2,129 matches
-
siguranță că trimișii lui Radziwstt, Mirski și Mierzynski, nobili leși, care au adus la Iași inelul de logodnă și daruri bogate pentru viitoarea mireasă, s-au înapoiat în Polonia cu încuviințarea dată de Vasile Lupu și cu un portret al domniței Maria. Poate și lui Timuș Hmelnițki, viitorul soț al Ruxandrei, i-a fost trimis un tablou al frumoasei și instruitei domnițe. Portretele Mariei și Ruxandrei au arătat, poate, la fel cu cele două chipuri brodate pe catifea - al Doamnei Tudosca
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
pentru viitoarea mireasă, s-au înapoiat în Polonia cu încuviințarea dată de Vasile Lupu și cu un portret al domniței Maria. Poate și lui Timuș Hmelnițki, viitorul soț al Ruxandrei, i-a fost trimis un tablou al frumoasei și instruitei domnițe. Portretele Mariei și Ruxandrei au arătat, poate, la fel cu cele două chipuri brodate pe catifea - al Doamnei Tudosca și al fiului ei Ioan - prin folosirea unor cartoane realizate de pictori cărora efigiile poloneze de tip „sarmatic”, bogate, somputoase, tinzând
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
lucruri de galanterie e cunoscut de acum înainte supt numele de ceaprăzar”) trebuie să se fi aflat și croitori ai Curții, probabil cei mai calificați (agenți ai „triumfului aparențelor”), și, indiscutabil, croitorese, cusătorese și lenjerese, răspunzătoare de straiele Doamnelor și domnițelor. La fel vor fi stat lucrurile și cu blănarii (mânuind, ca și croitorii, un lexicon cu multe turcisme - Nicolae Iorga - și prelucrând blănuri scumpe pentru Vodă, pentru Doamnă și pentru boieri 300) între ale căror îndatoriri trebuie să fi intrat
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
veșminte decât cele de ceremonie. Adică spațiul privat din palatul domnesc din Orașul de Scaun (camerele sau casa Doamnei) sau din cele aflate în reședințele pasagere (odaia Doamnei și iatacul) de la moșii sau din mănăstiri, încăperea unde ea mânca împreună cu domnițele și jupânesele ori cu Vodă, paraclisul Doamnei - loc al rugăciunilor particulare și al clipelor de reculegere, capela domnească ori altă biserică unde asculta liturghia, locurile presărate pe traseele plimbărilor (palatele voievodale din țară, conacele boierilor, mănăstirile), grădinile. Nici în aceste
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
trecutul românesc, pp. 6-8. Considerații reluate - ziceam - în Istoria românilor în chipuri și icoane, ediția a II-a, București, Editura Humanitas, 1992, pp. 62-63. 6. Vezi Nicolae Iorga, începuturile noastre în izvoare ungurești, în „Revista istorică”, 1920, pp. 193-201; Idem, Domnița Anca și patronajul ei literar, în „Analele Academiei Române”, Mem. Secț. Ist., seria a III-a, tom. IV, 1924-1925, pp. 373-374; Nicolae Stoicescu, Note și comentarii, la A.D. Xenopol, Istoria românilor din Dacia Traiană, ediție de Nicolae Stoicescu și Maria Simionescu
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Dabija a lui Eustratie Vodă Dabija, în „Revista istorică”, III, 1917, pp. 17-20; I.C. Filliti, studiul citat mai sus sub nota 6; Idem, Neamul Doamnei Neaga și Mănăstirea Aninoasa din Buzău, București, Institutul de arte grafice „Bucovina”, [1934]; St. Nicolaescu, Domnița Florica, fiica lui Mihai Vodă Viteazul și a Doamnei Stanca, București, Institutul de arte grafice, 1912; Nicolae Iorga, Portretele doamnelor române, București, Institutul de arte grafice, 1937; Constantin Andreescu, Domnița Chiajna, fiica lui Alexandru Lăpușneanu, extras din „Revista critică”, Iași
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Buzău, București, Institutul de arte grafice „Bucovina”, [1934]; St. Nicolaescu, Domnița Florica, fiica lui Mihai Vodă Viteazul și a Doamnei Stanca, București, Institutul de arte grafice, 1912; Nicolae Iorga, Portretele doamnelor române, București, Institutul de arte grafice, 1937; Constantin Andreescu, Domnița Chiajna, fiica lui Alexandru Lăpușneanu, extras din „Revista critică”, Iași, 1936; Nicolae Iorga, Mormântul Doamnei Neaga și al neamului ei, în „Analele Academiei Române”, Mem. Secț. Ist., seria a II-a, 1932; Marcel Romanescu, Neamurile doamnei lui Neagoe Vodă, Craiova, Editura
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Vezi și Maria Alexandrescu-Dersca Bulgaru, Sur le miariage entre les turcs ottomans et roumains, în vol. Recherces sur l’histoire, București, Editura Academiei R.S. România, 1987. 138. Nicolae Stoicescu, op. cit., p. 344. 139. Constantin Gane, Trecute vieți de doamne și domnițe, ediția a III-a, vol. I, București, Editura Orizonturi, [f. a.], p. 106. 140. Nicolae Iorga, Viața femeilor în trecutul românesc, p. 113; vezi, de același, Știri nouă privitoare la familia lui Petru Șchiopul, în „Analele Academiei Române”, Mem. Secț. Ist., seria
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
76. 255. Vezi Nicolae Iorga, Știri nouă privitoare la familia lui Petru Șchiopul, în „Analele Academiei Române”, Mem. Secț. Ist., seria a III-a, tom. XII, mem. 18, București, 1932, p. 113. 256. Vezi Constantin Gane, Trecute vieți de doamne și domnițe, ed. cit., pp. 308-310. 257. I.C. Filitti o socotește sârboaică, pe când Nicolae Leonăchescu (Două precizări referitoare la familia marelui ban Barbu Craiovescu, București, Editura Academiei R.S. România, [1974] care nu crede în intrarea ei între monahii, o consideră autohtonă. 258
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Române (sec. XIV-XVIII, București, 1970, pp. 23, 65. 296. Ștefan Pascu, Relațiile economice dintre Moldova și Transilvania în timpul lui Ștefan cel Mare, București, 1956. 297. Nicolae Iorga, Viața femeilor..., p. 63. 298. După Constantin Gane, Trecute vieți de doamne și domnițe, ed. cit., pp. 498-499. 299. Ștefan Pascu, op. cit., p. 55. 300. Al. Alexianu, Mode și veșminte din trecut, vol. I, pp. 276-279. A se vedea și Nicolae Iorga, op. cit., p. 76. Hainele de blană erau scumpe. Slugerul Preda și fiul
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
39; Istoria României, vol. III, București, Editura Academiei R.P.R., 1964, p. 537; Dicționarul literaturii române de la origini până la 1900, București, Editura Academiei R.S. România, 1979, p. 122 (articol relatat de Algeria Simota). 354. Constantin Gane, Trecute vieți de doamne și domnițe, ed. cit., vol. I, p. 452. III „ANUL JALII” Vii și morții Necropolele. Bărbații își pregăteau locurile de veci Actul pios al ridicării unui lăcaș de rugăciune (mă voi opri mai jos asupra edificării; ctitorie însemna însă, și opera de
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
altul; din fragmentele transcrise de Nicolae Iorga se vede limpede că între pomelnicele bisericii Sfântul Nicolae din Lacuri - [o mănăstire părăsită] - „Pomenește, Dmñe, pre tot niamul Cantacuzinilor: Roxandra Dmñița, Iordache vel vist...”63 și al bisericii Tălpălari - „Iordachi Cantacuzino, Ruxandra domnița [Lupu], Iordachi Vel Vornic...”64 - există o anumită legătură), poziția primă este rezervată ctitorului (sau celui reținut în această ipostază): (trad. din slavă) „Pomenește Doamne: Io Evstratie Dabija Voevod, Ecaterina Doamna, Io Duca Voevod, Anastasia Doamna...”65; sau: „Aron Voevod
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
219 istorisește povestea, frumoasă [dar poveste], a „pețitorului care întârzie” [Ștefăniță Vodă ar fi fost ocupat cu un război] și când, în fine, sosește, găsește mireasa râvnită măritată cu altul [cu un Radu de la Afumați, mai punctual]), purtată pentru o domniță, ne ajută să cercetăm ambițiile și orgoliile stăpânitorilor din vechime. Chiar dacă nu excludem chestiunea matrimonială, mai de crezut este că Ștefan cel Tânăr, ce își zicea „mare voievod al Valahiei” numindu-l pe Radu de la Afumați (cu care s-a
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
ca Doamnă în al doilea rând, și unui pictor și o vedem, alături de Radu Paisie, în fresca din biserica (cu hramul Sfinții Apostoli Petru și Pavel), bolniței de la Cozia (în naos, pe peretele despărțitor, în stânga, alături de Marco Voievod și de domnița Zamfira), arborând o șubă de ceremonie din stofă scumpă țesută cu aur și căptușită cu blană de samur 221. Dar Radu Paisie - cel ce va fi exilat de turci în Egipt și va muri acolo (lăsând-o pe Ruxandra văduvă
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Iași Editura Polirom, 2006, p. 90-95. 215. îndreptarea legii, ed. cit., p. 540, glava 41. 216. Ibidem, p. 542, glava 50. 217. Ibidem, loc. cit. 218. Constantin Rezachevici, op. cit., vol. I, p. 555. 219. în Trecute vieți de doamne și domnițe, vol. I, 220. Vezi Nicolae Stoicescu, Note și comentarii, la A.D. Xenopol, Istoria Românilor din Dacia Traiană, ediția a IV-a, vol. II, București Editura științifică și enciclopedică, 1986, p. 467, nota 10. 221. Vezi Al. Alexianu, op. cit., vol. I
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
moșii. în scurt timp a răposat și ea, tot în 1747, urmându-și soțul în lăcașul de veci. Ancuța, soție a postelnicului Nicolae Ruset, a murit în 1730 în Ardeal, Bălașa se declara văduvă în 1720 (dăruia o moșie bisericii Domnița Bălașa din București), iar Smaranda (Smaragda) rămăsese și ea fără bărbat pe la jumătatea anului 1744. O văduvie începută în exil Doamna Marica a venit, în 1674, între Brâncoveni și Cantacuzini (mai ales între aceștia din urmă, căci, să nu uităm
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
de stăpânitorii din Bucov și Mănești (C. Gane). Să adăugăm și zestrea primită de Neacșa, nevasta lui Neagoe (sau Neagoi ori Negoiță) postelnicul, din partea rudelor ei, boierii din Merișani și Bucșani. Când bunicul ei se afla pe tronul țării Românești, Domnița Marica, trăitoare la Curte, era în floarea vârstei (Ștefan D. Grecianu), iar doi ani mai târziu devenea soția (s-o socotim răspunzătoare pentru această alegere pe Stanca Brâncoveanu-Cantacuzino) lui Constantin Brâncoveanu. „Blândă și milostivă” (Ștefan D. Grecianu), și-a urmat
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Constantin Brâncoveanu, fiul lui Constantin, băiatul cel mare, și Marica, fiica lui Ștefan Brâncoveanu -, iar cea de-a doua urma să revină ginerilor - Șerban Greceanu, Iordache Crețulescu, Nicolae Ruset, Manolache Lambrizo și Constantin Băleanu - și nepotului Șerban, rămas pe urma Domniței Maria, cea care fusese măritată cu Constantin Vodă Duca. Au fost prezenți la stabilirea acestei înțelegeri (Brâncovenii s-au adunat în fața lui Vodă Ioan Mavrocordat) Hrisanth Nottaras, patriarh al Ierusalimului, Samuil, patriarh al Alexandriei, mitropolitul Mitrofan și boierii din Divan
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
a reprezenta domnia în toată maiestatea ei, doamna ținea locul domnului”. Respectând restricțiile pe care le impunea un doliu perpetuu (camera de toaletă își restrângea vădit funcțiile), văduva cultiva mai departe, în camerele ei, acel spațiu particular al sociabilității unde Domnițele (am putea evoca aici droaia de fete care le înconjurau pe Elena-Ecaterina Rareș ori pe Ruxandra Lăpușneanu), jupânesele și jupânițele - „Curtea”, restrânsă dar privilegiată, a Doamnei (și lucrurile nu stăteau altfel nici în casele boieroaicelor) -, în straie „de casă”, nelipsite
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
-o”] - în care, în unele cazuri, putem bănui și o oarecare atmosferă culturală (căci unele Doamne scriau și citeau), cu cărți și icoane (rugăciunea fiind un exercițiu obligatoriu) - Doamnele (și când rămâneau văduve) erau foarte rar singure. Erau înconjurate de Domnițe (mai multe fete roiau în preajma Elenei Rareș - Stana, Maria, Ruxandra, Eufrosina - sau a Ruxandrei Lăpușneanu - Anghelina, Tudora, Cneajna, Teofana, Martina, Trofana, Nastasia; ele erau preparate spre a deveni neveste de voievozi - Ana, fiica lui Petru Rareș, a fost soția lui
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
precis în stabilirea filiațiilor, sirianul Paul de Alep era de părere că acest boier ambițios, mare spătar al țării Românești între anii 1645 și 1654, sol voievodal în Moldova (a fost de față, reprezentându-l pe Matei Basarab, la cununia Domniței Maria a lui Vasile Lupu cu prințul lituanian Jamusz Radziwiłł) și în Transilvania, hrănitor de mari gânduri (motiv pentru care Constantin Șerban l-a însemnat la nas) și oricând dispus să ia parte la comploturi antivoievodale (de aici i s-
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
pe urmă i-au tăiat capul pe prag cu toporul. Spun să fi găsit la dânsa 19.000 de galbeni.” Cazacii (ucraineni) erau comandați de Vasile Crupenschi, cel pe care pomelnicul de la Feredeni îl arată a fi fost însurat „cu domnița Ruxandra, fata lui Vasile Vodă” și vorbește și despre un anume Sandu, „fecior postelnicului Vasilică Crupenschi și al domniței Ruxanda, fiica lui Vasile Voevod albanitul”574. în cronica lui Neculce, ucigașii Ruxandrei sunt polonezii: „Tăiat-au atunce [adică „în al
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
galbeni.” Cazacii (ucraineni) erau comandați de Vasile Crupenschi, cel pe care pomelnicul de la Feredeni îl arată a fi fost însurat „cu domnița Ruxandra, fata lui Vasile Vodă” și vorbește și despre un anume Sandu, „fecior postelnicului Vasilică Crupenschi și al domniței Ruxanda, fiica lui Vasile Voevod albanitul”574. în cronica lui Neculce, ucigașii Ruxandrei sunt polonezii: „Tăiat-au atunce [adică „în al doile anǔ a domniei lui Cantemir”] leșii pe doamna Rucsanda, fata lui Vasâlie-vodă, la cetate la Neamțu...”. A auzit
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Iorga, Documente privitoare la familia Cantacuzino, pp. 130, 135-136. 334. Nicolae Iorga, op. cit., p. 130. 335. Ibidem, p. 136. 336. Ibidem, p. 107; Violeta Barbu, op. cit., p. 47. 337. Nicolae Iorga, Despre Cantacuzini, p. CXXXVII. Vezi și Nicolae Iorga, „Testamentele domniței Elina Cantacuzino”, în Analele Academiei Române, Mem. Secț. Ist.., seria a III-a, tom. XVI, mem. 7, pp. 98 și urm. 338. Vezi Constantin Rezachevici, op. cit., vol. I, p. 149. 339. Vezi Al. Alexianu, op. cit., vol. I, pp. 184-185, 188. 340
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
răscoală populară? 1655. țara Românească, Editura științifică, București, 1968, pp. 76-77. 569. Vezi V.A. Urechiă, „Biserica din Cetatea Neamț”, în Analele Academiei Române, seria aII-a, Mem. Secț. Ist. tom. XI, pp. 153-155. 570. Constantin Gane, Trecute vieți de doamne și domnițe, vol. I, pp. 274-297. 571. Nicolae Stoicescu, Dicționar..., p. 392. 572. Op. cit., vol. I, p. 295; vezi în Cronicele României sau Letopisețile Moldovei și Valahiei, ediție de Mihail Kogălniceanu, ediția a II-a, vol. II, București, 1872, p. 36. 573
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]