgeia 44, 208, 266, 350 enunț 65-67, 71, 72, 170 epocă-salt 165-167, 173, 177, 192, 193, 222 érgon 44, 208, 266 esența limbii 42-46, 269 evoluție 157, 159, 165, 195 exercițiul alterității 200 expresivitate 92-97 extensiune 60 filozofia limbii 13, 18-28, 163, 269, 331, 367 funcțiile limbii 83-85 general nedistinct 64 gîndire 241-249, 255, 304 glosocosmos 64, 149, 253, 255, 256, 261, 272, 273, 278, 286, 350, 351 imaginar lingvistic 213 imagine acustică 58, 60 instituirea normei 193
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
studii, Editura Enciclopedică, București, 2004, p. 95. 2 Vezi Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe, Iași, 1994, p.183. 3 Eugenio Coseriu, Textlinguistik, Eine Einführung, Francke Verlag, Tübingen und Basel, 1994, p. 9-10. 4 Vezi Andre Vergez, Denis Huisman, Curs de filozofie, Humanitas, București, 1995, p. 99-100. 5 În acest mod rămînem mai aproape de termenul german Sprach-philosophie, întrebuințat de mult timp pentru denumirea acestei abordări interdisciplinare. 6 Filozofia limbajului, în Eugen Coseriu, Prelegeri și conferințe, p. 9. 7 Vezi Eugenio Coseriu, Geschichte
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Tübingen und Basel, 1994, p. 9-10. 4 Vezi Andre Vergez, Denis Huisman, Curs de filozofie, Humanitas, București, 1995, p. 99-100. 5 În acest mod rămînem mai aproape de termenul german Sprach-philosophie, întrebuințat de mult timp pentru denumirea acestei abordări interdisciplinare. 6 Filozofia limbajului, în Eugen Coseriu, Prelegeri și conferințe, p. 9. 7 Vezi Eugenio Coseriu, Geschichte der Sprachphilosophie, Tübingen, 1975, 2 vol. 8 Vezi Oswald Ducrot, Jean-Marie Schaeffer, Noul dicționar enciclopedic al științelor limbajului, Editura Babel, București, l996, p. 157-158. 9 Ferdinand
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Bezeichnung im Lichte der strukturel-len Semantik, în volumul P. Hartmann & H. Vernay (eds), Sprachwis-senschaft und Uebersetzen, Hueber, München, 1970, p. 104-106. 21 Vezi Ferdinand de Saussure, op. cit., p. 117. 22 Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Enciclopedia științelor folozofice, Partea a treia: Filozofia spiritului, Humanitas, București, 1996, p. 257. 23 Ferdinand de Saussure, op. cit., p. 121-122. 24 Vezi Vidal Lamiquiz, Lingüística española, Publicaciones de la Uni-versidad de Sevilla, Sevilla, 1975, p. 63. 25 Sistem, normă și vorbire, în Eugeniu Coșeriu, Teoria limbajului și lingvistica
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
în aparența unui conținut, precum, și prin aceasta, în aparența a ceva ce este exterior acestei aparențe". 53 Ibidem, p. 13, 14. 54 R. A. Budagov, Introducere în știința limbii, Editura Științifică, București, 1961, p. 165. 55 Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Filozofia spiritului, p.257-258. 56 Ibidem, p. 263-264. 57 Ferdinand de Saussure, op. cit., p. 86 și 128. 58 Printre alții, G. W. Fr. Hegel a discutat pe larg statutul conceptului din perspectiva teoriei generale a logicii (v. Logica, Editura Academiei, București
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
137 Ernst Cassirer, La philosophie des formes symboliques. 1. Le langage, Les Editions de Minuit, Paris, 1972, p. 111. 138 Ernst Cassirer, op. cit. , p. 57. 139 Ibidem, p. 58. 140 Ibidem. 141 Ernst Cassirer, Eseu despre om. O introducere în filozofia culturii umane,Humanitas, București, 1994, p. 154-161. 142 A se vedea în acest sens Immanuel Kant, Prolegomene la orice metafizică viitoare care se va putea înfățișa drept știință, Editura Științifică și Enciclopedică, București, 1987. 143 Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
celor ce țin de norma istorică a limbii. 311 Vezi Gilbert Hottois, L'Inflation du langage dans la philosophie contemporaine. Causes, formes et limites, Editions de l'Université de Bruxelles, Bruxelles, 1979, p. 103. 312 Vezi pentru aceasta Lingvistică și filozofie, Institutul European, Iași, 1992, p. 11-22, 62-93. 313 Vezi în acest sens Eugene A. Nida, Componential Analysis of Meaning. An Introduction to semantic Structures, Mouton, The Hague Paris, 1975, p. 64. 314 Vezi și Alexandru Surdu, Actualitatea relației gîndire limbaj
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
evident, spiritului hegelian, care presupune o unitate principială, la Hegel în Ideea Absolută, pe care însă Vianu nu o numește ca atare, dar care se poate ușor întrevedea. În acest caz, s-ar putea presupune un sincretism ontologic între religie, filozofie și poezie, fenomen atestat, desigur, de istoria umanității, dar depășit în epoca modernă, în spațiul european. 333 Există chiar sedii trupești cu locație deosebită destinată celor două facultăți: creierul este sediul rațiunii (sau minții), iar inima este sediul sentimentalității (sau
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
sensibilității), încît distincția este percepută chiar la nivelul cunoașterii comune. 334 Vezi, Adrian-Paul Iliescu, Filosofia limbajului și limbajul filosofiei, Editura Științifică și Enciclopedică, București, 1989, p.185. 335 Există situații, îndeosebi la gînditorii cu putere de creație redusă pe terenul filozofiei, de a manifesta o atenție excesivă în legătură cu folosirea mijloacelor limbii, cu particularizarea scriiturii, cu stilul etc. 336 Matematica este construită într-o manieră asemănătoare, adică printr-o obiectivitate ce decurge din coeziunea structurală, dar ea vizează obiectivismul de tip științific
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
însă fără a avea puncte comune cu realitatea construită filozofic. 341 Vezi G. Ibrăileanu, op. cit., vol. I, p. 322-323. 342 Fără îndoială, subiectivismul, particularismul, adică manifestarea marcată individual, nu trebuie asimilate neobișnuitului, ciudățeniei, fiindcă nici ideile stranii nu pot crea filozofie și nici imaginile stranii nu pot crea poezie (și artă, în general), deși semidocții și dezaxații tind să le omologheze ca atare, pe motiv că ar fi în măsură să le înțeleagă (spre deosebire de alții) semnificațiile adînci. Există, desigur, filozofi (cazul
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
de intențiile autorului unui text. 352 Vezi G. Ibrăileanu, op. cit., vol. IX, p. 305 și 322. 353 Astfel se explică de ce Eminescu este un poet mare, iar Noica este un filozof nesemnificativ, fiindcă acesta din urmă nu a intuit că filozofia se construiește pe idei filozofice, iar nu numai pe o structurare particulară a textului. 354 Este edificator în acest sens cazul lui Hegel, apreciat de foștii săi profesori de filozofie ca "idiot", dar care, după ce și-a construit sistemul, a
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
filozof nesemnificativ, fiindcă acesta din urmă nu a intuit că filozofia se construiește pe idei filozofice, iar nu numai pe o structurare particulară a textului. 354 Este edificator în acest sens cazul lui Hegel, apreciat de foștii săi profesori de filozofie ca "idiot", dar care, după ce și-a construit sistemul, a considerat că reprezintă forma absolută a filozofiei. 355 Este improprie, de aceea, folosirea lui termen ca sinonim pentru cuvînt, așa cum se întîmplă deseori, fiindcă termenii reprezintă numai o anumită specie
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
nu numai pe o structurare particulară a textului. 354 Este edificator în acest sens cazul lui Hegel, apreciat de foștii săi profesori de filozofie ca "idiot", dar care, după ce și-a construit sistemul, a considerat că reprezintă forma absolută a filozofiei. 355 Este improprie, de aceea, folosirea lui termen ca sinonim pentru cuvînt, așa cum se întîmplă deseori, fiindcă termenii reprezintă numai o anumită specie de cuvinte. 356 Vezi, Eugeniu Coșeriu, Lecții de lingvistică generală, Editura ARC, Chișinău, 2000, p. 36-37. Husserl
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
aici, desigur, o idee ce se găsește în opera lui Hegel (Știința logicii, p. 18-19). 357 Vezi, Edmund Husserl, Scrieri filosofice alese, Editura Academiei, București, 1993, p. 36-37. 358 Principiul a fost avut în vedere de mult timp pe terenul filozofiei și a fost formulat de John Stuart Mill. 359 Faptul că aceste trăsături nu sînt uneori omologate într-un moment istoric sau într-un spațiu social reprezintă o chestiune secundară. 360 G. W. Fr. Hegel, Prelegeri de istorie a filozofiei
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
filozofiei și a fost formulat de John Stuart Mill. 359 Faptul că aceste trăsături nu sînt uneori omologate într-un moment istoric sau într-un spațiu social reprezintă o chestiune secundară. 360 G. W. Fr. Hegel, Prelegeri de istorie a filozofiei, vol. I, Editura Academiei, București, 1963, p. 13-14. De fapt, după cum menționează Hegel însuși (Știința logicii, p. 16), ideea apare la Aristotel: "știința aceasta însă [filozofia], necăutată pentru un anume folos, e singura liberă în sine și pentru sine și
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
social reprezintă o chestiune secundară. 360 G. W. Fr. Hegel, Prelegeri de istorie a filozofiei, vol. I, Editura Academiei, București, 1963, p. 13-14. De fapt, după cum menționează Hegel însuși (Știința logicii, p. 16), ideea apare la Aristotel: "știința aceasta însă [filozofia], necăutată pentru un anume folos, e singura liberă în sine și pentru sine și, de aceea, ea pare a nu fi o posesiune omenească". 361 Aderența sau neaderența generalizată la aceste idei nu reprezintă un aspect relevant din acest punct
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Vezi Mihai Eminescu, Opere, vol. IX, Editura Academiei, București, 1983 p.406-407. 370 Ibidem, vol. XIII, Editura Academiei, București, 1985 , p.114. 371 Ibidem, p. 98. 372 Au existat, în perioada interbelică, numeroase lucrări alcătuite cu scopul de a descoperi "filozofia limbii române". Metoda folosită în aceste lucrări și rezultatele lor nu le conferă însă statutul de lucrări veritabile de filozofia limbii. 373 Traian Herseni, op. cit., p. 40 ș.u. 374 Vezi Mariana Neț, op. cit., p. 14. 375 Eugeniu Coșeriu, Lingvistica
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]