13,179 matches
-
ideile lui Hannah Arendt (1968:227) care își începe analiza asupra "Adevărului și politicii" prin afirmația intransigentă: "minciunile au fost întotdeauna considerate unelte necesare nu numai de către politicieni sau demagogi, ci și de către oameni de stat" (cf. Kintz 1977:492). Minciunile se întîlnesc în orice sector al vieții politice; Bailey (1988:3-5) oferă o impresionantă colecție de exemple ce ilustrează evenimente petrecute în Statele Unite, China, Uniunea Sovietică și Africa. Aceia care și-au ales acest domeniu ca profesie devin pricepuți în
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
gura să spună ceva. Parlamentul este un loc unde aroma înșelăciunii nu lipsește niciodată. În Anglia, pe timpul perioadei de febră intelectuală care s-a declanșat în urma abrogării legii privind autorizarea tipăriturilor din 1694, cînd pamfletele apăreau ca ciupercile după ploaie, minciuna politică a fost schițată într-un memorabil articol din The Examiner, atribuit lui Jonathan Swift de către unii și lui John Arbuthnot de către alții (Swift 1940:10). Autorul pamfletului face următoarea observație: Există un lucru esențial prin care un politician mincinos
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
specifice pentru campaniile electorale. Cînd au loc alegeri, fiecare partid le acuză pe celelalte că induc electoratul în eroare. Alegătorul, sufocat de valuri de propagandă care îl asaltează din toate părțile, nu mai poate face deosebirea între promisiuni sincere și minciuni seducătoare. Politicienii sînt conștienți de acest lucru. De exemplu, alegerile din 1990 în Australia au fost pline de afirmații considerate a fi mincinoase. După alegeri, John Howard, un politician cunoscut, și-a rugat colegii ca în eforturile lor de a
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
cîștiga sprijinul electoratului, să se bazeze mai puțin pe ceea ce el a numit în mod diplomatic "gimnastica semanticii". Două afirmații făcute de către liderul Partidului Liberal în timpul campaniei electorale australiene din 1993 confirmă presupunerea că în astfel de situații se spun minciuni. La începutul campaniei, John Hewson și-a exprimat speranța ca minciunile să nu-și facă apariția; după alegeri, a explicat insuccesul partidului său zicînd: "Am fost prea cinstit". În parlament, cerințele sînt altele, deși o propagandă înșelătoare nu este judecată
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
a numit în mod diplomatic "gimnastica semanticii". Două afirmații făcute de către liderul Partidului Liberal în timpul campaniei electorale australiene din 1993 confirmă presupunerea că în astfel de situații se spun minciuni. La începutul campaniei, John Hewson și-a exprimat speranța ca minciunile să nu-și facă apariția; după alegeri, a explicat insuccesul partidului său zicînd: "Am fost prea cinstit". În parlament, cerințele sînt altele, deși o propagandă înșelătoare nu este judecată cu indulgență în momentul în care se încheie campania electorală. Afirmațiile
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
pentru ministrul al cărui angajat era, că: a spune lucruri neadevărate în privința viitorului n-are importanță, deoarece oricine are dreptul să își imagineze cum ar arăta lucruri care încă nu există; însă este mult mai grav atunci cînd se spun minciuni despre prezent sau trecut. (Phillips 1991) Parlamentarii, fie ei miniștri sau politicieni cu alte funcții, sînt uneori prinși cu minciuna cînd fac afirmații neadevărate asupra unor lucruri care s-au întîmplat în trecut, și atunci sînt acuzați de nesinceritate. Aceste
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
să își imagineze cum ar arăta lucruri care încă nu există; însă este mult mai grav atunci cînd se spun minciuni despre prezent sau trecut. (Phillips 1991) Parlamentarii, fie ei miniștri sau politicieni cu alte funcții, sînt uneori prinși cu minciuna cînd fac afirmații neadevărate asupra unor lucruri care s-au întîmplat în trecut, și atunci sînt acuzați de nesinceritate. Aceste acuzații au de obicei o tentă accentuată de indignare, pentru a arăta clar că, în acest context, spre deosebire de alte medii
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
a mințit în parlament. Optzeci la sută dintre ei au pus pe primul loc mințitul, pe al doilea riscul implicat de amestecul rusului și pe ultimul loc amanta (Irving et al. 1963:227). Un politician care a fost prins cu minciuna nu va mai fi crezut a doua oară, cînd poate chiar va spune adevărul. Recent, probabil Ronald Reagan este cel care s-a dat de gol într-un mod evident că persista în afirmații nesincere, spuse chiar cu nepăsare. Pe
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Avea el intenția să inducă în eroare? Poate că în unele cazuri, însă nu în majoritatea timpului. O zicală care circula în mod curent la vremea aceea se apropie mai mult de adevăr: George Washington nu putea să spună o minciună, Richard Nixon nu putea să spună adevărul, iar Ronald Reagan nu putea să facă deosebirea între ele. Avînd în vedere această atitudine, mai sînt oare motive de nemulțumire pentru că purtătorul său de cuvînt, Larry Speakes inventa afirmații pe care le
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
vina pe Speakes, el îi acuză pe "reporterii și oamenii cu drept de vot care au acceptat manipularea și înșelătoria ca mod de viață". Broder le cere politicienilor să "vorbească ei înșiși" pentru ca, printre altele, să poată răspunde de propriile minciuni. Astfel, dacă Reagan nu a avut intenția să inducă în eroare, cel puțin este clar că Speakes a făcut-o. Într-adevăr, cel care l-a urmat în postul de purtător de cuvînt al Casei Albe, Marlin Fitzwater, pare a
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
politicienilor să vorbească ei înșiși ar putea fi totuși o încercare zadarnică de a da ceasul înapoi pînă la momentul în care partidele politice nu deveniseră încă principalii clienți ai agențiilor publicitare. Pentru că, după cum observă Robert Adams (1977:44, 65), "minciuna politică a ajuns în zilele noastre să fie produsă în cantități uriașe". Departamentele de dezinformare completează activitățile agențiilor publicitare, iar acelea care sînt dirijate de guvern se disting numai prin faptul că își iau resursele de la un nivel superior. Drept urmare
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
resursele de la un nivel superior. Drept urmare, ajungem la situația în care, după părerea lui Adams, consilierii președintelui Nixon au mințit, se pare, nu numai din lăcomie... nu din răutate sau teamă... și nici măcar dintr-o înclinație naturală însă coruptă spre minciună... Se pare că ei au mințit în mod automat, mecanic, dintr-un spirit de echipă, ca un om care s-ar vinde diavolului numai pentru că n-ar vrea să "strice petrecerea generală". Levitt și Levitt (1979:336) prezintă lucrurile într-
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
mod automat, mecanic, dintr-un spirit de echipă, ca un om care s-ar vinde diavolului numai pentru că n-ar vrea să "strice petrecerea generală". Levitt și Levitt (1979:336) prezintă lucrurile într-un mod mai simplu. Referindu-se la minciunile lui Nixon cu privire la cariera sa, ei spun: Cetățenii nu se mai puteau încrede în perspectiva pe care Nixon le-o oferea asupra realității, din moment ce acesta nu spusese adevărul nici măcar despre sine. Din fericire, într-o atmosferă democratică nimeni nu poate
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
că o viață publică coerentă ar fi imposibilă dacă nimeni n-ar avea vreodată încredere în nici un politician. Pentru a păstra echilibrul social trebuie să fim dispuși, din cînd în cînd, să dăm crezare unor politicieni; aceștia trebuie să evite minciuna în exces și în serie. Conform doctrinei "minciunii nobile" discutate de Platon (vezi cap. 6), guvernele au dreptul să mintă în interesul națiunii. Jody Powell, care la un moment dat a fost secretarul de presă al Casei Albe, merge mai
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
dacă nimeni n-ar avea vreodată încredere în nici un politician. Pentru a păstra echilibrul social trebuie să fim dispuși, din cînd în cînd, să dăm crezare unor politicieni; aceștia trebuie să evite minciuna în exces și în serie. Conform doctrinei "minciunii nobile" discutate de Platon (vezi cap. 6), guvernele au dreptul să mintă în interesul națiunii. Jody Powell, care la un moment dat a fost secretarul de presă al Casei Albe, merge mai departe cu această idee; din punctul său de
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Canberra Times 1992). Cu alte cuvinte, și parlamentul și publicul trebuiau să fie duși de nas. În 1992 Menzies decedase deja, iar dreptul de a munci al femeilor căsătorite fusese deja stabilit. Sfera politicii are două caracteristici care relevă preponderența minciunii: concurența și șefia. Concurența politică este, cel puțin în condițiile democrației, mai organizată și mai puțin violentă decît conflictele pe timp de război, însă oferă numeroase ocazii similare de a obține succesul cu ajutorul înșelătoriei. De asemenea, necesitatea de a oferi
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
șanse diferă în funcție de mentalitatea mai mult sau mai puțin deschisă a societății în cauză. Sfera milităriei și a politicii au multe în comun, după cum au observat și nenumărați cercetători în științele politice. Printre aceste similarități se găsesc și tipurile de minciuni puse în practică. În ambele domenii apar nenumărate înșelătorii și sînt uneori chiar date în vileag, însă în timp ce în afacerile de război lanțul de minciuni este susținut în mod oficial și poate chiar pe față, în politică tertipurile necinstite sînt
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
observat și nenumărați cercetători în științele politice. Printre aceste similarități se găsesc și tipurile de minciuni puse în practică. În ambele domenii apar nenumărate înșelătorii și sînt uneori chiar date în vileag, însă în timp ce în afacerile de război lanțul de minciuni este susținut în mod oficial și poate chiar pe față, în politică tertipurile necinstite sînt ascunse și, cu excepția anumitor cazuri rare, mai degrabă negate decît recunoscute. Atît politicienii cît și propagandiștii din timpul războiului se confruntă cu riscul de a
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
investesc multă energie în încercarea de a-și induce în eroare atît suporterii cît și adversarii. În comparație cu alte domenii pe care le vom analiza, acestea două se disting prin faptul că martorii neutri se așteaptă mai mult la apariția unor minciuni și le tolerează mai ușor sau cel puțin sînt mai resemnați față de existența acestora. 3 Domenii ambigue TRIBUNALELE ȘI POLIȚIA Milităria și politica se află la unul din cei doi poli ai spectrului încredere-neîncredere; celălalt ar putea fi atribuit referințelor
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
ai spectrului încredere-neîncredere; celălalt ar putea fi atribuit referințelor academice. La polul neîncrederii presupunem că măcar una din părți este înșelată și că, dacă se întîmplă ca un mesaj să fie adevărat, el are scopul de a asigura succesul unei minciuni care va fi spusă mai tîrziu. La celălalt pol al axei presupunem că nu există nici o intenție de a induce în eroare, chiar dacă ceea ce s-a scris pare a fi neadevărat. Între cele două extreme există și o zonă de
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
pol al axei presupunem că nu există nici o intenție de a induce în eroare, chiar dacă ceea ce s-a scris pare a fi neadevărat. Între cele două extreme există și o zonă de mijloc în care mesajele false sînt uneori considerate minciuni, alteori adevăruri. În cartea sa Minciuna, Bok enumeră cîteva dintre aceste categorii intermediare: afirmații care au scopul de a-i proteja pe alții sau care sînt în beneficiul publicului sau lucruri care se spun persoanelor bolnave ori muribunde. Unele din
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
există nici o intenție de a induce în eroare, chiar dacă ceea ce s-a scris pare a fi neadevărat. Între cele două extreme există și o zonă de mijloc în care mesajele false sînt uneori considerate minciuni, alteori adevăruri. În cartea sa Minciuna, Bok enumeră cîteva dintre aceste categorii intermediare: afirmații care au scopul de a-i proteja pe alții sau care sînt în beneficiul publicului sau lucruri care se spun persoanelor bolnave ori muribunde. Unele din aceste afirmații spuse celor care iau
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
parte la experimente în științele sociale sînt neadevărate și pot fi explicate ulterior, cînd experimentul s-a încheiat. Bok analizează pe larg măsura în care afirmațiile făcute în diferite contexte au intenția de a induce în eroare și dacă aceste minciuni își găsesc sau nu o justificare. Interesul nostru se îndreaptă totuși mai puțin spre o evaluare morală a acestor afirmații și mai mult spre modurile în care afirmațiile sînt considerate minciuni de către ceilalți, incluzînd persoanele cărora le sînt adresate. În
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
intenția de a induce în eroare și dacă aceste minciuni își găsesc sau nu o justificare. Interesul nostru se îndreaptă totuși mai puțin spre o evaluare morală a acestor afirmații și mai mult spre modurile în care afirmațiile sînt considerate minciuni de către ceilalți, incluzînd persoanele cărora le sînt adresate. În majoritatea țărilor industrializate, poate chiar în toate, sistemele juridice sînt domenii sociale în care nu predomină prezumția de bună intenție întîlnită în turnul de fildeș academic și totuși atitudinea mincinoasă, lipsită
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
care nu predomină prezumția de bună intenție întîlnită în turnul de fildeș academic și totuși atitudinea mincinoasă, lipsită de scrupule, specifică spionilor, atrage mai degrabă cenzura decît aplauzele. Domeniul este caracterizat de diversele cerințe în privința necesității sincerității și atitudinii față de minciună a persoanelor aflate în diferite posturi jurnalistice și a utilizării strategice a modurilor orale și scrise ale comunicării. Comentînd preferința pentru mesajul vorbit în defavoarea celui scris în activitățile din interiorul tribunalelor, Tallis (1988:174) notează că: Este probabil mai ușor
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]