15,045 matches
-
și rațiunii, în vederea justificării corectitudinii rezultatelor acestei folosiri în modalitate strict formală; prin urmare, statutul său de analitică este cu totul firesc și justificat. Atunci când ea își arogă însă pretenții constitutive (ca organon al cunoașterii), este trecută granița competențelor sale firești, devenind dialectică, propunând, în fapt, aparență. În această viziune, analitica și dialectica tradiționale nu sunt două corpusuri cognitive și regulative (cumva, chiar constitutive) diferite, care au rol fundamental în orientarea, constituirea și justificarea cunoașterii, ci doar două modalități funcționale ale
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
nu se raportează direct la obiectul sensibil; la acesta se poate raporta doar sensibilitatea, prin formele sale a priori, spațiul și timpul. Intelectul se raportează la reprezentările obiectului în sensibilitate, aducându-le pe acestea la o unitate. De aceea este firească întrebarea: ce relevanță propriu-zis obiectivă mai poate avea obiectul, în asemenea condiții? Pentru a răspunde, trebuie deschisă o altă perspectivă, corespunzătoare sensului de experiență posibilă și, în consecință, sensului de timp, mai bine zis, de raport de timp. 3.2
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
că el și-ar pierde orice îndreptățire, ci pentru că el are sens numai în "unități sintetice" alcătuite din condiționate. În absența acestora, necondiționatul mai poate fi ceva, numai că o pretenție la cunoașterea sa înseamnă o îndepărtare de rosturile sale firești prin raportare la funcționarea facultății de cunoaștere, adică a sensibilității, intelectului și rațiunii. Pe această posibilitate de a gândi (de a lua) necondiționatul în sine ca obiect al rațiunii (al unei Idei transcendentale) se întemeiază distincția dintre rolul regulativ al
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
înaintării infinite în lanțul condițiilor pentru a ajunge deși niciodată nu se va întâmpla aceasta la absolut, dacă doar este pusă ordine în unitatea creată pe baza conceptelor intelectului, atunci avem de-a face cu o implicare regulativă a Ideilor, firească dată fiind prezența și configurația rațiunii în sistematica facultății de cunoaștere. Dacă, însă, Ideea se raportează direct la un obiect, ca și cum acesta i-ar fi dat în felul în care este dat în intuiție un obiect pentru un concept intelectual
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
fenomenală (fenomen ca atare și cunoștință): "Conștiința simplă, dar determinată empiric, a propriei mele existențe dovedește existența obiectelor exterioare mie în spațiu."141 O formulă de o circularitate aproape vicioasă, dacă este luată în afara contextul kantian; o formulă cu totul firească și semnificativă din perspectiva constituirii fenomenale proiectate de Kant în Analitică. Pe de o parte, "conștiința simplă" este; dar ea este numai determinată empiric; tocmai această determinare (empirică) în virtutea căreia conștiința este reprezintă dovada neîndoielnică a existenței obiectelor exterioare. Nu
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
în sens a absenței timpului și alte operații "temporale", cel puțin sugerate în acest discurs, nu pot fi trecute ușor cu vederea, dacă urmărim sensuri judicative ale fenomenului și cunoștinței veritabile. De fapt, tocmai pentru că s-a ajuns în mod firesc la acestea, adică fără încălcarea regulilor judicativului, trebuie să ne întrebăm dacă nu cumva "prezența" timpului, cu toate înțelesurile stabilite până acum în lucrarea de față, nu a fost însoțită continuu de "absența" timpului. Cu alte cuvinte, dacă nu cumva
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
care, ce-i drept, nu are nici el funcție constitutivă, dar se definește el însuși numai prin raport cu aceasta. Regulativul, prin urmare, nu are de-a face cu aparența. Ideile transcendentale o creează pe aceasta numai atunci când depășesc registrul firesc al regulativului, asumându-și sarcini constitutiv-fenomenale. Absența" timpului se traduce în termenii criticii ca mod regulativ de funcționare a Ideilor transcendentale. De fapt, este vorba despre imposibilitatea intervenției celor trei modalități de timporizare, totodată căi de constituire fenomenală: ca apercepție
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
pentru felul în care poate fi croită o interpretare a proiectului în cauză, pentru că privilegiază el însuși o anumită "cale de expunere a sa", în acord cu "evidențierea temeiului". Dincolo de toate acestea, mai trebuie observat că trimiterea către presocratici este firească, în judecarea unei construcții filosofice în privința posibilelor sale temeiuri judicativ-constitutive, dată fiind această operație de "evidențiere a temeiului", esențială și în acel context, potrivit istoricilor filosofiei; e drept, esențială ca operație ulterioară alteia, anume admiterii temeiului ca atare, iar nu
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
kantian de "critică", de preluare a condițiilor care fac cu putință ceva; este vorba despre analiza unei probleme de logică clasică statutul verbului, al lui "este", din structura judecății de predicație prelungită către o "pragmatică logică"; aceasta din urmă fiind firească pentru contextul în cauză, dacă ținem seama de preeminența ustensilică a ființării pusă în sens de Dasein, de antecedența "deținerii prealabile" față de "privirea prealabilă" și a acesteia față de "conceperea prealabilă" în structura factică a Dasein-ului, altfel spus, de funcția propedeutică
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ceea ce ar corespunde unei "ontologii" a acestuia, capătă rolul de analiză pregătitoare a ontologiei ca atare; tocmai de aceea ea este "ontologie fundamentală". Întoarcerea la analitica existențială, așa cum ea a fost desfășurată în Ființă și timp, a devenit deja calea firească de urmat pentru reconstituirea principiului fenomenologic al analiticii existențiale, anume adevărul. Enunțul (Aussage), adică judecata, nu prezintă o semnificație directă pentru ontologia fundamentală, decât în măsura în care este legat de un element al structurii Dasein-ului. În Ființă și timp, enunțul este formă
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
este, prin urmare, non-ființare. Dar non-ființarea este "reprezentarea" pentru ființă, așa încât Nimicul este ființa însăși.178 Identitatea Nimicului cu ființa nu este, totuși, așa cum de altfel am aflat în fazele anterioare ale demersului din lucrarea de față, decât un fapt firesc din perspectiva metafizicii: așadar, ea este constituită judicativ. Din această perspectivă, nimicul ar putea să nu mai fie (însemne) nimic, de vreme ce e tot una cu ființa. Chiar pentru un demers interesat de "rădăcina" metafizicii, aflată, cumva, dincolo de metafizica însăși, pe
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
existențialul) nimicului conduce către astfel de observații, dacă este gândit după ceea ce Heidegger are a spune despre el în Ce este metafizica? Astfel de sensuri depășesc scopul interpretării judicativ-constitutive la Heidegger. Ținând seama însă de "lucrarea" non-judicativului în analitica existențială, firească pare a fi, totuși, o reducție a ființei la nimic (reducție meontologică). Heidegger însă operează o reducție a nimicului la ființă (reducție ontologică). Acest fapt ne aduce înapoi la reducția judicativ-constitutivă despre care am vorbit mai sus. Căci nu poate
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
legat în mod necesar adevărul de spațiul îngust al unui existențial cu semnificație "locală": enunțul. Sensul de corespondență al adevărului, adică sensul "istoric" blocat la nivelul enunțului, nu reprezintă, totuși, o greșeală, o anomalie, o mistificare etc., ci un fapt firesc, posibil el însuși "pe baza fenomenului originar al adevărului".190 Dar în ce constă adevărul? Esența adevărului este "starea de descoperire", iar aceasta este sincronă cu însăși starea-de-deschidere a Dasein-ului (care presupune locul-de-deschidere al acestuia, cu toate încrengăturile "existențiale" puse
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
acum. Pe de altă parte, așa cum spuneam mai sus, însăși dictatura judicativului rămâne ea însăși atunci când suspendăm unul dintre cele două aspecte ale ei; problema este că, totuși, "veridicitatea" sa ar putea avea de suferit într-o asemenea ipoteză, așa încât firească este prezența celor două elemente sau aspecte (trebuie sesizată și poziția "relativă" a oricărui aspect față de un "întreg") în unitatea fenomenului dictaturii judicativului; mai mult: prezența lor în unitatea acesteia instituită ca eveniment, ceea ce înseamnă, ca fapt "istoric" ieșit, totuși
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
a face cu enunțarea, chiar dacă aceasta nu mai are expresia din logica clasică. Pe de altă parte, privind această situație fregeană într-un context mai larg, devine clar că numai formal verbul este exclus din spațiul enunțării, cum este și firesc, dat fiind faptul că verbul ține de aspectul alethic al judecății și judicativului, nu de cel formal. Altminteri, interesat fiind de sens și de semnificație, dar și la nivelul enunțării, nu doar la acela al termenilor, Frege reface, în logica
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
onorează pe aceasta, căpătând valori, fiind interpretați. Există însă diferențe notabile între funcțiunile logice asigurate de termenul S și cele asigurate de termenul P; ei reprezintă "poziții logice" diferite în judecată. Dar toate acestea se pot lămuri numai după o firească încadrare a lor în unitatea judecății și după ce sensul lor în judecată este reconstruit în așa fel încât identitatea lor să apară bine cumpănită în orizontul acestei unități, deja operaționale (cu înseși pozițiile logice constituite). Judecata însăși, alcătuită fiind din
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
spune doar că judecata rostește numai dacă funcțiunile S și P rostesc; de aici, o anumită inversiune a pozițiilor fenomenologice, judecata căpătând o nuanță obiectuală, S și P căpătând-o pe cea operațională. Un asemenea fapt este însă cu totul firesc, fiindcă judecata nu poate constitui nimic decât prin "interpretarea" pozițiilor sale formale, iar pe de alta, acestea (S și P) nu pot fi nimic în afara judecății și fără a fi prezentuiți după schema arătată mai sus. Această mișcare înlăuntrul spațiului
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
a oricărei constituiri cu sens, mai bine zis, corespunzător judecății înseși: este vorba despre "judicativ". O identificare a judecății cu însuși cogito-ul luat în general ar fi prematură, nu însă și lipsită de rost; ar fi prematură, fiindcă în ordinea firească a constituirii "lumii" fie aceasta "lume logică pare a avea preeminență constituirea obiectuală a lui S și P, apoi a judecății în sensul "legării" celor doi termeni, obiecte constituite ele însele deja și fără o intenționalitate care să-i vizeze
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
mișcarea" judecății înseși, faptul că ea își continuă prin atemporalizarea subiectului operațiile de constituire a pozițiilor logice de S și P. Problema nu este atât de complicată: odată ce timpul a intervenit, tragerea lui S în orizontul ființării este un fapt firesc: sensul obiectual este covârșitor aici; de vreme ce S a căpătat acest statut, în-ființat fiind, el nu mai poate fi nesocotit în însăși ființarea sa; în plus, ceea ce i se întâmplă lui S, anume atemporalizarea sa, este posibil tot prin timp, dar
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
prin intensificarea sensurilor sale obiectuale, de ființare. De cealaltă parte, timporizarea predicatului, care are sensul generalizării acestuia. Întotdeauna predicatul trebuie să fie mai general (constituit cu o sferă mai largă) decât este subiectul. Ceea ce înseamnă că disponibilitatea obiectuală cea mai firească a predicatului este către funcțional, nu către ființial. De aici și rosturile predicatului și predicativității în "teoriile" logice și în formalismele logicii. Poate că nu întâmplător există un capitol de logică a predicatelor în logica simbolică, nu întâmplător a fost
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
timpul (ca ființare a) Celuilalt? De unde vine "sensibilitatea" unui subiect pentru un asemenea timp și ce înzestrare are acesta pentru a prinde timpul ca ființare a Celuilalt? Cum se constituie timpul Celuilalt în subiectul dat? Înzestrarea subiectului este chiar cea firească pentru prinderea de sine ca ființare, așadar ca timp; firească, poate, pentru regăsirea de sine ca ființare, ca timp, sau pentru regăsirea conștiinței de sine ca subiect. Timpul "donează" ființarea subiectului, îl în-ființează, fiindcă este el însuși ființarea ca atare
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
pentru un asemenea timp și ce înzestrare are acesta pentru a prinde timpul ca ființare a Celuilalt? Cum se constituie timpul Celuilalt în subiectul dat? Înzestrarea subiectului este chiar cea firească pentru prinderea de sine ca ființare, așadar ca timp; firească, poate, pentru regăsirea de sine ca ființare, ca timp, sau pentru regăsirea conștiinței de sine ca subiect. Timpul "donează" ființarea subiectului, îl în-ființează, fiindcă este el însuși ființarea ca atare a celui timporizat, obiectualizat (judicativ); tot el "donează" și ființarea
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
de alt-ceva, nu ar fi el, de fapt, blocat "existențial", ființial, ontologic? Și, până la urmă, nu cumva doar dispoziția noastră către conceptualizare (citește: judicativizare) ne creează o astfel de problemă a timpului și a relațiilor sale cu subiectul etc., dincolo de fireasca problemă a constituirii subiectului? Timpul judicativ este obiectiv, dar nu în sensul preeminenței "obiectului" în constituirea "lumii", ci după regulile judecății, care prestabilesc orice constituire, de orice nivel sau tip, inclusiv pe aceea a "lumii". În plus, timpul judicativ își
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ajunge la ființa non-identică cu timpul: la Fi-ul. S-a deschis aici o aporie; dar nu trebuie să uităm că lucrăm cu instrumente judicative, iar în orizontul acesta, aporia reprezintă, ca simplu rezultat al gândirii, rostirii, făptuirii, un fapt firesc, "natural", dar ca sens posibil al celor trei "activități", un fapt care, deși aspiră la autorizare (judicativă), nu o dobândește niciodată. Deoarece ființarea ca atare a devenit, datorită atemporalizării, însuși subiectul logic, trebuie revenit la acesta pentru a relua înaintarea
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
constitutiv, supunându-se reglementărilor acestuia, dar tocmai de aceea aflându-se foarte aproape de granițele dictaturii judicativului, pe care, uneori, le-au forțat. Pe de altă parte, gândirea lor s-a înscris, tocmai datorită aplicației sale la problema timpului, pe cursul firesc al istoriei dictaturii judicativului; în mod "natural" discursul filosofic ajunge la problema timpului, fiindcă el aparține orizontului dictaturii judicativului, iar aceasta privilegiază "tema" judecății ca formă a gândirii, formă a cărei structură operațional-obiectuală, în sens fenomenologic, este alcătuită, cum am
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]