13,615 matches
-
copilăriei noastre e cel mai... (unde sînt zăpezile de-atunci!). Avem a face, de fapt, cu neîntrerupta modificare a unui mit, dacă nu cumva cu dispariția lui. Lumea, așa s-ar părea, înaintează spre un orizont din ce în ce mai sumar, simplificarea, epurarea mentalului general de "balastul" mitologic pare a fi tiparul în care se așază milenul ce vine. E bine? E rău? Începuturile civilizației au stat sub semnul imaginarului, nu de dragul în sine al acestuia, evident, ci răspunzînd, organic, provocărilor, spaimelor necunoscutului. Preluarea
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
întreaga substanță. Naiv e cel ce crede că, în comunism, s-a stat la coadă doar din nevoie, din frustrare materială. Coada a însemnat, mai întîi de toate, o stare de spirit. Una mizerabilă, desigur, dar nu mai puțin consubstanțială mentalului general, parte moștenit balcanic, parte fasonat de dictatură. În locul ăsta mizer tot așteptînd "să se dea" ceva își aflau întîlnire cele mai incredibile subiecte, cele mai proaspete noutăți (atît cît noutățile puteau ajunge la urechile celor de la coadă, cît îngăduiau
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
te duce la Veneția, înseamnă dintr-o dată a-l simți pe Dumnezeu atît de aproape, atît de aproape... cum îl simte Adamul lui Michelangelo ce-și întinde arătătorul pînă-i gata să-l atingă pe-al Demiurgului. Ce voi vedea? Cunosc (mental) Veneția pe de rost. Cine n-o cunoaște? Trei sînt însă acum reperele palpabile ce-mi vor structura sejurul în Lagună: 1. hapsîna hoinăreală, oricum retiniană, pe uscat și cu gondola. 2. depistarea uriașilor venețieni din Quattrocento și... și... 3
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
curmată de explicația cerută: dacă animăluțul (în lesă) se vrea cu udul (sau cu uscatul), stăpînul așteaptă consumarea urgenței, după care apelează, obligatoriu (și sub amenințarea amenzii), la sticla cu apă. La noi?... Animăluțe și animăluțe. În cazul Nietzsche, dezordinea mentală se instalează lent, filosoful conștientizîndu-și, de altfel, starea și, în teribilele lui eforturi de ordonare, practicate cu program toată viața, alternează momentele de normalitate cu cele dirijat deviate. Histrionismul structural îl scutește, întrucîtva, de efectele urîte ale sifilisului și-și
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
fulgeratul meu traseu sentimental dorohoian se află, evident, și școala primară de pe fosta Carmen Sylva (azi, mde! Republicii). Clădire impozantă și-acum, dacă n-ar suporta, și ea, apetitul boitului la modă. Urc la primul etaj, unde sper să reconstitui mental clasa în care, pedepsit de însăși sora mea Cornelia, suplinind un timp pe veneratul învățător Lavric, eram trimis la colț, pe nuci, pentru rolul de felcer jucat în acea dimineață, vaccinîndu-mi colegii cu... penița tocului. Surpiză imensă! Pe străvechii pereți
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
exactitate, mintea care își va aroga nebănuita încă modificare somatică. Schimbarea! Schimbarea!, strigau amărîții din '96. Preluaseră și ei, bieții veșnic nehaliți, lozinca venită de undeva, de-acolo de unde forțele autentic democrate gîndeau la o cu totul altă schimbare, cea mentală, evident, și o pliaseră pe stomacul lor: păpică să fie, că muncă... Schimbarea! Schimbarea!, strigau. Și tot cu gîndul la păpică au strigat iar în 2000: Schimbarea! Schimbarea! Și tot așa... 29 noiembrie Întrebat în legătură cu disputa scriitorilor ieșeni, am răspuns
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
scurs de atunci confirmă diagnosticul lui François Furet, dar și al multora dintre noi, cei cu judecată întreagă. Intenția puciștilor din decembrie '89 de a da ei, doar ei, un sens istoriei recent rulate convulsiv nu e altceva decît prelungirea mentalului propagandistic de tip comunist de a altera adevărul, de a-l deturna în beneficiu propriu. În altă ordine de idei, pentru ca dialogul cu François Furet să nu pară contaminat de nu știm ce "complot" internațional antiromânesc, analistul pune un diagnostic
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
și... școala securității, de la Băneasa, buncăr de pistolari stupizi în cruzimea lor difuză, celebri (pentru noi) de-abia după Revoluție. Vă mai amintiți? Amîndouă, într-adevăr, școli. Cu profesori, cu elevi, cu note. Peste care, din fericire pentru igiena noastră mentală (nu și pentru obligatoria memorie), se tot aștern straturile de praf ale uitării. 23 mai Tenacitatea în durată nu a fost (din păcate? din fericire?) atributul forte al românului. Recunoscîndu-i (cu onestitate, ce-i drept) altuia, mai dinspre soare apune
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
extrem de sumari în privința exercițiului civilității, de unde și extrem de precari în a-și satisface optim, ca în cazul de față, nevoi spirituale. În ultimă instanță, persoane cu o moralitate minimă, înclinate cu precădere spre păcălirea celuilalt.. De altfel, în bar, făcînd mental portretul-robot al omului nou (de afaceri), acesta s-a și concretizat imediat în finalul vizitei noastre exploratorii la elegantul sediu. Ne-am ridicat, i-am mulțumit pentru tratație și, lăsîndu-l să treacă pe la barman (care mă cunoștea foarte bine) să
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
presei, fără să mai urmăresc efectul produs de răspunsul meu tocmai bun de atins la mir. Iată însă că anecdota declanșază, subit, un șir de reflecții nu originale, nici vorbă în stare însă a-mi contura, în beneficiu propriu, un mental colectiv, atît de pregnant după căderea comunismului. E de ajuns în acești ani de confuzii posttotalitare să apară un conflict (de regulă, internațional), pentru ca resorturile unei vulgate atît de bine manipulate de fostul partid unic (al cărui angajat fusese și
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
lui Iliescu una soft, moale, raportată la antecesoarele ei nu mai seamănă, evident, cu a predecesorilor. Nu mai seamănă în exercițiul ei vizibil, dar nu stă prea departe de ele, dacă ne dăm seama că își extrage seva din același mental colectiv, alteratul mental al deceniilor colectivismului. Asumarea rolului paternal într-o populație buimăcită de corupție cu tot eclatantul, deliciosul număr prooccidental/proamerican al fostului activist întreține sentimentul unei interminabile cantonări într-o Românie neindentificabilă. Pînă și recentul ton dur al
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
soft, moale, raportată la antecesoarele ei nu mai seamănă, evident, cu a predecesorilor. Nu mai seamănă în exercițiul ei vizibil, dar nu stă prea departe de ele, dacă ne dăm seama că își extrage seva din același mental colectiv, alteratul mental al deceniilor colectivismului. Asumarea rolului paternal într-o populație buimăcită de corupție cu tot eclatantul, deliciosul număr prooccidental/proamerican al fostului activist întreține sentimentul unei interminabile cantonări într-o Românie neindentificabilă. Pînă și recentul ton dur al ambasadorului american diagnostic
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
scrisul său, în emisiunea deja amintită, un act înțelept de reformulare a istoriei în lungul și lugubrul interstițiu comunist. Aproape nimic din gestica lui intelectuală nu indică obscure servituți, cu atît mai puțin polițe la eventuale presiuni venite dinspre un mental încă așa de marcat colectivist. Spun aproape, deoarece din nou ușor stupefiat nu-mi dau seama ce îl determină pe Adrian Cioroianu să-i trateze, în emisiunile sale, pe cei cîțiva foști dinozauri ai comunismului românesc încă în viață cu
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
vorbesc o limbă stranie, gesticulează straniu, mă strecor în muțenie și mă-nfior. Ei, nici chiar așa... Contact motor și, în cîteva minute, orașul rămîne departe, în pîclele lui voievodale, șoseaua începe să ia calea soarelui-apune, plasîndu-mă într-o altă ordine mentală. Trec prin încă adormitul Podu Iloaiei, evitînd, într-o ultimă secundă, coliziunea cu peticitul coviltir al unei căruțe parcate chiar pe dunga albă-continuă, se-arată Tîrgu Frumos, aici forfota din pestrița piață e de-acum la parametri maximi, urmează Tîrgu
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
numai că întrebarea părea a veni dintr-o altă limbă sau, și mai rău, sunînd probabil ca o înjurătură (încă neîntîlnită), dar cei întîmpinați astfel reușind să îngîne totuși o frază divulgau o situație generală mai mult decît precară a mentalului colectiv. Explicabilă, de altfel, pînă la un punct, din moment ce lumea de azi se confruntă cu drame într-adevăr greu de imaginat: zilnic, aceleași televizoare inundă casele cu grozăvii incredibile, iar... ăștia, poftim, ne întreabă de tablouri! Și dacă, restrîngîndu-ne la
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
a puternicei tendințe de devalorizare declanșate încă din antichitate prin atacul asupra imaginii − una din principalele sale "unități" constitutive − și continuate într-un fel paradoxal în perioada post-renascentistă (atât de productivă de altfel în planul creațiilor artistice și al proiecțiilor mentale colective). Procesul de reconsiderare a sa în gândirea occidentală modernă a început cu studiile de psihanaliză metodică ale lui Sigmund Freud și s-a impus definitiv odată cu cercetările de antropologie și de psihosociologie ale colaboratorului său, Carl-Gustav Jung, precum și cu
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
bizantină, aspect fundamental pentru strategia după care se memorează istoria și după care se combină credința creștină cu mitologia locală a eroicului. Aceste observații ne duc către următoarea interpretare a imaginarului: ca fenomen, este o lume internă și specifică a mentalului colectiv; se comportă precum un sistem care primește continuu informații dinspre realitate prin filtrul gândirii colective și al imaginației sale complexe; prelucrează și sintetizează datele receptate, pentru ca ele să devină reprezentări simbolice și imagini, mituri și structuri narative, coduri (ritualice
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
alte câteva noțiuni relevante: reprezentarea, simbolicul și ideologicul -; documentul; imaginea. Imaginarul nu poate fi echivalat cu nici unul din ele, ci e mai curând subordonat fiecăruia în parte, consideră Le Goff. Reprezentarea este definită ca fiind "vocabula (care) înglobează orice traducere mentală a unei realități exterioare percepute" (Le Goff 6), în timp ce imaginea e concretă și "reprezintă, de multă vreme, obiectul unei științe individualizate: iconografia" (10); cu alte cuvinte, se face distincția aici între imaginea mentală și imaginea vizuală realizată pe suport material
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
ca fiind "vocabula (care) înglobează orice traducere mentală a unei realități exterioare percepute" (Le Goff 6), în timp ce imaginea e concretă și "reprezintă, de multă vreme, obiectul unei științe individualizate: iconografia" (10); cu alte cuvinte, se face distincția aici între imaginea mentală și imaginea vizuală realizată pe suport material. Doar că reprezentarea, legată de idee − spune tot Le Goff −, se regăsește tradusă creator în imaginar, inclus în spațiul mentalului; inclus, dar altceva decât mentalul, cel puțin ca mod de organizare; produs și
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
științe individualizate: iconografia" (10); cu alte cuvinte, se face distincția aici între imaginea mentală și imaginea vizuală realizată pe suport material. Doar că reprezentarea, legată de idee − spune tot Le Goff −, se regăsește tradusă creator în imaginar, inclus în spațiul mentalului; inclus, dar altceva decât mentalul, cel puțin ca mod de organizare; produs și purtat în același timp de către fantezie (nespecificată în această prefață nici pentru cazul imaginii plastice, nici pentru cel al imaginii literare) "dincolo de reprezentarea intelectuală" (6). Se poate
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
fantezie, fie este diferită de ea și stă în relație cu inteligibilul, dar atunci acesta nu ar avea nimic în comun cu imaginarul. În al doilea rând, nu e de ignorat diferența stabilită între imaginar și simbolic, o altă categorie mentală (cu toate că trimiterea pentru exemplificare se face numai la imagini concrete − figurarea regilor Franței pe portalele principale ale catedralelor, ca o "actualizare" a regilor din Iudeea antică). Simbolicul se manifestă numai dacă "obiectul luat în considerație [în cazul de față, imaginea
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
antică). Simbolicul se manifestă numai dacă "obiectul luat în considerație [în cazul de față, imaginea, n.n.] este raportat la un sistem de valori subiacent, istoric sau ideatic" (Le Goff 6). În consecință, și o imagine artistică (nu numai o reprezentare mentală) are această relație de semnificare cu sistemele de valori (deși ei nu îi este subordonat simbolicul, în perspectiva lui Le Goff, cel puțin nu explicit). Dacă e așa cum apreciez, atunci ar trebui să obținem două ierarhii: sisteme de valori − simbol
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
printre care psihanaliza și antropologia. O atitudine ambiguă, dar jucată conștient sau un loc devenit obscur din cauza metodei de căutare a cadrului teoretic specific imaginarului medieval? Totuși, cercetătorul, în opinia autorului, trebuie să ia în calcul pentru nu doar imaginile mentale și pe cele artistice, nu numai documentele de orice fel, ci și - sau mai ales - imaginile colective, ... sudate prin vicisitudinile istoriei; ele se formează, se schimbă, se transformă. Se exprimă prin cuvinte, prin teme. Sunt lăsate moștenire prin tradiție, se
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
care trebuie să se țină cont în preluarea teoriei lui Le Goff despre imaginar. Un alt aspect important mi se pare a fi legat de noțiunea de reprezentare. Cred că ea poate fi interesantă pentru imaginar și (doar) ca imagine mentală non-fantezistă (ar spune poate Le Goff), dacă este integrată unui complex ideatic sau unei mentalități 1 (incluse, în perspectiva cercetării de față, în imaginar, ca o componentă temporară) sau dacă asigură "prezentificarea" unui rol, unei persoane sau unui obiect, fără
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
introduc și al treilea punct de vedere: există imagini abstracte - fanteziste, simbolice sau doar purtătoare ale unei mentalități, deci stereotipe și sărace în semnificații −, care apar și independent de o materializare plastică sau literară. Exemplul prejudecăților imagologice exprimate prin imagini mentale este edificator în acest sens (imaginea cu care o comunitate își reprezintă convențional un alt tip etnic; imaginea despre "celălalt"). Pe de altă parte, imaginea plastică reprezintă și ea ideea; poate fi conceptualizantă sau/și simbolică, în funcție de complexitatea și de
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]