13,563 matches
-
această lume, dar aparținând spiritual ei, scriitorul încearcă să o situeze mereu într un prezent etern, redimensionând-o continuu până când îi dă contururile unui univers fabulos în care punțile de legătură cu trecutul sunt permanent înnoite. Dificultatea interpretării operei lui Creangă vine, în primul rând, așa cum adesea s-a subliniat, din aparenta sa simplitate, din impresia de repetabilitate pe care o stârnește fiecare nouă lectură. Deși scrierile autorului alcătuiesc un tot unitar indestructibil, trebuie făcută totuși distincția, cel puțin din perspectiva
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
care o stârnește fiecare nouă lectură. Deși scrierile autorului alcătuiesc un tot unitar indestructibil, trebuie făcută totuși distincția, cel puțin din perspectiva speciilor literare cărora le aparțin, între Amintiri din copilărie, povești și povestiri. Făcând această distincție, analiza basmelor lui Creangă presupune referirea la câteva aspecte esențiale care converg către o problemă mult discutată în rândul criticii literare: în ce măsură sunt basmele lui Creangă dezvoltări ale unui tipar folcloric și care este contribuția originală a scriitorului în acest proces astfel încât să putem
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
speciilor literare cărora le aparțin, între Amintiri din copilărie, povești și povestiri. Făcând această distincție, analiza basmelor lui Creangă presupune referirea la câteva aspecte esențiale care converg către o problemă mult discutată în rândul criticii literare: în ce măsură sunt basmele lui Creangă dezvoltări ale unui tipar folcloric și care este contribuția originală a scriitorului în acest proces astfel încât să putem afirma, fără rezerve, că Ion Creangă este cel mai de seamă reprezentant al basmului cult românesc. Ambiguitatea care caracterizează statutul poveștilor lui
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
esențiale care converg către o problemă mult discutată în rândul criticii literare: în ce măsură sunt basmele lui Creangă dezvoltări ale unui tipar folcloric și care este contribuția originală a scriitorului în acest proces astfel încât să putem afirma, fără rezerve, că Ion Creangă este cel mai de seamă reprezentant al basmului cult românesc. Ambiguitatea care caracterizează statutul poveștilor lui Creangă (creații oral-folclorice sau creații originale, culte) a apărut chiar în momentul publicării lor. Ea a luat naștere datorită faptului originalitatea scriitorului, deși este
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
dezvoltări ale unui tipar folcloric și care este contribuția originală a scriitorului în acest proces astfel încât să putem afirma, fără rezerve, că Ion Creangă este cel mai de seamă reprezentant al basmului cult românesc. Ambiguitatea care caracterizează statutul poveștilor lui Creangă (creații oral-folclorice sau creații originale, culte) a apărut chiar în momentul publicării lor. Ea a luat naștere datorită faptului originalitatea scriitorului, deși este mereu prezentă, este adecvată la esența prototipului folcloric. Poveștile lui Creangă au ajuns astfel să reprezinte un
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
Ambiguitatea care caracterizează statutul poveștilor lui Creangă (creații oral-folclorice sau creații originale, culte) a apărut chiar în momentul publicării lor. Ea a luat naștere datorită faptului originalitatea scriitorului, deși este mereu prezentă, este adecvată la esența prototipului folcloric. Poveștile lui Creangă au ajuns astfel să reprezinte un adevărat „caz” al literaturii române pe care nu puțini exegeți au încercat să-l soluționeze. Opinia lui Tudor Vianu din Istoria literaturii române moderne din 1944 pare a fi, în acest sens, una dintre
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
au încercat să-l soluționeze. Opinia lui Tudor Vianu din Istoria literaturii române moderne din 1944 pare a fi, în acest sens, una dintre cele mai juste, criticul fixând niște premise clare de la care trebuie să pornească analiza basmelor lui Creangă: „Memoria lui [Creangă] este aici dintre cele mai fidele și imaginația lui este cu totul stăpânită în latura invenției epice. Basmul popular pare a fi pentru el un lucru bine stabilit, o structură obiectivă și constrângătoare pe care se ferește
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
-l soluționeze. Opinia lui Tudor Vianu din Istoria literaturii române moderne din 1944 pare a fi, în acest sens, una dintre cele mai juste, criticul fixând niște premise clare de la care trebuie să pornească analiza basmelor lui Creangă: „Memoria lui [Creangă] este aici dintre cele mai fidele și imaginația lui este cu totul stăpânită în latura invenției epice. Basmul popular pare a fi pentru el un lucru bine stabilit, o structură obiectivă și constrângătoare pe care se ferește de cele mai multe ori
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
o modifica. Povestitor credincios al basmelor populare, mijloacele lui sunt la prima vedere tot acelea ale poporului. Formulele inițiale, mediane și finale, rimele și asonanțele introduse în expunere, multe expresii dialectale, zicerile tipice, comparațiile și metaforele sunt deopotrivă ale poporului. Creangă povestește basmele poporului în limba lui. Dar de aici înainte apare originalitatea lui Creangă.” Trei sunt aspectele mai importante în care Tudor Vianu vede originalitatea lui Creangă: deplasarea interesului de la simpla povestire la înfățișarea nudă a episoadelor acțiunii, umanizarea fantasticului
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
acelea ale poporului. Formulele inițiale, mediane și finale, rimele și asonanțele introduse în expunere, multe expresii dialectale, zicerile tipice, comparațiile și metaforele sunt deopotrivă ale poporului. Creangă povestește basmele poporului în limba lui. Dar de aici înainte apare originalitatea lui Creangă.” Trei sunt aspectele mai importante în care Tudor Vianu vede originalitatea lui Creangă: deplasarea interesului de la simpla povestire la înfățișarea nudă a episoadelor acțiunii, umanizarea fantasticului și caracterul intrinsec nuvelistic pe care îl au majoritatea poveștilor. Concluzia criticului este că
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
expunere, multe expresii dialectale, zicerile tipice, comparațiile și metaforele sunt deopotrivă ale poporului. Creangă povestește basmele poporului în limba lui. Dar de aici înainte apare originalitatea lui Creangă.” Trei sunt aspectele mai importante în care Tudor Vianu vede originalitatea lui Creangă: deplasarea interesului de la simpla povestire la înfățișarea nudă a episoadelor acțiunii, umanizarea fantasticului și caracterul intrinsec nuvelistic pe care îl au majoritatea poveștilor. Concluzia criticului este că scriitorul Creangă „execută trecerea de la nivelul popular al literaturii la nivelul ei cult
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
sunt aspectele mai importante în care Tudor Vianu vede originalitatea lui Creangă: deplasarea interesului de la simpla povestire la înfățișarea nudă a episoadelor acțiunii, umanizarea fantasticului și caracterul intrinsec nuvelistic pe care îl au majoritatea poveștilor. Concluzia criticului este că scriitorul Creangă „execută trecerea de la nivelul popular al literaturii la nivelul ei cult pe o cale pur spontană, prin dezvoltarea organică a unei înzestrări exercitate de întregul trecut al unei vechi culturi rurale, ajunsă acum să se depășească pe sine.” Afirmația nu
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
o cale pur spontană, prin dezvoltarea organică a unei înzestrări exercitate de întregul trecut al unei vechi culturi rurale, ajunsă acum să se depășească pe sine.” Afirmația nu face însă decât să readucă discuția la punctul de plecare, poveștile lui Creangă reafirmându-și astfel statutul mitico-folcloric atât sub raportul originii, cât și sub acela al problematicii. Afirmația lui Vianu („Poporul întreg a devenit artist individual în Creangă”) nu face, într-un fel, decât să complice problema. O încercare mai reușită de
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
Afirmația nu face însă decât să readucă discuția la punctul de plecare, poveștile lui Creangă reafirmându-și astfel statutul mitico-folcloric atât sub raportul originii, cât și sub acela al problematicii. Afirmația lui Vianu („Poporul întreg a devenit artist individual în Creangă”) nu face, într-un fel, decât să complice problema. O încercare mai reușită de a defini basmele lui Creangă, în sensul raportării acestora la un tipar folcloric și al motivării logice a acestei raportări, pare a fi cea a lui
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
mitico-folcloric atât sub raportul originii, cât și sub acela al problematicii. Afirmația lui Vianu („Poporul întreg a devenit artist individual în Creangă”) nu face, într-un fel, decât să complice problema. O încercare mai reușită de a defini basmele lui Creangă, în sensul raportării acestora la un tipar folcloric și al motivării logice a acestei raportări, pare a fi cea a lui Vladimir Streinu din monografia sa apărută în 1938: „Creangă știind să scrie pentru oameni în vârstă, diferențiați ca tip
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
problema. O încercare mai reușită de a defini basmele lui Creangă, în sensul raportării acestora la un tipar folcloric și al motivării logice a acestei raportări, pare a fi cea a lui Vladimir Streinu din monografia sa apărută în 1938: „Creangă știind să scrie pentru oameni în vârstă, diferențiați ca tip colectiv și individual, a folosit conturul social-țărănesc, etnic și național, ca să dea versiunea adultă a basmului sau a poveștii.” Înțelegem prin „versiunea adultă a basmului” aceea pe care o presupune
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
adresarea povestitorului către un public matur nu numai prin vârstă, ci, mai ales, prin cultură. Ajungând în acest punct al problemei, constatăm că importantă este, în cele din urmă, nu stabilirea cu exactitate a procentajului de originalitate din poveștile lui Creangă, ci, mai curând, încercarea de a descifra mijloacele prin care se face simțită ea, pentru a putea merge apoi la esența operei. Urmând această linie, trebuie să avem în vedere o posibilă clasificare a basmelor lui Creangă, făcută deja în
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
din poveștile lui Creangă, ci, mai curând, încercarea de a descifra mijloacele prin care se face simțită ea, pentru a putea merge apoi la esența operei. Urmând această linie, trebuie să avem în vedere o posibilă clasificare a basmelor lui Creangă, făcută deja în critica literară, nu fără divergențe (atât în ceea ce privește criteriile clasificatoare, cât și în privința includerii sau excluderii unui text într-o / dintr-o categorie sau alta). Dificultatea clasificării vine mai ales din faptul că basmele lui Creangă se întrepătrund
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
basmelor lui Creangă, făcută deja în critica literară, nu fără divergențe (atât în ceea ce privește criteriile clasificatoare, cât și în privința includerii sau excluderii unui text într-o / dintr-o categorie sau alta). Dificultatea clasificării vine mai ales din faptul că basmele lui Creangă se întrepătrund la diferite nivele, un basm putând fi cu ușurință încadrat în mai multe categorii. O posibilă distincție ar fi aceea între basmele fabulistice ( Capra cu trei iezi, Punguța cu doi bani, Fata babei și fata moșneagului), basmele nuvelistice
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
Punguța cu doi bani, Fata babei și fata moșneagului), basmele nuvelistice (Soacra cu trei nurori, Dănilă Prepeleac, Povestea lui Stan Pățitul, Ivan Turbincă) și basmele fantastice (Povestea porcului, Povestea lui Harap Alb, Făt Frumos, Fiul Iepei). Amprenta personalității creatoare a lui Creangă este prezentă într-o măsură sau alta în toate cele trei categorii. Un prim element pe care trebuie să-l avem în vedere în analiza poveștilor este limbajul și, în strânsă legătură cu acesta, impresia de oralitate pe care o
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
prezentă într-o măsură sau alta în toate cele trei categorii. Un prim element pe care trebuie să-l avem în vedere în analiza poveștilor este limbajul și, în strânsă legătură cu acesta, impresia de oralitate pe care o creează Creangă în basme și în întreaga sa operă. Premisa corectă a unei asemenea abordări ar trebui să fie ideea enunțată de G. Călinescu și anume că „limba, văzută ca un adaos de frumusețe, n-a făcut însă niciodată o operă cu
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
sa operă. Premisa corectă a unei asemenea abordări ar trebui să fie ideea enunțată de G. Călinescu și anume că „limba, văzută ca un adaos de frumusețe, n-a făcut însă niciodată o operă cu adevărat mare”. Limba poveștilor lui Creangă nu are în sine o valoare estetică, ci este „numai o modalitate de reprezentare”. Poveștile, ca și Amintirile sau povestirile, sunt pline de termeni populari și dialectali. Neologismele lipsesc aproape în totalitate, dar asta se întâmplă din motive cât se
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
întâmplă din motive cât se poate de logice, „fiindcă rațiunea literară cere ca eroii țărani să vorbească țărănește”. Aparenta oralitate a poveștilor se naște, în primul rând, din predominanța acestui vocabular țărănesc. O altă sursă a presupusei oralități a lui Creangă ar putea fi multitudinea de proverbe și zicători care apar la fiecare pagină. Autenticitatea vorbirii pe care o susține această încărcătură paremiologică nu trebuie confundată însă cu naturalețea. E greu de crezut că un țăran adevărat ar putea vorbi astfel
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
însă cu naturalețea. E greu de crezut că un țăran adevărat ar putea vorbi astfel, presărând în fiecare frază câte o vorbă de duh. Introducerea la tot pasul a acestor „ziceri” cu sens aforistic este specifică nu țăranului, ci scriitorului Creangă care dă dovadă de un real rafinament erudit. Formula prin care sunt introduse în text proverbele și zicătorile („vorba ceea”), devenită ea însăși proverbială, stârnește râsul și întreține mereu vie atenția cititorului anunțând intențiile ironice ale autorului. De fapt, efectul
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]
-
rafinament erudit. Formula prin care sunt introduse în text proverbele și zicătorile („vorba ceea”), devenită ea însăși proverbială, stârnește râsul și întreține mereu vie atenția cititorului anunțând intențiile ironice ale autorului. De fapt, efectul de ansamblu pe care îl vizează Creangă prin „înțelepciunea” construită de zicerile tipice este umorul. Inepuizabila dorință de a vorbi vine, la Creangă, dintr-o „voluptate strict intelectuală”, după cum remarca G. Călinescu. „Obiecte, animale, oameni vorbesc într-una, aruncând cele mai joviale vorbe prin forma lor neașteptată
Incursiuni în universul epic by Ana Maria Ghiban () [Corola-publishinghouse/Science/1223_a_1930]