15,045 matches
-
funcțiile sale de întemeiere. Am putea crede, pe de o parte, că aceste modalități ale gândirii, cu rol de acreditare a practicilor (făptuirilor) umane, corespund întrutotul, adică istoric și funcțional, acestora din urmă, de vreme ce le justifică, le acreditează, stabilind ierarhii firești ale lor în virtutea cărora unele dintre ele îndeplinesc funcții "publice" mai importante decât altele; dar, pe de altă parte, am putea presupune, cu aceeași îndreptățire, că există între practici, considerate ca un tot, și modalitățile de gândire care justifică ierarhia
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
dependente, desigur, de logos-ul formal însuși, așadar de mai mică extensie a valabilității lor decât acesta, s-ar putea "forma" pentru a justifica, să zicem, o anumită practică, adică o practică "în carne și oase", aceasta pierzându-și "obiectivitatea" firească, trecând în condiția impusă de "formă"? Și dacă acceptăm că este funcțională gândirea autonomă și justificatoare de ierarhii ale practicilor, de ce apare ea nu doar ca fiind un element oarecare al "lumii vieții", ci ca fiind constitutivă "stilului" omului în
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
regla ritmul sau suflul vieții? Și dacă se întorc așa cum a fost presupus deja nu întâlnesc aici ceea ce este cu adevărat "a priori universal și originar", suportând ele însele o transformare, o veritabilă reconstituire, prin care sunt așezate în limite firești? Modalitățile de gândire, acum autonome și instituitoare ale unei "istorii a gândirii", s-au mișcat în sensul rafinării lor. Tocmai acest sens le-a condus către formalizare și către acroșarea și topirea celorlalte fapte sufletești, "subiective", în actele și scenariile
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
regulile sale, pentru ca un jucător să-l joace, împlinindu-se astfel ființa jocului și însăși ființa jucătorului? Cum lucrează "originea originară" a gândirii, rostirii și făptuirii în chiar spațiul de jurisdicție al "originii non-originare" a acestora? Astfel de întrebări sunt firești în urmarea celor câteva observații despre jocul gândirii autonomizate și sub inspirația proaspătă a demersului gadamerian. Răspunsul referitor la o posibilă suspendare a acestor întrebări pe baza unor idei din perioada târzie a filosofiei lui Heidegger, referitoare la "gândirea fără
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
întrebări pe baza unor idei din perioada târzie a filosofiei lui Heidegger, referitoare la "gândirea fără temei", în sensul că aceasta din urmă ori este posibilă înlăuntrul gândirii "temeinice" (fără condiție), ori nu este nicidecum posibilă, nu reprezintă o cale firească de angajare în tema despre constrângerile formale exercitate de logos-ul de-naturat și trecut în logică, activ, cum observăm deja, în "ființa" jocului și în cea a jucătorului supuși reglementărilor logos-ului formal. La astfel de întrebări nu poate răspunde
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
posibilă o hermeneutică radicală, în stare a da seamă de jocul tradiției împreună cu regulile sale, la care participăm noi, cei care avem statutul ființării căreia îi este proprie tocmai participarea la acest joc. Cum va putea fi însă ocolită calea "firească" a oricărui tip de hermeneutică istorică, anume aceea a rostirii finale a unor "judecăți de valoare" (sau de evaluare), care nu sunt altceva după cum pretinde Gadamer decât prejudecățile de la care demersul "interpretului" a pornit? Vom reuși aceasta prin logicizarea pre-judicativului
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ceea ce poate fi numit "sistemul convențiilor judicative" a căpătat un sens de generalitate maximă, raportat la om, la lumea vieții sale. Reducțiile ce vor fi operate vor scoate la iveală și fenomenul acestei extinderi; cu toate că demersul își va asuma limite firești, cele corespunzătoare înseși limitelor filosofiei istorice. Prima reducție, cea judicativă a dictaturii judicativului, este, în esența sa, de tip fenomenologic. Motivele vor fi desfășurate înaintea operării ei. Acum se poate spune doar atât: timpul este lăsând la o parte ceea ce
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
unele dintre ele enumerate mai sus; dar toate aceste operații sunt, cumva, operații de timporizare, iar timpul se constituie obiectual tocmai prin activarea judicativă a tuturor acestor operații. Metodologic, acest fapt al unei preeminențe a "obiectului intențional" este cu totul firesc: cum susținea Paul Ricoeur într-o lucrare în care se ocupa de fenomenologia memoriei, " Într-o adevărată doctrină fenomenologică, chestiunea egologică indiferent de semnificația lui ego trebuie să vină după chestiunea intențională, care este în mod imperativ cea a corelației
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
și dialectica. Ideea din urmă constituie teza de lucru pentru cercetarea din lucrarea de față. Dictatura judicativului impune reguli discursului (termen care acoperă sensurile de gândire, rostire și făptuire 9), ceea ce înseamnă că acesta nu mai are o legătură altminteri, firească cu "lucrurile însele". Totuși, discursul are pretenții "obiectiviste", "realiste", "naturaliste", adică aceia care îl croiesc au pretenția adecvării sale la "realitate", la "obiect". Dar poate că tocmai această idee de "adecvare la lucruri" este un element al dictaturii judicativului, care
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
Judecată și timp. Fenomenologia judicativului și Judecată și imagine. O hermeneutică radicală a judicativului. Iar a doua Introducere va fi constituită din lucrarea cu titlul Masca și politicile mutante. Schița unei pragmatici filosofice a non-judicativului. Intervențiile metodologice vor fi întrutotul firești, mai cu seamă în prima Introducere la dictatura judicativului, dintre cele două din care este constituit proiectul acestei lucrări. De altminteri, cea de-a doua Introducere are rostul potrivit proiectului întregii lucrări de a "vorbi" de dincolo de instituțiile dictaturii judicativului
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
propunerile terminologice ale lui Lucian Blaga, din structurile sale conceptuale închise. Un efort de prindere sub rostire a unor sensuri poate fi zărit și în lucrarea de față. De aceea, recursul la tradiția noastră rostitoare întru filosofie este cu totul firească. În privința cuvintelor, poate că cel mai semnificativ sub acest aspect al legăturii cu tradiția "istoric-eficientă", preluat în lucrarea de față motiv pentru care se cuvine a-l menționa de pe acum -, este unul referitor la timp: prezentuiește, aflat în "Scara" de la
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
fi de amintit lucrările de logică și de ontologie ale lui Constantin Noica și cele "epistemologice" ale lui Lucian Blaga. Pentru cel de-al doilea fapt, lucrările antropologic-teologice ale lui Dumitru Stăniloae și ale lui André Scrima. Continuitatea de gând, firească în orizontul unei filosofii particulare, nu este, totuși, suficientă pentru a motiva o reconstrucție filosofică. Însuși mediul filosofic activ la un moment dat face ca unele opțiuni filosofice să aibă sau să nu aibă o anumită "susținere", încredere din partea celor
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
sine putere ca sine însuși și ne vom încânta privirile cu "forma" sa aplecată ca o umbră peste toate "lucrurile" (însele); dar și peste noi, cei uimiți de toate acestea, derutați, cumva, de întrebările care nu-și găsesc un răspuns firesc, sau de-a dreptul încarcerați în acel orizont al neputinței metodologice de a înainta către adevăr, având însă, nefiresc, o puternică senzație de certitudine asupra diverselor lucruri, primul dintre acestea fiind tocmai "ființa" noastră. Din perspectiva acreditărilor filosofice contemporane, mirările
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
comentariu judicativ la spusele altora, în alte momente ale aceleiași istorii. Totuși, "cauza" acestei stări de lucruri este blocajul judicativ, îngustarea topos-ului gândirii-fenomen. De fapt, de la Aristotel încoace, a fost practicată, copleșitor, filosofarea de tipul gândirii-positum. De aceea este firească întrebarea: cum poate fi readusă, în focarul orizontului uimirii, filosofarea de tipul gândirii-fenomen? O reducție judicativă a dictaturii judicativului, aplicată cu scopul de a readuce gândirea, rostirea și făptuirea în locul din care poate începe o nouă "istorie" a lor, are
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
tot una cu ființa sau cu adevărul. E drept, mai putem recunoaște o anume valabilitate pentru ideea condiționării cunoștinței veritabile prin obiectul ei (ceea-ce-este), dar termenii care intră în joc ființa, gândirea și adevărul trebuie luați ca fiind, în mod "firesc", diferiți, chiar dacă este încă vizibilă urma unei identități "funcționale" a lor. O primă ipostază a formalizării logos-ului prin intervenția unor reguli de corectitudine a gândirii este deja vizibilă în demersurile lui Socrate privind definiția termenilor utilizați în raționamente, "inducția
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
își are începutul înaintea momentului constituirii ca atare a logicii. Despre unele aspecte istorice ale acestei mișcări a fost vorba și până acum; totuși, "istoria" a fost evocată mai cu seamă pe segmente mai "vechi" ale sale. De aceea, este firească o observație privind această problemă în modernitate; și nu oriunde, ci în știința logicii, care, cum știm, a suportat fenomenul celei de-a doua formalizări, care a condus la constituirea logicii simbolice. Un punct de vedere semnificativ în această chestiune
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
identitatea sa cu Altul, care, deși este diferit, ar putea sta în această relație (de identitate) fără a-și pierde propria "ființă" sau ființarea de sine. Desigur, toate aceste observații sunt lipsite de sens dacă sunt luate fără legătura lor firească și, din perspectiva actuală, necesară, cu adevărul, socotit, judicativ, drept valoare fundamentală pentru cunoaștere și chiar pentru modul uman de a fi. Într-un fel, este necesar acest fapt și pentru că enunțul S este P are, pe lângă aspectul formal, și
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
toate aceste elemente, subiectul și predicatele sale (posibile), au semnificație ontică: ceea ce înseamnă că ele sunt deja constituite, într-o oarecare măsură (aparțin ante-predicativului); apoi, prinse în acest joc al operației de predicare, ele devin semnificative propriu-zis logic. O tematizare firească a acestor probleme, aparținând fenomenului dictaturii judicativului, este posibilă pe baza tehnicilor fenomenologice, pentru că ele admit, ca regulă de metodă, diferența dintre cele două atitudini, naturală și fenomenologică, în felul acesta căpătând șansă dezvăluirea "condițiilor de constituire" atât ale semnificației
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
în acest mod: copacul din fața mea (percepția acestui copac) sau conceptul de floare. Pozițiile (funcționale) logice, S și P, par a surveni într-un moment secund, chiar dacă "obiectele" lor corespunzătoare sunt ele însele constituite "conștient". Și pare a fi cumva firească apariția lor întârziată, dacă ne raportăm la logos-ul însuși; nefirească este doar concentrarea întregului act de cunoaștere a unui obiect în toposul logic, adică în "locul logic" al relației dintre subiect și predicat. Când blocajul logic este suspendat, logos
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
logos-ului ca inteligibilitate (lumină a recunoașterii de sine și a cunoașterii Celuilalt). Cum știm, toate aceste teme sunt active în fenomenologia husserliană și în cea merleau-pontiană; poate și în alte variante fenomenologice. Și nu oricum, ci într-un mod firesc, fiindcă tocmai într-un asemenea orizont de tematizare a cunoașterii este cu putință atât constituirea obiectuală originară, care face posibilă însăși constituirea judicativă, cât și sesizarea precarităților preluării și prelucrării judicative a "lucrurilor". Capitolul 2 Raționament (în genere) și argumentare
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
unghiuri diverse, atâta vreme cât și aceasta din urmă este, în felul ei, participantă la scenariul celei dintâi, întărind, cum spune Gadamer, însuși statutul cultural-istoric și ontologic al "operei" interpretate? Prin aplicațiile care urmează, sunt indicate și posibile răspunsuri la aceste întrebări, firești în urma prezentării, în capitolele anterioare, a unor elemente primare și a unora secundare ale dictaturii judicative. De altminteri, unul dintre scopurile mele principale, până aici, a fost să prezint o cât mai largă fenomenalitate a dictaturii judicativului, pentru ca, pe baza
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
urmă este o simplă ipoteză, care va primi o anumită atenție atunci când va fi operată reducția judicativă a dictaturii judicativului. Sensul ei, în contextul de față, este de a accentua diferența dintre cunoașterea autentică și cea ilicită, considerând pe lângă criteriul firesc, acela al corectitudinii formale, și un criteriu suplimentar, care depășește condiționarea strict formală a logicii-organon, dar ne poate indica, tocmai prin atenția îndreptată către "obiectul" cunoștinței, o cale de separație non-formală a celor două tipuri de cunoaștere. În plus, acest
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
la care el se referă.82 Din acest moment, conținuturile de gândire vor fi din ce în ce mai semnificative, până se va ajunge la un veritabil echilibru al "faptului" cu enunțul care se referă la el. Însă totul se sprijină pe gândirea formală, firească pentru orice intelect care nu este identic inteligenței divine și care traduce "formal" ceea ce în gândirea care se gândește pe sine este împlinit. Condiționarea cunoștinței este, cum s-a dovedit, formală. Deocamdată, avem proba doar pentru principiile științei (și ale
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
înainte de toate, o natură formală; totuși, Aristotel nu nesocotește problema adevărului, așa încât judecata, cu tot ceea ce ea păstrează în sens formal și în sens alethic, participă ca atare, ca temă, la discurs. De fapt, toate regulile stabilite de Aristotel, reguli firești ale gândirii, pretinde el și, la fel, toți logicienii, se întemeiază, așa cum am accentuat și mai sus, pe judecată, pe aspectul ei strict formal, constând în structura judicativă originară S P, și pe aspectul alethic, constând în corespondența dintre ceea ce
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
lui Kant, schițat deja, logica generală poate valora ca o analitică, în sensul stabilirii unui canon al folosirii intelectului și rațiunii, în vederea justificării corectitudinii rezultatelor acestei folosiri în modalitate strict formală; prin urmare, statutul său de analitică este cu totul firesc și justificat. Atunci când ea își arogă însă pretenții constitutive (ca organon al cunoașterii), este trecută granița competențelor sale firești, devenind dialectică, propunând, în fapt, aparență. În această viziune, analitica și dialectica tradiționale nu sunt două corpusuri cognitive și regulative (cumva
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]