125 matches
-
vezi Mul, 2002Ă. Astfel, transumanismul se deghizează în străduința (umanistăă de a duce la îndeplinire promisiunea de libertate, de egalitate și de fraternitate, în special în ramurile american-libertariene ale curentului. În același timp însă, bioetica transumanistă depășește bunul-simț umanist, neacceptând predeterminarea naturii umane și lipsa de control asupra propriei evoluții: dimpotrivă, accelerarea evolutivă trebuie să se petreacă în ritmul unei schimbări coordonate din unghi rațional-etic. Unul dintre asociații curentului, Hans Moravec, posibil de încadrat direcției neocarteziene, formulează teorii care depășesc limita
[Corola-publishinghouse/Science/1913_a_3238]
-
poate decât să considere programarea și alterarea genetică a celulelor viitorilor copii drept procese ale transformării umanului într-un automat, într-o ființă care nu poate să răspundă la întrebarea „cine sunt?” sau drept procese ale unui nou tip de predeterminare, cel impus de părinți ca o continuare a propriilor lor dorințe. Ceea ce pentru transumaniști înseamnă o filosofie și o politică a acceptării diversității și a toleranței, un remediu împotriva bolilor și neajunsurilor organice, pentru bioconservatori echivalează cu discriminarea, condamnarea și
[Corola-publishinghouse/Science/1913_a_3238]
-
decât materie care se mișcă și se metamorfozează până la infinit în spațiu și timp, ascultând de legi fatale, nu rămâne nici un loc pentru libertatea voinței umane. Fatalismul în determinismul universal, . Concepțiile strict deterministe sunt considerate concepții ce anulează responsabilitatea prin predeterminarea absolută, implacabilă pe care o sugerează. Liberul arbitru înseamnă noutate, înseamnă altoirea pe tulpina trecutului a ceva ce nu este sădit acolo dinainte. Concluzia sugerată de pragmatism este că întreaga teorie a libertății are doar valoare practică, de sprijin psihologic
Conceptul de libertate în filosofia modernă by Irina-Elena Aporcăriţei () [Corola-publishinghouse/Science/663_a_1310]
-
organizată în virtutea unui scop. Acest principiu are un caracter finalist, rezultă că întreg universul este predeterminat. Orice are a respecta planul divin, doar că această respectare se distribuie diferit în cazul lucrului și în cazul omului. Dacă lucrul se supune predeterminării în mod inconștient , numai omul face acest act de supunere la predestinare conștientizând ordinea divină. Prin ordinea divină, divinitatea prescrie categorii de acțiuni, nu acțiuni particulare, astfel încât omul este liber să decidă în interiorul acestor categorii de acțiuni, adică el poate
Conceptul de libertate în filosofia modernă by Irina-Elena Aporcăriţei () [Corola-publishinghouse/Science/663_a_1310]
-
trăiește nu i se pare Întâmplător și, dacă ar fi s-o ia de la Început, n-ar modifica nimic În proiectul tulburatei sale biografii. Cu alte cuvinte, ar fi și antisemit, și la fel de fascinat de Germania. Așadar, nimic de făcut: predeterminarea culturală e mai puternică decât orice rațiune. Există, atunci, o fatalitate a sinucigașului? Există un scenariu misterios care-i călăuzește acțiunile? E greu de spus, din moment ce Drieu mărturisește cu nonșalanță că nu-l interesează decât „pictura, casele și grădinile Parisului
[Corola-publishinghouse/Science/1893_a_3218]
-
șarpelui: Numai din rodul pomului din mijlocul raiului ne-a zis Dumnezeu: "Să nu mîncați din el... " [Facerea, 3:3]; or, în mijlocul raiului se aflau atît pomul vieții, cît și cel al cunoașterii binelui și răului; se pare că o predeterminare divină a însoțit orientarea primilor oameni către pomul cunoștinței, iar nu către acela al nemuririi; pe de o parte, în situația edenică omul se bucura deja de o anume nemurire; pe de altă parte, lipsit de posibilitatea cunoașterii autonome, șansa
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
a fost aceea a îngăduirii lui. Simbolic privită, truda omului asupra pămîntului echivalează cu lucrul asupra lui însuși, cu o (auto)perfectare pe care în generozitatea lui Dumnezeu i-a îngăduit-o. Se ascunde în această generozitate germenele unei alte predeterminări: aceea a mîntuirii omului căzut în păcat. Conchidem, o dată cu Leszek Kolakowski, că prin negativare, prin păcat, prin minciună, îndată ce în locul Creatorului a fost așezată creația, în locul binelui a fost plasat păcatul originar și în locul adevărului a fost plasată minciuna, se
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
că anumiți membri ai grupu-lui adoptau poziții ce contraveneau celor mai pro-funde convingeri ale sale: Deși acest fapt nu s-a manifestat niciodată în mod explicit, există aproa-pe de la început o opoziție ireductibilă între susținătorii unui determinism ce se vrea "predeterminare" și cei ai unei determinism care se deschide spre autonomie, independență și libertate. Fac parte dintre cei din urmă; cei dintîi sînt Jacques Monod, Laborit, Atlan și cîțiva tehnocrați. În pofida cîtorva avertizări scrise, punctul lor de vedere a triumfat. Mă
[Corola-publishinghouse/Science/1477_a_2775]
-
ar fi, desigur, altele acum: ar fi tocmai cele care numai astfel pot fi: lucrurile însele. Dar nu putem ajunge la acestea înainte de a opera reducția judicativă asupra dictaturii judicativului, pentru a scoate la iveală dominația judicativului constitutiv, în sensul predeterminării oricărui fapt de gândire, rostire, făptuire din lumea logică, stăpână peste lumea vieții omului, sau, mai bine zis, peste o parte a sa care i se substituie întregului acesteia. Ceea ce înseamnă că "lucrurile însele" pentru prima reducție rămân toate faptele
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
sus, îndeosebi cea referitoare la relația subiectului cu un obiect, țin de filosofia contemporană cum și de filosofia mai veche și atunci ele trebuie (re)formulate în așa fel încât să nu-și aneantizeze propriile lor "date" și propriile lor predeterminări: desigur, analitice și dialectice, adică de natura dictaturii judicativului. Problema care o vizează pe aceasta din urmă are încă șansa de a fi reformulată în așa fel încât să fie cel puțin relaxate convențiile analitice și dialectice; totuși, numai după ce
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
amândouă, condiționându-le astfel în sensul felului lor de a fi și al felului în care se strâng, printr-o anume legătură, chiar sub mintea noastră întrebătoare și judecătoare. Absolutul apare ca fiind cel ce trebuie (iată din nou o predeterminare, de natura dictaturii judicativului) gândit ca ne-fiind, atâta vreme cât el nu se află între limitele celui ce este dat (positum). SECȚIUNEA I Structura judicativă originară S P în perspectivă istoric-fenomenologică Capitolul 1 Logos și logică, formă logică și judecată 1
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
măsură "lucrul ca atare" și actul prin care acesta este preluat (și, cred, prelucrat), constituit, adică. Dar judecata, odată autonomizată, constituie ea însăși "obiecte": cel puțin pe cele corespunzătoare celor două "poziții", S și P, din sinteza sa; de aici predeterminarea judicativă a oricărei obiectualități, legate de gândire, rostire sau făptuire. Trecerea logos-ului în logică are printre urmările deja constatate: îngustarea căii cunoașterii în genere și în fiecare specie a sa prin operații de stabilire a valabilității judicative, blocarea exercițiului
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ființă cu adevărat. Cu toate acestea, opțiunea "ontologică" pentru începutul cunoașterii (identitatea gândului cu ființa, ca început sintetic-originar al cunoașterii, ca "origine originară" a acesteia și ca prim fapt, așadar, pentru gândire, rostire și făptuire) nu va căpăta forța necesară predeterminării unui drum filosofic diferit de cel judicativ. Înțelegem că discursul de tip ontologic, cel veritabil, are ca "obiect" ființa (veșnic identică sieși) și căile (modalitățile) prin care aceasta "coboară" către ființare. Felul în care Platon a înțeles să poarte acest
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
reine Mannigfaltigkeitslehre). În genere, această lucrare reprezintă o ilustrare a modului în care judicativul constitutiv își impune jurisdicția și asupra unor teme filosofice și metode de filosofare aflate la marginea orizontului judicativ; fără să existe în "expresia" lor, totuși, o predeterminare non-judicativă. Tema principală a proiectului husserlian este edificarea unei "logici pure", iar metoda corespunzătoare temei este constituirea unui domeniu de "forme logice" ierarhizate, care pot servi, pe de o parte, unor motivații pur cognitive, ca simple "cunoștințe" de logică, iar
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
spațiului judicativ, în "formă" și active deja în opera logică și filosofică a lui Aristotel. O meontologie, cu sensul precizat mai sus, ar putea conduce chiar către ivirea unor forme ale rostirii filosofice care să nu mai aibă, originar, o predeterminare judicativ-constitutivă; dar acest fapt aproape nici nu este de bănuit în acest moment; el ar deveni posibil numai prin operarea reducției judicative, pentru a scoate la iveală ceea-ce-este dictatura judicativului (și am anticipat, este timp) și a înainta astfel către
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ordinul obiectului sensibil. Conceptul problematic, în genere, este vid, din acest unghi al aplicabilității sale, fiindcă aceasta nu poate fi empirică. Noumen-ul este astfel unul dintre conceptele care nu sunt cuprinse totalmente judicativ, care scapă, într-o oarecare măsură, unor predeterminări judicative. Totuși, chiar pe baza acestora el este și acceptat, în această formă de "concept problematic". Important ar fi acum, pentru a da o formă finală sensurilor sale: a) noumen-un este obiect al intelectului în măsura în care timpul este absent (adică lui
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
drept temei transcendent al tuturor lucrurilor, adică al tuturor ființărilor, între care nu există decât deosebiri de specie, nu propriu-zis ontologice (reglate de relația privilegiată a unei ființări cu ființa însăși). Precomprehensiunile istoric-filosofice posedă ele însele, bineînțeles, un caracter de predeterminare "semantică"; ele au conlucrat de la bun început în proiectul conceptului Dasein-ului, așa cum a fost arătat și mai sus. Din perspectiva lor, "analitica" (în concept judicativ) este activă în ipostaza analiticii existențiale a Dasein-ului (cazul proiectului heideggerian): însăși "explicitarea" acestuia o
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
actul analitic este determinat, dar de loc comun (obișnuit), în orizontul modului său de a fi. Necesitatea analizei este legată de însuși modul de a fi al Dasein-ului, de "situația" sa coordonată prin principiul preeminenței sale ontic-ontologice; tocmai această dublă predeterminare a sa ontic-ontologică, prin sine și prin ființă constituie necesitatea analizei în scopul de a scoate la iveală nu atât temeiul Dasein-ului, cât structura sa factică reprezentând sensul său propriu de a-fi-în-lume. Posibilitatea, prin urmare, ține de o constituție de
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
sunt, formal, subordonate, în sensul că "lucrurile însele" nu sunt chiar "lucrurile", ci entitățile formale care se construiesc după anumite reguli asumate într-un demers. Într-un fel, obiectele constituite acum sunt pre-constituite, iar ele intră în "viață" cu o predeterminare: evident, judicativ- formală. Cred că unul dintre "obiectele" care răspund în cea mai măsură acestei situații, deși nu are de-a face cu convențiile "teoretice" ale analitismului filosofic, este Dasein-ul (uman), așa cum el a apare în demersul fenomenologic al lui
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
adică exclusiv la nivelul judecății, în cadrul relației dintre "pozițiile" de subiect și de predicat; c) poziția privileagită a unei "logici mereologice", potrivit căreia partea este diferită de întreg în mai mare măsură decât este specia față de gen (fapt care impune predeterminări relației dintre subiectul și predicatul logic); d) predeterminarea unui orizont de tematizare în care "obiectul" îl constituie, pe de o parte, "situația existențială", ca relație între om și "lume", iar pe de alta, particularitățile vieții omului pe fondul unei structuri
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
pozițiile" de subiect și de predicat; c) poziția privileagită a unei "logici mereologice", potrivit căreia partea este diferită de întreg în mai mare măsură decât este specia față de gen (fapt care impune predeterminări relației dintre subiectul și predicatul logic); d) predeterminarea unui orizont de tematizare în care "obiectul" îl constituie, pe de o parte, "situația existențială", ca relație între om și "lume", iar pe de alta, particularitățile vieții omului pe fondul unei structuri de generalitate care se limitează la gradul de
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
atunci când teza este negată; b) corectitudinea gândirii se sprijină exclusiv pe reguli de raționare (de gândire), care prestabilesc traseele gândirii în mișcarea sa de la o teză către o concluzie justificat adevărată; c) concentrarea ideii de adevăr în conceptul corespondenței și predeterminarea discursului filosofic în sensul unui "realism", uneori direct, alteori ascuns; d) deschiderea și întreținerea conflictului între mithos și logos; marginalizarea, din această perspectivă, a sensurilor survenite prin forme discursive non-logic formale, cum sunt maximele înțelepciunii; e) preeminența lui "este" copulativ
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
rectificat, prin realegerea mea, conturul inaugural al eului meu, eu iubesc cu o pasiune sporită rezultatul acestui gest categoric ca dovadă tardivă a libertății mele. Recentrarea este fapta orgolioasă a eului care a realizat un transplant de libertate în spațiul predeterminării: ceea ce provine de dinaintea alegerii proprii suferă o redefinire în spațiul deciziei mele. Recentrarea operează astfel o deplasare de sursă: limba, zeii, tribul, locul etc. nu mai provin dintr-o sursă anonimă, ci își au originea în decizia eului meu. Tocmai
Despre limitã by Gabriel Liiceanu () [Corola-publishinghouse/Science/583_a_1233]
-
predeterminat“, „hotărât de mai înainte“. Dar în felul acesta el nu este încă în întregime, ba chiar el este în felul acesta doar propria lui premisă, el urmând abia să devină ceea ce va fi, când va fi mai mult decât predeterminarea sa. Faptul că ființa lui este scindată, la nivelul hotarului său, între un „de mai înainte“ și un „mai apoi“, faptul că acest „mai apoi“ îi aparține și este hotarul adăugat prin hotărârea sa - creează originalitatea ființei lui și conferă
Despre limitã by Gabriel Liiceanu () [Corola-publishinghouse/Science/583_a_1233]
-
goliciunea mea de exemplar al speciei. Cel ce rămâne în frică se regăsește între hotarele pe care nu el și le-a dat. Din punctul de vedere al libertății, al instituirii de hotare, el este încă nimic. Frica trasează hotarele predeterminării noastre; în ele nu ne păstrăm decât ființa primită. Suntem, astfel, fără ca, omenește, să începem să fim. Primul pas pe care îl face copilul, în măsura în care reprezintă prima înfrângere a fricii și prima ieșire din hotarul primit al imobilității sale, este
Despre limitã by Gabriel Liiceanu () [Corola-publishinghouse/Science/583_a_1233]