13,179 matches
-
nici o legătură între textul literar și lumea reală. În sfîrșit, apariția genului numit "facțiune" și a altor amestecuri similare de fictiv și real arată că autonomia discursului literaturii este subminată chiar de propriii săi practicanți. În acest capitol am ignorat minciunile intenționate pentru a ne îndrepta privirea, într-un mod care trebuie să fie oarecum superficial, asupra afirmațiilor false spuse fără intenția de a minți. Scopul meu a fost de a evidenția absența oricărei legături obligatorii între adevăr și minciună, între
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
ignorat minciunile intenționate pentru a ne îndrepta privirea, într-un mod care trebuie să fie oarecum superficial, asupra afirmațiilor false spuse fără intenția de a minți. Scopul meu a fost de a evidenția absența oricărei legături obligatorii între adevăr și minciună, între veridicitate și falsitate. La fel cum contextul influențează conținutul, frecvența și eficiența minciunilor, tot așa influențează și modul în care sînt percepute afirmațiile neadevărate. Ficțiunea este opusul minciunii. După ce am analizat astfel atît aspectele negative cît și pe cele
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
fie oarecum superficial, asupra afirmațiilor false spuse fără intenția de a minți. Scopul meu a fost de a evidenția absența oricărei legături obligatorii între adevăr și minciună, între veridicitate și falsitate. La fel cum contextul influențează conținutul, frecvența și eficiența minciunilor, tot așa influențează și modul în care sînt percepute afirmațiile neadevărate. Ficțiunea este opusul minciunii. După ce am analizat astfel atît aspectele negative cît și pe cele pozitive ale minciunii, ne putem îndrepta spre două subiecte cu caracter mai general. În
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
fost de a evidenția absența oricărei legături obligatorii între adevăr și minciună, între veridicitate și falsitate. La fel cum contextul influențează conținutul, frecvența și eficiența minciunilor, tot așa influențează și modul în care sînt percepute afirmațiile neadevărate. Ficțiunea este opusul minciunii. După ce am analizat astfel atît aspectele negative cît și pe cele pozitive ale minciunii, ne putem îndrepta spre două subiecte cu caracter mai general. În capitolul 10 vom examina modul în care diverși scriitori au evaluat minciuna, din punct de
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
și falsitate. La fel cum contextul influențează conținutul, frecvența și eficiența minciunilor, tot așa influențează și modul în care sînt percepute afirmațiile neadevărate. Ficțiunea este opusul minciunii. După ce am analizat astfel atît aspectele negative cît și pe cele pozitive ale minciunii, ne putem îndrepta spre două subiecte cu caracter mai general. În capitolul 10 vom examina modul în care diverși scriitori au evaluat minciuna, din punct de vedere moral și sociologic, iar în final, în capitolul 11, ne întrebăm de ce trebuie
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Ficțiunea este opusul minciunii. După ce am analizat astfel atît aspectele negative cît și pe cele pozitive ale minciunii, ne putem îndrepta spre două subiecte cu caracter mai general. În capitolul 10 vom examina modul în care diverși scriitori au evaluat minciuna, din punct de vedere moral și sociologic, iar în final, în capitolul 11, ne întrebăm de ce trebuie de fapt să existe minciuni. 10 Evaluări În acest capitol încerc să abordez două subiecte separate, însă oarecum în legătură unul cu altul
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
două subiecte cu caracter mai general. În capitolul 10 vom examina modul în care diverși scriitori au evaluat minciuna, din punct de vedere moral și sociologic, iar în final, în capitolul 11, ne întrebăm de ce trebuie de fapt să existe minciuni. 10 Evaluări În acest capitol încerc să abordez două subiecte separate, însă oarecum în legătură unul cu altul: evaluarea minciunii în termeni morali și în termeni sociologici. Distanța dintre cele două subiecte este evidentă; de-a lungul secolelor, moraliștii au
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
punct de vedere moral și sociologic, iar în final, în capitolul 11, ne întrebăm de ce trebuie de fapt să existe minciuni. 10 Evaluări În acest capitol încerc să abordez două subiecte separate, însă oarecum în legătură unul cu altul: evaluarea minciunii în termeni morali și în termeni sociologici. Distanța dintre cele două subiecte este evidentă; de-a lungul secolelor, moraliștii au scris pe larg despre ceea ce este corect sau greșit din punct de vedere moral (în special despre ceea ce este greșit
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
termeni morali și în termeni sociologici. Distanța dintre cele două subiecte este evidentă; de-a lungul secolelor, moraliștii au scris pe larg despre ceea ce este corect sau greșit din punct de vedere moral (în special despre ceea ce este greșit) în minciună, fără a spune prea mult sau fără a vorbi deloc despre semnificația sa sociologică. Publicul neavizat a așteptat încă și mai puțin să primească sfaturi din partea sociologilor dacă să condamne sau să aplaude minciuna. Totuși, deși subiectele sînt diferite, ele
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
special despre ceea ce este greșit) în minciună, fără a spune prea mult sau fără a vorbi deloc despre semnificația sa sociologică. Publicul neavizat a așteptat încă și mai puțin să primească sfaturi din partea sociologilor dacă să condamne sau să aplaude minciuna. Totuși, deși subiectele sînt diferite, ele sînt și legate; principalul obiectiv al analizei sociologice, o mai bună înțelegere a modului în care funcționează societatea, ar trebui să fie o piatră de temelie pentru un al doilea obiectiv, structurarea unei societăți
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
a modului în care funcționează societatea, ar trebui să fie o piatră de temelie pentru un al doilea obiectiv, structurarea unei societăți care să funcționeze mai bine. Deși majoritatea filosofilor și moraliștilor religioși au condamnat, în majoritatea timpului, aproape toate minciunile, ca fiind greșeli din punct de vedere moral, această atitudine dezaprobatoare a variat considerabil de la un scriitor la altul și de la un fel de minciună la altul. După cum s-a menționat mai devreme, în antichitate, Platon, care a dezaprobat minciunile
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
mai bine. Deși majoritatea filosofilor și moraliștilor religioși au condamnat, în majoritatea timpului, aproape toate minciunile, ca fiind greșeli din punct de vedere moral, această atitudine dezaprobatoare a variat considerabil de la un scriitor la altul și de la un fel de minciună la altul. După cum s-a menționat mai devreme, în antichitate, Platon, care a dezaprobat minciunile spuse de scriitorii cu imaginație bogată, a discutat despre aspectele negative sau pozitive ale minciunilor nobile, numite astfel de filosofi și spuse de elita aflată
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
minciunile, ca fiind greșeli din punct de vedere moral, această atitudine dezaprobatoare a variat considerabil de la un scriitor la altul și de la un fel de minciună la altul. După cum s-a menționat mai devreme, în antichitate, Platon, care a dezaprobat minciunile spuse de scriitorii cu imaginație bogată, a discutat despre aspectele negative sau pozitive ale minciunilor nobile, numite astfel de filosofi și spuse de elita aflată la conducerea maselor de oameni, în scopul de a păstra ordinea socială (Bok 1978:165-170
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
de la un scriitor la altul și de la un fel de minciună la altul. După cum s-a menționat mai devreme, în antichitate, Platon, care a dezaprobat minciunile spuse de scriitorii cu imaginație bogată, a discutat despre aspectele negative sau pozitive ale minciunilor nobile, numite astfel de filosofi și spuse de elita aflată la conducerea maselor de oameni, în scopul de a păstra ordinea socială (Bok 1978:165-170). Însă, dacă el a aprobat sau nu "minciunile nobile", rămîne un subiect deschis discuției (Arendt
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
discutat despre aspectele negative sau pozitive ale minciunilor nobile, numite astfel de filosofi și spuse de elita aflată la conducerea maselor de oameni, în scopul de a păstra ordinea socială (Bok 1978:165-170). Însă, dacă el a aprobat sau nu "minciunile nobile", rămîne un subiect deschis discuției (Arendt 1968:232, 298 n.5; cf. Bok 1978:305-306; Toynbee 1935:93; Voegelin 1957:104-108). Aceeași atitudine ambivalentă față de minciună este întîlnită și în miturile și în basmele populare, probabil din folclorul oricărei
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
păstra ordinea socială (Bok 1978:165-170). Însă, dacă el a aprobat sau nu "minciunile nobile", rămîne un subiect deschis discuției (Arendt 1968:232, 298 n.5; cf. Bok 1978:305-306; Toynbee 1935:93; Voegelin 1957:104-108). Aceeași atitudine ambivalentă față de minciună este întîlnită și în miturile și în basmele populare, probabil din folclorul oricărei comunități; poveștile despre înșelătorii și vicleșuguri sînt abundente. Mai mult, protagoniștii acestor acțiuni nu sînt înfățișați drept personaje negative. Odiseu este numai un exemplu din lunga listă
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
noastre animale și culturale, obligația morală de a spune întotdeauna "adevărul" trebuie considerată o recentă achiziție a ethos-ului nostru. Teoria lui Scheibe este susținută de Arendt (1968:232) care spune că nici una dintre religiile principale, cu excepția zoroastrismului, nu includeau minciuna, spre deosebire de "mărturia falsă", în catalogul lor de păcate grave, și că numai odată cu apariția puritanismului și a științei organizate minciunile au început să fie considerate ofense serioase. Ambele afirmații au fost contestate (Bok 1978:302). Budismul include o obligativitate intransigentă
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Teoria lui Scheibe este susținută de Arendt (1968:232) care spune că nici una dintre religiile principale, cu excepția zoroastrismului, nu includeau minciuna, spre deosebire de "mărturia falsă", în catalogul lor de păcate grave, și că numai odată cu apariția puritanismului și a științei organizate minciunile au început să fie considerate ofense serioase. Ambele afirmații au fost contestate (Bok 1978:302). Budismul include o obligativitate intransigentă de a nu minți (Gombrich 1971:65, 255). Prima poruncă a religiei druze cere sinceritate credincioșilor, însă de asemenea, include
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
început să fie considerate ofense serioase. Ambele afirmații au fost contestate (Bok 1978:302). Budismul include o obligativitate intransigentă de a nu minți (Gombrich 1971:65, 255). Prima poruncă a religiei druze cere sinceritate credincioșilor, însă de asemenea, include posibilitatea minciunilor adresate celor care nu fac parte din tagma aceasta, cu scopul de a proteja secretul credinței, conform doctrinei taqiyah (cf. Patai 1987; Patton 1920:458). Un exemplu de condamnare a minciunii de către creștinism este oferit de Sfîntul Augustin, care atacă
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
druze cere sinceritate credincioșilor, însă de asemenea, include posibilitatea minciunilor adresate celor care nu fac parte din tagma aceasta, cu scopul de a proteja secretul credinței, conform doctrinei taqiyah (cf. Patai 1987; Patton 1920:458). Un exemplu de condamnare a minciunii de către creștinism este oferit de Sfîntul Augustin, care atacă priscilianiștii (Deferrari 1952; cf. Forrester 1989:152) în anul 420 e.n. și în scurta sa lucrare De mendacio. Augustin a dezaprobat doctrina prisciliană care presupunea că era voie să se mintă
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
în privința apartenenței religioase, pentru a proteja credința de cei din afară. Mai tîrziu, el s-a îndoit de claritatea tezei sale, însă, cu toate acestea, lucrarea a ajuns să fie un punct de reper în creștinismul medieval ca analiză a minciunii (Augustin 1952:60-66, 86-88, 146-170; cf. Bok 1978:34-37). După părerea lui Augustin, toate minciunile sînt un păcat, deși unele sînt mai puțin grave decît celelalte. Legătura cauzală pe care Arendt o face între înflorirea științei și dezaprobarea tot mai
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
a îndoit de claritatea tezei sale, însă, cu toate acestea, lucrarea a ajuns să fie un punct de reper în creștinismul medieval ca analiză a minciunii (Augustin 1952:60-66, 86-88, 146-170; cf. Bok 1978:34-37). După părerea lui Augustin, toate minciunile sînt un păcat, deși unele sînt mai puțin grave decît celelalte. Legătura cauzală pe care Arendt o face între înflorirea științei și dezaprobarea tot mai evidentă a minciunii trebuie totuși demonstrată. Arendt asociază știința cu un accent pus pe "autenticitate
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
60-66, 86-88, 146-170; cf. Bok 1978:34-37). După părerea lui Augustin, toate minciunile sînt un păcat, deși unele sînt mai puțin grave decît celelalte. Legătura cauzală pe care Arendt o face între înflorirea științei și dezaprobarea tot mai evidentă a minciunii trebuie totuși demonstrată. Arendt asociază știința cu un accent pus pe "autenticitate și veridicitate absolută", însă aceste valori se leagă mai degrabă de puritanism și de filosofia lui Kant (1949; 1964:92-96, 155), care, cel puțin în ultimele sale opere
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
accent pus pe "autenticitate și veridicitate absolută", însă aceste valori se leagă mai degrabă de puritanism și de filosofia lui Kant (1949; 1964:92-96, 155), care, cel puțin în ultimele sale opere, l-a urmat pe Sfîntul Augustin, condamnînd toate minciunile (cf. Bok 1978:37 ff., 295 n.15; Kant 1930:224-229), și se leagă mai puțin de începuturile științei moderne, apropiindu-se totuși de alchimie și astrologie (cf. Uberoi 1978). Moraliștii secolului al XX-lea au tendința de a aproba
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
cf. Bok 1978:37 ff., 295 n.15; Kant 1930:224-229), și se leagă mai puțin de începuturile științei moderne, apropiindu-se totuși de alchimie și astrologie (cf. Uberoi 1978). Moraliștii secolului al XX-lea au tendința de a aproba minciunile inofensive și pe cele sociale, în timp ce dezaprobă minciunile rău intenționate. Condamnarea fără nici o discriminare a tuturor minciunilor, care îi aparține lui Kateb (1980), este neobișnuită pentru acest secol. În ziua de azi, majoritatea criticilor acceptă faptul că unele minciuni sînt
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]