121,510 matches
-
care guvernează omenirea și are grijă de fericirea oricărei națiuni, un țel realizat optim în cadrul structurii ei. Solul național este inseparabil de națiune, el este însăși rădăcina din care se trag spiritul și acțiunile națiunii. Iată unde ne aflăm, unde trăim; iată unde gîndim pentru cei care sălășluiesc aici. Toate acestea sînt simple și pozitive"30. Iorga a respins (ridicolul) curent contemporan lui, "Românismul", care explica micimea României moderne prin modestia și prudența intenționată a românilor. Dacă aceste calități nu existau
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
națiune trebuie să fie independentă. Din momentul în care toate națiunile vor deveni independente, toate statele naționale se vor uni într-un sistem bazat pe prietenie al armoniei internaționale (fondată pe cunoașterea de bunăvoie a acestei inerente diversități) și vor trăi în pace. Se simte aici influența optimismului naționalist al lui Mazzini. După aproape un secol, nu putem decît să comentăm: numai de-ar fi posibil ca succesul primei faze să-l asigure și pe cel al celei de a doua
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
de autor de texte istorice era mai puțin rigid și mai spontan. Gîndirea analitică îi domina opera istorică, iar cea sintetică producțiile literare. Iorga făcea distincție între adevărul istoric bazat pe o documentație exactă și expresia artistică, fenomene în mijlocul cărora trăia el. Pentru el, numai arta putea revela realitatea acestor fenomene. Din păcate, conceptele lui istorice îi determinau mult prea des și estetica. Întrucît adoptase o teorie care explica ridicarea boierilor ca un fenomen nonorganic și străin, Iorga s-a raliat
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
pe conceptele estetice ale lui Eminescu, ea ar trebui să se bazeze pe naționalismul eminescian. Iorga respingea doctrina l'art pour l'art, punînd următoarea întrebare: "Doriți artă de dragul artei; de ce nu doriți mai degrabă să existe oameni care nu trăiesc de dragul de a trăi?"82 Studierea literaturii și a curentelor artistice nu reprezenta pentru Iorga nimic altceva decît stabilirea unor relații dialectice în cadrul unui sistem organic. El era convins că promovarea evoluției organice necesita înfăptuirea unei revoluții culturale, nu de
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
lui Eminescu, ea ar trebui să se bazeze pe naționalismul eminescian. Iorga respingea doctrina l'art pour l'art, punînd următoarea întrebare: "Doriți artă de dragul artei; de ce nu doriți mai degrabă să existe oameni care nu trăiesc de dragul de a trăi?"82 Studierea literaturii și a curentelor artistice nu reprezenta pentru Iorga nimic altceva decît stabilirea unor relații dialectice în cadrul unui sistem organic. El era convins că promovarea evoluției organice necesita înfăptuirea unei revoluții culturale, nu de genul celei violente pe
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
zile de odihnă fără să faci nimic?!" Iorga nu tolera trîndăvia și lenea. "Lui Dumnezeu îi plac lucrurile negative ca să nu lucrezi duminica, să nu mănînci în zilele de post, să nu iubești viața, așa cum fac călugării, adică să nu trăiești" și: Un talent nefolosit înseamnă furt". Sau: " Nu este ciudat că oamenii se gîndesc la moarte cînd sînt atîtea de făcut în timpul vieții?" și apoi: "Banii au valoare numai dacă sînt cîștigați prin muncă; altfel nu sînt decît metal murdar
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
a fost pronunțat în iunie 1900. Maria Tasu era o funcționară modestă la Ministerul Sănătății, iar Iorga a continuat să aibă relații impersonale, dar prietenești, cu mama copiilor lui. Petru a devenit ofițer și a murit în 1965. Florica a trăit pînă în 1956. Motivul real al eșecului căsniciei a fost probabil presiunea exercitată de stilul de viață al lui Iorga asupra a doi oameni extrem de tineri, care se căsătoriseră mai mult din romantism, pășind pe văzduh și magie, decît pe
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
iar criticul literar Sanielevici îl numea "o femeie cultă înzestrată cu sensibilitate." Dezbaterile publicate ale Parlamentului român conțin cîteva epitete vulgare memorabile. Iorga era numit "femeia cu barbă" sau chiar mai rău (A. C. Cuza vorbea despre "menopauza" lui Iorga). Iorga trăia într-o relativă izolare. Ironia soartei constă în faptul că dușmanii lui cei mai înverșunați erau colegii lui din domeniul literaturii și al politicii naționaliste care încălcaseră principiile naționalismului său cultural. Iorga n-ar fi acceptat în veci să se
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Își folosea adesea editorialele ca să le facă morală conaționalilor săi. Chiar și în particular vorbea mereu despre corupția răspîndită ca o ciumă în țară, dar vorbele lui nu prea aveau efect. Comportamentul lui Iorga a fost întotdeauna dincolo de orice reproș; trăia modest, în stil spartan și părea insensibil la lux. Dar naivitatea sa politică îi submina cruciada morală; Aristide Blank, Regele Carol al II-lea și asistenții săi au profitat cu toții de acest lucru. Deoarece Iorga nu era atras de cîștigarea
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Iorga a publicat două cărți: Legăturile Principatelor Române cu Ardealul trata problema relațiilor istorice dintre românii de pe ambele versante ale Munților Carpați. Sate și preoți în Ardeal descrie viața la țară și îngrozitoarea înrobire a românilor transilvăneni. Cum spune Iorga, trăind îngenuncheați", dar conduși de preoții lor, care îi ajutaseră să-și păstreze identitatea națională de-a lungul vremurilor 135. Iorga a revenit adesea în Transilvania, publicînd "Neamul românesc în Ardeal și în Țara Ungurească" și Scrisori și inscripții ardelene și
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
cel Mare, aducea cuvînt despre Învierea Atotputernicului și a Dreptății!" Iorga l-a văzut întorcîndu-se prin ușile închise ale Bisericii ca să se odihnească, dar asigurat de viitorul României 141. O asemenea viziune era singura experiență religioasă pe care o putea trăi Iorga; a folosit-o ca să scrie una dintre dramele lui cele mai bune, Învierea lui Ștefan cel Mare". În 1905 a călătorit în "ținutul Morților": Basarabia. Rusia suferea de pe urma înfrîngerii armatei lor de către japonezi și a tulburărilor interne; Iorga voia
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
haiducilor așa cum erau prezentați în poeziile lui Coșbuc și descriși de Bucura Dumbravă. Satul de haiduci ca și satul sămănătorist reprezenta tradiția și evoluția organică. Preotul, învățătorul și boierul erau integrați în lumea aceasta; intrușii străini, ciocoii, evreii și grecii trăiau de pe urma profiturilor lor; Sămănătoristul era opus locuitorilor marilor orașe și ai suburbiilor industriale. În satul sămănătorist exista o armonie organică de felul celei preconizate de Eminescu. Iorga dorea să realizeze acest ideal. Ca atare, a impus sămănătorismului o linie eminesciană
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
adăpost la care se referea întotdeauna cu acest termen. El a devenit centrul activităților sale pentru tot restul vieții. Prefera atmosfera sămănătoristă de la Văleni, fugind de la București ca să rămînă la Mama Terra, a cărei atingere însemna viață pentru el. Putea trăi aici printre cărțile lui, căci, fără cărți, "o asemenea retragere la țară ar fi o sinucidere"195. Dar Iorga nu-și putea permite să cumpere o casă. Din fericire, Spiru Haret i-a comandat o istorie a bisericii din România
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
expoziție privind caracterul românesc al Basarabiei și a înființat la Iași un cămin studențesc pentru basarabenii care voiau să studieze în "România liberă". Într-un număr festiv al "Neamului românesc" dedicat Basarabiei, Iorga scria: "știm că între Prut și Nistru trăiesc români; nimeni nu le poate răpi drepturile străvechi, iar gloria Moldovei este încrustată în fiecare piatră"211. Dar adevărata luptă se ducea în Transilvania, unde, cu două decenii în urmă, Memorandiștii inițiaseră o acțiune eșuată pentru drepturile naționale ale românilor
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
intelectuali, profesori universitari, dascăli de liceu, avocați, preoți, ingineri, studenți și din cititorii "Neamului românesc". Partidul era adunat în jurul lui Iorga. După cum scria nepoata lui Iorga: "I se spunea întotdeauna "partidul lui Iorga", iar membrilor lui "iorghiști"; (...) un partid care trăia în umbra lui"226. Regimul politic de la București nu considera provocările drept amenințări; Partidul Conservator-Democrat al lui Take Ionescu, fondat după ce părăsise în 1907 Partidul Conservator, părea un adversar mai serios. Iorga îl ataca consecvent pe "Tachi-Mochi" (influența capitalistă evreiască
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
din cauza luxului claselor de sus; sau din cauza frăției latine, sau din cauză că am citit literatură franceză în franțuzește? Acest lucru este într-o mare măsură adevărat; dar aceasta nu este totul, pentru că toți vor să cucerească; Franța nu vrea decît să trăiască"8. În România, sentimentele bătrînului rege se îndreptau spre Puterile Centrale. În ciuda sentimentelor bătrînului rege, Ion C. Brătianu nu a renunțat la neutralitatea României. Acest lucru a fost decis de către Consiliul de Coroană ținut la Sinaia la 4 august 1914
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
istoriei. Bissing a răspuns: "Dar, Monseniore, noi vom cîștiga războiul și noi vom scrie istoria"27. Dragostea lui Iorga pentru Franța și aversiunea sa față de Germania aveau rădăcini culturale, ca și sentimentele lui față de Rusia. Care vor dura cît va trăi. "Monarhia națională a Germaniei", scria el în 1915, "încearcă să achiziționeze cît mai mulți sclavi posibil pentru prosperitatea rasei dominante". Vorbind despre socialismul german, Iorga considera că muncitorul german era îmburghezit; ca "boier" ce era, standardul lui ridicat de viață
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
atmosfera favorabilă de acolo, masele acestea au trecut printr-un proces de asimilare rapid și încununat de succes; în Occident, exista un alt fel de alchimie care facilita această asimilare. Dar în Europa de răsărit masele de evrei continuau să trăiască în această atmosferă inadecvată și ostilă și într-o izolare aproape totală. Parisul, Londra sau New York-ul erau departe; dacă erau în căutare de cultură și valori, evreii priveau cel mai adesea spre Berlin, unde se născuse Haskala, Iluminismul evreiesc
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
de metafizică numai dacă era animat de (ceea ce considera el a fi) adevărul cel de pe urmă: națiunea. Iată cîteva fragmente din editorialul său: "A sosit ceasul pe care l-am așteptat mai mult de două veacuri, pentru care mi-am trăit viața, un țel pentru care am trudit, scris și luptat și la care am visat întotdeauna". După care declara: Ne cerem dreptul la viață!" și continua: "Bătăile din miez de noapte ale clopotelor noastre care exprimă bucuriile și necazurile noastre
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
ungurii erau mai puțin entuziaști în fața bastionului cultural de acolo al lui Iorga. L-au pustiit și au pus o placardă pe care scria Schweineamt ("birou pentru porci"); ungurii au ajuns pînă acolo încît au scrijelit pe copaci Éljen Magyarország!, "Trăiască Ungaria!" Devastarea a fost aproape totală; Iorga, care trăia încă în secolul al XIX-lea, i-a învinovățit pe ofițeri că nu dăduseră dovadă de minimul de solidaritate obligatoriu între toți intelectualii"53. Iorga se jura întotdeauna că va fi
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
acolo al lui Iorga. L-au pustiit și au pus o placardă pe care scria Schweineamt ("birou pentru porci"); ungurii au ajuns pînă acolo încît au scrijelit pe copaci Éljen Magyarország!, "Trăiască Ungaria!" Devastarea a fost aproape totală; Iorga, care trăia încă în secolul al XIX-lea, i-a învinovățit pe ofițeri că nu dăduseră dovadă de minimul de solidaritate obligatoriu între toți intelectualii"53. Iorga se jura întotdeauna că va fi ultimul care va pleca de la București, și așa a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
a jumătate din două continente, un om nobil și bun, un suflet devotat și un conducător înțelept, însuflețit de idei nobile... Ni s-a alăturat în 1914, spărgînd o gheață care ne separa de mult timp [relațiile româno-ruse] și conchidea: "Trăiască Împăratul Nicolae, un prieten puternic al României, astăzi și mîine!"66 Era oare acest articol un tribut plătit unui aliat? O concesie făcută lui Brătianu? 67 Sună prea bine ca să fie adevărat; Iorga a încercat să fie "practic" de dragul României
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
nu va face nici o încercare violentă ca să împiedice acest proces împotriva voinței țării și poporului nostru. Libertatea fiecărui popor, fie el mic sau mare, trebuie să fie respectată de către orice alt popor, dacă acel alt popor este cu adevărat liber. Trăiască unitatea ruso-română!" Apelul era semnat de "Președintele Partidului Naționalist Democrat, profesor Nicolae Iorga"87. Cu toate că, pe tot parcursul apelului, respectase strict rațiunile de stat ale României, bazați pe ceea ce știm despre ideile lui Iorga, se pare că era și sincer
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Iorga psihologia tranșeelor și i-a descris situația: dezorganizare, calitate slabă a aprovizionării, profunda corupție și absența celei mai elementare onestități a celor aflați la conducere. "Iașul este o lume diferită", continua el, "pentru care războiul nu există. Iașul nu trăiește în lumea speranțelor și a idealurilor celor din tranșee. Cei care trăiesc în confortul și siguranța relativă a Iașului gîndesc că "o să ne ia naiba în tranșee!"" Iorga avertiza asupra faptului că era ușor pentru tineri să identifice răul cu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
aprovizionării, profunda corupție și absența celei mai elementare onestități a celor aflați la conducere. "Iașul este o lume diferită", continua el, "pentru care războiul nu există. Iașul nu trăiește în lumea speranțelor și a idealurilor celor din tranșee. Cei care trăiesc în confortul și siguranța relativă a Iașului gîndesc că "o să ne ia naiba în tranșee!"" Iorga avertiza asupra faptului că era ușor pentru tineri să identifice răul cu o singură persoană, încheind: "Identificăm tot răul acesta cu Ion Brătianu!" În timpul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]