13,179 matches
-
Kant 1930:224-229), și se leagă mai puțin de începuturile științei moderne, apropiindu-se totuși de alchimie și astrologie (cf. Uberoi 1978). Moraliștii secolului al XX-lea au tendința de a aproba minciunile inofensive și pe cele sociale, în timp ce dezaprobă minciunile rău intenționate. Condamnarea fără nici o discriminare a tuturor minciunilor, care îi aparține lui Kateb (1980), este neobișnuită pentru acest secol. În ziua de azi, majoritatea criticilor acceptă faptul că unele minciuni sînt justificabile și chiar necesare. De asemenea, puțini oameni
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
începuturile științei moderne, apropiindu-se totuși de alchimie și astrologie (cf. Uberoi 1978). Moraliștii secolului al XX-lea au tendința de a aproba minciunile inofensive și pe cele sociale, în timp ce dezaprobă minciunile rău intenționate. Condamnarea fără nici o discriminare a tuturor minciunilor, care îi aparține lui Kateb (1980), este neobișnuită pentru acest secol. În ziua de azi, majoritatea criticilor acceptă faptul că unele minciuni sînt justificabile și chiar necesare. De asemenea, puțini oameni de rînd ar dezaproba toate minciunile, și încă și
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
aproba minciunile inofensive și pe cele sociale, în timp ce dezaprobă minciunile rău intenționate. Condamnarea fără nici o discriminare a tuturor minciunilor, care îi aparține lui Kateb (1980), este neobișnuită pentru acest secol. În ziua de azi, majoritatea criticilor acceptă faptul că unele minciuni sînt justificabile și chiar necesare. De asemenea, puțini oameni de rînd ar dezaproba toate minciunile, și încă și mai puțini le-ar aproba pe toate. Există diferențe de la un mediu cultural și subcultural la altul în modul în care este
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
discriminare a tuturor minciunilor, care îi aparține lui Kateb (1980), este neobișnuită pentru acest secol. În ziua de azi, majoritatea criticilor acceptă faptul că unele minciuni sînt justificabile și chiar necesare. De asemenea, puțini oameni de rînd ar dezaproba toate minciunile, și încă și mai puțini le-ar aproba pe toate. Există diferențe de la un mediu cultural și subcultural la altul în modul în care este privită minciuna, iar în cadrul comunităților, unii oameni au o atitudine mai strictă decît alții. Înțelegerea
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
justificabile și chiar necesare. De asemenea, puțini oameni de rînd ar dezaproba toate minciunile, și încă și mai puțini le-ar aproba pe toate. Există diferențe de la un mediu cultural și subcultural la altul în modul în care este privită minciuna, iar în cadrul comunităților, unii oameni au o atitudine mai strictă decît alții. Înțelegerea deplină a propriului punct de vedere, indiferent de modul în care se aseamănă cu viziunea altora, poate fi recomandată ca un prim pas spre eliberarea de sentimentele
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
recomandată ca un prim pas spre eliberarea de sentimentele de vinovăție (e.g. Larsen 1979:179). Multe texte științifice includ rezultate ale studiilor asupra atitudinii. Unul dintre exemplele cele mai timpurii este o colecție de relatări cu privire la situații în care apare minciuna, subiecții analizați fiind 673 de studenți și elevi, iar cercetătorul care i-a studiat, Leonard (1920). În anchetele mai recente s-a acordat o deosebită atenție semnificației studiului, iar descoperirile empirice au luat locul amestecului de relatări și comentarii moraliste
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
greșeală" a fost de aproximativ 19% pentru copiii de 12 ani, însă de numai 4% pentru cei avînd vîrsta de 15 ani (Corson 1984). Am menționat deja în capitolul 5 atitudinile pe care le au adulții europeni și australieni față de minciuna spusă în propriul interes. Informațiile de acest gen sînt relativ ușor de colectat, însă numai dacă acest lucru este făcut în mod sistematic de-a lungul anilor va exista posibilitatea stabilirii unor legături plauzibile între răspunsurile obținute la chestionare și
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
numai dacă acest lucru este făcut în mod sistematic de-a lungul anilor va exista posibilitatea stabilirii unor legături plauzibile între răspunsurile obținute la chestionare și deciziile adoptate în lumea reală. Alte cercetări empirice arată că diferențele în atitudinea față de minciună pot fi asociate factorilor de genul vîrstei și sexului. De exemplu, într-un studiu recent asupra copiilor avînd vîrste între 4 și 11 ani, elevi ai școlilor suburbane din Australia, Bussey (1992) a descoperit că cei mai mari legau mai
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
ai școlilor suburbane din Australia, Bussey (1992) a descoperit că cei mai mari legau mai mult sinceritatea de mîndria personală decît cei mai mici, deși nu exista o diferență semnificativă între băieți și fete în modul în care aceștia evaluau minciunile spuse în scop protector. Totuși, au fost semnalate diferențe în funcție de sex, prin cîteva anchete care au avut loc mai tîrziu în nordul Americii. Două dintre studiile efectuate de Lindskold și Walters (1983), menționate în capitolul 6, arătau că studentele manifestau
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Totuși, au fost semnalate diferențe în funcție de sex, prin cîteva anchete care au avut loc mai tîrziu în nordul Americii. Două dintre studiile efectuate de Lindskold și Walters (1983), menționate în capitolul 6, arătau că studentele manifestau mai puțină toleranță față de minciună decît studenții. Totuși, într-un alt studiu al acestor autori, s-a descoperit că nu exista nici o diferență între atitudinea studenților și cea a studentelor din campus; ambele grupuri tolerau minciuna mai puțin decît colegii lor mai în vîrstă, de la
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
6, arătau că studentele manifestau mai puțină toleranță față de minciună decît studenții. Totuși, într-un alt studiu al acestor autori, s-a descoperit că nu exista nici o diferență între atitudinea studenților și cea a studentelor din campus; ambele grupuri tolerau minciuna mai puțin decît colegii lor mai în vîrstă, de la seral. O deosebire mai evidentă, de alt gen, este scoasă la iveală de un studiu asupra atitudinii efectuat de medici americani și menționat în capitolul 6. Potrivit acestuia, 74% dintre persoanele
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
6. Potrivit acestuia, 74% dintre persoanele chestionate s-au arătat de părere că medicii erau nesinceri "ocazional" sau "deseori", însă numai 19% au admis că ei înșiși aveau un comportament similar (Novack et al. 1989:2984). Această perspectivă intermediară asupra minciunii, prin care unele minciuni sînt grave, iar altele acceptabile sau chiar benefice, este atitudinea pe care o are omul de rînd, nu numai în societățile industrializate ci, conform datelor etnografice, și în societățile non-industrializate. Albert (1972:98) vorbește de "aprecierea
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
dintre persoanele chestionate s-au arătat de părere că medicii erau nesinceri "ocazional" sau "deseori", însă numai 19% au admis că ei înșiși aveau un comportament similar (Novack et al. 1989:2984). Această perspectivă intermediară asupra minciunii, prin care unele minciuni sînt grave, iar altele acceptabile sau chiar benefice, este atitudinea pe care o are omul de rînd, nu numai în societățile industrializate ci, conform datelor etnografice, și în societățile non-industrializate. Albert (1972:98) vorbește de "aprecierea culturală a minciunilor inteligente
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
unele minciuni sînt grave, iar altele acceptabile sau chiar benefice, este atitudinea pe care o are omul de rînd, nu numai în societățile industrializate ci, conform datelor etnografice, și în societățile non-industrializate. Albert (1972:98) vorbește de "aprecierea culturală a minciunilor inteligente și a eschivărilor" de către populația Barundi, în mijlocul căreia a lucrat ea, însă menționează de asemenea faptul că unul dintre oamenii care îi furnizau informații a susținut în mod fals că era sincer; acest lucru sugerează că pînă și populația
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
a lucrat ea, însă menționează de asemenea faptul că unul dintre oamenii care îi furnizau informații a susținut în mod fals că era sincer; acest lucru sugerează că pînă și populația Barundi își arată uneori dezaprobarea față de anumite genuri de minciuni. Unele discuții pe tema eticii practice includ sugestii cu privire la felul de minciuni care sînt permise. De exemplu, cărțile pe subiectul eticii medicale conțin adeseori o secțiune care se referă la minciunile ce pot fi spuse pacienților muribunzi, celor cărora li
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
care îi furnizau informații a susținut în mod fals că era sincer; acest lucru sugerează că pînă și populația Barundi își arată uneori dezaprobarea față de anumite genuri de minciuni. Unele discuții pe tema eticii practice includ sugestii cu privire la felul de minciuni care sînt permise. De exemplu, cărțile pe subiectul eticii medicale conțin adeseori o secțiune care se referă la minciunile ce pot fi spuse pacienților muribunzi, celor cărora li se oferă o versiune mai acceptabilă a adevărului sau celor implicați în
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Barundi își arată uneori dezaprobarea față de anumite genuri de minciuni. Unele discuții pe tema eticii practice includ sugestii cu privire la felul de minciuni care sînt permise. De exemplu, cărțile pe subiectul eticii medicale conțin adeseori o secțiune care se referă la minciunile ce pot fi spuse pacienților muribunzi, celor cărora li se oferă o versiune mai acceptabilă a adevărului sau celor implicați în procese clinice. Însă, poate este semnificativ faptul că în cel puțin unul dintre exemple, această secțiune este camuflată sub
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
cărora li se oferă o versiune mai acceptabilă a adevărului sau celor implicați în procese clinice. Însă, poate este semnificativ faptul că în cel puțin unul dintre exemple, această secțiune este camuflată sub titlul: "Sinceritatea" (Veatch 1978). Cum decidem care minciuni sînt negative și care pozitive? Conform unei observații făcute anterior, experiențele acumulate în timpul călătoriilor în străinătate, în medii culturale care nu ne sînt familiare, ne învață, uneori pe o cale mai dură, că minciunile acceptabile într-o societate pot să
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
Sinceritatea" (Veatch 1978). Cum decidem care minciuni sînt negative și care pozitive? Conform unei observații făcute anterior, experiențele acumulate în timpul călătoriilor în străinătate, în medii culturale care nu ne sînt familiare, ne învață, uneori pe o cale mai dură, că minciunile acceptabile într-o societate pot să nu mai fie acceptabile și în alta. Phillips (1965:79), referindu-se la interacțiunea socială dintr-un sat de lîngă Bangkok, scrie: Comportamentul tipic pentru locuitorii din Bang Chaner este de a se arăta
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
audă", combinată cu presupunerea că planurile și intențiile pot fi schimbate "fără ca acest lucru să atragă și o pedeapsă" (cf. Bilmes 1975:66, 68). După cum s-a menționat în capitolul 1, Bok (1978:20) ia în considerare două perspective asupra minciunii, cea a mincinosului și cea a păcălitului. Ford și Hollender (1988) comentează că "minciuna este adeseori percepută de cel păcălit ca fiind un atac agresiv". Indiferent dacă îi simpatizăm sau nu pe mincinoși, sîntem cu toții conștienți că și noi putem
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
să atragă și o pedeapsă" (cf. Bilmes 1975:66, 68). După cum s-a menționat în capitolul 1, Bok (1978:20) ia în considerare două perspective asupra minciunii, cea a mincinosului și cea a păcălitului. Ford și Hollender (1988) comentează că "minciuna este adeseori percepută de cel păcălit ca fiind un atac agresiv". Indiferent dacă îi simpatizăm sau nu pe mincinoși, sîntem cu toții conștienți că și noi putem deveni victimele lor. Drept urmare, este în interesul nostru să se mintă cît mai puțin
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
cînd era prinț, a scris o carte atacînd principiile lui Machiavelli, iar mai tîrziu, cînd a ajuns rege, i-a dat instrucțiuni lui Voltaire să distrugă toate copiile cărții. După părerea lui Bok, există o asimetrie esențială în relația dintre minciuni și adevăr. "Minciuna" spune ea (Bok 1978:30), "necesită explicații, pe cînd adevărul nu". De asemenea, există o asimetrie între minciună și secretivitate. Pentru că: "Minciunile fac parte din arsenalul folosit pentru a păzi și a invada secretele; iar secretele dau
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
a scris o carte atacînd principiile lui Machiavelli, iar mai tîrziu, cînd a ajuns rege, i-a dat instrucțiuni lui Voltaire să distrugă toate copiile cărții. După părerea lui Bok, există o asimetrie esențială în relația dintre minciuni și adevăr. "Minciuna" spune ea (Bok 1978:30), "necesită explicații, pe cînd adevărul nu". De asemenea, există o asimetrie între minciună și secretivitate. Pentru că: "Minciunile fac parte din arsenalul folosit pentru a păzi și a invada secretele; iar secretele dau posibilitatea minciunilor să
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
instrucțiuni lui Voltaire să distrugă toate copiile cărții. După părerea lui Bok, există o asimetrie esențială în relația dintre minciuni și adevăr. "Minciuna" spune ea (Bok 1978:30), "necesită explicații, pe cînd adevărul nu". De asemenea, există o asimetrie între minciună și secretivitate. Pentru că: "Minciunile fac parte din arsenalul folosit pentru a păzi și a invada secretele; iar secretele dau posibilitatea minciunilor să rămînă nedescoperite și să se extindă"; totuși: "Pe cînd orice minciună are nevoie de justificări, secretele nu au
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]
-
distrugă toate copiile cărții. După părerea lui Bok, există o asimetrie esențială în relația dintre minciuni și adevăr. "Minciuna" spune ea (Bok 1978:30), "necesită explicații, pe cînd adevărul nu". De asemenea, există o asimetrie între minciună și secretivitate. Pentru că: "Minciunile fac parte din arsenalul folosit pentru a păzi și a invada secretele; iar secretele dau posibilitatea minciunilor să rămînă nedescoperite și să se extindă"; totuși: "Pe cînd orice minciună are nevoie de justificări, secretele nu au" (Bok 1984:XV). Astfel
by J. A. Barnes [Corola-publishinghouse/Science/1068_a_2576]