194 matches
-
după limbi, alții după țări. Nu e de mirare, așadar, că vom găsi pentru Republica Moldova urarea Crăciun fericit și un an nou fericit!, iar pentru România - Sărbători vesele: traducătorul fiind în ultimul caz mult mai neinspirat și mai dispus să calchieze urări străine (e drept, formula apărea deja pe unele felicitări interbelice, dar nu mi se pare că s-ar fi impus între timp). În alt loc, româna din România e ilustrată prin urarea triplă Crăciun Fericit. Sărbători Fericite. La Mulți
Urări în mai multe limbi by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/11035_a_12360]
-
atât de mulți în interior, încât ar putea popula cu ei un stat european de mărime medie. Unul dintre ei se numește Michael Moore, scriitor și regizor, câștigător, la Cannes, al Marelui Premiu pentru filmul Fahrenheit 9/11. Titlul este calchiat după celebra carte a lui Ray Bradbury, Fahrenheit 451, temperatura la care iau foc cărțile. Fahrenheit 9/11 ar fi în opinia lui Moore "temperatura la care arde libertatea". Ca mulți intelectuali americani de stânga, Michael Moore e torturat de
Temperatura nerușinării by Mircea Mihăieș () [Corola-journal/Journalistic/12805_a_14130]
-
proporții diferite, toți membrii echipei - scenariști, compozitori, animatori, producători - au contribuit la formidabilul succes de acum nici trei ani, Furnicutzele. Adorabil film care-și depășea condiția animînd și o veritabilă filosofie de viață, debitată în filigran parodic de Z, personajul calchiat după însuși Woody Allen, angoasatul marginalizat în conflict cu regimul opresiv al mușuroiului universal. Studiourile Walt Disney au contraatacat atunci cu Aventuri la firul ierbii, în care intriga, infantilă, dar nu mai puțin inventivă, lupta între Bine și Rău se
Cocktail estival by Irina Coroiu () [Corola-journal/Journalistic/15912_a_17237]
-
p. 107), să întâlnim un pasaj ca acesta: „În depărtare: lanuri de grâu și secară/ și o suspectă nervozitate planetară,/ care dădea caii la apă./ Milă de cine scapă !” Și e singurul caz de carbon copy. Traian T. Coșovei își calchiază, aici, frecvent cele mai reușite efecte speciale, reducându-le astfel la o schemă care trădează, în fond, dezinteresul. Cât de pur sună, de pildă, primul vers al Întoarcerii în timp (p. 16), „Aveam un fier și o fiară care vorbeau
Sunt și eu un june by Cosmin Ciotloș () [Corola-journal/Journalistic/3961_a_5286]
-
Fier, ca sectă religioasă. El se găsea din punctul de vedere al doctrinei politice (oricât ar fi respins conceptul) în pură utopie." în cele două articole ale lui Al. Săndulescu, M. Eliade nu este deloc șifonat, apărarea "obiectivă" a acestuia calchiind un scenariu în stilul lui M. Handoca. Din galeria "criticilor de largă audiență" volumul Acele puncte critice... reține doar trei nume: Mihai Ralea, Tudor Vianu și Vladimir Streinu. După cum remarca Al. Săndulescu, numele lui M. Ralea este destul de rar amintit
Un mănunchi de fascicole critice by Cristian Măgura () [Corola-journal/Journalistic/12067_a_13392]
-
variații, mai ales în spațiul virtual, în comentariile cititorilor care s-au întrebat de ce era nevoie de o nouă denumire (de ce nu Stadionul Național?) și de ce aceasta trebuia să fie, ostentativ, în engleză - sau cel puțin cu structura sintactică fidel calchiată după engleză: „Ce-i aia «Național Arena»? În ce limbă este acest nume?” (cotidianul.ro); „e-n limba aia în care se spune «aviara gripa»” (diacritica.wordpress.ro). Criticând snobismul lingvistic al unei inovații inutile, ziaristul Mihnea Măruță și-a
„Național Arena” by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/5333_a_6658]
-
era ateu. De murit murise de SIDA, nu, așa cum se anunțase, de insuficiență hepatică. Acest ultim roman al lui Bellow a fost judecat de critică în parametrii stabiliți de întreaga lui operă, în mare parte cvasi-autobiografică și populată de personaje calchiate după oamenii din viața lui, de la soții la confrați, de la cunoscuți întâmplători la cei mai apropiați și mai dragi prieteni și mentori, precum Delmore Schwartz și mai cu seamă Allan Bloom, surprinși nu doar în ipostaze flatante, ci și în
Prietenul sinucigașilor by Felicia Antip () [Corola-journal/Journalistic/5776_a_7101]
-
c-ar fi participat la călătoria care l-a dus în Orient, murise deja în cursul călătoriei de întoarcere a flotei lui Vasco da Gama din India. La o pretinsă întîlnire dintre Magelan și regele D. Manuel, și care pare calchiată după un episod petrecut între Columb și D. Joăo al II-lea, participă personaje care și ele, la momentul respectiv, dispăruseră de mult, precum Nicolau (și nu Nicolao) Coelho sau Vicente Sodré (și nu Sodres), amîndoi morți la începutul secolului
Istoria și ficțiunea. Despre licențe by Mioara Caragea () [Corola-journal/Imaginative/10457_a_11782]
-
Cosmin Ciotloș Sunt sigur că lui Răzvan Petrescu însuși această formulă, naivă, nu-i este tocmai necunoscută. Și nu-i sună tocmai injust. Calchiată după Cartea cea mai mică, matricea gazetărească antedecembristă care transforma în pagini de revistă întregul mister al unui debut în bună regulă, titulatura i-ar putea fi aplicată perfect, astăzi, masivului volum de publicistică Foxtrot XX. Camuflate atât cât să
Proza cea mai scurtă by Cosmin Ciotloș () [Corola-journal/Journalistic/8440_a_9765]
-
bolșevică, transplantată ca limbaj oficial în anii 1947-1948, se caracteriza în România printr-un grad neobișnuit de artificialitate, datorită inexistenței produselor ideologice și discursive autohtone de caracter comunist. Limbajul oficial al primilor ani de comunism folosește deseori nu doar neologisme calchiate după cuvinte rusești, ci și turnuri de frază importate și chiar o prozodie și intonații specifice „de ședință”, fără raport cu inflexiunile uzuale ale limbii române. Aceste importuri masive devin cu atît mai stridente cu cît un mare număr dintre
Cum se folosea limbajul "academic" în Epoca de Aur () [Corola-journal/Journalistic/67790_a_69115]
-
ce s-a realizat valoros de-a lungul istoriei n-a făcut decât să prefigureze, în forme naive, dar meritând să fie privite cu duioșie, comunismul. Principalele reviste prin care se propagă aceste idei sunt Flacăra și Gazeta literară (nume calchiat după Literaturnaia gazeta). Flacăra se înființează la 4 ianuarie 1948, ca ,săptămânal de artă și cultură al Uniunii Sindicatelor de Artiști, Scriitori și Ziariști". Este condusă (până la 28 iunie 1951, când publicarea ei se suspendă temporar) de ideologi comuniști intratabili
Literatură scrisă la comandă by Alex. Ștefănescu () [Corola-journal/Journalistic/11544_a_12869]
-
cea a străbunicului lui Pașadia, dar se petrece în Valahia, locul reginei e luat de domnița Ralu, seducătorului i se trece sub tăcere vina de a fi comis o crimă cumplită și primește plocon moșia Măgura și demnitatea de armaș. Calchiată după cea britanică, istoria capătă puternic iz balcanic. Măgureanu, celălalt nume al lui Pașadia, are prin urmare o poveste preaosebită, mîndră și balcanică. Dincolo de evidenta coincidență, povestea rămîne în roman numai a străbunicului, nu și a italianului de la curtea engleză
Mateiu Caragiale la Curtea-Veche - PRIVIREA POVESTITORULUI by Cătălin Constantin () [Corola-journal/Journalistic/14752_a_16077]
-
The Oxford Companion to the English Language 1992 etc.). Sensul ei specific se referă la o orientare ideologică preocupată de a nu leza, prin conotațiile depreciative fixate în limbaj, susceptibilitățile unor grupuri minoritare. Limbile romanice au preluat-o și au calchiat-o, în egală măsură: în publicistica franceză circulă atît sintagma ca atare, cît și traducerea ei - "politiquement correct"; dicționarele italienești actuale (Zingarelli 1999; DISC - Sabatini-Coletti 1997; De Mauro 2000) înregistrează separat sintagma engleză, indicîndu-i ca dată de intrare în limbă
"Politic corect" by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/15396_a_16721]
-
colocvial ne apare și azi ca remarcabil de autentic. În studiul comparatist din 1924 important pentru identificarea surselor, dar insensibil la calitatea reală a limbajului Ch. Drouhet făcea printre altele afirmația că limbajul adaptărilor lui Alecsandri este prea fidel originalelor, calchiind chiar, stîngaci, expresii franțuzești: "uneori traducerea e ciudată, așa cînd Măndica numește iataganul lui Kir Zuliardis «un spală-varză», luîndu-se după Clapotte din Un tigre du Bengale care poreclise sabia de gard național a stăpînului său «un coupe-choux»" ( Studii de literatură
"Spală-varză" by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/13931_a_15256]
-
din vis) arunca, pretându-se la o curte cam deșănțată, pietricele în geamul soției rectorului Micle. Din plin oniric (care e o constantă a Vieților paralele) se alunecă brusc în monden și chiar mai jos, în mundan. Simptomele poetului sunt calchiate după acelea ale personajelor sale. Instinctul Florinei Ilis funcționează exact atunci când îl alege, dintre toți, ca reper, tocmai pe Ioan Vestimie, protagonistul unei nuvele neterminate, publicată sub un titlu ales de spoilerul Călinescu. E, pe deasupra, o dovadă de gust. Și
Visuri trecute, uscate flori (II) by Cosmin Ciotloș () [Corola-journal/Journalistic/4070_a_5395]
-
a ne pune în fața unei capodopere în care se recunosc influențe creator asimilate din Chaplin, dar în care, totodată, se reperează motive și teme ce au inspirat, printre alții, pe un Fellini sau pe un Spielberg (finalul din E.T. este calchiat, în mod evident, după finalul filmului lui De Sica). Bucuria (re)descoperirii acestei capodopere a filmului universal s-a completat în chip fericit cu plăcerea de a admira - grație Expoziției omagiale prilejuite de sărbătorirea a 100 de ani de la nașterea
Altfel de festival by Viorica Bucur () [Corola-journal/Journalistic/15717_a_17042]
-
Existența sa este absorbită de lumea filmului, astfel încât, în momentul în care este concediat, reperele sale continuă să rămână cinematografice. Și aici se află subtilitatea lui Veiroj, care-și „condamnă” personajul la o postumă existență cinematică. Jorge adoptă o gesticulație calchiată după o serie de momente istorice ale cinematografiei invocând și personaje-cheie pentru istoria celei de-a șaptea arte. Este modul său de reglaj al confruntării cu realitatea, modul lui de a-i conferi sens care împrumută marilor roluri o anumită
Cinemateca – o poveste de dragoste by Angelo Mitchievici () [Corola-journal/Journalistic/5439_a_6764]
-
cele temporale, precum și cele abstracte, cu sens derivat din plasarea spațială sau temporală: în primul rînd exprimarea ocaziei sau a scopului, dar și a relației sau a instrumentului. Construcțiile modale cu prepoziția la sînt totuși destul de puține. Unele au fost calchiate după franceză - la pas (fr. au pas), la trap, la galop; la discreție (à discrétion), la perfecție (à perfection). Cele populare provin din evoluția semantică a unor circumstanțiale de loc sau, în sens larg, de la indicații spațiale, vizuale, eventual instrumentale
"La fix", "la derută", "la o adică"... by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/16435_a_17760]
-
familiar, în care superioritatea și inferioritatea se stabilesc după criterii de funcție, bogăție, influență, forță fizică etc.: barosan, baștan, mahăr, grande, ștab, grangur. Despre baroni am mai scris în această rubrică (în România literară, 29, 2003), constatînd că sensul metaforic, calchiat după engleză (dar poate și după franceză, italiană etc.), este relativ recent și net depreciativ. Și mogul e preluat din engleză, dar e chiar mai vechi - dovadă că în DEX este inclus, alături de sensul etimologic de bază ("persoană care făcea
Baroni și barosani... by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/7686_a_9011]
-
și "care îngrijește ediții") a apărut editor, cu sensuri mai apropiate (,care se ocupă de editarea operei altcuiva") sau mai depărtate (,director de ziar"; "responsabil de redacție"; "program de computer pentru elaborarea de texte și imagini"). În franceză au fost calchiate sensurile noi dezvoltate în engleză, astfel încît éditeur a ajuns să însemne și director de ziar sau program informatic de prelucrare a textelor. În română, la sensul "persoană care editează o operă", singurul cuprins în DEX, se adaugă în prezent
Editór / edítor by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/10349_a_11674]
-
aproape) fraudulos, cu nume rău”. Cuvântul a fost folosit de Topîrceanu, în Cioara („Cu alura interlopă/ Ca un muzicant în frac,/ Cuvioasă ca un popă/ Și smolită ca un drac”). Pare să se fi folosit tot mai mult în sintagma (calchiată după franceză) lume interlopă, desemnare comodă a unui ansamblu de persoane, fenomene și situații definite prin ilegalitate și marginalitate. Sintagma e curentă în textele polițienești („Un bun investigator acoperit trebuie să aibă mai multe aptitudini, cum ar fi: să aibă
Interlop by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/5917_a_7242]
-
Rodica Zafiu În limbajul tinerilor (varietate sociolingvistică greu de delimitat, dar a cărei existență este incontestabilă), cuvîntul patetic e folosit, în ultima vreme, cu un sens special, calchiat din engleza colocvială: "ridicol, penibil, demn de milă și dispreț". O asemenea semnificație nu exista cîtuși de puțin în utilizarea tradițională a adjectivului patetic, preluat din franceză (probabil și sub influența echivalentului german) pe la începutul secolului al XIX-lea; prima
"...un penibil jalnic și patetic" by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/11211_a_12536]
-
o lume în alta. Hărțuită, „traducătoarea de termeni tehnici” Herta Müller, nedorită în fabrică, se refugiază în cuvinte (traducând așezată pe scară, deoarece fusese dată afară din birou, observă cuvinte precum Treppenwangen, „obrajii scării”, sau „coadă-de-rândunică” și „gât-de-lebădă”, denumiri tehnice calchiate din Schwalbenschwanz și Schwanenhals), devenind definitiv scriitoarea Herta Müller. Trambulina declanșată de zgomotul vazei cu lalele sparte a trimis-o pentru todeauna pe scriitoare, din caricaturala „stradă a Gloriei” în care fusese anchetată, într-o lume în care gloria chiar
„Cuvintele dictează ce trebuie să se întâmple“ by Grete Tartler () [Corola-journal/Journalistic/4992_a_6317]
-
avut la îndemână, cu profit pentru o transpunere cât mai fidelă în românește a acestor poeme surprinzător de simple, însă de o mare intensitate lirică, în care și referințele livrești - în esență, la Biblie - se integrează unui discurs ce pare calchiat pe concretul vieții imediate, aproape lipsit de metafore. Vânt de Apele dormeau în nesfârșirea nemișcătoare. Ebraica veche scrie vântul dintâi ca pe un verb de aripi: "merahefet", dâră pe ape-a lui Elohim. Ațâța chipurile: vârtejuri, valuri, stropi și după
ERRI DE LUCA - poeme by Ion Pop () [Corola-journal/Journalistic/11419_a_12744]
-
din unele situații de comunicare de acest tip (de exemplu, din procese) poate proveni o anumita devalorizare a cuvîntului. Uzul politic al substantivului e, pînă la un punct, pozitiv, continuînd ideile egalitariste ale revoluției franceze; sensul modern e de altfel calchiat chiar din franceză și apare cu conotații politice în scrierile secolului trecut: "Onorabile domn, permite-mi pentru ca să-ți prezint pe cetățeanul Dumitrache Titircă, comersant, apropitar și căpitan în gvarda civică" (Caragiale, O noapte furtunoasa). Cetățean are și o istorie politică
Ca simplu cetătean... by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/17466_a_18791]