4,072 matches
-
al tuturor acestor teoretizări îl constituie evidențierea scopului educativ al reprezentărilor scenice, fiind întâlnit chiar și la Negruzzi în prefața la traducerea sa Triizeci de ani sau Viața unui Jucătoriu de cărți, deși restul textului sugerează mai mult afilierea la romantism. Sintagma "școală de moral" atribuită teatrului se repetă obsesiv în majoritatea textelor epocii, căpătând o oarecare nuanțare numai în ceea ce privește justificarea acestei afirmații. În acest sens, Ion Voinescu II în Cugetări asupra teatrului (1836), articol care totuși capătă linii romantice, acordă
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
maniheist clasic vs. romantic opțiunile estetice ale perioadei 1830-1860 este o greșeală. Nuanțările multiple ale îmbinărilor elementelor celor două paradigme o dovedesc atât la nivelul creațiilor literare cât și al teoretizărilor. Desigur, nici a privi unilateral epoca doar din perspectiva romantismului nu ar corespunde cu adevărul. Numeroasele mărturii ideologice din care cele mai importante au fost selectate în lucrarea de față atestă prezența asumată în mod conștient a neoclasicismului. Caracterul mai flexibil al acestor ecouri ale paradigmei franceze originale precum și existența
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
ar corespunde cu adevărul. Numeroasele mărturii ideologice din care cele mai importante au fost selectate în lucrarea de față atestă prezența asumată în mod conștient a neoclasicismului. Caracterul mai flexibil al acestor ecouri ale paradigmei franceze originale precum și existența unui romantism "deschis"238 a dus, în final, la o conviețuire care, în liniile ei generale, a fost destul de pașnică. Aceasta și datorită faptului că scriitorii epocii au fost, în marea lor majoritate, implicați politic, fiind însuflețiți de ideea emancipării naționale, a
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
cei doi termeni clasic și romantic altfel decât sub forma unui anumit maniheism, a unei opoziții, care defavoriza net clasicismul, punându-l sub semnul inferiorității estetice. Începutul secolului al XX-lea va inversa, însă, polaritățile prin cultivarea unei aversiuni împotriva romantismului, perceput drept o exagerare, și prin reconsiderarea în manieră pozitivă a valorilor la care se renunțase cu un secol în urmă. Astfel, afirmarea principiilor clasice s-a făcut mai întâi prin condamnarea celor romantice, după cum se observă în scrierile lui
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
clasicismului în literatură, a monarhiei în politică și a catolicismului în plan religios. Așezarea clasicismului în prim plan nu este întâmplătoare, în măsura în care pare a fi fost sursa principală a dezvoltării celorlalte idei, după cum sugera însuși Maurras: "analizând erorile literare ale romantismului, am fost forțați să recunoaștem greșelile politice și morale ale unui stat implicat într-o revoluție"246 Cu alte cuvinte, dezgustul pentru ceea ce era considerată drept barbaria epocii anterioare a dus la căutarea ordinii, mai întâi în artă, apoi în
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
direcție este faptul că Acțiunea franceză nu a lăsat în urmă nici o operă de valoare, nici un nume cu rezonanță în memoria literaturii (Maurras a fost asociat mai mult cu dimensiunea socio-politică a mișcării, iar Pierre Lasserre, care în 1907 scria Romantismul francez, unde încerca să demonstreze că acest curent a dus la pervertirea gustului și a dimensiunii estetice, fără însă a nega valoarea unor scriitori romantici, a fost, în mare măsură neînțeles, opera sa fiind pusă sub semnul absolutismului ca o
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
cernelii. Astfel, frumusețea îi este asigurată de claritatea liniilor, de simplitatea desenului. Însă unele femei preferă să poarte stofa pe dos pentru a-și etala bogăția, pentru a atrage atenția asupra multitudinii firelor de aur. În această manieră poartă și romantismul poezia, conchide Cocteau, sugerând prezența unui lux artificial, fals care se opune firescului în actul artistic. "Poezia trebuie să aibă un aer sărac pentru cei care nu cunosc luxul. Un poem este culmea luxului, adică a reținerii, opusul avariției."253
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
în tranșeele Primului Război Mondial, noua viziune estetică a filosofului englez s-a impus mai mult prin intermediari, din care cei mai faimoși sunt T.S. Eliot și Ezra Pound. În ceea ce privește atitudinea sa pro-clasică, cel mai reprezentativ text al său rămâne cel intitulat Romantism și clasicism (1911-1912), unde se trasează, în mod dihotomic, coordonatele celor două viziuni artistice. Desigur, a scrie despre clasicism nu înseamnă neapărat a crede în clasicism. Acesta nu este însă cazul eseului avut în vedere, în care paralela dintre cele
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
fiind realizată, de la bun început, pentru a accentua un aspect în defavoarea celuilalt. În acest sens, fraza inițială a textului stabilește, în mod evident, intențiile autorului: "În cele ce urmează, voi încerca să argumentez că, după o sută de ani de romantism, e timpul pentru o renaștere clasică, și că arma specifică acestui nou spirit clasic, atunci când se manifestă în vers, va fi fantezia."263 Declarația făcută în incipitul eseului este directă, asumată și fără ocolișuri, sugerându-se o anumită epuizare a
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
-se, totodată, întoarcerea la clasicism. Reperul temporal "după o sută de ani" accentuează ideea unei reveniri la formula pe care au întărit-o clasicii francezi. Interesantă este, însă, afirmația privitoare la fantezie, concept ce a fost asociat mai mult cu romantismul. În fapt, se face o subtilă diferențiere de termeni, Hulme disociind între fantezie și imaginație și adăugând precizarea că "va trebui deci să demonstrez două lucruri: în primul rând că se anunță o renaștere clasică, și, în al doilea rând
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
În acest sens, Hulme face referire la maniera aparte prin care grupul Acțiunea franceză a ales să valorifice aceste opoziții de factură în primul rând estetică și anume transpunându-le în domeniul politicii unde, după cum am arătat în paginile anterioare, romantismul era asociat cu idealurile anarhice ale Revoluției sau cu decadența Republicii, pe când clasicismul reprezenta ordinea și armonia monarhică. În aceeași ordine de idei, privind redimensionarea unor termeni, merită semnalată observația aceluiași autor care identifica în eseul O filosofie conservatoare trei
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
-i dai." Această analiză pertinentă și oarecum ironică a schimbărilor prin care trece un termen sesizează în mod corect alternarea percepției care duce la gradarea viziunii asupra unui concept. În acest sens, Hulme își propune în primul articol menționat aici Romantism și clasicism să ofere propria sa viziune asupra celor două noțiuni, având convingerea că o explicitare a termenilor va constitui un fundament al argumentării necesității unei renașteri clasice. Astfel, în viziunea lui Hulme, romantismul și clasicismul reprezintă două atitudini asupra
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
propune în primul articol menționat aici Romantism și clasicism să ofere propria sa viziune asupra celor două noțiuni, având convingerea că o explicitare a termenilor va constitui un fundament al argumentării necesității unei renașteri clasice. Astfel, în viziunea lui Hulme, romantismul și clasicismul reprezintă două atitudini asupra ființei una care privește omul ca fiind bun în sine, dar coruptibil de circumstanțe, iar cealaltă prin care omul este văzut ca fiind destul de limitat, dar i se poate asigura decența prin ordine și
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
aspecte fundamentale pe de o parte intuiția fenomenală a autorului în ceea ce privește necesitatea deschiderii către o nouă epocă în literatură, care însă are nevoie de creatori de valoare pentru a se impune, iar, pe de altă parte, sesizarea transformărilor cauzate de romantism la nivelul receptării artistice, transformări ce ar putea duce la imposibilitatea perceperii noii direcții drept revigorare a clasicismului. Se sugerează, în acest sens, faptul că, deși romantismul a murit, i-au supraviețuit așteptările critice, publicul receptor valorizând în continuare doar
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
pentru a se impune, iar, pe de altă parte, sesizarea transformărilor cauzate de romantism la nivelul receptării artistice, transformări ce ar putea duce la imposibilitatea perceperii noii direcții drept revigorare a clasicismului. Se sugerează, în acest sens, faptul că, deși romantismul a murit, i-au supraviețuit așteptările critice, publicul receptor valorizând în continuare doar creații înscrise în coordonatele acestuia: "Dacă tradiția poeziei romantice a secat, judecata estetică romantică e încă în viață." Cu alte cuvinte, s-a creat un anumit orizont
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
creat un anumit orizont de așteptare, care cu greu poate fi modificat, existând riscul ca o poezie clasică bună să nu mai poată fi apreciată. Acest fapt generează o reacție destul de brutală din partea autorului care își mărturisește răspicat aversiunea față de romantism: "Mă opun chiar și celor mai buni dintre romantici. Mă opun încă și mai mult tipului de receptivitate romantic. Mă opun neglijenței care consideră că un poem nu e poem dacă nu e un vaiet sau un scâncet." Rândurile citate
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
neglijenței care consideră că un poem nu e poem dacă nu e un vaiet sau un scâncet." Rândurile citate reflectă pregnant dimensiunea accentuat polemică pe care a căpătat-o neoclasicismul secolului al XX-lea. Este momentul în care clasicismul răspunde romantismului. Deoarece acesta din urmă a apărut ulterior celuilalt, atitudinea reacționară s-a manifestat mai mult dintr-o singură direcție, unilateral. Prin această reevaluare a principiilor clasice se produce un fel de insurgență inversă, care aruncă sub semnul negativului atribute estetice
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
impersonalul devine răceală, rigurozitatea este percepută drept uscăciune, claritatea drept ariditate "Soliditatea uscată a clasicilor îi repugnă cititorului de azi. Poezia care nu e jilavă nu e poezie." Demersul lui Hulme este unul dublu de a sugera intoleranța creată de romantism la adresa clasicismului (greșeala de a construi anumite prejudecăți literare) precum și de a "ataca" maniera romantică de a scrie și a recepta poezie. Hulme vizează faptul că, din perspectivă clasică, idealurile poetice romantice par deopotrivă de ridicole și exagerate. Ceea ce deplânge
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
anumite prejudecăți literare) precum și de a "ataca" maniera romantică de a scrie și a recepta poezie. Hulme vizează faptul că, din perspectivă clasică, idealurile poetice romantice par deopotrivă de ridicole și exagerate. Ceea ce deplânge totodată Hulme este că după constituirea romantismului, clasicismul nu a mai putut fi privit de sine stătător, ci doar în ecuația dublă a raportării antagonice la curentul care l-a urmat. Astfel, se observă o încercare a filosofului englez de a restabili polaritățile corecte prin reluarea obsesivă
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
greșelilor estetice romantice care au dus la respingerea unor aspecte legitime și perfect realizabile artistic: "nimeni nu înțelege că descrierea fidelă poate constitui un obiectiv legitim al poeziei. Pentru romantici versul înseamnă întotdeauna o stârnire a emoțiilor în jurul cuvântului "infinit"." Romantismul a creat impresia că poezia trebuie asociată deschiderii totale, trebuie desprinsă de contingent; mai mult decât atât, romantismul a generat ideea că acesta ar fi unicul mod de a scrie poezie. Cu alte cuvinte, romantismul a propus un alt orizont
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
că descrierea fidelă poate constitui un obiectiv legitim al poeziei. Pentru romantici versul înseamnă întotdeauna o stârnire a emoțiilor în jurul cuvântului "infinit"." Romantismul a creat impresia că poezia trebuie asociată deschiderii totale, trebuie desprinsă de contingent; mai mult decât atât, romantismul a generat ideea că acesta ar fi unicul mod de a scrie poezie. Cu alte cuvinte, romantismul a propus un alt orizont estetic care s-a impus, ducând la desconsiderarea totală a modelelor anterioare. Acesta este marele regret al lui
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
a emoțiilor în jurul cuvântului "infinit"." Romantismul a creat impresia că poezia trebuie asociată deschiderii totale, trebuie desprinsă de contingent; mai mult decât atât, romantismul a generat ideea că acesta ar fi unicul mod de a scrie poezie. Cu alte cuvinte, romantismul a propus un alt orizont estetic care s-a impus, ducând la desconsiderarea totală a modelelor anterioare. Acesta este marele regret al lui Hulme "romantismul ne-a corupt în așa măsură încât negăm valoarea oricărei scrieri care nu conține ceva
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
generat ideea că acesta ar fi unicul mod de a scrie poezie. Cu alte cuvinte, romantismul a propus un alt orizont estetic care s-a impus, ducând la desconsiderarea totală a modelelor anterioare. Acesta este marele regret al lui Hulme "romantismul ne-a corupt în așa măsură încât negăm valoarea oricărei scrieri care nu conține ceva vag." Pe de altă parte, din dorința de a reabilita norma clasică, Hulme comite aceeași greșeală ca și romanticii aceea de a privi în mod
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
întâi din sfera antitezei considerată drept o "împerechere de termeni care aparțin politicii literare."266 Desigur, aceasta este o afirmație făcută la maturitate, căci nici scrierile de tinerețe ale lui Eliot nu sunt ferite întru totul de relaționarea polemică la romantism, după cum vom demonstra într-un subcapitol ulterior. Acest aspect denotă faptul că apropierea în timp de tulburările romantice a creat necesitatea unor răspunsuri mai violente, a unor luări de poziție mai agresive, explicabile, până la un punct, în contextul nisipurilor mișcătoare
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]
-
însă la teoriile lui Hulme, acesta continuă să așeze în paralel cele două dimensiuni subliniind raportarea diferențiată la realitate clasicismul presupune o ancorare în limitele realului, o reflectare a naturii, după cum sugerează unul dintre principiile cele mai importante ale sale. Romantismul însă valorifică aspirații, idealuri care sunt mai mult rodul imaginației, depășind cu mult granițele realului. Viziunea romantică vizează o desprindere de contingent și de tot ce înseamnă limită de aceea poate a înflăcărat atât de mult cititorii. Hulme afirmă, în
[Corola-publishinghouse/Science/1558_a_2856]