15,017 matches
-
a consuma; ea formează "capitaliști de cunoștințe"! Iată de ce, instituția cea mai aspru criticată de el este școala. Caracterul manipulator al acesteia face să crească continuu cererea de educație școlară pentru toți oamenii și pentru un număr crescut de ani. Cultivînd mitul valorilor instituționalizate, ea îi învață pe oameni să devină clienți ai altor instituții ("este suficient ca un bărbat sau o femeie să recunoască necesitatea școlii pentru a deveni prada altor instituții" 1, pp. 71-72). Iată de ce, în concepția illichiană
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
Unele critici ale lui Illich sînt îndreptățite. Avem în vedere acele neîmpliniri care țin de școala ca atare, nu atît de ansamblul social. Este adevărat că se accentuează încă mai mult pe instrucție, și mai puțin pe educație, că se cultivă în mai mică măsură capacitatea tînărului de a manifesta independență în rezolvarea problemelor pe care le pune viața, că, uneori, creativitatea este mai curînd înăbușită decît dezvoltată etc. Toate acestea se cunosc, iar oamenii de școală practicieni și teoreticieni caută
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
acest domeniu pornește de la critica a două "păcate" ale tradiției pedagogiei laice, care își au originea în scrierile lui Descartes și J.-J. Rousseau. Descartes, afirmă MARITAIN, a supraevaluat rațiunea, făcînd din ea o instanță care se autojustifică și autoconduce, cultivînd oamenilor convingerea că ei pot fi stăpîni ai propriului destin, fără a avea nevoie de ajutor și îndrumare morală. J.-J. Rousseau alimentînd iluzia că omul se naște liber și că stă în puterea sa să se dezvolte a întărit
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
autoeducație. O astfel de înțelegere a procesului educațional înseamnă, după opinia lui L. Stefanini, a "personaliza școala" (12). Bunurile culturale nu există însă in abstracto, ci în spirite concrete, singulare. În consecință, omul are nevoie de om pentru a se cultiva. Educația presupune, așadar, dualitatea profesor-elev, dualitate care se manifestă în și prin dragoste (aici fiind cuprinse nu numai ființele terestre, ci și divinitatea). După cum se observă, L. Stefanini, ca și L. Laberthonnière, începe prin a nega rolul influenței exterioare în
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
de acest fapt esențial. Aceiași teoreticieni, la care s-a făcut referire mai sus, valorifică un alt concept existențialist cel de angajare corelat cu conceptul de "libertate". Studiul disciplinelor umaniste nu și-ar avea rostul consideră ei dacă n-ar cultiva elevilor o atitudine angajantă față de anumite valori, dacă n-ar permite aprecierea lor, pe baza căreia unele sînt acceptate, iar altele respinse. Iată încă un prilej pentru implicarea vieții afective în procesul de instruire. Apare și mai limpede acum de ce
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
cuprinse în ,,marile opere" ale marilor autori din trecut și de astăzi. Sînt avute în vedere cele mai de seamă opere literare, filosofice, istorice și științifice. Numai prin studiul acestora printr-o educație liberală întemeiată, așadar, pe studiu livresc se cultivă inteligența, fiecare elev ajungînd să gîndească în mod personal, să aprecieze faptele și ideile cu care se confruntă prin prisma valorilor "permanente" ale umanității. Dacă progresivismul absolutizează schimbarea, perenialiștii se situează la polul opus, absolutizînd permanența. Dacă progresivismul vrea să
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
în trecut. Se ajunge astfel la o teorie pedagogică anacronică, care propune o revenire la școala din prima jumătate a secolului al XIX-lea, cînd nivelul de dezvoltare al științelor permitea încă educația liberală dominant filologică și filosofică. Dacă progresivismul cultivă adaptarea tinerei generații la mediul social, perenialismul educă oameni care departe de a domina schimbarea, de a judeca cu luciditate lumea în care trăiesc nu sînt pregătiți nici pentru adaptare, nici pentru a imprima vieții sociale o altă orientare. Ei
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
poată ridica eventuala creație originală. Aceasta nu exclude însă crearea unor situații cu totul noi în care copilul sau tînărul să ofere propriile sale soluții. Caracterul extrem de dirijist al instruirii programate nu oferă nici o șansă pentru cel ce vrea să cultive discipolilor săi spiritul de inovare. De aceea instruirea programată rămîne doar una din multiplele modalități de lucru cu elevii, deosebit de eficientă în anumite condiții. Pentru a se depăși anumite limite ale sistemului skinnerian de instruire s-au propus diverse alte
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
funcție socială și ideologică. Prin prima funcție, școala reproduce raporturile de clasă, iar prin cea de-a doua, ascunde existența funcției sociale, susținînd ideea autonomiei școlii (2, p. 237). Transmițînd un sistem de cunoștințe, școala în concepția lui P. Bourdieu cultivă tinerei generații un anumit tip de atitudini, anumite scheme de gîndire, cum ar fi: "autonomia școlii", "promovarea valorilor după merite" etc., mascînd astfel mecanismele ideologice ale reproducției condițiilor care mențin ordinea socială. Dacă "clasa dominantă" și-ar întemeia acțiunea ei
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
ucenicia culturii (3, p. 179). Transmiterea culturală are loc prin acțiunea pedagogică investită cu autoritate, sub acest aspect, de forța socială care deține puterea în stat. Odată "selecția valorică" făcută, intră în joc funcția ideologică a școlii aceea de a cultiva atitudinea de adeziune la realitatea socială existentă sau, cu un alt termen, de a forma habitusul final. Pentru J.-C. Passeron, habitusul final este "inculcarea în indivizi a unui ansamblu organizat de scheme de percepere, de gîndire și acțiune care
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
la orice normă, directivă și putere, el devenind unul din membrii grupului. Întîlnim la reprezentanții acestei orientări pedagogice o totală neîncredere în contribuția școlii "directive" la dezvoltarea personalității umane, înverșunarea cu care M. Lobrot scrie despre neputința școlii de a cultiva aspirațiile culturale ne amintește de verbul incisiv al lui Ivan Illich. Marile personalități, ca Rousseau, Balzac apreciază el datorează capacitatea lor creatoare tocmai faptului că au reușit să se sustragă spiritului directivist al școlii, că au citit altceva decît le
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
în discuție sistemul instituțional al educației, nu mergea pînă acolo încît să instituie generalizarea nondirectivității. Conceptul de "pedagogie instituțională" este considerat chiar de pedagogii francezi ca deosebit de ambiguu, chiar impropriu; pe de o parte, se vrea o educație care să cultive "capacitatea de instituționalizare" a clasei, de a realiza o "autogestiune", iar, pe de altă parte, își propune să schimbe instituțiile de educație existente, ,,să elibereze (în măsura posibilului) pe elevi de povara instituțională" (31, p. 124). Deși uneori între pedagogia
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
a sadismului: a lăsa prea devreme copilul pradă slăbiciunii sale și, sub pretextul de a educa simțul său de responsabilitate, a-l abandona dezordinii" (33, apud 5, p. 229). În astfel de condiții, cum vor putea ajunge elevii să-și cultive conștiința morală? Dacă la R. Cousinet, C. Freinet întîlnim ideea unei pedagogii a grupului, în sensul unei teorii care considera grupul ca o modalitate de stimulare a activității elevilor, în condițiile prezenței educatorului, la reprezentanții pedagogiei instituționale și ai nondirectivismului
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
problema modernizării școlii românești, metodelor de instruire li s-a acordat o specială atenție. Evident, din acest rol atribuit metodelor, nu a decurs nici un moment convingerea că prin ele s-ar rezolva toate problemele învățămîntului; mai mult, n-a fost cultivată nici ideea potrivit căreia pedagogia, singură, ar putea oferi soluții la problemele cu care se confrunta și se confruntă școala românească. "Într-o etapă de restructurări metodologice profunde" scria George Văideanu în 1971 "două extreme trebuie evitate: încercarea de a
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
în lipsa unui astfel de stil, în condițiile afirmării unuia dominant dirijist, elevul va adopta forme variate și contradictorii de protecție a eului (cf. 24 d). Se cuvine să fie reținut faptul că cercetările și scrierile dedicate problemelor de didactică au cultivat în rîndurile cadrelor didactice interes pentru perfecționarea procesului instructiv, într-o direcție care a știut să promoveze spiritul novator și aspirația spre o concordanță cu progresele realizate pe plan mondial. Se observă că în cursul anilor '70 s-au publicat
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
capacității de adaptare la schimbare sau pe educarea atitudinii critice față de această schimbare? Evident că răspunsul depinde de profilul societății în care își va desfășura activitatea școala respectivă. O serie de teoreticieni, cărora ne raliem, consideră că școala trebuie să cultive capacitatea de a controla schimbarea, ceea ce înseamnă nu numai o simplă adoptare a unui spirit critic, ci și dobîndirea însușirilor cerute de crearea unor noi valori prin care să se imprime o anumită evoluție schimbărilor sociale. Una din cele mai
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
s-ar putea organiza ,,grupe de nivel", cu același conținut, dar cu metode și ritmuri diferite de învățare (B. Schwartz, T. Husén, Ch. Hummel). Concomitent cu extinderea formelor de individualizare a instrucției, se vor perfecționa formele de socializare, menite să cultive capacitatea: de cooperare, de comunicare. S-ar putea înfăptui, astfel, cele două aspecte ale învățării inovatoare anticiparea și participarea. Se prevede ca, în viitor, să se extindă sistemul de predare pe echipe (team-teaching); acesta prezintă avantajul de a se putea
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
școală a tuturor acestor elemente noi? Printr-o formare a viitorilor profesori în spiritul noilor tendințe promovate de pedagogia ultimelor decenii; profesorii sînt factorii cei mai importanți ai inovării practicii educative și ai reușitei școlare. Cu o pregătire pedagogică rudimentară, cultivată în credința că pedagogia se reduce la o sumă de "reguli metodice", profesorii nu vor putea face față obiectivelor complexe ale școlii de mîine. Învățarea inovatoare nu o pot realiza decît profesorii capabili să facă față în mod creator multiplelor
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
Siberiei, Americii și într-un anumit sens Japoniei, unde se intersectează Extremul Orient și Extremul Occident. Europa, rămînînd fidelă ei înseși, înglobează în sine polaritatea orientală și polaritatea occidentală, determinînd astfel Vestul și Estul să interfereze, să dialogheze, să se cultive reciproc. Ce rămîne? O altă dificultate legată de definire: pe cînd stăpînea Lumea, Europa s-a împrăștiat în lume. În vreme ce europeniza lumea, a mondializat europenismul. Iată motivul pentru care ceea ce este specific european nu mai este exclusiv european: Statul-națiune, Democrația
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
dileme pe care n-a știut s-o rezolve altfel decât optând pentru soluția care îi permitea mai multă liniște și mai puține riscuri. Formula politică produsă de alegeri a stimulat populismul, evitând orice angajament serios pe calea reformelor și cultivând ambiguități oportune. Ea a putut da astfel, peste un an și jumătate, o constituție în același spirit, unde se interzicea schimbarea formei de guvernământ, se menținea confuzia puterilor în stat și un regim al proprietății destul de precar. În această perspectivă
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
ca indivizi sau ca entități colective, acei monștri ne tulbură și ne răvășesc existența. Un monstru proteic și sângeros se vădește intoleranța născută din onubilarea critică, din lipsa dialogului, din confuzie, din frustrație, uneori din simpla demagogie politică, interesată să cultive tensiuni care să legitimeze un program anume. Carența de comunicare trebuie luată mai ales în calcul. "Unde se termină cuvântul, acolo începe scrâșnirea dinților", spunea un scriitor care a cunoscut bine asemenea realități, atât de frecvente încă la acest sfârșit
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
morală a națiunii, definit ca atare, la noi, încă din vremea când M. Kogălniceanu o prezenta ca expresie indispensabilă a opiniei publice. Scopul ei ar fi acela de "a forma nu numai educația noastră politică, dar încă de a ne cultiva natura morală, întemeind nobilele credințe, dezvoltând în inimele noastre sentimentul frumosului și al onestului, și fiind în toate apărătorul și sprijinitorul bunelor moravuri". Este latura pe care o viza și G. Barițiu atunci când condiționa adevărata libertate de un bun exercițiu
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
toate straturile comunității. Dincolo de rostul ei formativ, sub unghiul personalității, școala e chemată a contribui la educația civică, la crearea de specialiști în diverse domenii, inclusiv în acela, deloc neglijabil, al gestiunii armonioase a statului. Mintea, inima, caracterul se cer cultivate în egală măsură, instrucția și educația alcătuind un proces unic, care depășește cadrele școlii și angajează sub diverse forme societatea ca tot. În fond, educația comportă prioritate, căci e vorba de a stârni în tineret "entuziasm pentru bine", "aversiune pentru
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
luminilor", Pavel opune tendințelor iacobine un absolutism anacronic, Alexandru I visează, în plină epocă romantică, la hegemonia continentului. Spiritul aulic e încă departe de a se putea întâlni efectiv cu nevoile societății, tensiunile sporesc, odată cu subversitatea și violența. Utopia conservatoare, cultivată la curte, coexistă cu alte utopii. Secolul XIX dezvăluie eforturi dramatice de acomodare a monarhiei la tendințele timpului. Pușkin, Herzen, mai târziu Tolstoi, au sesizat aici un straniu amestec de spirit despotic și egalitarism, din care s-a nutrit în
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
și canalizează trebuințele copiilor încredințați spre educare pe coordonatele previzibile ale dezvoltării societății noastre. Prin întreaga sa activitate instructiv - educativă desfășurată pe parcursul a patru ani, învățătorul urmărește dezvoltarea fizică - armonioasă a copilului, îi stimulează inteligența, gândirea, limbajul și creativitatea, îi cultivă sensibilitatea artistică, gustul pentru frumos, dar îi formează și deprinderi de muncă, de ordine și de comportare disciplinată, civilizată. Prin structura lor, obiectele de învățământ se găsesc în strânsă legătură. A găsi, a face pe elevi să găsească puntea de
Interdisciplinaritatea - Necesitate obiectivă a învăţământului primar by Rodica Ardeleanu () [Corola-publishinghouse/Science/1234_a_1897]