121,510 matches
-
Verde". L-au vizitat și fasciștii italieni, dar Legiunea nu-l simpatiza pe Mussolini. Antisemitismul în căutarea căruia era Legiunea putea fi găsit doar la Berlin. Faptul că puțini politicieni simpatizau cu Legiunea se datora idealismului juvenil al acesteia. Legiunea trăia viețile pe care acești oameni își aminteau că le trăiseră în tinerețe. Acum nu mai puteau duce o asemenea viață. Erau prea comozi și corupți și aveau prea mult interes investit în mediocritatea în care se complăceau. Dar mulți tineri
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
-l simpatiza pe Mussolini. Antisemitismul în căutarea căruia era Legiunea putea fi găsit doar la Berlin. Faptul că puțini politicieni simpatizau cu Legiunea se datora idealismului juvenil al acesteia. Legiunea trăia viețile pe care acești oameni își aminteau că le trăiseră în tinerețe. Acum nu mai puteau duce o asemenea viață. Erau prea comozi și corupți și aveau prea mult interes investit în mediocritatea în care se complăceau. Dar mulți tineri români erau atrași de Legiune. În 1935, Gheorghe Furdui, liderul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
că se considera tot german. Nu toată lumea era atît de optimistă. Vechiul prieten al lui Iorga, profesorul Tiktin, i-a scris disperat, descriindu-și suferințele și rugîndu-l să-i vină în ajutor. Avea peste 80 de ani și regreta că trăise atît de mult. Iorga a reacționat prompt, încercînd să-l mobilizeze pe regele Carol și să găsească pentru Tiktin un post la institutul lui din Franța 107. După venirea lui Hitler la putere, regele și regimul politic s-au consultat
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
și cu comuniștii, deși a murit în groaznica închisoare comunistă de la Sighet. Prima lui acțiune a fost o mișcare de apropiere de Corporatism și de fascism. Liberalii trăseseră unele concluzii din eșecul lor de la sfîrșitul anilor '20 și din experiențele trăite în timpul Depresiunii. Noua politică liberală urma să fie foarte neliberală. Ea a însemnat industrializarea forțată (cu accent pe industria grea și pe cea de armament) finanțată nu de bănci cu capital privat ca în anii '20, ci de Banca Națională
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
că etiopienii nu aveau nici un drept să se considere o veritabilă națiune și deci nu puteau ridica pretenții asupra existenței unei patrii a lor. A organizat manifestații publice în care el era principalul orator, iar dscursurile lui începeau întotdeauna cu "Trăiască Italia!" Nici un gînd acordat autodeterminării etiopienilor, dar o mulțime de vorbărie despre "misiunea civilizatoare" a Italiei și despre "barbarismul etiopienilor", în schimb. Iorga omitea să menționeze metodele de luptă ale italienilor, folosirea gazelor toxice și faimoasa scrisoare a fiului lui
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
statui consacrate revizionismului. Lupta revizinistă era condusă de Academia Maghiară de Științe, rolurile principale fiind jucate de profesorii de economie, geografie și mai ales de istorie. Aceștia erau inițiatorii. Acești istorici, geografi și economiști încercau să demonstreze cît de bine trăiau slovacii în Ungaria și că existența lor națională era în mai mare măsură periclitată de cehi decît de Ungaria istorică; Cehoslovacia nu avea nici un drept la existență, fiind un stat artificial. Și alte state create în urma dezmembrării Imperiului austro-ungar, așa-
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
de dreapta. Toate acestea nu erau îndreptate numai împotriva ungurilor. Ele erau trăsături nefericite ale vieții românești și ale guvernului României, care și-a definit totuși clar poziția. Atîta timp cît ungurii pîndeau momentul propice, fiind ostili ideii de a trăi într-un stat guvernat de o majoritate românească, de ce naiba trebuiau românii să le facă vreo concesie importantă? La Cluj, un oraș magnific cu un caracter aproape pur maghiar și în ținutul secuilor (ca și în alte zone locuite de
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Românii cereau să fie supuși la proba supremă înainte de a le garanta drepturi depline: acceptarea dominației românești și loialitate. Și mai era o problemă. Cu excepția zonei de graniță intens populată de unguri, o mare parte a minorității maghiare din Transilvania trăia departe de aceasta, amestecați printre români. Dacă cineva s-ar gîndi la includerea acestor zone în Ungaria, aceasta ar duce la nedreptate, așa cum a fost Dictatul de la Viena din 1940. Românii au prevăzut acest lucru. În 1924, dr. Angelescu, ministrul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Traiane" a lui Xenopol. O putem numi teoria daco-română, căreia Xenopol i-a stabilit baza, pe care Iorga a dus-o mai departe și pentru care Pârvan a descoperit dovezile arheologice. Ea se referă la timpurile din vechime cînd geto-dacii trăiau pe cursul inferior al Dunării și în alte regiuni cu multe secole înainte de Hristos, cultivînd pămîntul și făcînd comerț. La începutul erei noastre, Dacia, condusă de regele Decebal, irita peste măsură Imperiul Roman de peste Dunăre. Astfel încît împăratul Traian a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
încă o coincidență ciudată. Majoritatea covîrșitoare a celor mai importanți istorici unguri revizioniști proveneau din teritorii pierdute în favoarea statelor succesoare, cu multe rude rămase acolo. Mulți arhivari au avut soarta aceasta, ceea ce făcea să le sporească amărăciunea. Oamenii aceștia au trăit multă vreme în sărăcie, ca refugiați. Ei nu alcătuiau numai o audiență receptivă, ci erau și suporteri ai unui revizionism total 203. Datorită devotamentului său față de România, reacția lui Iorga a asigurat faptul că pînă și dezbaterile științifice privind România
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
privințe, ca de exemplu chestiunea evreiască..." etc. Acesta era semnalul. Trei săptămîni, două luni mai tîrziu sau după o perioadă ceva mai îndelungată, omul acesta devenea nazist. Era prins în angrenaj, admitea totul, devenea rinocer"3. Doar cei care au trăit în acești ani fatidici, chiar dacă doar prin intermediul amintirilor de zi cu zi ale rudelor și prietenilor, au o viziune asupra evenimentelor care s-au petrecut atunci. Aproape la fiecare cîteva săptămîni, vreun oarecare agresor decis era "condus" undeva, însoțit de
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
1938. O dată cu declanșarea celui de al Doilea Război Mondial, șansele unei decongestionări "umane, legale și în liniște" au devenit tot mai îndepărtate. Fapt este că, dacă asimilarea evreilor din Vechiul Regat a fost limitată, în Transilvania, Bucovina și Basarabia (unde trăiau majoritatea evreilor din România Mare), ținuturi reprezentînd obiect de dispută pentru Ungaria și URSS, asimilarea evreilor a fost un eșec. Iorga era foarte mînios pe evreii unguri din Transilvania din cauza refuzului lor de a deveni români. Îi cunoștea și pe
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
atunci cînd birocrații i-au arestat pe milionarii evrei sub acuzația că erau comuniști, "Conducătorul" le-a amintit că evreii respectivi nu aveau nici un interes în comunism și a ordonat să fie eliberați). Pentru gheto-ul supraaglomerat, unde majoritatea evreilor trăiau într-o sărăcie lucie și erau permanent umiliți, lipsiți de orice perspectivă, sionismul, ba chiar și comunismul reprezentau în mai mare măsură decît sămănătorismul o soluție salvatoare. Să adăugăm la toate acestea numeroasele apeluri încununate de succes făcute de comunitatea
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
aprilie 1938): au început să sosească scrisori în care se afirma că "Iorga s-a vîndut evreilor". În altă scrisoare se susținea că, dacă Hitler ar veni în România, "ne-ar putea scăpa de evrei". "Ce vremuri triste și grele trăim", scria doamna Liliana (Iorga era mai puțin preocupat de siguranța sa decît era familia sa). Iorga avea uneori idei de ultim moment. După cum își amintește doamna Liliana într-o însemnare din jurnalul ei, datată din 17 aprilie 1938: "Tata e
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
și ulterior de moartea) liderului lor idolatrizat era o acțiune legitimă. Dacă și cînd urmau să aibă prilejul să o facă, aveau să-și elimine adversarul. Iorga și familia sa primeau scrisori peste scrisori de amenințare cu moartea 67. Familia trăia clipe de teroare, dar nu și Iorga: el era nonșalant și curajos față de asemenea lucruri. La 30 noiembrie 1937, Iorga a dat un interviu mamut la Universitatea de la Paris. La sfîrșitul interviului, ziaristul francez l-a rugat să comenteze asupra
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
manieră profanatoare, lucruri de care Iorga îndrăznea să se apropie doar cu dragoste sămănătoristă. Iorga menționa că Arghezi se uită la toate și vede realitatea prin prisma unei interacțiuni dintre o demență morală și una intelectuală. Dar oamenii nu pot trăi decît într-o stare de sănătate mintală, lucru valabil și pentru societatea română 114. Toate acestea îl nelinișteau pe Iorga. Avea oare România și lumea să se îndrepte în această direcție?115. Iată comentariul lui Iorga asupra volumului lui Arghezi
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
larg decît Dacia. El rămîne credincios principiului său: geografia, natura și chiar și clima joacă un rol în modelarea "sufletului" unei națiuni. (Aceste idei pot fi găsite și în Generalități). Iorga îi descrie pe strămoșii îndepărtați ai românilor care au trăit înainte de întemeierea Romei și au dăinuit după căderea ei. Ei s-au integrat în viitoarea națiune română pe durata acestui proces de formare și au rămas neclintiți în acest ținut, care (după părerea lui Iorga) a fost relativ puțin influențat
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
istoriei (Iorga, Conferințe și prelegeri , vol. I, București, 1943, pp. 7-15), Iorga spunea că, atunci cînd scrii istoria trebuie mai presus de orice să te simți ființă umană, să te formezi ca să poți reconstitui trecutul. Trebuie să gîndești și să trăiești foarte intens (nu există nici un înlocuitor pentru experiențele personale). Întrucît acest lucru nu este ușor, fără aceste calități nu trebuie să scrii istorie. După Essai de synthèse de l'histoire de l'humanité, scrierea sintezelor istorice a devenit principala preocupare
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
opțiune pentru evrei n-ar fi fost nici comunismul, nici sămănătorismul lui Iorga, întrucît ei aveau o mentalitate occidentală, capitalistă. Deocamdată, sosirea sovieticilor părea să fie o binefacere pentru majoritatea maselor disperat de sărace de evrei față de teroarea în care trăiseră pînă atunci și față de cea care avea să se dezlănțuie! Istoria joacă feste ciudate celor implicați în ea. În Europa central-răsăriteană, mulți dintre evreii persecutați, deși aveau o mentalitate profund capitalistă, optau pentru comunism nu de bunăvoie, ci din instinct
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
de dincolo de mormînt ca Legiunea. Se vedeau pretutindeni, ținute sus, panouri uriașe cu chipul lui Codreanu, pe fiecare dintre ele fiind scrise cuvintele: "Corneliu Zelea Codreanu Prezent!" . Plus multe alte panouri ilustrînd cultul morții, al Legiunii pe care era scris: Trăiască Moartea! Trăiască Biruința Legionară! Dar pentru un militar conservator ca Antonescu, sarcina primordială a guvernului era mai curînd menținerea și asigurarea vieții decît preamărirea morții. El i se plîngea tot mai des lui Sima că "nu pot trăi în anarhie
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
mormînt ca Legiunea. Se vedeau pretutindeni, ținute sus, panouri uriașe cu chipul lui Codreanu, pe fiecare dintre ele fiind scrise cuvintele: "Corneliu Zelea Codreanu Prezent!" . Plus multe alte panouri ilustrînd cultul morții, al Legiunii pe care era scris: Trăiască Moartea! Trăiască Biruința Legionară! Dar pentru un militar conservator ca Antonescu, sarcina primordială a guvernului era mai curînd menținerea și asigurarea vieții decît preamărirea morții. El i se plîngea tot mai des lui Sima că "nu pot trăi în anarhie!"30 Pe la
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
era scris: Trăiască Moartea! Trăiască Biruința Legionară! Dar pentru un militar conservator ca Antonescu, sarcina primordială a guvernului era mai curînd menținerea și asigurarea vieții decît preamărirea morții. El i se plîngea tot mai des lui Sima că "nu pot trăi în anarhie!"30 Pe la sfîrșitul lui septembrie, Bucureștiul devenise tot mai greu de suportat pentru Iorga. Statutul de universitar îi fusese retras și li se puneau bețe în roate activităților Institutului său de Istorie Universală. Nu-i mai rămînea decît
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
fost desființat oficial. Familia Iorga se simțea mai bine, dar continua totuși să sufere. Legiunea dispăruse, dar sentimentele germane față de numele "Iorga" erau vindicative. Naziștii erau foarte sensibili la orice încercare de reabilitare a lui Iorga. Ca atare, familia Iorga trăia mai departe practic în izolare, la periferia "înaltei societăți" bucureștene. Doamna Catinca (așa cum își amintește doamna Liliana) își suporta durerea cu mîndrie și tărie. Încerca să suplinească pierderea stînd cu copiii, dar părea totuși să prefere singurătatea. În singurătatea ei
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
a putut decît să încerce să zugrăvească un tablou de ansamblu, punînd în lumină acțiuni și evenimente importante. Și, mai presus de orice, să-i prezinte viața ca un tot. Iorga trebuie privit întotdeauna în contextul epocii în care a trăit, de care nu poate fi separat. Noi avem însă un avantaj: o perspectivă asupra "istoriei accelerate" (cum i-ar fi spus Tonybee), ceva ce Iorga nu putea avea. Am început să scriu acest studiu înainte de 1989, care constituie se pare
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
visul unei Europe unite într-un coșmar"1. Nu este chiar așa. Aceste evenimente ilustrează doar cît de eficient este încă procesul de realizare a unității Europei, cît de indolenți și slabi sînt încă europenii și cît de confortabil au trăit atîta vreme, permițînd situației din Balcani să le scape din mînă, cînd ar fi putut să o țină sub control și să o influențeze. Balcanii fac parte din Europa, iar europenii au căpătat o oarecare experiență în privința naționalismului balcanic în
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]