13,615 matches
-
nuanțate și particularizate la obiectul aflat în atenție. Deși violența definită prin consecințele ei, se referă la starea de sănătate fizică și mentală a victimei, starea de siguranță a victimei, evident că nu putem atribui violenței orice stare de boală mentală sau fizică. Cu toate acestea, putem vorbi despre „violența” de manifestare a unei anumite boli. Există aspecte centrale ale violenței, cum ar fi consecințele majore asupra victimei, dar există și aspecte adiacente, particulare, care sunt specifice unor situații de violență
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
și la incriminarea ei printr-o amplă legislație internațională, cea mai cunoscută fiind Convenția Națiunilor Unite cu privire la Drepturile Copilului (1989). Articolul 19 al Convenției îndeamnă statele semnatare la a lupta împotriva „oricărei forme de violență, vătămare sau abuz, fizic sau mental, de abandon, de neglijare, de rele tratamente sau de exploatare, inclusiv abuz sexual”. în 2006, ONU a solicitat unui expert individual, prof. Paulo Pinheiro, un raport 1 privind violența împotriva copilului în lume. în definirea violenței împotriva copilului, studiul ONU
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
sănătate, dată de OMS: „atunci când cineva își folosește puterea sau poziția de putere cu scopul de a răni pe cineva. Violența include amenințarea cu violență și cu acțiuni ce pot cauza sau cauzează rănirea. Rănirea poate consta într-o atingere mentală a persoanei și a stării ei generale de sănătate și bunăstare, precum și a corpului ei. Violența include și autorănirea deliberată, inclusiv sinuciderea”(p. 8 din raport). Așadar nu avem o definire unică a violenței și există riscul de a include
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
din familie. Violența în familie, cu componentele sale de violență domestică, în cuplu, maltratare a copilului și abuz și neglijare a bătrânilor, reprezintă un domeniu de larg interes al ultimilor ani, atât din punctul de vedere al sănătății fizice și mentale, cât și al sociologiei, culturii și politicilor sociale. în cazul copilului, participarea ca martor la scene de violență, mai ales la acte de violență între părinți, poate declanșa o suferință mai mare decât aceea a unui abuz suferit în mod
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
medicale, psihiatria ocupa un loc aparte, marginal, ce reflecta mai mult decât celelalte sectoare ale îngrijirilor de sănătate, politica de neglijare a sănătății în România. Consecințele perioadei comuniste sunt încă vizibile în calitatea îngrijirilor de sănătate, mai ales de sănătate mentală, din România. Ideea construirii omului de tip nou, multilateral dezvoltat, venea pe un fundalul naționalist exacerbat, ce fusese promovat de Ceaușescu, dar și de înaintașii lui și care adesea a înlocuit confortul absent în viața de zi cu zi a
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
partid devenit obligatoriu din 1982, folosită așadar la locul de muncă și în condiții oficiale, și limba obișnuită, în familie, în cercul de prieteni și în literatura care se scria și care a jucat un rol salvator în păstrarea sănătății mentale a românilor acelor ani. Dar gândurile ce erau ascunse în împrejurările oficiale și care se comunicau în limba folosită între prieteni și în familie generaseră și o suspiciune largă. „Duplicitatea”, termen larg utilizat pentru descrierea vieții din perioada comunismului (Kligman
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
suferințe provocate și tratamente crude, inumane sau degradante din 1984. în paragraful 1 al articolului 1 al Convenției ONU, tortura este definită ca: „Orice act prin care sunt produse intenționat unei persoane o durere sau o suferință acută, fizică sau mentală, cu scopul de a obține de la ea sau de la o terță persoană informații sau dovezi pentru a o pedepsi pentru un act pe care persoana sau o persoană terță l-a comis sau se bănuiește doar că l-a comis
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
tacit.” Raportul OMCT argumentează încadrarea violenței domestice ca o formă de torturare a femeii (Benninger-Budel, Lacroix, 1999), luând în discuție cele cinci elemente principale ale definiției de mai sus: 1. Tortura constă într-o durere sau suferință acută, fizică sau mentală. 2. Există intenția de a provoca această suferință. 3. Este provocată cu scopul de a obține informații sau dovezi, de a pedepsi, de a intimida sau a face presiuni asupra persoanei, sau pentru alte motive bazate pe o formă de
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
sau la instigarea sau cu consimțământul unei asemenea persoane. 5. Nu înseamnă tortură durerea sau suferința rezultând din sancțiuni legitime. Majoritatea acestor aspecte definitorii ale torturii sunt regăsite în situațiile de violență domestică. 1. Durere sau suferință acută (fizică sau mentală) Evenimentele de violență domestică se însoțesc cu toate formele de durere fizică și mentală acută. Sub aspectul manifestărilor fizice, violența domestică poate consta în lovituri cu palma sau pumnul, piciorul, cu diverse obiecte, îmbrânciri, ștrangulare, mușcături, înjunghiere, arsuri sau chiar
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
sau suferința rezultând din sancțiuni legitime. Majoritatea acestor aspecte definitorii ale torturii sunt regăsite în situațiile de violență domestică. 1. Durere sau suferință acută (fizică sau mentală) Evenimentele de violență domestică se însoțesc cu toate formele de durere fizică și mentală acută. Sub aspectul manifestărilor fizice, violența domestică poate consta în lovituri cu palma sau pumnul, piciorul, cu diverse obiecte, îmbrânciri, ștrangulare, mușcături, înjunghiere, arsuri sau chiar împușcare. Există femei care au fost victime ale unor parteneri agresivi și care relatează
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
economice sau de relații cu alte persoane care ar putea să le vină în ajutor. Agresorul impune victimei izolare socială, chiar și față de alți membri ai familiei, pentru ca aceștia să nu afle suferințele care îi sunt provocate. Poate că suferința mentală cea mai periculoasă, pentru că este constantă, este cea provocată de ideea că în orice moment victima se află la bunul plac al agresorului și fără putință de apărare. Conștiința acestei situații determină la victimă permanenta autoculpabilizare și căutare, conștient și
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
și de facto, imposibilă, pentru că ea se teme de violența împotriva ei sau a copiilor sau nu are familie ori nu dispune de sprijin juridic sau de sprijin și ajutor în comunitate (Benninger-Budel, Lacroix, 1999). Efectul acestei suferințe fizice și mentale se structurează în sindromul femeii bătute (Stark, Flitcraft, 1996), particularizare a sindromului posttraumatic de stres. 2. Prezența intenției unei persoane responsabile de a provoca suferința victimei în situații de violență domestică există, cu diferențe de la o țară la alta, o
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
Stark, Flitcraft, 1996). Este un sindrom reactiv și include: probleme medicale generale, nașteri premature și avorturi, abuz de substanțe, retragere progresivă din relațiile sociale și izolare, tentativă de suicid, maltratarea copilului și depresie și alte forme de atingere a sănătății mentale. într-un studiu pe 3.676 de victime ale violenței domestice traumatizate, condus de Universitatea din Yale, s-a constatat că femeile bătute aveau în medie o vizită pe an în secțiile de urgență ale spitalului municipal, unde s-a
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
copilului, ceea ce modifică specific echilibrul neuroendocrin care influențează întreaga dezvoltare și stare de sănătate fizică. Cercetările în domeniul fiziologiei stresului arată faptul că cortizonul și alți hormoni de stres stimulați de evenimentele traumatice petrecute în familie modulează energia și activitatea mentală cu scopul de a găsi soluții la problemele psihosociale. Copiii care se nasc și sunt crescuți de mame singure, lipsite de o rețea socială de sprijin, dezvoltă și ei, un profil anormal al cortizonului, acompaniat de numeroase probleme de sănătate
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
școli sau în serviciile de sănătate, în diferite locuri publice, inclusiv pe stradă. Pericolul comunităților violente s-a studiat în principal din perspectiva copilului, a dezvoltării umane. Studiile indică faptul că expunerea la violență în comunitate afectează dezvoltarea și sănătatea mentală a copilului (Ceballo et al., 2001). Când vorbim despre violență în comunitate ne centrăm pe vecinătate (cartier), grupurile de prieteni, instituții din comunitate (școli, spitale, centre de zi etc.), pe spațiile publice pentru recreere (parcuri, piețe publice, stadioane, localuri etc.
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
au propriile experiențe de victimizare, în familie sau în afara familiei, iar violența comunitară se 87VIOLENȚA cumulează cu efectul victimizării directe (copilul e ținta) sau indirecte (copilul e martor la victimizarea unei persoane semnificative) sporind impactul acestor experiențe nocive asupra sănătății mentale a copilului. în cazul în care expunerea este indirectă, copiii trăiesc starea emoțională intensă, negativă, de spaimă, generată de violența traumatică și, în plus, o traumă secundară, prin relația pe care o au cu prietenul sau membrul familiei care a
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
violență, ci și atunci când copilul e martor la amenințări cu violență sau victimizarea unei persoane necunoscute copilului. Chiar și în absența experiențelor de victimizare, acumularea adversităților contextuale, în familie și în comunitate în perioada copilăriei poate duce la alterarea sănătății mentale (Turner, Finkelhorn, Omrod, 2006). Aceiași autori menționează existența unor cercetări care dovedesc că numărul evenimentelor traumatice și a adversităților trăite înainte de vârsta de 18 ani reprezintă cel mai important predictor al declanșării unor tulburări psihopatologice și a comportamentelor de abuz
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
de alți colegi. O definiție comună a hărțuirii consideră că aceasta constă în acte repetate de agresivitate sau coerciție psihologică, verbală, fizică, sexuală, socială, îndreptate împotriva unei persoane (sau grup de persoane), realizate cu intenția de a prejudicia fizic sau mental acea persoană (sau grup). Agresorul (persoana sau grup) urmărește să obțină și să-și mențină dominanța asupra unei alte persoane (victima) și/sau bunăvoința sau atenția admirativă a celorlalți, concomitent cu marginalizarea victimei. Agresivitatea se poate naște din gelozia față de
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
pentru a avea o bună stare de sănătate. Definiția stării de sănătate, cea mai larg acceptată, dată de OMS1 în 1948 deja, în Constituția organizației, ne spune că sănătatea este o „stare de bine completă din punct de vedere fizic, mental și social, și nu numai absența bolii sau infirmității”. Mai recent, definiția a fost modificată incluzând și abilitatea de a duce „o viață productivă social și economic”. în domeniul medical, termenul generic pentru sănătate este homeostasis, o abilitate a organismului
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
negative pe care le generează; somatică, deoarece o simțim precis, în corpul nostru; psihică, deoarece o reflectăm psihic, în trăirile, mintea și emoțiile noastre; utilitară, căci semnalează disfuncții și impune luarea unor măsuri; comportamentală, căci generează comportamente specifice, fizice și mentale, pentru atenuarea ei; reprezintă și un feedback ce duce la învățare și evitarea situațiilor dureroase; relațională, căci o exprimăm în relația cu ceilalți. Relația cu celălalt influențează în cea mai mare măsură durerea și exprimarea ei. Durerea implică individul în
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
apărare s-au dezvoltat astfel încât îi protejează, dar în același timp îi face insensibili la durere. Riscul? Dezumanizarea serviciilor care ar trebui să fie în cea mai mare măsură devotate omului, stării lui de „bine” din punct de vedere fizic, mental și social și nu numai absența bolii sau infirmității”. Poate că o abordare a durerii, încă în perioada de pregătire a studenților la medicină, cultivarea empatiei la viitoarele cadre medicale în perioada de formare, a respectării demnității individului suferind ar
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
ținte nu sunt atât de separate una de cealaltă, cum ar putea părea la prima vedere. „a putea să-ți identifici emoțiile proprii și ale celuilalt, a ști să le reglezi reprezintă o aptitudine cu impact pozitiv major asupra sănătății mentale, a sănătății fizice, a reușitei profesionale și a relațiilor sociale”1. Dacă ești gata să asculți plângerile pacienților, durerile, fricile lor sau spaimele lor, îi vei susține în a-și înțelege mai bine aceste trăiri, iar cel care ascultă nu
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
și că este valoros, va găsi căi de dezvoltare mai mult sau mai puțin benefice pentru el și pentru societatea, pentru grupurile sociale din care face parte. „Abuzul și neglijarea copilului au efecte pe termen lung, clar dovedite, asupra bolilor mentale ale adultului. Sunt însă tot mai multe dovezi că abuzul și neglijarea copilului au de asemenea efecte semnificative asupra tulburărilor fiziologice ale adultului, cum ar fi bolile coronariene ischemice, bolile hepatice și cancerul pulmonar, acestea fiind probabil mediate și prin
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
în pediatrie, în justiție, în practica din domeniul protecției copilului. Cele mai clare definiții sunt cele utilizate în justiție. Convenția ONU cu privire la drepturile copilului, în articolul 19, definește maltratarea copilului ca „orice forme de violență, vătămare sau abuz, fizic sau mental, de abandon, de neglijare, de tratamente rele sau de exploatare, inclusiv abuz sexual”. în legea copilului, 272/2005, din România, care reflectă în totalitate spiritul și litera Convenției ONU cu privire la Drepturile Copilului, definiția promovată este: „Prin abuz asupra copilului se
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]
-
ONU cu privire la Drepturile Copilului, definiția promovată este: „Prin abuz asupra copilului se înțelege orice acțiune voluntară a unei persoane care se află într-o relație de răspundere, încredere sau de autoritate față de acesta, prin care este periclitată viața, dezvoltarea fizică, mentală, spirituală, morală sau socială, integritatea corporală, sănătatea fizică sau psihică a copilului”(capitolul VI, secțiunea III, art. 89, paragraf 1). O altă definiție putem avea dacă privim sub aspect psihiatric maltratarea copilului. în această perspectivă, părintele sau adultul agresor va
VIOLENTA, TRAUMA, REZILIENTA by ANA MUNTEANU, ANCA MUNTEANU () [Corola-publishinghouse/Science/804_a_1761]