7,832 matches
-
termeni. În: În vizuina lui, un iepure se gândea (Căci ce altceva să faci într-o vizuină?) Și iepurele acesta de moarte se plictisea 273. demonstrativul întărește continuitatea textului dincolo de ruptura pe care o produce cel de-al doilea vers: naratorul îi indică cititorului că vorbește tot despre același iepure. Folosirea lui "acesta", chiar și într-o digresiune, privilegiul celui care spune povestea, întărește înțelegerea cu cititorul. În afara strânsei sale legături cu subiectivitatea enunțiativă, determinantul demonstrativ, spre deosebire de anafora realizată cu articol
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
fi raportat la estetica lui: de fapt, proiectul Comediei umane urmărește tocmai să extragă generalul din particularul unui personaj, să povestească o întâmplare cu morală. Însă acest procedeu face parte și din contractul narativ: această folosire a demonstrativului îi lasă naratorului posibilitatea de a-și manifesta superioritatea fără să-l încarce pe cititor: procedează ca și cum referentul i-ar fi familiar, furnizându-i și mijloacele cu care să îl construiască. În acest fel, cititorul apare ca alter ego, dar și ca ucenic
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
de a-și manifesta superioritatea fără să-l încarce pe cititor: procedează ca și cum referentul i-ar fi familiar, furnizându-i și mijloacele cu care să îl construiască. În acest fel, cititorul apare ca alter ego, dar și ca ucenic al naratorului. Pe de altă parte, folosirea determinanților demonstrativi, pentru care cititorul nu are acces nici la centrul deictic, nici la referent, este caracteristică unei anumite literaturi narative moderne, care tinde să fie foarte exigentă cu cititorul și să îngreuneze accesul către
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
casa ei și că acești preoți se găsesc chiar lângă fiica lui Hamilcar în palatul lui, conchidem, în mod natural, că Salammbô și fiica lui Hamilcar sunt una și aceeași persoană; b) pe baza convențiilor narațiunii clasice: acest tip de narator nu are "dreptul" să introducă substantive proprii fără a le asocia imediat cu o caracterizare, fie ea și minimală. În aceste condiții, cititorul leagă imediat substantivul propriu de personajul feminin încă anonim. Acest tip de prezentare este un fel de
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
minimală. În aceste condiții, cititorul leagă imediat substantivul propriu de personajul feminin încă anonim. Acest tip de prezentare este un fel de "cadrare" care înscrie noul personaj într-un spațiu balizat în prealabil; se potrivește unui roman istoric în care naratorul nu percepe lumea prin singularitatea unei conștiințe. Educația sentimentală începe cu totul altfel: [...] Frédéric, ca să ajungă la locul lui, împinse grilajul clasei I și deranjă doi vânători cu câinii lor. Fu ca o apariție. Ea era așezată în mijlocul băncii, singură
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
adresarea cu tu când amintește de originea lor burgheză. În această discuție, ceea ce este spus este în armonie cu felul în care este spus: conflictul se desfășoară simultan pe două niveluri: cel al "conținuturilor" și cel al "cadrului" conversațional. Dacă naratorul din nuvela lui Maupassant ar fi folosit pronumele ei al non-persoanei, ar fi realizat o ruptură între narator și personaje. Folosindu-l pe on286 "comme on dit dans la famille" ("cum se spune în familie"), se situează la graniță: parțial
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
cu felul în care este spus: conflictul se desfășoară simultan pe două niveluri: cel al "conținuturilor" și cel al "cadrului" conversațional. Dacă naratorul din nuvela lui Maupassant ar fi folosit pronumele ei al non-persoanei, ar fi realizat o ruptură între narator și personaje. Folosindu-l pe on286 "comme on dit dans la famille" ("cum se spune în familie"), se situează la graniță: parțial, adoptă punctul de vedere al personajelor, însă nu renunță la persoana a treia singular și nici nu trece
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
familiei. Același noi desemnează atât familia, cât și pe fiecare membru în parte, ca și cum colectivitatea ar transcende individul: doamna Chantal se duce să facă "marile provizii", într-un fel trimisă de grup. După cum vedem, on joacă pe două granițe: între narator și personaje, și între personaje. La Bosco, pronumele on permite o trecere lină a punctului de vedere de la eu, la cel al unei colectivități anonime, însă familiare, cea a locuitorilor din regiune. După chez soi (la tine) și on s
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
tot de punctul de vedere al lui André, însă de data aceasta este vorba despre o percepție sonoră. În schimb, în al doilea paragraf, pasajul " Copilul își adora părintele [...] dragostea pentru un necunoscut" este raportat din punctul de vedere al naratorului: desemnările "copilul", "D-na Steindel", "fiul său") și cunoștințele transmise exclud punctul de vedere al personajului. Vom remarca, și într-un caz, și în celălalt, rolul crucial jucat de imperfect în delimitarea fragmentelor ilustrative pentru punctul de vedere folosit. ▪ 2
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
mi-o spusei eu mie însumi... însă deodată, aruncându-mă în genunchi în fața ei și cuprinzând-o pios în brațe. Prezența adverbului modal "poate" marchează totuși o interferență a "discursului", interferență existentă prin faptul că "eu" se referă atât la narator, cât și la personaj. La fel, propoziția incidentă nu mai știu intercalează un paragraf de "discurs" între două fragmente de "povestire": ea este raportată la situația de enunțare a naratorului și nu a întâmplării povestite. Ultimul paragraf ține integral de
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
interferență existentă prin faptul că "eu" se referă atât la narator, cât și la personaj. La fel, propoziția incidentă nu mai știu intercalează un paragraf de "discurs" între două fragmente de "povestire": ea este raportată la situația de enunțare a naratorului și nu a întâmplării povestite. Ultimul paragraf ține integral de "discurs". Fragmentele de "discurs", specifice perechii interlocutive eu tu includ vocative, imperative, interogații, opoziții temporale între prezent / perfect compus / viitor, deictice (dincolo de mărcile temporale ale verbelor, elemente cum ar fi
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
albă; descriptorul distinge apoi două părți: ceea se găsește în partea de sus a acestei fațade și ceea ce se află în partea sa inferioară. Tema-titlu este în final recapitulată de toate, apoi de casa aceasta restaurată, asociată unui comentariu al naratorului: introducerea temei-titlu: În capătul acela (...) se vorbise; prima parte: centrul casei: o fațadă (...) cenușii; a doua parte: partea de sus: În partea de sus (...) iepure; a treia parte: partea de jos: Trei trepte (...) decupate; recapitularea comentariu: Pe atunci (...) retras din
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
prezent non-deictic, părură, are rolul de a aminti că privirea tânărului lucrător este cea care susține descrierea. Însă această prezență discretă a unui punct de vedere este, de fapt, devansată de privirea unei instanțe introduse pe modul ipotetic, "observatorul", dublul naratorului, care conduce descrierea într-un mod ce depășește cu mult posibilitățile tânărului lucrător: de exemplu, nu el este cel care își asumă evaluarea de pretențios, ci "observatorul". Acest text revelează instabilitatea. Pe de o parte, există un efort pentru a
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
nu el este cel care își asumă evaluarea de pretențios, ci "observatorul". Acest text revelează instabilitatea. Pe de o parte, există un efort pentru a raporta descrierea la un personaj; pe de altă parte, se instituie o instanță intermediară între naratorul omniscient și personaj: "observatorul". Acesta din urmă nu are acces la alte informații decât cele cunoscute de către personaj (nu vede decât exteriorul casei), însă percepția sa atestă excelența programului romanesc balzacian, așa cum este el enunțat în celebrul "cuvânt înainte" din
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
spuse, în extrasul de față, considerăm că trebuie să atribuim expresiile între ghilimele unor instanțe diferite: "locul de întânire al Europei" și "stil Transilvania" sunt clișee culturale (ghiduri turistice, ziare...) atribuite acelui "ON" al zvonurilor; în cazul folosirii cuvântului "masele", naratorul se demarcă mai degrabă de un termen marcat politic (de stânga?), decât de un clișeu. De unde rezultă că există o urmă de confruntare ideologică; călătoria "maselor" de stânga s-ar opune implicit rătăcirilor solitarului narator célinian, politic de dreapta; ghilimelele
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
în cazul folosirii cuvântului "masele", naratorul se demarcă mai degrabă de un termen marcat politic (de stânga?), decât de un clișeu. De unde rezultă că există o urmă de confruntare ideologică; călătoria "maselor" de stânga s-ar opune implicit rătăcirilor solitarului narator célinian, politic de dreapta; ghilimelele de la "refugiați" pot fi cu greu interpretate, adică raportate la o sursă clară: autorul dorește oare să semnaleze faptul că termenul pe care îl folosește nu este adecvat pentru acest referent, însă este folosit în
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
raportat. În loc să recurgă la verbe introductive, el începe prin discurs direct și apoi semnalează, printr-o propoziție incidentă, că este vorba despre un citat. În plus, discursul indirect liber asigură trecerea de la discursul direct la cel indirect, ceea ce îi permite naratorului să nu mai introducă mărci demarcative; (b) efortul depus pentru a atenua rupturile dintre registrele enunțiative corespunde unei griji permanente pentru diversitate. De pildă, replicile nevăstuicii, dispuse în nouă versuri, sunt împărțite în două versuri în discurs indirect, două versuri
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
de plan de bătaie. Ultima frază (Et coetera, vechea placă) ridică unele întrebări. Este imposibil ca Solal să i-o fi spus interlocutoarei sale, deoarece face eforturi ca să pară patetic. Prin urmare, acest comentariu cinic trebuie să i se atribuie naratorului. Cu toate acestea, el nu introduce o ruptură față de ceea ce precede, pentru că reflectă punctul de vedere al personajului. ▪ 6.1 (1)-(2): Dubla folosire a sintagmei un văl albăstrui denotă contrastul dintre folosirea determinantului un într-un GN cu interpretare
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
acest apar în urma unor întrebuințări distincte: acel pas sigur al omului care tocmai a luat o nestrămutată hotărâre: folosire bazată pe memorie, având valoare generalizatoare, cu efect de complicitate; acelei câmpii întinse și albe: folosire bazată pe memorie, marcând empatia naratorului față de personajul său care îi întruchipează sinele; această scrisoare dureroasă pe care o scrie în mijlocul tărăboiului și al copiilor îndârjiți: este o folosire aparte; ne-am fi așteptat la o folosire bazată pe memorie, însă construind ficțiunea celui care citește
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
său care îi întruchipează sinele; această scrisoare dureroasă pe care o scrie în mijlocul tărăboiului și al copiilor îndârjiți: este o folosire aparte; ne-am fi așteptat la o folosire bazată pe memorie, însă construind ficțiunea celui care citește peste umărul naratorului homodiegetic, ne confruntăm cu o folosire deictică; fără îndoială, cititorul nu percepe referentul vizat, ci naratorul este cel care îl descrie printre rânduri modificându-i numele ("dureroasă pe care o scrie în mijlocul tărăboiului și al copiilor îndârjiți"). Folosirea demonstrativului empatic
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
copiilor îndârjiți: este o folosire aparte; ne-am fi așteptat la o folosire bazată pe memorie, însă construind ficțiunea celui care citește peste umărul naratorului homodiegetic, ne confruntăm cu o folosire deictică; fără îndoială, cititorul nu percepe referentul vizat, ci naratorul este cel care îl descrie printre rânduri modificându-i numele ("dureroasă pe care o scrie în mijlocul tărăboiului și al copiilor îndârjiți"). Folosirea demonstrativului empatic nu are nimic surprinzător într-un roman care face, în mod sistematic, trimitere la compasiunea cititorului
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
printre rânduri modificându-i numele ("dureroasă pe care o scrie în mijlocul tărăboiului și al copiilor îndârjiți"). Folosirea demonstrativului empatic nu are nimic surprinzător într-un roman care face, în mod sistematic, trimitere la compasiunea cititorului și în care până și naratorul își compătimește personajul; această scrisoare: ca element inclus în scrisoarea Piciului, determinantul acest are valoare deictică (el desemnează întocmai scrisoarea pe care destinatarul, fratele Piciului, trebuie să o țină în mână, adică obiectul material care conține ocurența lui acest). Cititorul
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
dumneavoastră, 61 "discurs" (vs "povestire"), 106 E empatie, 322 endoforă, 315 enunț (vs enunțare), 47 enunțare vs enunț, 47 enunțător, 48 "enunțător" (vs "locutor"), 180 epitet, 276 epitet de natură, 276 eterogenitate (~ textuală), 290 ethos, 175 evaluativ (adjectiv~), 257 extradiegetic (narator~), 94 F-G fidelă (anaforă~), 324 focalizare, 84 focus, 308 folosire (vs menționare), 179 gen de discurs, 287, 347 gen literar, 51 generică (scenă~), 52 ghilimele, 189 H heterodiegetic (narator ~), 94 hiperonim, 152 hipertemă, 312 homodiegetic (narator ~), 94 hotărât (determinant ~), 261
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
natură, 276 eterogenitate (~ textuală), 290 ethos, 175 evaluativ (adjectiv~), 257 extradiegetic (narator~), 94 F-G fidelă (anaforă~), 324 focalizare, 84 focus, 308 folosire (vs menționare), 179 gen de discurs, 287, 347 gen literar, 51 generică (scenă~), 52 ghilimele, 189 H heterodiegetic (narator ~), 94 hiperonim, 152 hipertemă, 312 homodiegetic (narator ~), 94 hotărât (determinant ~), 261 I imperfect, 104, 109, 142, 157 impresionist (adjectiv ~), 267 indirect (discurs ~), 204, 209 indirect liber (discurs ~), 220 infidelă (anaforă ~), 325 inserare de secvență, 290 insolit (demonstrativ ~), 337 insulă textuală
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]
-
evaluativ (adjectiv~), 257 extradiegetic (narator~), 94 F-G fidelă (anaforă~), 324 focalizare, 84 focus, 308 folosire (vs menționare), 179 gen de discurs, 287, 347 gen literar, 51 generică (scenă~), 52 ghilimele, 189 H heterodiegetic (narator ~), 94 hiperonim, 152 hipertemă, 312 homodiegetic (narator ~), 94 hotărât (determinant ~), 261 I imperfect, 104, 109, 142, 157 impresionist (adjectiv ~), 267 indirect (discurs ~), 204, 209 indirect liber (discurs ~), 220 infidelă (anaforă ~), 325 inserare de secvență, 290 insolit (demonstrativ ~), 337 insulă textuală, 235 interjecție, 175 intradiegetic (narator ~), 95 ironie
by DOMINIQUE MAINGUENEAU [Corola-publishinghouse/Science/980_a_2488]