12,407 matches
-
ideile lui Corradini. Iată ce scria el exact cu o săptămînă înainte de declanșarea celui de al Doilea Război Mondial: "Este oare războiul un semn de vitalitate?" "Dimpotrivă, este un semn de depravare, de disperare și de lipsă de respect față de omenire"219. Iorga asigura apariția ziarelor purtătoare de stindard ale crezului său sămănătorist . "Ramuri" a reapărut în martie 1919 și a continuat să apară, cu unele întreruperi, chiar și după moartea lui Iorga, pînă în 1944. În ianuarie 1928, Iorga a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
obiect activitățile savante, politice și literare ale lui Iorga. Atitudinea sa critică a devenit mai dură în articolele ulterioare, admirația descrescînd proporțional. Punctul culminant a fost atins de recenzia lui Eliade asupra lucrării lui Iorga Eseu de sinteză a istoriei omenirii. Care erau obiecțiile lui Eliade? Înregistrăm obișnuitele acuzații la adresa metodei lui Iorga: prea multă grabă în munca sa, precum și nealegerea celor mai adecvate expresii franțuzești ca să exprime ceea ce voia să spună, derutîndu-l astfel pe cititor; erau scoase în evidență inexactități
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
și dezbateri: Există oare o istorie a Transilvaniei?"224. Sarcina majoră pe care și-a asumat-o Iorga în această perioadă a fost să scrie o istorie universală sau (cum îi spunea el) Istoria umanității. El încerca să întregească istoria omenirii și să găsească în ea un loc pentru istoria României. Conform filosofiei istorice a lui Iorga, istoria fiecărei națiuni face parte din istoria universală. Drept urmare, trebuie să existe manifestări comune în cadrul istoriei omenirii. A explicat că încearcă să urmărească într-
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Istoria umanității. El încerca să întregească istoria omenirii și să găsească în ea un loc pentru istoria României. Conform filosofiei istorice a lui Iorga, istoria fiecărei națiuni face parte din istoria universală. Drept urmare, trebuie să existe manifestări comune în cadrul istoriei omenirii. A explicat că încearcă să urmărească într-o "manieră sintetică și organică" marele curent al istoriei universale, căutînd să "refacă atmosfera timpurilor, pentru că dacă nu se face acest lucru, tot ceea ce se scrie despre istorie poate fi considerat exact, dar
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
marele curent al istoriei universale, căutînd să "refacă atmosfera timpurilor, pentru că dacă nu se face acest lucru, tot ceea ce se scrie despre istorie poate fi considerat exact, dar niciodată adevărat"225. Rezultatul a fost lucrarea Eseu de sinteză a istoriei omenirii în patru volume (Paris, 1926-1928). Iorga considerase întotdeauna scrierea unei istorii universale sintetice drept încoronarea eforturilor lui ca istoric 226. A scrie o sinteză a istoriei omenirii era o sarcină copleșitoare chiar și pentru Iorga și, conform opiniilor profesioniștilor, nu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
dar niciodată adevărat"225. Rezultatul a fost lucrarea Eseu de sinteză a istoriei omenirii în patru volume (Paris, 1926-1928). Iorga considerase întotdeauna scrierea unei istorii universale sintetice drept încoronarea eforturilor lui ca istoric 226. A scrie o sinteză a istoriei omenirii era o sarcină copleșitoare chiar și pentru Iorga și, conform opiniilor profesioniștilor, nu a fost cea mai reușită strădanie a sa. Trebuie să avem permanent în minte caracterul colosal al sarcinii. Puțini istorici și-ar asuma-o. Iorga părea să
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
răi sînt plini de intensitate pasională. Yeats, 1939 Anii '30 au constituit o perioadă de restriște pentru intelectuali. W. H. Auden a numit-o "Deceniul decăderii". În 1932, Iorga se referea la ea, numind-o "un Sabat al vrăjitoarelor pentru omenire", adăugînd că "nici măcar întunecatul Ev Mediu nu a găsit omenirea într-o stare atît de jalnică cum este cea de acum"1. Iorga și-a intitulat cel de al treilea volum al autobiografiei sale, care trata perioada interbelică, Spre înseninare
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
au constituit o perioadă de restriște pentru intelectuali. W. H. Auden a numit-o "Deceniul decăderii". În 1932, Iorga se referea la ea, numind-o "un Sabat al vrăjitoarelor pentru omenire", adăugînd că "nici măcar întunecatul Ev Mediu nu a găsit omenirea într-o stare atît de jalnică cum este cea de acum"1. Iorga și-a intitulat cel de al treilea volum al autobiografiei sale, care trata perioada interbelică, Spre înseninare, spre înălțimi limpezi și însorite. Aceasta era dorința fierbinte a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
adapta și de a prevedea viitorul. "Nebunia individului, care distruge materia primă, va duce nu numai la nimicirea civilizației, ci și la lucruri și mai rele. Trebuie găsit un răspuns acceptat de toți, dar nu pe linia propusă de ruși. Omenirea trebuie să găsească o soluție (mai ales România) fără să prejudicieze pe nimeni, fără să imite cu nesăbuință forme străine"26. Indiferent dacă se referă la economie sau la societate, Iorga rămîne în primul rînd istoric. Dar, pe măsură ce efectele Depresiunii
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
rezerve, deși era gata să facă foarte multe sacrificii ca să-l împace pe Hitler atîta vreme cît nu i se cere României Mari să facă vreun sacrificiu. "Chamberlain vine din altă epocă", scria el, adăugînd că acesta crede că "dacă omenirea nu este bună, ea poate fi ademenită să devină bună" prin pace, liniște și echilibru în domeniul înarmării și puterii. Prin urmare, Chamberlain era la fel ca și cei de la Geneva. Iorga încheia exprimîndu-și o intuiție sumbră: "Umbra tristeții va
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Hitler sau a lui Stalin. Putea accepta autonomia culturală a ungurilor (în cadrul României Mari, firește), putea fi de acord cu asimilarea evreilor, dar nazismul și comunismul sponsorizat de ruși erau pentru Iorga doctrine criminale îndreptate împotriva României și a restului omenirii. Iorga nu a oscilat niciodată nici în atitudinea sa îndreptată împotriva curentelor moderne din artă (mai ales din literatură). Aceste contradicții vor deveni cauza cîtorva dintre "salturile (lui) mortale" cele mai patetice din ultimii ani ai vieții. A sosit vremea
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Asemeni tuturor celor din Lumea a Treia, Iorga admira însă eforturile în direcția industrializării ale sovieticilor. "Nu-mi voi ascunde admirația față de URSS (în perioada anilor '30), considerînd experiența lor drept cea mai vastă experiență din istoria lumii și a omenirii"31. Adevărata afecțiune a lui Iorga poate fi descoperită citind cele două necrologuri scrise de el în a doua jumătate a anului 1937. Primul consacrat intelectualului umanist de tip secolul al XIX-lea, T. G. Mazarýk, iar celălalt mareșalului E.
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Arhanghelul eliberator, asigurînd cu înțelepciune ordinea în perioada plină de vicisitudini inerente învierii unui stat distrus cu aproape o jumătate de mileniu în urmă". Iorga explica limpede că reușita lui Mazarýk avea la bază un singur secret: credința profundă în omenire și în oameni. "Moartea lui va deveni o transfigurație, o cale supremă de înălțare dincolo de limitele strîmte ale vieții", încheia Iorga. Mareșalul Ludendorff a murit cîteva luni mai tîrziu. Iorga, care ura tot ceea ce reprezenta Ludendorff, scria: "Moartea unui păgîn
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
sau industriașii evrei) nu a intervenit în favoarea maselor de evrei. Cel care a luptat aproape de unul singur a fost dr. Filderman. În rest, "fiecare pentru sine și Dumnezeu pentru toți!" Goga gîndea astfel despre ceilalți evrei: Dacă evreii sînt sarea omenirii, atunci mîncarea românilor este prea sărată". Goga era poet, dar ca prim-ministru găzduia poetul și politicianul în camere separate, iar ușa dintre cele două camere era încuiată 52. "Neamul românesc" a atins cota lui cea mai joasă în timpul regimului
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
existență într-o epocă în care acest lucru devenea tot mai anacronic în Europa. "Nu națiuni mici", scria el, "ci națiuni sacre și civilizații originale!" "Pot oare națiunile și popoarele să fie distruse?" întreba el. "Națiunile sînt forme organice ale omenirii!" Imperialismul distruge națiunile mici. Iorga considera înființarea unui "Protectorat ceh" drept o ofensă, dar continua afirmînd că poți spori mărimea și trupul lui Behemoth, dar acesta nu va fi în stare să poarte încărcătura. În toamna lui 1939, Iorga a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
existenței sale, "nici Franța, nici Germania nu se află acolo". Iorga aștepta nerăbdător înfăptuirea solidarității "națiunilor mici" în cadrul atacului iminent 97. Iorga a trasat linia de demarcație dintre naționalismul său și un naționalism pe care el îl considera incompatibil cu omenirea, extremismul naționalist reprezentat de Hitler și de Legiune. El sublinia că spiritul lor este incompatibil cu spiritul și mentalitatea țăranului român. Chiar și misticismul Legiunii era patetic și morbid. Urma condamnarea așa-numitelor "imperii noi", care erau fondate fără umanism
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
prezinte cititorilor lor nu cum stăteau lucrurile în realitate, ci cum ar fi trebuit ele să fie. Așa că l-a atacat pe Lucian Blaga, care scria o poezie cosmică și filosofică, aflat permanent în căutarea răspunsurilor la marile probleme ale omenirii. Iorga le găsise deja în sămănătorism. Nu putea să nu se opună abstracțiilor lui Blaga 111. Iorga a fost foarte șocat de descrierea realistă a unui sat din Transilvania făcută de Liviu Rebreanu în romanul Ion, subliniind faptul că Rebreanu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
ultimul, Epoque contemporaine (București, 1936). Trilogia aceasta constituie o amplificare a lucrării lui Iorga Trei lecții de istorie despre însemnătatea românilor în istoria universală (Vălenii de Munte, 1912), în care, la începutul secolului, încerca să plaseze istoria românilor în cadrul experienței omenirii. După părerea lui Iorga (prezentată în aceste trei volume), cultura română este o sinteză și este ca atare gata să ofere și să recepționeze impulsuri creatoare. Imobilitatea istorică este la fel de străină culturii române ca și altor culturi europene. Însă, fiind
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
ardea, nemții au străpuns fortificațiile franceze de la Sedan și au ajuns în doi timpi și trei mișcări la Canalul Mînecii. După Dunkirk, soarta Franței era pecetluită. După breșa reușită de trupele germane, Iorga întreba: "la ce s-ar putea aștepta omenirea" după o victorie a totalitarismului. "O "Nouă Ordine" a lanțurilor?" "Vor fi ei în stare (...) să mențină omenirea în stare de sclavie?" O asemenea izbîndă părea tot mai probabilă o dată cu trecerea timpului. Pe măsură ce tragedia Occidentului creștin se intensifica, Iorga a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Canalul Mînecii. După Dunkirk, soarta Franței era pecetluită. După breșa reușită de trupele germane, Iorga întreba: "la ce s-ar putea aștepta omenirea" după o victorie a totalitarismului. "O "Nouă Ordine" a lanțurilor?" "Vor fi ei în stare (...) să mențină omenirea în stare de sclavie?" O asemenea izbîndă părea tot mai probabilă o dată cu trecerea timpului. Pe măsură ce tragedia Occidentului creștin se intensifica, Iorga a scris un editorial intitulat Rugăciune. Îngrozit de distrugerea civilizației europene, el întreba: Cine ar putea oare accepta înrobirea
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
părea tot mai probabilă o dată cu trecerea timpului. Pe măsură ce tragedia Occidentului creștin se intensifica, Iorga a scris un editorial intitulat Rugăciune. Îngrozit de distrugerea civilizației europene, el întreba: Cine ar putea oare accepta înrobirea propriei lui națiuni și pe cea a omenirii?"1 "Luptătorul" Iorga refuza să accepte ideea capitulării! În timp ce germanii "încheiau încercuirea", Iorga scria că "soluția pentru Franța este un mîndru 1792!" Din nefericire, Franța anului 1940 era departe de cea a anului 1792. Iorga a fost profund afectat de
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
frumos bulevard din lume, trecînd pe lîngă Flacăra veșnică de sub Arcul de Triumf. Ca majoritatea intelectualilor, Iorga a fost profund îndurerat. Își căuta cuvintele, dar acestea nu-i veneau cu ușurință. "Parisul a căzut... Parisul, un oraș sacru pentru toată omenirea... dar Parisul rămîne (profund gravat) în inimile noastre..."4 Două zile mai tîrziu, mareșalul Pétain a cerut armistițiu. Finalul tragic", scria Iorga. El afirma că "îi tremură mîinile" scriind aceste rînduri și că nu îndrăznește să-l judece pe mareșalul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
niciodată în durabilitatea pactului sovieto-nazist și nu se îndoia nici de victoria în cele din urmă a Aliaților asupra nazismului. Acestea aveau atît temeiuri istorice și se bazau totodată pe credința lui Iorga că era ceva inevitabil și în beneficiul omenirii. Odată cu fondarea Statului Național Legionar, familia Iorga a început să aibă dificultăți financiare. Ministrul legionar al Învățămîntului și Cultelor, Traian Brăileanu, s-a achitat cît a putut el de bine de sarcina lui meschină: l-a demis pe Iorga din
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
influență aupra operelor sale istorice decît asupra politicianului, a jurnalistului politic sau a criticului literar. După părerea lui Iorga, cea mai mare contribuție adusă de el la scrierea istoriei era "istoriologia" sa, pe care o considera originală. Conform acesteia, experiența omenirii alcătuiește (mutatis mutandis) o experiență indivizibilă și, drept urmare, pentru a înțelege și interpreta orice istorie (sau pentru a umple golurile acolo unde lipsesc documentele!), trebuie să căutăm trăsăturile și experiențele comune din istoria altor națiuni. După analizarea lor riguroasă, istoricul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Weltkriege, Viena-Berlin, 1919, p. 64 203 În Oameni cari au fost, vol. II, București, 1935, Iorga ...împotriva soluției "Grossösterreich" (Austria Mare) a doctorului Aurel Popovici și ridiculizează ideile rasiste ale acestuia. Afirmația lui Chamberlain că "tot ceea ce este bun în omenire trebuie să fie de origine germană" era după părerea lui extrem de nocivă 204 O viață de om așa cum a fost, vol. II, p. 175 205 Pentru Iorga, socialiștii din Ungaria nu erau mult mai buni decît naționaliștii. El îl considera
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]