2,040 matches
-
ostile, pe care fosta administrație militară le-a lăsat în sufletele moldovenilor împotriva regimului imperial, prin refuzul acceptării lor în funcții și activități de conducere a provinciei 102. În urma decesului, la sfârșitul anului 1791, a primului șef al administrației civile bucovinene, von Beck, împăratul Leopold al II-lea a hotărât să-l numească pe baronul Vasile Balș, în anul 1792, în funcția de căpitan al districtului Bucovina (Bukowinaer Kreishauptmann)103. Prin această numire se urmărea să se facă o reparație la adresa
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
al districtului Bucovina (Bukowinaer Kreishauptmann)103. Prin această numire se urmărea să se facă o reparație la adresa acestuia, pentru nedreptățile suferite în ultimii ani de domnie ai lui Iosif al II-lea și să se dea o oarecare satisfacție stărilor bucovinene. Cancelaria Aulică Boemiano-Austriacă notifica pe 5 iulie 1792, Cămării Aulice și Guberniului Galiției, numirea secretarului gubernial Balș în funcția de căpitan al districtului Bucovina, cu un salariu de 1.500 florini. Hotărârea urma să intre în vigoare din ziua depunerii
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
Cernăuți, Școala normală din Cernăuți și cea din Suceava, școlile principale orășenești și un număr de 16 școli triviale (elementare) sătești, în localitățile rurale mai dens populate 116. Ca atare, imaginea total negativă percepută asupra acestei perioade din istoria învățământului bucovinean, receptată în unele lucrări românești de specialitate, mai vechi sau mai noi117, nu este decât parțial justificată, reculul înregistrat nu a putut anula evoluția progresivă a procesului de școlarizare și pasul înainte făcut prin reformele iosefiniste în materie de instrucție
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
instruită la un nivel minim, scris și citit, a deschis posibilități noi pentru o activitate intelectuală mai amplă în perioada următoare. Totodată, dezvoltarea mai mult calitativă, decât cantitativă, a procesului instructiv-educativ a contribuit la geneza și structurarea unei elite intelectuale bucovinene, provenite mai ales din rândul stării nobiliare, ce avea să se afirme pregnant în fruntea mișcării naționale românești din această provincie, în împrejurările politice produse de desfășurările generate de revoluția de la 1848139. Față de biserica ortodoxă bucovineană, noul șef al Administrației
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
structurarea unei elite intelectuale bucovinene, provenite mai ales din rândul stării nobiliare, ce avea să se afirme pregnant în fruntea mișcării naționale românești din această provincie, în împrejurările politice produse de desfășurările generate de revoluția de la 1848139. Față de biserica ortodoxă bucovineană, noul șef al Administrației Bucovinei a încercat să ducă aceeași politică de subordonare a bisericii față de stat, ca în perioada iosefinistă, care viza, pe de o parte, ridicarea nivelului cultural și moral al clerului, iar pe de altă parte, creșterea
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
împotriva Franței revoluționare de coaliția statelor contrarevoluționare europene, la cererea forurilor politico-administrative superioare, Administrația Bucovinei a căutat să atragă populația românească din provincie spre a susține efortul militar făcut de statul austriac. Prin intermediul persuasiunii bisericii, s-a reușit ca populația bucovineană să sprijine material acest efort, prin creșterea livrărilor de cereale și furaje pentru armata habsburgică 146. Totodată, slujitorii bisericii ortodoxe bucovinene, căutând să fie un exemplu, au vărsat la vistieria imperială diverse sume de bani, ca ajutor de război. Aceste
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
din provincie spre a susține efortul militar făcut de statul austriac. Prin intermediul persuasiunii bisericii, s-a reușit ca populația bucovineană să sprijine material acest efort, prin creșterea livrărilor de cereale și furaje pentru armata habsburgică 146. Totodată, slujitorii bisericii ortodoxe bucovinene, căutând să fie un exemplu, au vărsat la vistieria imperială diverse sume de bani, ca ajutor de război. Aceste sume s-au mărit de la an la an, ajungând să depășească 11.110 lei în 1799, pe măsura creșterii cheltuielilor de
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
stricători de lege"148, acuzând prin aceasta Revoluția franceză de faptul că atentează la elementele fundamentale pe care se baza Vechiul Regim, tradiția și autoritatea. În aceeași perioadă de sfârșit de secol XVIII, discursul oficial antifrancez difuzat prin intermediul bisericii ortodoxe bucovinene abordează noi teme legate de demersul patriotic austriac, fondat pe tradiția glorioasă a Austriei și pe misiunea ei în Europa. Printre altele, se viza crearea unui sentiment de solidaritate și sprijin între locuitorii din diferite provincii ale monarhiei. Circulara episcopului
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
întru deprinderea năravurilor celor bune"153. În anul 1796, în urma încălcării "poruncilor și pravilelor referitoare la cununie", mai ales a celor privitoare la vârsta minimă pentru căsătorie, stabilită la 19 ani pentru băieți și 15 pentru fete, capul ierarhiei ecleziastice bucovinene, episcopul Daniil Vlahovici, revenea asupra patentei împăratului Iosif al II-lea, din 6 mai 1784, prin care se trecuse obligativitatea ținerii stării civile asupra preoților, accentuând faptul că toți protopopii și preoții trebuiau să o respecte "cu strășnicia cea mai
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
Cernăuți 156. Această școală teologică ortodoxă, menită să ridice nivelul de instruire a preoțimii, ce a funcționat în toată perioada postiosefinistă, avea, aidoma școlilor clericale din Banat 157, o durată de trei ani și era întreținută din veniturile Fondului Bisericesc bucovinean. Pe lângă Daniil Vlahovici, ajuns episcop al Bucovinei, între dascălii acestei școli au mai figurat și alți înalți prelați aduși de la Mitropolia din Carloviț, precum: Ghenadie Platenki și Moise Popovici, dar și unii preoți proveniți din rândul clericilor bucovineni, precum: ieromonahii
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
Fondului Bisericesc bucovinean. Pe lângă Daniil Vlahovici, ajuns episcop al Bucovinei, între dascălii acestei școli au mai figurat și alți înalți prelați aduși de la Mitropolia din Carloviț, precum: Ghenadie Platenki și Moise Popovici, dar și unii preoți proveniți din rândul clericilor bucovineni, precum: ieromonahii Serafim și Manasie Dracinschi sau protodiaconul Melhisedec Lemni 158. Prin hotărârea Congresului Illir din anul 1780, de la Timișoara, prindea contur un vechi deziderat al ierarhiei ortodoxe din Imperiul habsburgic, acela de înființare a unei școli teologice superioare, prin
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
forma inițială până când la Cernăuți se va înființa un gimnaziu 173. Acest refuz va accentua animozitățile existente între cei doi, în condițiile în care căpitanul Bucovinei încerca să îngrădească abuzurile generate de practica vânzării preoției, prin care vârfurile ierarhiei ortodoxe bucovinene realizau mari venituri. Situația Școlii clericale din Cernăuți a fost judecată cu multă severitate în raportul întocmit de Ion Budai-Deleanu către autoritățile centrale din Viena 174, la începutul secolului al XIX-lea, în urma participării sale la ancheta deschisă contra căpitanului
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
176, pentru menținerea separării pământurilor boierești (domeniale), de cele țărănești (rusticale), care intrau în stăpânirea comunelor sătești, stabilită în perioada iosefinistă și, mai ales, pentru aplicarea în continuare a prevederilor așezământului lui Grigore al III-lea Ghica, din 1776. Țăranului bucovinean i se recunoștea în continuare dreptul de folosință ereditară asupra pământului, stăpânul moșiei fiind obligat, după moartea clăcașului, să predea gospodăria acestuia unuia din fiii săi. În schimb, țăranul nu avea dreptul de a-și vinde gospodăria, de a o
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
asupra supusului (podanului), a căutat ca prin măsurile luate, să-l lege pe țăran de pământul și de satul său. În conformitate cu prevederilor reformei iosefiniste din anul 1786, ce prelua în cea mai mare parte prevederile așezământului lui Ghica, obligațiile podanilor bucovineni către stăpânii de moșie au fost stabilite la 12 zile de lucru sau boieresc pe an, așa după cum fuseseră reglementate raporturile dintre stăpâni și țărani, în Moldova, în momentul anexării Bucovinei de către habsburgi. În perioada postiosefinistă au fost introduse elemente
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
stăpânilor de moșie a fost de încălcare a acestor reglementări și de sporire abuzivă a zilelor de boieresc datorate lor de țărani, mai ales prin intermediul arendașilor evrei 180. Faptul acesta a constituit una din cauzele principale ale instabilității populației rurale bucovinene, mărind disponibilitatea acesteia spre emigrare, situație pe care Vasile Balș, în calitate de căpitan al Bucovinei, a căutat să o combată prin toate mijloacele. Militantismul său, de tip iosefin, în favoarea țăranilor, viza apărarea acestora împotriva abuzurilor și împilărilor stăpânilor sau ale arendașilor
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
strânsul recoltei 182. Totodată, în premieră, s-a dispus ca proprietarii de moșii să dea ajutor în produse țăranilor, în cazul unor recolte proaste. Toate acțiunile sale în favoarea țăranilor, l-au pus pe Balș în conflict cu mulți dintre nobilii bucovineni, stăpâni de pământ, care-l vor reclama autorităților superioare. În petițiile făcute, mai ales de contele Logotheti și de nobilii Calmuțchi, Turcul, Goian și Mustață, în numele proprietarilor bucovineni, începând cu 1796, și adresate împăratului sau autorităților centrale vieneze, moșierii se
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
țăranilor, l-au pus pe Balș în conflict cu mulți dintre nobilii bucovineni, stăpâni de pământ, care-l vor reclama autorităților superioare. În petițiile făcute, mai ales de contele Logotheti și de nobilii Calmuțchi, Turcul, Goian și Mustață, în numele proprietarilor bucovineni, începând cu 1796, și adresate împăratului sau autorităților centrale vieneze, moșierii se plâng, în repetate rânduri, de faptul că Administrația districtului nu le îngăduie sporirea numărului de zile de muncă, în timp ce în Galiția acestea au crescut la 150 de zile
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
având în vedere dorința nobilimii din Bucovina de a avea un Forum nobilium și o Carte funduară (Landtafel), cu sediul în provincie, comunica acum celui mai înalt for juridic din imperiu, Oberste Justizstelle că, în funcție de hotărârea dată de împărat, nobilii bucovineni vor continua să aparțină și în viitor de Forum nobilium sau Landrecht-ul din Stanislav. În același timp era hotărâtă înființarea unor cărți funduare pe lângă judecătoriile districtuale existente, urmând a fi transferat aici o parte a personalului Cărții funduare din Lemberg
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
puteau fi bănuiți că desfășurau o activitate conspirativă, fie că aveau legături cu societățile secrete desființate sau cu emisarii vreunei puteri străine, mai ales inamice ale Monarhiei de Habsburg. Din această perspectivă, în optica autorităților centrale habsburgice, transmisă celor provinciale bucovinene, măsurile polițienești se impuneau cu atât mai mult a fi aplicate în Bucovina, cu cât aceasta se afla într-o zonă de graniță a imperiului, destul de "fierbinte", în hotarul Imperiului otoman și al Rusiei. În ultimii ani ai secolului al
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
hotarelor Bucovinei și în ocolul Câmpulung Rusesc. Pe lângă aceștia, căpitanului Bucovinei i-au mai sosit în ajutor un număr de țărani din comunele Broscăuți, Drăcinești, Stănești, înarmați cu puști, pistoale și coase, precum și o trupă călare, alcătuită din rândul nobililor bucovineni. Cu aceste întăriri în infanterie și cavalerie, la 3 iulie 1797, căpitanul Bucovinei a putut face față unui atac generalizat al insurgenților polonezi, ba chiar a fost în stare să-i înfrângă, alungându-i peste graniță, în Moldova 206. Ca
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
conduși de Denisko au fost nevoiți să se retragă din Moldova în Țara Românească și apoi în interiorul Imperiului otoman 207. Pe măsură ce pericolul care amenințase provincia a fost îndepărtat, la 6 iulie 1797, căpitanul Bucovinei a decretat desființarea corpului de voluntari bucovineni, voluntarii putând să se întoarcă la casele lor. În privința insurgenților polonezi, căzuți prizonieri în mâna corpului de voluntari, prin decretul Curții din Viena din 23 iulie 1797 se stabilea ca aceștia să fie judecați după legea marțială, fiind condamnați la
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
a fost lăudat de profesorul von Schraud. Însă, pe de altă parte, Balș a intrat în conflict, în primăvara anului 1798, cu consilierul gubernial, contele von Sweerts, acuzat de căpitanul districtual că se amestecă în mod nepermis în afacerile administrației bucovinene, în calitatea sa de comisar al cordonului sanitar instituit la granița provinciei, din cauza ciumei din raiaua Hotinului 215. Acest fapt a dovedit, încă o dată, că noul căpitan al Bucovinei dorea s-o administreze ca pe o provincie autonomă, fără un
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
provincia a dat naștere unor puternice nemulțumiri și reclamații, mai ales din partea reprezentanților stării nobiliare, care acuzau faptul că șeful Administrației Bucovinei oprimă nobilimea și guvernează în spirit arbitrar și despotic, aidoma domnilor fanarioți din Moldova 216. Totodată, nobilimea funciară bucovineană reclama eforturile lui Balș în favoarea ridicării condiției țăranului și intransigența sa împotriva sporirii numărului de zile de clacă datorate de podani stăpânilor de pământ 217. În condițiile în care căpitanul Bucovinei, animat de aceleași idei iluministe din tinerețe, a căutat
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
împotriva sporirii numărului de zile de clacă datorate de podani stăpânilor de pământ 217. În condițiile în care căpitanul Bucovinei, animat de aceleași idei iluministe din tinerețe, a căutat să îngrădească fenomenul simoniei și alte abuzuri practicate în cadrul bisericii ortodoxe bucovinene, mai ales de cei aflați în vârful ierarhiei ecleziastice, el a intrat în conflict cu aceștia. Din raportul întocmit la începutul secolului al XIX-lea de Ion Budai-Deleanu, cu ocazia anchetei deschise împotriva lui Balș, rezultă că, și atunci, în
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
pe aici, din Moldova, spre Galiția 220. Nu pare lipsit de interes faptul că animozitățile, intrigile și reclamațiile s-au întețit mai ales după ce căpitanul Bucovinei a fost împuternicit, în 1798, de Curtea din Viena, să vândă moșiile Fondului Bisericesc bucovinean, ce se aflau în Moldova. Comisia de cercetare numită de guvernatorul Galiției, contele Gaisruk, și aprobată de Consiliul de Stat (Staatsrath) din Viena, avea în fruntea sa pe consilierul gubernial, contele von Castiglione. Dacă inițial s-a stabilit că, pentru
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]