13,179 matches
-
proprietarul fie nu este acasă, fie este acasă dar dintr-un motiv bine întemeiat nu dorește să "primească pe nimeni". Dacă proprietarul lipsește într-adevăr, afirmația este adevărată. Pe de altă parte, dacă este totuși acasă, afirmația nu este o minciună, deoarece vizitatorul nu a fost păcălit. Într-adevăr, chiar și portarul vizitatorului folosește aceeași formulă cu sens ambiguu. De aceea, portarul nu a păcătuit și are încă dreptul la un loc în rai. Totuși, în ciuda acestei libertăți, sfatul lui Seaton
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
mai bine să se arate sinceri, respectînd poruncile Bibliei". Nu este deloc surprinzător faptul că Seaton nu amintește posibilitatea ca vizitatorul să nu fie un aristocrat și, drept urmare, să nu cunoască dublul înțeles al formulei folosită de portar. Pentru ca anumite minciuni să rămînă inofensive este nevoie de un consens cultural. Caracterul inofensiv depinde și de context, și chiar de ora din zi la care se spune minciuna. Marcel Eck (1970:28) dă un exemplu ilustrativ al modului în care o minciună
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
și, drept urmare, să nu cunoască dublul înțeles al formulei folosită de portar. Pentru ca anumite minciuni să rămînă inofensive este nevoie de un consens cultural. Caracterul inofensiv depinde și de context, și chiar de ora din zi la care se spune minciuna. Marcel Eck (1970:28) dă un exemplu ilustrativ al modului în care o minciună spusă în timpul zilei poate deveni mai periculoasă pe timp de noapte: Dorind să fie discretă, soția mea și-a luat obiceiul de a răspunde la telefon
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
minciuni să rămînă inofensive este nevoie de un consens cultural. Caracterul inofensiv depinde și de context, și chiar de ora din zi la care se spune minciuna. Marcel Eck (1970:28) dă un exemplu ilustrativ al modului în care o minciună spusă în timpul zilei poate deveni mai periculoasă pe timp de noapte: Dorind să fie discretă, soția mea și-a luat obiceiul de a răspunde la telefon prin următoarele cuvinte: "Alo, da, secretara". Într-o seară, la o oră tîrzie, a
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
scrisori de recomandare care sînt pline de fraze pompoase cu privire la "Unul dintre cei mai buni studenți pe care i-am avut vreodată" că sînt inofensive? Deși Bok plasează aceste afirmații la extrema indulgentă a clasificării sale, pare să le considere minciuni "blînde", deoarece, spune ea, "a lăuda în exces un prieten, coleg, student sau rudă" este o atitudine normală. Acest lucru nu face decît să ajute persoana respectivă, fără a leza pe nimeni", deși în realitate îi lezează pe aceia care
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
unde cuvintele sînt arme cu conotații problematice. Nicăieri nu se vedea mai clar această situație decît în domeniul academic, în special acolo unde concurența pentru slujbe și posturi de cercetare atrage candidați din multe țări, fiecare avînd propriile convenții asupra minciunilor binevoitoare care trebuie spuse. Topul celor "10%", în care în mod virtual par să se înscrie toți candidații, ar putea fi corect în cazul în care nouăzeci la sută dintre studenți ar fi niște fantome care n-ar încerca niciodată
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
însă celălalt comentariu, făcut în privința unui student mediocru, că "în clasă se descurcă admirabil" pare să fi fost mai des folosită de profesorii care încercau să ajute un student slab să obțină un post. Aceste două formule sînt exemple de minciuni, dacă au la bază intenția de a induce în eroare, însă sînt construite în așa fel încît cel care le-a scris să poată susține la nevoie că în principiu sînt perfect adevărate. În război, minciunile sînt luate drept adevăruri
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
formule sînt exemple de minciuni, dacă au la bază intenția de a induce în eroare, însă sînt construite în așa fel încît cel care le-a scris să poată susține la nevoie că în principiu sînt perfect adevărate. În război, minciunile sînt luate drept adevăruri; în politică, se știe că minciunile apar frecvent, însă atunci cînd sînt descoperite sînt regretate; în birocrație, minciunile cu scopul de a proteja sînt autorizate, însă nu și cele care au alte scopuri; în mediul academic
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
de a induce în eroare, însă sînt construite în așa fel încît cel care le-a scris să poată susține la nevoie că în principiu sînt perfect adevărate. În război, minciunile sînt luate drept adevăruri; în politică, se știe că minciunile apar frecvent, însă atunci cînd sînt descoperite sînt regretate; în birocrație, minciunile cu scopul de a proteja sînt autorizate, însă nu și cele care au alte scopuri; în mediul academic se presupune că scrisorile de recomandare, favorabile sau nu, au
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
cel care le-a scris să poată susține la nevoie că în principiu sînt perfect adevărate. În război, minciunile sînt luate drept adevăruri; în politică, se știe că minciunile apar frecvent, însă atunci cînd sînt descoperite sînt regretate; în birocrație, minciunile cu scopul de a proteja sînt autorizate, însă nu și cele care au alte scopuri; în mediul academic se presupune că scrisorile de recomandare, favorabile sau nu, au fost scrise cu bună credință, chiar dacă valabilitatea lor este pusă la îndoială
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
erau în totalitate adevărate, însă nici complet false și niciodată malițioase". Totuși, Martin admite că "mulți l-ar fi numit mincinos și șarlatan dacă ar fi avut ocazia". Samuel Johnson (1963: 363) ar fi numit cu siguranță poveștile lui Laski "Minciuna Vanității" și ar fi interesant de știut dacă reputația sa i-ar fi subminat cariera academică în cazul în care el n-ar fi fost și o importantă personalitate politică. Astfel, în ceea ce am numit domenii ambigue, găsim cerințe diferite
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
mod oficial prezența înșelăciunii. În capitolul 4 ne vom îndrepta atenția spre un domeniu unde sinceritatea este o obligație. 4 Știința ȘTIINȚELE NATURALE La prima vedere, știința ar fi ultimul domeniu în care ne-am gîndi că am putea întîlni minciuna. Punînd știința în contrast cu alte instituții sociale care rămîn în picioare în ciuda prezenței minciunilor, Weinstein (1979:639) remarcă: Unica instituție care are ca valoare esențială aflarea adevărului este știința. Majoritatea filosofilor și sociologilor științei, în special Merton în scrierile lui de la
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
domeniu unde sinceritatea este o obligație. 4 Știința ȘTIINȚELE NATURALE La prima vedere, știința ar fi ultimul domeniu în care ne-am gîndi că am putea întîlni minciuna. Punînd știința în contrast cu alte instituții sociale care rămîn în picioare în ciuda prezenței minciunilor, Weinstein (1979:639) remarcă: Unica instituție care are ca valoare esențială aflarea adevărului este știința. Majoritatea filosofilor și sociologilor științei, în special Merton în scrierile lui de la început, ar vrea să ne facă să credem că cercetarea științifică diferă de
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
deși identitatea făptuitorilor a rămas necunoscută (Daniel 1986; Langdon 1991; Spencer 1990a, b), se pare că măsluirea Piltdown a fost o încercare intenționată de a păcăli pe toată lumea, oameni de știință și profanii, în privința evoluției umane. În acest caz, instrumentul minciunii n-au fost cuvintele, ci oasele; rapoartele despre descoperirile Piltdown erau parțial sau poate în totalitate scrise de cercetători sinceri. Astfel, putem spune că deși a existat o înșelăciune, nu a existat nici o minciună propriu-zisă. Poate că Newton a avut
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
evoluției umane. În acest caz, instrumentul minciunii n-au fost cuvintele, ci oasele; rapoartele despre descoperirile Piltdown erau parțial sau poate în totalitate scrise de cercetători sinceri. Astfel, putem spune că deși a existat o înșelăciune, nu a existat nici o minciună propriu-zisă. Poate că Newton a avut dreptate să îi ajute pe cititorii neavizați să înțeleagă lucrarea sa Principia. Babbage (1830:178) susținea că "ajustarea", cum își numise acea procedură, nu era atît de negativă ca "măsluirea" informațiilor. Într-adevăr, Gifford
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
de știință, de cînd s-a mărit numărul afirmațiilor științifice false, par să fi influențat acest obicei (cf. Weinstein 1979: 642-643). Patru din cazurile enumerate de Broad și Wade par să fi fost exemple de plagiat, care se apropie de minciună, deși nu toate celelalte implicau minciuna, erau fiecare cazuri de inducere în eroare, dacă bănuielile sînt justificate. Un motiv pentru care înșelăciunea apare atît de des în știință este faptul că deși în multe sectoare ale științei naturale există posibilitatea
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
mărit numărul afirmațiilor științifice false, par să fi influențat acest obicei (cf. Weinstein 1979: 642-643). Patru din cazurile enumerate de Broad și Wade par să fi fost exemple de plagiat, care se apropie de minciună, deși nu toate celelalte implicau minciuna, erau fiecare cazuri de inducere în eroare, dacă bănuielile sînt justificate. Un motiv pentru care înșelăciunea apare atît de des în știință este faptul că deși în multe sectoare ale științei naturale există posibilitatea ca alți cercetători să repete investigațiile
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
de obicei prin cuantificare, iar acei sociologi care încearcă să concureze cu științele naturale introduc procedeul cuantificării în cercetarea lor. Însă cuantificarea conduce mult prea ușor la mistificare, mai ales cînd descoperirile științifice sînt prezentate unui public neavizat. Teoria cu privire la "minciunile sfruntate și statistici", menționată în capitolul 1, ilustrează perfect această capacitate de a îmbrobodi publicul cu informații cuantificate și înșelătoare. Totuși, nu toate persoanele neavizate se lasă păcălite de informații statistice aranjate în mod viclean. Cu mult timp în urmă
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
acte de înșelătorie intenționată. Cei care furnizează informațiile îi pot minți pe cercetători, iar cercetătorii, la rîndul lor, pe aceștia. Dacă există încredere reciprocă, atunci ei pot minți pentru a se proteja unii pe ceilalți, pe cînd, dacă încrederea lipsește, minciunile răuvoitoare sînt mai frecvente. Încă din 1909 Yerkes și Berry (1909) au raportat cum unii dintre studenții lor de la Harvard au încercat să-i păcălească în timp ce participau la experimente psihologice. Passin (1942) a fost probabil primul antropolog profesionist care a
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
mai frecvente. Încă din 1909 Yerkes și Berry (1909) au raportat cum unii dintre studenții lor de la Harvard au încercat să-i păcălească în timp ce participau la experimente psihologice. Passin (1942) a fost probabil primul antropolog profesionist care a vorbit despre minciunile persoanelor care sînt anchetate, însă mulți ani lucrarea sa a rămas neluată în seamă, poate pentru că, după cum susține Salamone (1977:118), cei care lucrau în domeniu între 1950-1960 nu voiau să admită că relațiile lor cu persoanele pe care le
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
cercetări care s-au efectuat asupra populației Yanomamö din Venezuela și Brazilia în 1960, spune: Știam că cei care îmi vor da informațiile mă vor minți în anumite împrejurări, iar în altele vor spune adevărul". Chagnon (1974:92) a întîlnit minciuni atît de des încît a ajuns să avertizeze pe oricine ar avea de gînd să culeagă informații genealogice de la poporul Yanomamö că ar fi bine să știe că cei care le vor răspunde la întrebări vor minți cu privire la datele propriului
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
fi bine să știe că cei care le vor răspunde la întrebări vor minți cu privire la datele propriului grup etnic. Antropologul francez Marcel Griaule, în timp ce lucra printre băștinașii Dogon ai regiunii care astăzi se numește Mali, a acordat o atenție deosebită minciunilor spuse de persoanele chestionate. Discutînd despre modul în care se realizează investigațiile etnografice (Griaule 1957:56-61), el detaliază diferite tipuri de minciuni la care se poate aștepta cercetătorul (Clifford 1983: 137). Pentru Griaule, minciunile spuse de persoanele anchetate sînt obstacole
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Griaule, în timp ce lucra printre băștinașii Dogon ai regiunii care astăzi se numește Mali, a acordat o atenție deosebită minciunilor spuse de persoanele chestionate. Discutînd despre modul în care se realizează investigațiile etnografice (Griaule 1957:56-61), el detaliază diferite tipuri de minciuni la care se poate aștepta cercetătorul (Clifford 1983: 137). Pentru Griaule, minciunile spuse de persoanele anchetate sînt obstacole în calea căutării adevărului, încît pentru el o situație "ideală" ar fi aceea în care cei chestionați ar putea fi manipulați în
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Mali, a acordat o atenție deosebită minciunilor spuse de persoanele chestionate. Discutînd despre modul în care se realizează investigațiile etnografice (Griaule 1957:56-61), el detaliază diferite tipuri de minciuni la care se poate aștepta cercetătorul (Clifford 1983: 137). Pentru Griaule, minciunile spuse de persoanele anchetate sînt obstacole în calea căutării adevărului, încît pentru el o situație "ideală" ar fi aceea în care cei chestionați ar putea fi manipulați în așa fel încît să spună adevărul. Atitudinea pozitivistă pe care Griaule și
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
unui adevăr etnografic este respinsă de mulți dintre succesorii lor. Într-un climat intelectual postmodernist, popularismul epistemologic, după cum l-am numit eu (Barnes 1981:15, 22; 1990: 4-5), are tendința de a înflori, și afirmații pe care Griaule le considera minciuni au devenit nu obstacole, ci informații cu o semnificație anume. Diferite genuri de înșelăciuni apar în cercetările evaluative. Deși informațiile culese într-o asemenea anchetă pot fi uneori incorecte, investigarea bazată pe chestionare rămîne un instrument important și este folosită
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]