1,858 matches
-
fost rostit în cadrul Lojii masonice vieneze arată că Horea nu mai era nici ucenic, nici calfă, avînd gradul III, căci altfel n-ar fi fost îngăduit să vorbească. Textul din Litere nu e absolut impecabil retranscris în română (de pildă, prepoziția de nu era rostită de Horea die, ci ghe, ca în Ardeal), dar merită să fie citit. Limba română vorbită în ultima parte a secolului XVIII este cît se poate de curată, în sensul apropierii de limba literară de azi
Actualitatea by Cronicar () [Corola-journal/Journalistic/15037_a_16362]
-
confirmă în continuarea scrisorii, cînd același cititor vorbește de "cei cu venituri modeste, împotriva cărora nu am decît compasiune": exprimare în care e folosit impropriu ori unul ori altul dintre cele două cuvinte ale căror componente semantice evaluative se opun (prepoziția împotriva și substantivul compasiune). O improprietate o confirmă pe cealaltă - dar, din fericire, nu anunță nici un fel de răspîndire a erorilor.
Pertinent/ impertinent by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/15474_a_16799]
-
considerăm că există, începând dintr-un stadiu foarte vechi al românei, două structuri paralele" (p. 96). A ținut cont, în abordările dialectologice și sociolingvistice, de atitudinea vorbitorilor: de mai multe ori este invocată "intuiția Ťomuluiť de pe stradă" (în perceperea formelor prepozițiilor - de, di, dă etc. - ca indici ai diferențelor dialectale) sau "convingerea lingvistică locală", "granița dialectală subiectivă" (judecata vecinilor despre intonația din Lelești, comună din Bihor, cu lungirea vocalei din silaba finală, e foarte tranșantă, arătînd cum sînt percepute diferențele regionale
Dialectal, popular, vorbit by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/11976_a_13301]
-
construcția cu dativul posesiv, în care pronumele apare ca determinant al unui substantiv: "s-a agitat în permanență, în stilu-i deja cunoscut" (Evenimentul zilei = EZ 2 iunie 2000); într-un alt exemplu, alături de dativul posesiv găsim și forma veche a prepoziției pe: "o societate non-profit, cică, pre numele-i Consorțiul Pro-Arieșeni" (AC 27, 1999, 3). Destul de puternic marcate stilistic sînt și schimbările de topică, modificările ordinii tipice a cuvintelor, inversările arhaice. Mai multe exemple - culese în ultima vreme din periodice diferite
"A sa cronică..." by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/16803_a_18128]
-
lungi de genitive și construcții gerunziale, în timp ce listele și tabelele preferă juxtapunerea de substantive și adjective în forma de nominativ, fără indicarea relațiilor: "denumire entitate nonprofit", "repartizare fonduri". Faptul că în aceste formulări se evită în mod sistematic genitivul sau prepozițiile care ar dezambiguiza secvența nu se explică decît aparent prin nevoia de economisire de timp și spațiu: formele flexionare sau prepozițiile nu ocupă un loc (mult) mai mare decât juxtapunerea; e mai curând vorba de crearea unui efect de "stil
"Membri de familie by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/10275_a_11600]
-
indicarea relațiilor: "denumire entitate nonprofit", "repartizare fonduri". Faptul că în aceste formulări se evită în mod sistematic genitivul sau prepozițiile care ar dezambiguiza secvența nu se explică decît aparent prin nevoia de economisire de timp și spațiu: formele flexionare sau prepozițiile nu ocupă un loc (mult) mai mare decât juxtapunerea; e mai curând vorba de crearea unui efect de "stil telegrafic", asociat birocrației eficiente - ca și cînd, stilistic, ar fi foarte important ca limbajul administrației să nu se confunde cu cel
"Membri de familie by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/10275_a_11600]
-
să nu se confunde cu cel de toate zilele. Una dintre formulele supărătoare ale limbajului juridic-administrativ actual este membri de familie. Caracterul ei nefiresc provine din combinarea nepotrivită a sensului lexical (al cuvîntului membru) cu semantica unei construcții gramaticale (cu prepoziția de). Membru impune folosirea genitivului, care să indice relația de apartenență la grup: "membru al unei organizații", "membrii guvernului" etc., relația parte-întreg fiind una individualizată. Construcția cu de indică, în schimb, o calitate, o proprietate: soție de doctor este altceva
"Membri de familie by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/10275_a_11600]
-
parte dintr-o grupare sau o organizație socială, politică etc., considerată în raport cu acestea", DEX) excluzînd o asemenea construcție. E foarte probabil ca această formulă să fi rezultat din traducerea mecanică a sintagmei family members, asimilată construcțiilor de calificare românești cu prepoziția de; probabil că fenomenul s-a petrecut și în alte limbi romanice, în care texte juridic-administrative conțin (dar nu foarte frecvent) sintagme similare: fr. membres de famille, it. membri di famiglia (fericit concurat de termenul famigliari). Construcția se regăsește și
"Membri de familie by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/10275_a_11600]
-
de transport în comun) că este prea elaborată și că poemele i-ar reuși și fără atâta preocupare pentru bricolaj și discontinuu. , discontinuitatea versurilor provine din grija pentru ca relațiile dintre enunțuri să se stabilească ireferențial, adică adesea fără conectori (conjuncții, prepoziții, adverbe etc.) sau prin alăturarea lor hazardată. Avem în poemele lui Răzvan Țupa o succesiune supravegheată de enunțuri fragmentate și intercalate, nemarcate relațional, dar care tocmai prin această progresie cu teme variate presupun o supratemă: pulverizarea sensului din poem înseamnă
Dereglarea sintaxei by Marius Chivu () [Corola-journal/Journalistic/15288_a_16613]
-
cuvintele tip sau gen într-o poziție care le apropie de rolul unor instrumente gramaticale. Dicționarul limbii române (DLR, tomul XI, partea a 2-a, 1982) include în tratarea cuvîntului tip și un subsens delimitat sintactic: "(construit, de obicei, cu prepoziția "de", urmat de determinări indicînd felul, categoria, domeniul etc.); exemplele sînt "climă temperată dar de tip continental", "clopotnița de tip romanic", "casă de tip vechi" - dar și "mașina tip sport". Ultimul exemplu ilustrează deja cazul care ne interesează: tip apare
Tip și gen by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/16300_a_17625]
-
juxtapus substantivului-centru și urmat de un alt substantiv (cu funcție adjectivală). Capacitatea reductivă a construcției este evidentă; încercarea de a o explica ar produce dezvoltări redundante și greoaie. Se întîlnește uneori și construcția în care raporturile sînt clar indicate de prepoziții și de flexiunea cazuală; de altfel, aceasta e cea "elegantă", recomandată: "Cum se poate lupta cu o structură de tipul caracatiței acoperind, dominînd aproape totul" (As 42, 1992, 2). Structura poate păstra doar primul dintre elementele de legătură - "hidoșenia crimelor
Tip și gen by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/16300_a_17625]
-
o mai veche iluzie. Un poem cum e Pietre de hotar e alcătuit integral din asperități. Lirismului nu-i mai sunt îngăduite, aici, efecte complicate de suprafață. Austeritatea e maximă. Singurul sprijin al ritmurilor vine dintr-o regie a dispunerii prepozițiilor. Traseul are, totuși, același relief sonor: „Pripon, La Cruce, Drumul Țării, pe Calea Târgului, apoi,/ Între Gruiețe, Peste Vale, Boticășăști, Din-deal-în-jos,/ La Gura Turzii, După Dâlmă, pe Continit, la Buturoi,/ În Râul Limpede, Chicuiul, la Corn, pe Ghergheleu, în Dos
Ardeleanul definitiv by Cosmin Ciotloș () [Corola-journal/Journalistic/6322_a_7647]
-
respecta: ,respect rasa", ,respect strada" etc. Uneori respect e folosit fără adjectiv - ,Respect pentru zalăuani!!!" (zalausj.ro); ,Respect pentru cel cea avut ideea de a face siteul asta!" (guestbook.dr.myx.net). Construcțiile tipice ale formulei de elogiere sînt cu prepoziția pentru (cel mai des, cum se vede și din exemplele de mai sus), cu un nominal juxtapus, creînd o anume ambiguitate sintactică ("respect maxim Dobrică") și cel mai rar cu dativul ("respect băieților"). O variantă mai rară a formulei de
,,Respect maxim", ,,super respect" by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/11281_a_12606]
-
ticul deci, repetat de mai multe ori în același enunț; conjuncția compusă ca să, din subordonările marcate excesiv (și caragialesc) - "riscăm ca să nu mai poată..." -, este redusă benefic la să; la legarea numeralelor de substantive ("231 prezenți") este introdusă, potrivit normei, prepoziția de; se elimină acordul formelor verbale ale lui a trebui ("trebuiesc aleși aici oameni serioși"); se corectează tacit acordul articolului genitival al / ale etc. Redactorii merită toate laudele pentru suprimarea enervantului și inutilului "ca și" și pentru felul în care
Oralitate parlamentară by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/10887_a_12212]
-
vizavi de acest proiect legislativ", "să facă această bunăvoință", "îl și vom susține" etc. Frecvent păstrate sînt mai ales construcțiile prepoziționale deviante: "atente de modul", "ne aflăm cu o situație", mai ales cele produse de tendința de extindere a uzului prepoziției pe: "trecem direct pe raportul comisiei". Cea mai frapantă rămîne familiaritatea expresiei și a perspectivei - "chiar pentru cel mai prost om"; "să zicem că apelăm la vecinul care are mai multe scule și ne rezolvă, vecinul fiind SRI-ul,"; "sîntem
Oralitate parlamentară by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/10887_a_12212]
-
Cronicar Carevasăzică Într-un număr recent al revistei Cultura (34/27 august), înzesratul publicist Cătălin Sturza găsește de cuviință să lămurească o dată pentru totdeauna chestiunea formării acuzativului cu prepoziție în limba română. De parcă cititorii presei culturale de la noi n-ar ști că una-i care și alta-i pe care! Dac-ar fi făcut-o într-un cotidian de mare tiraj sau într-un lunar cu foi lucioase, mai
Actualitatea by Cronicar () [Corola-journal/Journalistic/6962_a_8287]
-
un lunar cu foi lucioase, mai treacă-meargă. Dar așa ?! Și încă asta n-ar fi tocmai o problemă, dacă articolul ar fi fost bine scris, competent argumentat și pedagogic construit. Numai că Sturza se rătăcește printre formulări expresive ("care fără prepoziție este subiect, e vedetă și trebuie să țină scena. Care în rol de complement direct, neanunțat de prepoziție, este ca o vedetă în boxeri care habar nu are că peste o secundă trebuie să dea o reprezentație în fața fanilor săi
Actualitatea by Cronicar () [Corola-journal/Journalistic/6962_a_8287]
-
dacă articolul ar fi fost bine scris, competent argumentat și pedagogic construit. Numai că Sturza se rătăcește printre formulări expresive ("care fără prepoziție este subiect, e vedetă și trebuie să țină scena. Care în rol de complement direct, neanunțat de prepoziție, este ca o vedetă în boxeri care habar nu are că peste o secundă trebuie să dea o reprezentație în fața fanilor săi"), confuzii morfologice (în situația pe care o comentează, "care mi-ai șutit mașina?", buclucașul pronume nici măcar nu-i
Actualitatea by Cronicar () [Corola-journal/Journalistic/6962_a_8287]
-
pe net”, matematicapenet. ro etc.). Lucrurile sunt puțin mai complicate sub aspect sintactic. Discutam acum câțiva ani (în România literară, nr. 38, 2001) despre prepoziț ia caracteristică plasării în spațiul virtual: pe sau în internet? Mi se părea atunci că prepoziția în ar fi fost mai potrivită din punct de vedere semantic: o informație este plasată sau căutată în rețeaua de date, într-un hipertext etc. Nu contează: uzul pare să fi impus definitiv prepoziția pe, spre care converg cel puțin
Internet by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/5977_a_7302]
-
internet? Mi se părea atunci că prepoziția în ar fi fost mai potrivită din punct de vedere semantic: o informație este plasată sau căutată în rețeaua de date, într-un hipertext etc. Nu contează: uzul pare să fi impus definitiv prepoziția pe, spre care converg cel puțin două tendințe: extinderea din româna colocvială (pe tren, pe ștrand...) și calcul după engleză (on the net). Prepoziția pe este motivată și de o metaforă cognitivă destul de răspândită (navigarea pe apele informațiilor virtuale). Se
Internet by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/5977_a_7302]
-
în rețeaua de date, într-un hipertext etc. Nu contează: uzul pare să fi impus definitiv prepoziția pe, spre care converg cel puțin două tendințe: extinderea din româna colocvială (pe tren, pe ștrand...) și calcul după engleză (on the net). Prepoziția pe este motivată și de o metaforă cognitivă destul de răspândită (navigarea pe apele informațiilor virtuale). Se folosesc la fel de mult, de altfel, construcțiile similare: pe un site, pe forum, pe blog etc. Se pare, așadar, că trebuie să acceptăm, sub presiunea
Internet by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/5977_a_7302]
-
site, pe forum, pe blog etc. Se pare, așadar, că trebuie să acceptăm, sub presiunea uzului, construcțiile cu pe, cu care ne obișnuim tocmai pentru că le auzim și le citim foarte des. Mi se pare însă în continuare ciudată extinderea prepoziției pe în referirile la motorul de căutare Google, care a fost asimilat și el, în imaginarul modern, unui spațiu geografic întins, pe care se plutește sau se navighează, ori pe care crește vegetația bogată a paginilor web. Foarte mulți utilizatori
Internet by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/5977_a_7302]
-
răspîndit, în mass-media, tiparul de construcție care omite elementele de legătură sau mărcile de flexiune, juxtapunînd pur și simplu cuvintele. Această manieră de exprimare, numită uneori "stil telegrafic", prin analogie cu tendința utilitară de reducere a uneltelor gramaticale (mai ales prepoziții) din telegrame, a fost explicată prin influența stilului administrativ, a tabelelor și a listelor. Cel mai adesea, structurile juxtapuse apar în formulele de identificare a persoanelor prin funcție sau ocupație - urmînd, astfel, un model deja existent în nomenclatoarele profesionale: acordor
Stilul telegrafic by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/8188_a_9513]
-
TVR 2, 21.11.2007, titraj); "președinte Patronatul Național al Viei și al Vinului" (TVR 2, 21.11.2007, titraj), "secretar Patriarhia României" (TVR 2, 28.XI) etc. În mod normal, relația respectivă ar trebui indicată prin genitiv sau prin prepoziția la. Tiparul "denumire de profesie" cuprinde și grupuri în care relațiile s-ar fi exprimat în mod normal prin prepozițiile de sau în: "creator modă" (Prima TV, 22.V.2008); "specialist protecție împotriva incendiilor" (Pro TV, 8.V.2008). Tiparul
Stilul telegrafic by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/8188_a_9513]
-
secretar Patriarhia României" (TVR 2, 28.XI) etc. În mod normal, relația respectivă ar trebui indicată prin genitiv sau prin prepoziția la. Tiparul "denumire de profesie" cuprinde și grupuri în care relațiile s-ar fi exprimat în mod normal prin prepozițiile de sau în: "creator modă" (Prima TV, 22.V.2008); "specialist protecție împotriva incendiilor" (Pro TV, 8.V.2008). Tiparul a fost ironizat de George Pruteanu, într-o tabletă mai veche, plină de umor prin imitarea procedeului ("stil berc") și
Stilul telegrafic by Rodica Zafiu () [Corola-journal/Journalistic/8188_a_9513]