3,752 matches
-
dintre filosofia marxist-leninistă, literatura și științele sociale empirice (sociologia), pornind de la câteva exemple În RDG și În România. Procesele ideologice ale filosofilor care au avut loc În Germania de Est după 1956 au pus capăt reînnoirii din interior a filosofiei marxiste În această țară și au permis filosofilor-cadre, multi dintre ei membri ai școlilor de partid, să-și consolideze statutul academic. Academizarea marxism-leninismului, devenit filosofie de stat, a avut, În ansamblu, efecte contradictorii asupra spațiului producției științifice și culturale. Mai Întâi
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
fi privită din mai multe perspective. În primul rând, ca loc de elaborare și transmitere a ideologiei marxist-leniniste: aici erau predate operele părinților fondatori, Marx, Engels, Lenin și, pentru o vreme, Stalin, constituindu-se o reprezentare oficială a istoriei ideilor marxiste, În strânsă colaborare cu editură partidului și cu muzeele sale de istorie. În același timp, profesorii și cercetătorii acestor instituții redactau discursurile conducătorilor partidului, rapoartele la congrese și directivele, care deveneau ulterior materie de studiu În aceste școli. Caracterul de
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
30 de participanți. Învățarea noțiunilor de bază ale marxismului și dezbaterile asupra politicii interne și internaționale erau Însoțite de practică unui jurnalism militant, precum și de traducerea și de difuzarea lucrărilor sovietice În Germania, Într-o serie de colecții precum „Bibliotecă marxista” sau „Cărți de bază ale comunismului”, cea din urmă numărând aproximativ treizeci de titluri În 1930. Lenin figură În capul listei autorilor traduși, printre care se numărau Însă și romancieri. Școală de la Fichtenau avea relații strânse cu Școala Kominternului de la
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
1947) se introduce aspirantura (sistemul de doctorat sovietic). Volumul orar al cursurilor sporește și devine stabil, În vreme ce numărul de catedre este fixat la unsprezece. Școală este frecventata de tehnicieni (specialiști), care trebuie „să-și completeze studiile de specialitate cu studii marxiste”: este indicată pentru prima dată prezenta În școala a studenților având studii anterioare de nivel mediu sau superior. Studenții școlilor „Jdanov” și „Ștefan Gheorghiu” se deosebeau În funcție de nivelul studiilor anterioare - și, Într-o mai mică măsură, În funcție de domeniile de activitate
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
care a organizat În mod sistematic studiul operelor lui Marx, Engels și Lenin În zona de ocupație sovietică. La momentul deschiderii școlii, programul partidului (ȘED) era principalul document de studiu. Neues Deutschland prezentase cu acest prilej obiectivul școlii: „să formeze marxiști cu un orizont larg”. În afara materiilor fundamentale, activitățile importante ale școlii constau În discutarea articolelor din presă și În organizarea unor manifestări culturale. Începând cu 1948, temele dominante ale Învățământului corespund reorientării politice a partidului, cu evidențierea leninismului, consolidarea studiului
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
1994 [versiune informatică]; Caysa, Caysa, Eichler, Uhl, 1992.). Hans Mayer, născut În 1907, profesor de literatură (Literaturwissenschaftler), aderase la KPD În 1932. Întors În Germania după ce emigrase, a fost exclus din redacția Radioului din Frankfurt am Main datorită convigerilor sale marxiste. Profesor de literatură la Universitatea din Leipzig, unde are drept studenți numeroși scriitori ce vor deveni celebri mai tarziu (Christa Wolf, Volker Braun etc.), a fost victima a mai multor campanii de denigrare. Se stabilește În RFG În 1963 și
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
lucrurile În zona de ocupație sovietică și, de altfel, așa s-a și Întâmplat. Este motivul pentru care nu Înțeleg astăzi miopia a numeroși politicieni din Vest, care se poate explica doar printr-o necunoaștere profundă a modului de gandire marxist. [...] Incompetență profesională a profesorilor, asociată cu incapacități didactice sau retorice, a avut adesea efecte contrarii Îndoctrinării urmărite, adică lipsa de Încredere În ceea ce ni se predă, scepticism, respingere, astfel Încât contradicția dintre promisiune (Verkündung) și realitate era mare (Krönig, Müller, 1994
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
fost student În Volkswirtschaft, faptul ca raporturile sociale ar fi determinate de raporturile de productie i se pare și astăzi incontestabil. Istoria capătă o altă semnificație, nefiind o simplă acumulare de date. Un altul subliniază satisfacția pe care studiul teoriei marxiste i-o producea, dar și enervarea pe care o Încerca văzându-i pe imbecili cum se folosesc de ea și mai ales felul În care Încercau s-o pună În practică. Pentru el, marxism-leninismul putea fi considerat că un soi
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
În principal divergență dintre teoria și practica politică era cea care Îl irită. Întâlnirea cu opera lui Marx este considerată de mulți dintre foștii studenți ca fiind determinanta pentru implicarea lor intelectuală și politica ulterioară, chiar dacă nu neapărat În rândurile „marxiștilor”. O anume formă de patriotism intelectual poate fi simțită - Marx este astfel considerat printre „marile spirite germane”, alături de Luther, Kant sau Hegel, sau măcar printre economiști, citat alături de Quesnay, Smith, Ricardo, Owen, Saint-Simon, Keynes, Schumpeter. Personalitatea profesorului juca adesea un
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
câmp intelectual german, diviziunea statală putând paradoxal s-o Înlesnească, Întărind influența politică a filosofilor. Această, trebuie precizat, În condițiile excepționale de permeabilitate relativă a frontierelor dintre cele două state germane Înainte de construirea zidului În 1961. Procesele ideologice intentate filosofilor marxiști din RDG În anii ’50 pot fi de aceea considerate fundamentale pentru evoluția ulterioară a marxismului În ansamblul țărilor socialiste. Trei procese ale filosofiei și ideologiei au avut loc În RDG ca urmare a punerii În discuție a stalinismului În
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
În RDG. Revendicările sale politice - condamnarea „clicii criminale a lui Ulbricht”, apropierea de SPD din Germania Federală -, precum și cererea de reabilitare a victimelor lui Stalin și ale stalinismului, Troțki, Buharin, Kautski, Roșa Luxemburg, si reevaluarea contribuției lor la dezvoltarea filosofiei marxiste au furnizat principalele capete de acuzare În procesul care i-a fost intentat, atât lui cât și grupului din care făcea parte, și căruia i-a fost principala victima. Se pare că arestarea lui Harich a fost o mare surpriză
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
de operă antropologica și sociologică a lui Arnold Gehlen. Opera lui Gehlen Îi folosea lui Harich În demonstrațiile orientate spre autonomia științelor, a celor umaniste și a esteticii În special. Această apropiere i-a fost reproșata drept „alianță a filosofiei marxiste cu antropologia nazistă”, căci Gehlen fusese „epurat” timp de doi ani după război În Germania de Vest datorită colaborării sale cu regimul nazist. Harich a fost de asemenea condamnat pentru tentativele sale de „a concilia materialismul și idealismul” și pentru
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
Harich” și menționa „filosofii revizioniști de la Leipzig”, citând un pasaj dintr-o scrisoare adresată de conducerea de partid a Institutului de filosofie din Leipzig lui Bloch. În scrisoare se afirma că „profesorii au libertatea de a alege sau nu principiile marxiste”, dar nu pot În același timp „să apere principii ne-marxiste și să pretindă că predau filosofie marxista” (Kapferer, ibidem, p. 114). Al doilea acuzator a fost Kurt Hager, ideolog-șef al partidului din 1955 până În 1989, care, În cadrul unui
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
o scrisoare adresată de conducerea de partid a Institutului de filosofie din Leipzig lui Bloch. În scrisoare se afirma că „profesorii au libertatea de a alege sau nu principiile marxiste”, dar nu pot În același timp „să apere principii ne-marxiste și să pretindă că predau filosofie marxista” (Kapferer, ibidem, p. 114). Al doilea acuzator a fost Kurt Hager, ideolog-șef al partidului din 1955 până În 1989, care, În cadrul unui plen al Comitetului Central, a denunțat, printre diverșii complici ai grupului
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
Dumnezeu. Dezgolite de orice partinitate (Parteilichkeit), concepțiile sale idealist-reacționare nu ar fi fost decât mașcate de terminologia marxista (cf. Kapferer...). Ultimul proces de „erezie” a fost cel Înscenat lui Georg Lukács. Se deosebește de cele precedente În măsura În care Lukács era filosoful marxist cel mai cunoscut, si nu doar de reprezentanții filosofiei oficiale, ca adversar al filosofiei reacționare și a iraționalismului. Că și În cazul lui Bloch, criticile formulate de Lukács la adresa stalinismului au fost considerate o simplă manevră contrarevoluționara, confirmată de participarea
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
institut de materialism dialectic și istoric la Universitatea „Karl Mark” din Leipzig, distingându-se În mai multe „campanii ideologice”. Scriitori și filosofi Victoria filosofilor de apărat În anii ’50 a avut efecte devastatoare În RDG, În primul rând asupra filosofiei marxiste, care, de atunci, n-a mai cunoscut tentative reale de renovare din interior. Începând cu sfârșitul anilor ’60, operele autorilor incriminați au fost din nou publicate, iar polemicile la adresa tradiției filosofice romantice, de care era legat existențialismul, au scăzut foarte
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
inspiratorul marilor scriitori ai secolului și considerau restituirea operei sale drept un act de dreptate. Opoziția cea mai violență a venit din partea lui Wolfgang Harich, care a profitat de poziția unui filosof de partid care se arătase „moderat” În privința „revizuirii marxiste a lui Nietzsche”, ca să-și regleze o serie de conturi cu mediul cultural și literar instituționalizat din RDG, căruia Îi denunță versatilitatea, disponibilitatea pentru orice compromis. Acest afront din partea unui fost proscris care-și permitea un act de „dogmatism” din
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
Înapoi față de propriile luări de poziție anterioare. Printre efectele indirecte ale proceselor filosofilor și ale Închiderii Învățământului filosofic În RDG, se poate menționa o timidă deschidere a științelor sociale empirice, a sociologiei În particular. Continuând să respecte principiile unei teorii marxiste atotputernice, studiile În sociologie au cunoscut o anumita dezvoltare de la Începutul anilor ’60, până spre sfârșitul anilor ’70 . Sociologia s-a găsit atunci În impas, fiind pusă În situația paradoxala de a confirma avansarea procesului de omogenizare socială și, În
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
constant la Parteihochschule Karl Marx, dar se considera că istoria filosofiei (izvoarele marxismului) era insuficient predată În școală. Titlul unuia dintre manualele publicate de catedră de filosofie de la Scoala Karl Marx, Marxistische Philosophie (1967), fusese receptat că o provocare („filosofie marxista” În loc de „marxist-leninistă”). Acest manual a fost tradus În numeroase limbi și difuzat până și În Nicaragua. Nivelul de Învătământ de la Parteihochschule Karl Marx era apreciat de Joachim L., fost profesor de „comunism științific” al școlii, ca fiind „destul de ridicat”. Era
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
să se Înscrie În același timp la studii prin corespondență la Stuttgart. A reușit din plin “ În societatea noastră capitalista de azi”, cum spunea cu mândrie, dar și cu oarecare ironie Helmut N., care vedea În asta dovadă că știința marxista poate fi utilă și În această societate. Joachim L., fost profesor de socialism științific, s-a angajat casier la bancă În momentul schimbării de devize În cadrul uniunii monetare (Währungsunion), apoi a făcut o tentativă de reconversie În comerț (Umschulung als
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
plus, institutul lor era practic invizibil În peisajul științific din Germania reunificata. Consideră că acesta era prețul pe care trebuia să-l plătească pentru Încercarea de a Împăca exercitarea profesiei cu statutul său intelectual anterior: În același timp intelectual și marxist, „gânditor critic al societății” (Gesellschaft kritischer Denker), așa cum fusese și pe vremea RDG-ului. Erau considerate cazuri fericite printre sociologi și ale celor care făceau marketing pentru tot soiul de Întreprinderi, de la margarina până la cultura. Deși aveau o situație dificilă
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
Înfloriri a științelor sociale de partea celaltă a cortinei de fier, chiar dacă În mod inegal de la o țară la alta, Înainte ca «stagnarea» brejneviană să blocheze, pentru aproape Încă un deceniu, dezvoltarea științelor sociale, deși acestea Își revendicau o ascendentă marxista. În anii 1980, alte centre se deschid prin Europa, Între care Wissenschaftskolleg zu Berlin - Institute for Advanced Study Berlin (WiKo): fondat În 1980 că asociație particulară, este de talie mijlocie (40 de cercetători invitați În fiecare an), În vreme ce orizontul sau
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
anilor ’80, au făcut obiectul unui studiu de antropologie culturală (Verdery, 1992). Atenția acordată acestei polemici merge dincolo de critică naționalismului. Teza capacității de anticipare a culturii române În raport cu cultura universală poate fi În definitiv citită că o sfidare lansată evoluționismului marxist sau că o manifestare de Încredere În capacitate de inovare artistică În raport cu normele sau codurile universale. Interesul dezbaterii reiese mai mult din punerea la Îndoială a căilor de modernizare a țării și a culturii sale. Adversarii «protocronismului» sunt, explicit sau
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
limba ebraica; introducere În limba engleză], Hebrew University, ianuarie. Shafir, Michael (1983), „Political culture, intellectual dissent, and intellectuel consent. The case of România”, Orbiș, 27, pp. 393-420. Shafir, Michael (1985), România. Politics, Economics and Society. Political Stagnation and Simulated Change, Marxist Regimes Series, Frances Pinter Publishers, Londra. Shafir, Michael (1993), „Antisemitism without jews în România”, Post-Totalitarian Europe, Franz Kafka Publishers, Prague, pp. 204-226. Siani-Davies, Peter (2006), Revoluția română din decembrie 1989, Humanitas, București. Simon, Dagmar, Sparschuh, Vera (1994), „East german sociology
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
școlilor de partid, reprezentau o operație de „degrifare” (eliminarea mărcii simbolice, a „brandurilor”), facilitînd Însușirea bunurilor simbolice produse În alte părți (În Occident), operațiune premergătoare specializării. Un bun exemplu este cel al condițiilor În care s-a reconstituit o „sociologie marxista” În anii 1960, după discreditarea acestei „științe burgheze” (cf. infra). Cu diferențe Însemnate, cel puțin În Germania de Est, Între experții politici care au păstrat legături strînse cu partidul reformat, PDS, si consultanții din economie, lucrînd cel mai adesea pentru
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]