282 matches
-
deschidă - numai aceștia pot primi lumina învățăturilor sacre. Similar, poezia lui Mircea Ivănescu își disimulează, prin orice mijloace, natura lirismului, pentru ca numai cititorii inițiați de poezie să o descopere. În termenii teoriei literare, unui astfel de mod de înțelegere a literarității poetice i se potrivește ca o mănușă conceptul de secretivitate, pomenit deja mai sus, din A citi, a reciti a lui Matei Călinescu, conform căruia informația literară e deliberat ascunsă de către autor de ochii lectorului, ca într-un joc, astfel încât
[Corola-publishinghouse/Science/84944_a_85729]
-
întregului text. Înscris repetat, "Apelăm la text" e, în lectura Autoarei, marcajul imperativ semnalând autoritatea incontestabilă a mărturiei contemporane: " Ce sosiră asupra noastră cumplite acestea vremi de acmu, de nu stăm de scrisori, ce de griji și suspinuri". În tratarea literarității, există o referire fugitivă la "expresivitatea involuntară", ce ridica intenția la rangul standardului fix de evaluare a literaturii vechi. Formula era restrictivă cu păcat, spun și azi, întrucât cel ce-o lansase părea să fi uitat explicitele declarații de efort
[Corola-publishinghouse/Science/1560_a_2858]
-
noastre stau sub semnul istoriei încercate și nu e nimic reprobabil în această constatare persiflată deseori în contemporaneitate -, încât nu doar oamenii, ci și scrisul e "supt vremi". Epoca veche presupune, astfel, un cititor rafinat, capabil să deceleze mecanismul declanșării literarității în texte în general cu altă destinație decât cea estetică, prin urmare e un teritoriu inaccesibil cititorului comun, pentru că presupune coduri culturale pe care acesta, de regulă, nu le stăpânește. Mentalitatea medievală prelungită în spațiile orientale sau periferic orientale care
[Corola-publishinghouse/Science/1560_a_2858]
-
M. a amânat mereu cuprinderea monografică. În consecință, adeseori lucrările sale au pus în circulație o cantitate mare de informație de care au beneficiat alți confrați. Dacă ele și-au pierdut în acest chip aproape în întregime valoarea documentară inițială, literaritatea multora dintre pasaje oferă o lectură plăcută. Rezistentă în întregime este însă memorialistica. Texte precum Drumuri moldovene. Pe urmele lui Creangă (1925; Premiul „V. Adamachi” al Academiei Române), La Comănești (1925), La Voroneț, La Cetatea Albă, La bojdeuca lui Ion Creangă
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288240_a_289569]
-
multiple, ce se referă la tendințele vizibile în literatura epică postbelică și la semnificațiile operelor de artă focalizate în ekphrasis. Pe de o parte, preluând observațiile lui Eugen Negrici, după 1964 două sunt tendințele prozei românești: o proză ce recupereză literaritatea textului - statutul literaturii ca literatură - respectiv o proză preocupată de redarea adevărului și de statutul literaturii ca reflectare 15. În contextul acestei panoramări a literaturii, apelul la scriitura ekphrastică constituie un mecanism de recuperare a literarității. Prin evocarea unei opere
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
o proză ce recupereză literaritatea textului - statutul literaturii ca literatură - respectiv o proză preocupată de redarea adevărului și de statutul literaturii ca reflectare 15. În contextul acestei panoramări a literaturii, apelul la scriitura ekphrastică constituie un mecanism de recuperare a literarității. Prin evocarea unei opere de artă, descrierea ekphrastică creează o dimensiune evazionistă a romanului, scoțându-l din actualitatea referinței istorice. Fragmentul ekphrastic caută și subliniază similitudini între "scenariul" romanesc (condiția personajului sau evenimentele la care participă) și cel vizual (pictural
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
cea a sculpturii, fiind rezultatul unor retușuri succesive din partea autorului, dar și a unor "priviri" critice repetate din partea cititorului. În romanele analizate se mai remarcă un detaliu structural ce susține asocierea dintre prezența scriiturii ekphrastice și mecanismele de recuperare a literarității. Subiectul ekphrazei (cu excepția romanului Ucenicul neascultător) este și subiectul referințelor ekphrastice, ceea ce face din opera de artă un punct nodal în universul romanesc. Recurența temei operei de artă demonstrează și o construcție elaborată a romanelor, în sensul centrării lor în
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
și, respectiv, în fragmente ekphrastice. Rolul structural al ekphrasis-ului în aceste romane se decelează la două niveluri: construcția personajelor și, respectiv, articulația narațiunii, și pune în evidență nongratuitatea prezenței descrierii ekphrastice în aceste fragmente, dar și mecanismele de recreare a literarității. Se pot decela astfel două funcții majore a pasajului ekphrastic în romanul românesc al acestei perioade, într-o clasificare ce se inspiră (în terminologie) din studiul funcțiilor ekphrazei semnat de Sophie Bertho 16. O funcție a pasajul ekphrastic este funcția
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
13 Viorel Nistor, Pactul ficțional și istoria: repere ale romanului politic românesc postbelic, Editura Casa Cărții de Știință, Cluj-Napoca, 2012, pp. 114-115. 14 Idem, p. 228. 15 "În concluzie, două vor fi după 1964, chestiunile capitale ale prozei românești: problema literarității (a literaturii ca literatură) și problema adevărului b (a literaturii ca reflectare). Aspirația la adevăr va da naștere unei proze politice, de tip justițiar, iar aspirația la literaritate unei proze interesate de efecte estetice, apolitice în intenție și în consecințe
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
concluzie, două vor fi după 1964, chestiunile capitale ale prozei românești: problema literarității (a literaturii ca literatură) și problema adevărului b (a literaturii ca reflectare). Aspirația la adevăr va da naștere unei proze politice, de tip justițiar, iar aspirația la literaritate unei proze interesate de efecte estetice, apolitice în intenție și în consecințe și care nu va întârzia să devină, după o vreme, evazinistă, formalistă, autorflexivă", Eugen Negrici, Literatura română sub comunism, Editura Fundației PRO, București, 2002, p. 160. 16 Sophie
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
impune memoriei. Al doilea traseu al prozei lui R.-L. are ca tematică istoria imediată, trăită de scriitor cu conștiința semnificației și importanței faptelor. Povestirile de război din volumul Povestea caporalului Filip, situate între reportaj și ficțiune, dovedesc interesul pentru literaritate, preocuparea de structurare a textului, fie prin folosirea laitmotivului (Marșul) sau a ramei tematice (Povestea caporalului Filip, Însemnările căpitanului Comșa), fie prin discernerea dramelor mărunte (Vavilia), ca în prozele lui I. Al. Brătescu-Voinești, sau prin creionarea sarcastic reprobatoare a unor
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289109_a_290438]
-
lui Iosif Moga, prietenul său mai tânăr, cu veleități de scriitor. Atrasă de acesta din urmă, Lucia își abandonează soțul, dar după un timp infidela moare, iar seducătorul ei se însoară cu o Elena, care îi dăruiește un băiat. Suportul literarității e realismul minuțios, veracitatea scenelor de existență obișnuită, cotidiană. Cel de-al treilea roman, Muntele de pietate (1983), amintește de literatura „micului fapt adevărat” produsă de Nathalie Sarraute. Relatarea este un colaj de „felii de viață”, cam ternă, cu citate
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289637_a_290966]
-
polifonică a lui Dostoievski) reintroducea realitatea, istoria și societatea în text, privit ca structură complexă de voci, conflict dinamic de limbaje și stiluri eterogene. Deși calchiere a dialogismului bahtinian, intertextualitatea Juliei Kristeva închide din nou textul, prins prizonier doar cu literaritatea lui esențială (ibidem,129). Aceeași observație asupra punctelor slabe ale definirii kristeviene a intertextualității va fi formulată câțiva ani mai târziu și de Anne Claire Gignoux, profesor la aceeași universitate: "definiția intertextualității [vezi supra, prima pagină a prezentului capitol, despre
[Corola-publishinghouse/Science/1575_a_2873]
-
Există diferența între surse dovedite, indecise și respinse (ibidem, 34). Critica surselor a apărut la început ca un instrument, printre altele, care ajuta la înțelegerea textelor, în timp ce intertextualitatea a apărut ca esențială pentru scriitură, ca și pentru lectură, angajând chiar literaritatea textelor. Critica surselor a pierdut teren, în pofida importanței pe care o avea pentru critica literară, din cauză că devenise cam elitist-universitară consideră cercetătoarea într-o societate care se democratiza tot mai mult și în care cititorul " ordinar " dovedea resurse comprehensive și predispoziție
[Corola-publishinghouse/Science/1575_a_2873]
-
altul pentru înțelegerea tuturor semnificațiilor aseamănă intertextul cu mitul. Nu există gest singular, ci act ritualic: proiecția în sacru se realizează prin repetare. De aceeași manieră, nu rămâne izolat un text care dovedește că ascunde în paginile lui urme pretextuale. Literaritatea, dificultatea lecturii non-lineare, este condiționată de raportarea unui text la cele dinainte. Literaritatea echivalează sacrul din registrul mitului. Permutarea de texte produce energii, în spațiul textual, care evocă tama eliadiană. În punctul de convergență mit-intertext mai descoperim un alt element
[Corola-publishinghouse/Science/1575_a_2873]
-
ci act ritualic: proiecția în sacru se realizează prin repetare. De aceeași manieră, nu rămâne izolat un text care dovedește că ascunde în paginile lui urme pretextuale. Literaritatea, dificultatea lecturii non-lineare, este condiționată de raportarea unui text la cele dinainte. Literaritatea echivalează sacrul din registrul mitului. Permutarea de texte produce energii, în spațiul textual, care evocă tama eliadiană. În punctul de convergență mit-intertext mai descoperim un alt element important, și anume labirintul. Gândul cititorului, prin mișcarea lui în lectura tabulară, descrie
[Corola-publishinghouse/Science/1575_a_2873]
-
texte produce energii, în spațiul textual, care evocă tama eliadiană. În punctul de convergență mit-intertext mai descoperim un alt element important, și anume labirintul. Gândul cititorului, prin mișcarea lui în lectura tabulară, descrie un traseu dedalic. Dificultatea lecturii constituie semnul literarității, iar imaginea reprezentativă este dedalul. Labirintul se prezintă ca marcă a intertextualității și a mitologicului, deopotrivă. 2.3.2. Repetarea Prezența intertextului implică re-Creația. Repetarea este a doua caracteristică majoră a mitului. Prin repetarea Cosmogoniei, are loc generarea lumii și
[Corola-publishinghouse/Science/1575_a_2873]
-
cu picioarele goale băgate în papuci mari împluți cu paie (Eminescu: 2011, II, 35). După cum o observație pertinentă (vezi citat supra) sublinia, sunt atâtea situații în care, în lipsa competenței lectorului, se pierde din dimensiunea hipertextuală a literaturii, deci și din literaritatea cărților. (S6g) Tu ești ca o vioară în care sunt închise toate cântările, numai ele trebuiesc trezite de-o mână măiastră, și mâna ce te va trezi înăuntrul tău sunt eu (Eminescu: 2011, II, 46). (S6h) Dar vei fi băgat
[Corola-publishinghouse/Science/1575_a_2873]
-
a pamfletului și unei „anatomii” date de invarianții modali (adică satira, parodia, ironia etc.). Pentru a-și susține demonstrația, autorul recurge la nume reputate, ca Roman Jakobson, Gérard Genette, Marc Angenot, Tzvetan Todorov ș.a. În căutarea valorii estetice și a literarității pamfletului se întreprinde un excurs prin toată literatura română, preferându-se, pentru exemplificări și comentarii, perioada pașoptistă și cea interbelică. Pamfletul ca discurs literar se impune ca o lucrare erudită, minuțios elaborată. SCRIERI: Marin Preda. Fascinația iubirii, București, 1996; Romulus
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288289_a_289618]
-
încă de la primele publicații, reușind să ocupe rapid un loc în prim-plan. Ea s-a situat printre protagoniștii cercetării, deci ai unui mixtum compositum de «știință» și «critică», năzuind să producă un compromis acceptabil între structura simbolică ireductibilă a literarității și exigențele rațiocinante ale travaliului interpretativ. Voia să îmbine capacitatea de diagnostic și forța expresiei cu informația la zi și regulile obiectivității. Era o scientizantă [...] cu gustul poeziei și simțul relativului, o inductivă cu mari apetențe teoretice. PAUL CORNEA Vocația
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288787_a_290116]
-
trimite chiar dincolo de jocul empatic al personajului. Nevoia de a fi în mintea celuilalt este, într-un sens, cum o arată Jean-Jacques Lecercle, unul din impulsurie vii ale umanului, satisfăcut în literatură. Intră, de aceea, între indicii de ficționalitate, de literaritate, semnificînd mai larg ieșirea din "solipsismul nativ", trecerea barierei alterității: " Cred că literatura este unul din rarele mijloace pe care le am de a ieși din solipsismul meu nativ, de a pătrunde în ceea ce este prin definiție impenetrabil: conștiința celuilalt
[Corola-publishinghouse/Science/1472_a_2770]
-
Caiete critice” - numărul 1-2 din 1986, inițiat și coordonat de Eugen Simion, este dedicat Postmodernismului -, „Convingeri comuniste” din București), pentru metadiscurs și poietică - manifeste atât în creațiile în proză, cât și în cele lirice -, optzecismul va duce la modificarea criteriilor literarității prin interesul său pentru autenticitate și „poezia cotidianului”, realism și biografism, experimentalism și textualism. În acest sens, Cercul de critică literară condus de Eugen Simion - un autorizat cunoscător al mișcării de idei din critica europeană, calitate care se întâlnește benefic
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286162_a_287491]
-
Capitolul 1. Privire generală asupra literaturii concentraționare / 29 1.1. "Am scris doar adevărul" / 29 1.2. Literatură de frontieră / 47 1.2.1. Scrieri factuale sau ficționale? / 47 1.2.2. Autobiografii sau memorii? / 67 1.3. Sub semnul literarității: "documentul artistic" / 71 Capitolul 2. Mărturia lui Soljenițîn / 83 2.1. În răspăr cu vremurile / 83 2.1.1. Destinul scriitorului / 83 2.1.2. Destinul operei / 95 2.2. Universul detenției / 111 2.3. Soljenițîn și "cercul atestării" / 128
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
ca definitivă convingerea multor comentatori ai scriitorului rus cum că nu pot fi socotite literare scrierile lui care nu sunt marcate generic. Întrebarea și răspunsul la această întrebare pe care îl propune cartea de față se bizuie pe convingerea că literaritatea este o realitate dinamică, marcată de permanenta întâlnire între scriitori și receptori, de distanța în timp, precum și de posibilitatea recunoașterii de către cititor a referentului real. Această poziție a autoarei este susținută chiar de situația literaturii, și nu numai a literaturii
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
ea pare cea mai clară, fiind complicată, în realitate. Deși poate fi definită foarte simplu prin faptul că are drept obiect realitatea extratextuală, literatura factuală pune, și ea, problema statutului ontologic al enunțului narativ. În plus, se cere discutată problema literarității acestui tip de scrieri. Aceste două probleme tind să se confunde, în sensul că frânturile de ficționalizare servesc drept argument de valoare și, invers, calitățile literare ale unui text pun la îndoială referențialitatea sa. Problema literarității atinge disproporția, flagrantă, dar
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]