3,494 matches
-
dispărut, singura formă pronominală folosită la plural fiind din paradigma pronumelui personal în genitiv (lor, la masculin și la feminin). Concurența dintre său și lor, care s-a manifestat o bună perioadaă de timp, a dus la eliminarea posesivului, la plural. La singular însă, concurența nu a dus la eliminarea posesivului și nici la o specializare semantică clară a formelor. În foarte multe contexte, ele sunt interșanjabile. Pronumele personal în genitiv, la singular, exprimă, în plus față de posesiv, genul referentului. Această
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
a contribuit la păstrarea ambelor tipuri de forme la singular. Când este relevant sau cunoscut genul referentului, se poate folosi pronumele personal în genitiv. Când genul referentului nu este cunoscut sau nu este relevant în context, se folosește posesivul. La plural, pronumele personal nu exprimă genul referentului, existând o singură formă pentru ambele genuri (lor). În absența unor forme diferite de gen, lipsa unei diferențe semnificative între posesiv și personal la plural a contribuit la eliminarea uneia dintre forme. Se poate
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
nu este relevant în context, se folosește posesivul. La plural, pronumele personal nu exprimă genul referentului, existând o singură formă pentru ambele genuri (lor). În absența unor forme diferite de gen, lipsa unei diferențe semnificative între posesiv și personal la plural a contribuit la eliminarea uneia dintre forme. Se poate face o analogie cu alte limbi, în care persoana a III-a are mai multe forme la singular, decât la plural. De exemplu, în engleză, în funcție de gen, sunt trei forme de
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
gen, lipsa unei diferențe semnificative între posesiv și personal la plural a contribuit la eliminarea uneia dintre forme. Se poate face o analogie cu alte limbi, în care persoana a III-a are mai multe forme la singular, decât la plural. De exemplu, în engleză, în funcție de gen, sunt trei forme de pronume personal la singular (he - masculin, nominativ, she - feminin, nominativ, it - non-uman / copii foarte mici38, nominativ și acuzativ; him - masculin, acuzativ, her - feminin, acuzativ și genitiv, its - non-uman / copii foarte
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
de pronume personal la singular (he - masculin, nominativ, she - feminin, nominativ, it - non-uman / copii foarte mici38, nominativ și acuzativ; him - masculin, acuzativ, her - feminin, acuzativ și genitiv, its - non-uman / copii foarte mici, genitiv; his - masculin, genitiv) și una singură la plural (they - nominativ, them - acuzativ, their - genitiv). În franceză, la acuzativ formele atone marchează distincția masculin vs. feminin doar la singular (ex. le - masculin, singular, acuzativ, la - feminin, singular, acuzativ, les - feminin sau masculin, plural, acuzativ). Și reflexivul accentuat a fost
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
În franceză, la acuzativ formele atone marchează distincția masculin vs. feminin doar la singular (ex. le - masculin, singular, acuzativ, la - feminin, singular, acuzativ, les - feminin sau masculin, plural, acuzativ). Și reflexivul accentuat a fost înlocuit tot cu pronumele personal la plural, prin analogie cu situația de la posesiv, în cadrul unui proces mai general de pierdere a valorii +referent plural a formelor posesive și reflexive 39: (109) a. *Tinerii se salută între sine. b. Tinerii se salută între ei. 4.5. Pronumele de
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
datorită desinenței ă, care nu este simțită ca exclusiv feminină deoarece ea se regăsește și în flexiunea masculinului (tată, popă etc.). În schimb, u din însuși este simțit ca exclusiv masculin. În plus, ă se regăsește și în flexiunea de plural a unor substantive neutre neregulate (ou-ouă), deci "însăși nu este atât de tranșant din punctul de vedere al opoziției singular / plural" (1981: 149). Această explicație este discutabilă, deoarece morfemul ă este foarte rar în flexiunea neutrului (doar la pl. ouă
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
În schimb, u din însuși este simțit ca exclusiv masculin. În plus, ă se regăsește și în flexiunea de plural a unor substantive neutre neregulate (ou-ouă), deci "însăși nu este atât de tranșant din punctul de vedere al opoziției singular / plural" (1981: 149). Această explicație este discutabilă, deoarece morfemul ă este foarte rar în flexiunea neutrului (doar la pl. ouă) și a masculinului (sunt doar câteva substantive masculine care la singular se termină în -ă). Capitolul 3. ACORDUL PREDICATULUI CU SUBIECTUL
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
d. *Aceasta este o droaie. (clasa C) (iii) posibilitățile de acord predicativ Când se află în poziția de subiect, substantivele din clasa A permit doar acord la singular, substantivele din clasa B permit și acord la singular, și acord la plural, iar substantivele din clasa C acceptă doar acordul la plural: (34) a. Guvernul a votat / *au votat pentru mărirea pensiilor. (clasa A) b. O haită de lupi ne-a înconjurat / ne-au înconjurat. (clasa B) c. O mulțime de mere
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
acord predicativ Când se află în poziția de subiect, substantivele din clasa A permit doar acord la singular, substantivele din clasa B permit și acord la singular, și acord la plural, iar substantivele din clasa C acceptă doar acordul la plural: (34) a. Guvernul a votat / *au votat pentru mărirea pensiilor. (clasa A) b. O haită de lupi ne-a înconjurat / ne-au înconjurat. (clasa B) c. O mulțime de mere *a căzut / au căzut de pe tarabă. (clasa C) d. O
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
mere *a căzut / au căzut de pe tarabă. (clasa C) d. O droaie de copii *alerga / alergau prin curte. (clasa C) În general, substantivele care au valoare colectivă doar contextual, metaforic se încadrează în clasa C deoarece nu acceptă acordul la plural: (35) a. Au trecut un amar de ani. a'. *A trecut un amar de ani. b. Au sosit o avalanșă de scrisori la redacție. b'. *A sosit o avalanșă de scrisori la redacție. c. Au trecut un car de ani
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
găleată de bani erau ascunși sub saltea. g'. *O găleată de bani era ascunsă sub saltea. h. Un munte de cărți erau în mijlocul camerei. h'. ?? Un munte de cărți era în mijlocul camerei. Substantivele din clasa A nu admit acord la plural nici când sunt urmate de un substantiv la plural care aduce precizări suplimentare referitoare la membrii grupului: (36) a. O asociație de proprietari a acționat / *au acționat statul în instanță. (cf. Ionescu, 2009) b. Un guvern de liberali nu va
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
găleată de bani era ascunsă sub saltea. h. Un munte de cărți erau în mijlocul camerei. h'. ?? Un munte de cărți era în mijlocul camerei. Substantivele din clasa A nu admit acord la plural nici când sunt urmate de un substantiv la plural care aduce precizări suplimentare referitoare la membrii grupului: (36) a. O asociație de proprietari a acționat / *au acționat statul în instanță. (cf. Ionescu, 2009) b. Un guvern de liberali nu va lua / *vor lua măsura creșterii taxelor. În enunțurile de
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
O asociație de proprietari a acționat / *au acționat statul în instanță. (cf. Ionescu, 2009) b. Un guvern de liberali nu va lua / *vor lua măsura creșterii taxelor. În enunțurile de tipul celor de la (36), cu substantive puternic referențiale, acordul la plural, prin atracție, este posibil doar accidental, din neatenție. Pe internet se pot găsi exemple în care verbul-predicat se acordă la plural cu un substantiv colectiv din clasa A, dar în contexte cu discontinuitate, în care verbul-predicat și substantivul colectiv nu
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
lua / *vor lua măsura creșterii taxelor. În enunțurile de tipul celor de la (36), cu substantive puternic referențiale, acordul la plural, prin atracție, este posibil doar accidental, din neatenție. Pe internet se pot găsi exemple în care verbul-predicat se acordă la plural cu un substantiv colectiv din clasa A, dar în contexte cu discontinuitate, în care verbul-predicat și substantivul colectiv nu sunt într-o relație directă subiect-predicat. În (37), verbul și nominalul colectiv nu sunt în aceeași propoziție, iar în (38), colectivul
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
au arestat pă 2 acolo numai ca să nu zică cineva că nu au făcut nimic. (http://www.caon.ro/stiri/)48 De asemenea, în contextul unui substantiv colectiv din clasa A nu se pot folosi termeni care cer un context +plural, cum ar fi reciprocele sau adverbele distributive (ca pe rând, respectiv): (39) a. *Guvernul se ajută unii pe alții. (vs. Miniștrii se ajută unii pe alții.) a'. *Echipa își pasează unul altuia. (vs. Jucătorii își pasează unul altuia.) b. *Guvernul
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
Miniștrii au plecat pe rând de la ședință.) b'. *Echipa a plecat cu autocarul, respectiv cu mașina. (vs. Cei doi jucători au plecat cu autocarul, respectiv cu mașina.) În schimb, dacă substantivul colectiv face parte dintr-o sintagmă partitivă, acordul la plural este acceptat de unii vorbitori. Acest lucru este posibil deoarece cuantificatorul partitiv schimbă tipul de denotație a colectivului: acesta nu mai denotă un grup, ci o sumă (vezi cap. 4. Acordul sintagmelor binominale, pentru mai multe detalii referitoare la cuantificarea
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
cumulativ, plural. În mod obișnuit, un substantiv colectiv denotă un grup, deci o entitate atomică, de tip +singular. Prin combinarea cu un cuantificator partitiv, denotația substantivului colectiv se schimbă într-una de tip sumă, +plural (denotația specifică substantivelor numărabile la plural). Schimbarea tipului de denotație (singular > plural) atrage posibilitatea de a declanșa acordul semantic, la plural (vezi Croitor și Dobrovie, 2011): (40) a. Cam 80% din populație își permit să cumpere o mobilă de lux. (o vânzătoare, Realitatea TV, 2008) - vs.
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
substantiv colectiv denotă un grup, deci o entitate atomică, de tip +singular. Prin combinarea cu un cuantificator partitiv, denotația substantivului colectiv se schimbă într-una de tip sumă, +plural (denotația specifică substantivelor numărabile la plural). Schimbarea tipului de denotație (singular > plural) atrage posibilitatea de a declanșa acordul semantic, la plural (vezi Croitor și Dobrovie, 2011): (40) a. Cam 80% din populație își permit să cumpere o mobilă de lux. (o vânzătoare, Realitatea TV, 2008) - vs.: a'. *Populația își permit să cumpere
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
de tip +singular. Prin combinarea cu un cuantificator partitiv, denotația substantivului colectiv se schimbă într-una de tip sumă, +plural (denotația specifică substantivelor numărabile la plural). Schimbarea tipului de denotație (singular > plural) atrage posibilitatea de a declanșa acordul semantic, la plural (vezi Croitor și Dobrovie, 2011): (40) a. Cam 80% din populație își permit să cumpere o mobilă de lux. (o vânzătoare, Realitatea TV, 2008) - vs.: a'. *Populația își permit să cumpere... b. Un sfert din sală au plecat deja. (exemplu
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
își permit să cumpere... b. Un sfert din sală au plecat deja. (exemplu din GALR, II: 378) - vs.: b'. *Sala au plecat deja. (substantivul sală este colectiv prin metonimie, însemnând "oamenii din sală") În engleza britanică, este posibil acordul la plural și cu substantivele puternic referențiale; verbul-predicat se acordă la plural în contextele cu lectură distributivă și la singular în contextele în care este pertinentă lectura de tip grup, colectivă. Prin urmare, ambele tipuri de acord sunt posibile, după cum vorbitorul are
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
plecat deja. (exemplu din GALR, II: 378) - vs.: b'. *Sala au plecat deja. (substantivul sală este colectiv prin metonimie, însemnând "oamenii din sală") În engleza britanică, este posibil acordul la plural și cu substantivele puternic referențiale; verbul-predicat se acordă la plural în contextele cu lectură distributivă și la singular în contextele în care este pertinentă lectura de tip grup, colectivă. Prin urmare, ambele tipuri de acord sunt posibile, după cum vorbitorul are în vedere ansamblul sau membrii ansamblului: (41) a. The Government
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
de marcarea formală a numărului la GD subiect este confirmată de contextele cu substantive care nu marchează formal numărul. În română, există substantive proprii de origine străină - nume de formații artistice sau de echipe sportive - care oscilează între sensul de plural, cumulativ, și cel de singular, atomic (la fel ca substantivele colective) și nu marchează formal numărul: Depeche Mode, Limp Bizkit (formații muzicale) etc. Aceste substantive permit acordul la plural: (43) a. Din 8 iunie, Depeche Mode reiau turneul mondial [...] Depeche
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
formații artistice sau de echipe sportive - care oscilează între sensul de plural, cumulativ, și cel de singular, atomic (la fel ca substantivele colective) și nu marchează formal numărul: Depeche Mode, Limp Bizkit (formații muzicale) etc. Aceste substantive permit acordul la plural: (43) a. Din 8 iunie, Depeche Mode reiau turneul mondial [...] Depeche Mode vor relua Tour Of The Universe în Leipzig, Germania, pe 8 iunie. (www.mtv.ro/stiri) b. Limp Bizkit au fost distruși de fanii Machine Head (www.metalhead
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
Sick Of It All se pregătesc pentru un nou album [...] Formația Sick of It All va intra în studio în luna noiembrie... (www.metalhead.ro) Numele de formații și de echipe românești la singular, articulate, nu permit acordul semantic (la plural): (44) a. Holograful a preferat să termine acest gen de colaborare. (www.formula-as.ro) a'. *Holograful au preferat... b. Voltajul a cântat o muzică de calitate. (www.muzicabuna.ro) b'. Voltajul au cântat... În schimb, aceleași substantive când sunt
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]