1,920 matches
-
sterp calambururi și te miști pe mici suprafețe semantice, în jurul unor chichițe verbale fără orizont numinos, adică faci analiză sterilă cu expresii la modă, fără o perspectivă care să culmineze într-un orizont de spirit. Ești claustrat între pereții unui lexic de care faci uz după convenția epocii, dar dacă ți se ia lexicul nimerești în gol, din lipsa unui sprijin care să vină din acel fundal de spirit care face din filosofie o disciplină a esențelor, nu a cuvintelor. Fără
Capitolele vieții by Sorin Lavric () [Corola-journal/Journalistic/3810_a_5135]
-
fără orizont numinos, adică faci analiză sterilă cu expresii la modă, fără o perspectivă care să culmineze într-un orizont de spirit. Ești claustrat între pereții unui lexic de care faci uz după convenția epocii, dar dacă ți se ia lexicul nimerești în gol, din lipsa unui sprijin care să vină din acel fundal de spirit care face din filosofie o disciplină a esențelor, nu a cuvintelor. Fără un fundament în spirit, filosofia cade în fundătura ideologiei, adică în servitutea unor
Capitolele vieții by Sorin Lavric () [Corola-journal/Journalistic/3810_a_5135]
-
face din filosofie o disciplină a esențelor, nu a cuvintelor. Fără un fundament în spirit, filosofia cade în fundătura ideologiei, adică în servitutea unor expresii standard pe care le repeți ca semn de recunoaștere. Un grobian într-ale filosofiei confundă lexicul Fenomenologiei cu gîndirea din paginile ei, și nu caută schema din care s-a ivit algoritmul dialectic. Dacă o face, va afla că în Fenomenologie schema de bază e dată de punerea față în față a două oglinzi care se
Capitolele vieții by Sorin Lavric () [Corola-journal/Journalistic/3810_a_5135]
-
o dată/ toți morții tăi orînduiți să-ndure/ exodul meu și tirsul de agată/ vecia sîngelui vergin să bată“ (Sînge). Sînt, apoi, „anxioasele“ și „epigonele“ pietre (semi)prețioase (agatul, opalul, ametistul, malahitul și jadul), florile (azaleea, „orbita sexului“, agava, crinul, tuberozele), lexicul, fermecător în arhaicitatea sa, al unei limbi bogate, ca de pagină cronicărească (vergin, manuscript, cetește, subt, văzum, tîngă, strein), locuri, figuri si topos-uri mitice (Galileea, Valea Iosafat, Bethleem, Yerihon, Salomeea, „regina harpă vidră dansatoare“, gnomii Nordului, „nuntașul incaș”, „decima
Urmuz din Galaad by Ioan Holban () [Corola-journal/Journalistic/2743_a_4068]
-
Rodica Bin S-a mai scris despre limbajul buletinelor meteorologice - un fel de "cod restrîns", cu lexic și sintaxa limitate și repetitive. La trăsăturile impuse de natură și de funcția textului se adăugau, cu un deceniu în urmă, cele create de presiunile politice totalitare și de modelul oficial al limbii de lemn (restricții suplimentare, imprecizie, evitarea extremelor
Meteorologice by Rodica Bin () [Corola-journal/Journalistic/18086_a_19411]
-
care corespund unei stricte codificări cantitative, reflectate și în combinările lor limitate (vreme "deosebit de rece, geroasă pe alocuri"; "rece, geroasă"); gradația ("vîntul va sufla de la slab la moderat"; "vîntul va sufla moderat cu intensificări"; "va prezenta intensificări pînă la tare"), lexicul neologistic ("precipitații mixte", "arii relativ extinse"; "arie de nebulozitate"), numărul mic de verbe, ale acțiunilor pur meteorologice ("a ploua", "a ninge", "a sufla" etc.), static-descriptive ("a prezenta", "a se încadra") sau ale transformării ("a se accentua", "a se restrînge"); frecvență
Meteorologice by Rodica Bin () [Corola-journal/Journalistic/18086_a_19411]
-
țară (uneori cu neașteptate goluri, cu volume lipsă) ; faptul că acum este la dispoziția oricui, inclusiv a cercetătorilor din străinătate interesați de limba română, nu e puțin lucru. Sunt repuse în circulație studii și articole de istoria limbii, de fonetică, lexic, etimologie, toponimie, care nu au numai o valoare istorică, ale lui Sextil Pușcariu, N. Drăganu, V. Bo-grea, Gh. Giuglea, Al. Procopovici, Th. Capidan - dar și ale lui Leo Spitzer, W. Meyer-Lubke etc. E drept, unele dintre articole au fost retipărite
Biblioteci digitale by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/6018_a_7343]
-
îngădui, înainte de a insista pe importanța muzicii în înțelegerea lui Paul Celan. Mărturiile lui Petre Solomon confirmă propensiunea poetului pentru paronomase (atât de celebre în creația sa de limbă germană) și în limba română, ceea ce atestă o desăvârșită stăpânire a lexicului. "O agendă a anului I947...adăpostește în paginile ei acum îngălbenite câteva însemnări laconice, grupate sub titlul " Cărticica de seară a lui Paul Celan" . În această Cărticică poetul nota "jucării" precum: "Mi-e somn. -Somn, sau nisetru?", "Bună dimineața. - Nu
Paul Celan în actualitate by Grete Tartler () [Corola-journal/Journalistic/7583_a_8908]
-
ți-o lasă e că cele mai bogate clipe i-au fost prilejuite de contemplarea cuiburilor de rîndunici, de silueta chiparoșilor băștinași și de lujerul irișilor împodobind incinta schiturilor. Toate aceste detalii - descrise mustos cu o limbă senzuală, grație acelui lexic pitoresc de care Dan C. Mihăilescu știe să fac uz ca nimeni altul -, toate aceste detalii dau carne și farmec cărții, atîta doar că farmecul e de înveliș estetic, iar carnea e de superficiu verbal, căci întreaga epopee athonită rămîne
Pe drumuri de schit by Sorin Lavric () [Corola-journal/Journalistic/5000_a_6325]
-
Păunescu se încadrează perfect acestor rigori. În volumul de versuri Aleargă cu mine impresionează plăcut conservarea unor tehnici compoziționale clasice, precum: versul rimat (o rara avis, în poezia contemporană), iambul endecasilabic, fraza epică, sinestezia, refrenul-laitmotiv etc. Se acordă o atenție lexicului și nivelului lexico-semantic al termenilor care nu doar sensibilizează, cât mai ales, devin purtătoare de sensuri conotative. Remarcăm și tehnici de subtilitate specifice poeziei lirice. Spre exemplu, în Primenire, suprapunerea chiasmului cu refrenul-laitmotiv (strofele I și VI) accentuează o stare
Editura Destine Literare by LIVIA CIUPERCÃ () [Corola-journal/Journalistic/101_a_249]
-
n-are oare un iz bovaric? Deși invocat deseori, satul constituie îndeobște obiectul unor execuții impresioniste, aidoma pînzei unui pictor care se deplasează pentru a lucra în aer liber (Peste rîu se apleacă salcia). Chiar atunci cînd intervin factorii de lexic local sau e adoptat un ritm alert, poporan, ochiul citadinului speculează subtilitatea pe care o poate obține din materia ce i se prezintă, urmărește șansele unei caligrafii. Tot mai frecvent accentul cade pe jocul expresiei care se autonomizează (Localisme). Ori
Un limbaj personal by Gheorghe Grigurcu () [Corola-journal/Journalistic/5187_a_6512]
-
postaș găsise de cuviință să mă iscălească cu mâna lui. Nu-i fusei recunoscător." Rareori poți găsi, fie și sub pana unui ageamiu, o mai deprimantă însăilare de cuvinte, timpuri verbale, descrieri de-o deconcertantă naivitate și artificialitate a trăirii. Lexicul aspirantului la noblețurile ultime ale spiritului e cam de această factură: "În halul în care mă găseam mi-ar fi fost peste putință să pornesc pe orice fel de cale. Nici în pat nu mă puteam mișca. Deșurubat de la încheieturi
Care e cea mai proastă carte românească? by Mircea Mihăieș () [Corola-journal/Journalistic/7033_a_8358]
-
Rodica Zafiu A apărut, recent, o carte excelentă care grupează, analizează și explică incertitudinile și erorile cele mai frecvente din domeniul lexical: aparține Adinei Dragomirescu și lui Alexandru Nicolae și se intitulează 101 greșeli de lexic și de semantică. Cuvinte și sensuri în mișcare (București, Humanitas, 2011). Titlul și subtitlul cărții semnalează dubla perspectivă adoptată și întrețesută cu abilitate de autori: din punctul de vedere al vorbitorului și uneori și din acela al „cultivatorului limbii”, norma
Minunile nu mai servesc la nimic? by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/4609_a_5934]
-
ca imuabilă (cum se întâmplă în multe lucrări mai superficiale), ci pusă într-un context mai larg, raportată la oscilațiile din limba veche, la modelele concurente și mai ales la diferențele de registru. Un reper permanent este adecvarea stilistică a lexicului; o serie de fenomene aparțin utilizărilor nerecomandate tocmai pentru că indică prețiozitate („calofilie semidoctă”) sau pentru că au devenit clișee. Remarcabilă este capacitatea autorilor de a explica foarte clar și exact, fără exces terminologic, noțiunile lingvistice, de a rezuma și simplifica dezbateri
Minunile nu mai servesc la nimic? by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/4609_a_5934]
-
pentru că prezintă sistematic împrumutul semantic, tipurile de calc, posibilele explicații și justificări ale pleonasmului, interpretările diferite ale conceptelor atracție paronimică sau etimologie populară etc., ilustrându-le prin modificări lexicale actuale, prin fenomene care pot capta cel mai bine interesul cititorului. Lexicul e domeniul în care greșeala e greu de definit (sensurile evoluează, se multiplică sau, dimpotrivă, se învechesc și ies din uz; adesea, neînregistrarea unei forme sau a unui sens e o limită a dicționarelor, care nu țin pasul cu îmbogățirea
Minunile nu mai servesc la nimic? by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/4609_a_5934]
-
greu de definit (sensurile evoluează, se multiplică sau, dimpotrivă, se învechesc și ies din uz; adesea, neînregistrarea unei forme sau a unui sens e o limită a dicționarelor, care nu țin pasul cu îmbogățirea lexicală a limbii). În același timp, lexicul e componenta limbii în care abaterea poate aluneca ușor în grave confuzii, producând incomprehensiune sau un efect de ridicol. Autorii recurg cu măsură la corectarea prin umor, cel mai adesea prin selectarea citatelor care vorbesc de la sine, prin formulări de
Minunile nu mai servesc la nimic? by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/4609_a_5934]
-
precis, cine aprofundează cunoștințele unei ramuri nu se poate să nu dea în adînc de relații de tip matematic. În plus, e o prejudecătă să credem că la matematicieni repulsia față de limbi e o condiție a eficienței lor. Matematica fără lexic nu e posibilă, cum de altfel nu e posibilă nici o altă ramură a cunoașterii. De la alfabetul pe care stă ereditatea biologică (cele patru baze nucleotide care, intrînd în 64 de combinații de codoni, codifică cei 20 de aminoacizi esențiali) și
Logaritmul umaniștilor by Sorin Lavric () [Corola-journal/Journalistic/4931_a_6256]
-
combinații de codoni, codifică cei 20 de aminoacizi esențiali) și pînă la vocabularul chimiei (cu apariția fenomenului de izomerie grație căruia același număr de atomi, pus în altă ordine spațială, dă naștere altor proprietăți), totul în lume stă pe un lexic și pe o gramatică. Iar matematica are lexicul și gramatica ei, atîta doar că, simbolică fiind și riguroasă, pare picată din alte ceruri. În realitate, cînd o cunoaștere atinge pragul profunzimii, ea nu se poate exprima decît matematic. Stăm sub
Logaritmul umaniștilor by Sorin Lavric () [Corola-journal/Journalistic/4931_a_6256]
-
esențiali) și pînă la vocabularul chimiei (cu apariția fenomenului de izomerie grație căruia același număr de atomi, pus în altă ordine spațială, dă naștere altor proprietăți), totul în lume stă pe un lexic și pe o gramatică. Iar matematica are lexicul și gramatica ei, atîta doar că, simbolică fiind și riguroasă, pare picată din alte ceruri. În realitate, cînd o cunoaștere atinge pragul profunzimii, ea nu se poate exprima decît matematic. Stăm sub fatalitatea unui spirit care, atunci cînd își atinge
Logaritmul umaniștilor by Sorin Lavric () [Corola-journal/Journalistic/4931_a_6256]
-
cu inteligența. Spectacolul volumului nu stă în limbă, căci scrisul lui Solomon Marcus nu are virtuți literare, ci în asociațiile de idei. Din păcate nu orice text are latențe artistice, împotriva ideii autorului că literatura e peste tot unde apare lexicul uman. Iar dacă logaritmul e opusul operației de ridicare la putere, arunci umaniștii sunt logaritmii spiritului matematic în baza zero, pînă într-atît de neputincioși sunt în privința domeniului.
Logaritmul umaniștilor by Sorin Lavric () [Corola-journal/Journalistic/4931_a_6256]
-
Nicolae Radu renunță la tămîieri spre a descrie alura pitorească a cîte unui personaj (cum se întîmplă în capitolul dedicat lui Niculae Gheran), paginile prind savoare. În genere autorul e bun portretist, cu un acut simț de observație, și cu lexic precis, pe care știe să-l mînuiască lesne. Păcat de mania agasantă de a încondeia orice rudă sau orice cunoștință de pe meleagurile natale. Acolo conformismul evocării displace prin intenția vădită de închinare de firitiseli. Dar cînd trece la dușmănii sau
Fără cinisme by Sorin Lavric () [Corola-journal/Journalistic/2652_a_3977]
-
cerească pentru critic, iar Al. Cistelecan le probează cu succes pe amîndouă. Prețuind scriitura poeților, criticul o cultivă și pe a sa, construind o sintaxă deopotrivă caligrafiată și semnificativă, ale cărei mărci stilistice îl fac ușor de recunoscut, datorită unui lexic prețios, lucrat desăvîrșit. Dacă nu ar fi și un exercițiu al inteligenței, virtuozitatea de limbaj ar aluneca în verbozitate, în manieră obositoare, într-atît stă pe muche de cuțit ingeniozitatea. Practicînd această orfevrerie a cuvintelor rare, mai ales din registrul neologistic
Aproape totul despre "recenzioară" by Georgeta Drăghici () [Corola-journal/Journalistic/15939_a_17264]
-
dar evoluția semantică și traseul intrării sale în română sînt cu totul obscure. Cuvîntul românesc provine desigur dintr-un termen grecesc, aproape identic ca formă (în transliterație paraggelia sau parangelia, pronunțat paranghelia), cuprins în dicționarele de greacă veche și ale lexicului din Noul Testament cu sensul "ordin", "anunț", "însărcinare" etc.; în greaca modernă (în limbajul standard și chiar în cel administrativ), sensurile de bază sînt în esență aceleași: "mandat, instrucțiune, ordin, comandă etc.". Semnificația de origine nu pare să se lege deloc
Paranghelie by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/8844_a_10169]
-
n-aș schimba-o nici pentru-un regat. și al uneia dintre muze (Caliope sau Clio). Apare ca personaj cu funcție rituală în piesele Cum vă place și Doi veri de stirpe aleasă. 3 Iată un exemplu de modernizare a lexicului din traducerea română, în consens cu termenul original (extremity). 4 Ultimul cuplet din această replică apare doar în Q2. 5 Idem nota 98; subliniem încă o dată modernitatea vocabularului shakespearian, cu operant powers și functionîn original. 6 Cupletul „Speranța. pustnic doar
Shakespeare - Hamlet Ediție in-quarto (1604) (fragment) by Violeta Popa și George Volceanov () [Corola-journal/Journalistic/6396_a_7721]
-
lasă. Dacă greșesc și voi mi-o dovediți N-am scris și nici n-au existat iubiți. Traducere de Violeta Popa 2 Zeul grec al căsătoriei, conducător al cortegiilor nupțiale, fiul lui Apollo 3 Iată un exemplu de modernizare a lexicului din traducerea română, în consens cu termenul original (extremity). 4 Ultimul cuplet din această replică apare doar în Q2. 5 Idem nota 98; subliniem încă o dată modernitatea vocabularului shakespearian, cu operant powers și functionîn original. 6 Cupletul „Speranța. pustnic doar
Shakespeare - Hamlet Ediție in-quarto (1604) (fragment) by Violeta Popa și George Volceanov () [Corola-journal/Journalistic/6396_a_7721]